“Συνέχιση της Λευκής Τρομοκρατίας στη Νάουσα και σε όλη την Ελλάδα / Ο Νίκος Ζαχαριάδης στη Νάουσα” γράφει ο Στέργιος Αποστόλου

Υπ’ όψιν όλων των ανωτέρω, δίδεται αβίαστα η απάντηση στο ερώτημα ποιος οδήγησε τη χώρα σε ένα παρατεταμένο αδελφοκτόνο σπαραγμό. Και βεβαίως, δεν μπορεί να ήταν ούτε το Ε.Α.Μ, ούτε και το Κ.Κ.Ε, γιατί, όπως έχω προαναφέρει κατ’ επανάληψη, εκείνος ο οποίος επιδιώκει να κάνει πόλεμο δεν παραδίδει τα όπλα στον εχθρό του.

————————-

ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΛΕΥΚΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ  ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ

ΚΑΙ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.

 Ο Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ  

(ΠΕΡΙΟΔΟΣ 4/7/1945 – 15/4/1946)

 ——————————————————————-

Οι βουλευτικές εκλογές της 31^ης Μαρτίου 1946 και η αποχή των κομμάτων του Ε.Α.Μ.

Δολοφονείται ο δοτός Δήμαρχος της Νάουσας Χριστόδουλος Πετρίδης.

Νέος δοτός Δήμαρχος ο Γρηγόριος Σιούγγαρης

Στέργιος Αποστόλου*

ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ: Προσαγωγή σε δίκη Ναουσαίων ΕΑΜικών αγωνιστών στη Bέροια – Τρομοκρατική δράση της οργάνωσης Χ στη Νάουσα – Τραμπούκοι στη Βέροια επιτίθενται σε συγκέντρωση του Σ.Κ.Ε και του Α.Κ.Ε – Άφιξη Νίκου Ζαχαριάδη στη Νάουσα. Παλλαϊκή υποδοχή. Ομιλία του στο γήπεδο της πόλης – Παραίτηση κυβέρνησης Π. Βούλγαρη – Επίθεση Ο.Κ.Α Βερμίου κατά του χωριού του Βερμίου Τσιόρνοβο (Φυτειά) – Σχηματισμός νέας κυβέρνησης υπό τον Π. Κανελλόπουλο – Γενική απεργία στη Νάουσα – Παραίτηση κυβέρνησης Π. Κανελλόπουλου και σχηματισμός νέας υπό τον Θεμιστοκλή Σοφούλη – Έναρξη εκκαθαριστικών επιχειρήσεων κατά Ο.Κ.Α Βερμίου – Δολοφονία Δημάρχου Νάουσας Χριστόδουλου Πετρίδη – Πογκρόμ κατά της Νάουσας από μεικτές δυνάμεις Χωροφυλακής, Εθνοφυλακής και παρακρατικών και εξαπόλυση κύματος τρομοκρατίας στην πόλη – Δήλωση Ε.Α.Μ/Κ.Κ.Ε περί αποχής από τις βουλευτικές εκλογές της 31/3/1946 – Σύγκληση του 8^ου Πανελλαδικού Συνεδρίου της Γ.Σ.Ε.Ε και επικράτηση του ΕΡΓ.Α.Σ – Οι βουλευτικές εκλογές της 31/3/1946 – Επίθεση ένοπλων ανδρών Ο.Κ.Α στο Λιτόχωρο – Νέος δοτός Δήμαρχος Νάουσας ο Γρηγόριος Σιούγγαρης.

——————–

Την 4^η Ιουλίου 1945, ύστερα από τη λήψη σχετικής απόφασης, πραγματοποιήθηκε 2ωρη στάση εργασίας σε όλα τα εργοστάσια της Νάουσας με αιτήματα τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των εργατών και την αποκατάσταση των δημοκρατικών ελευθεριών. Για το σκοπό αυτό, συγκροτήθηκε μια επιτροπή αγώνα η οποία ζήτησε να έλθει σε επαφή με τις αρχές και την αγγλική δύναμη που ήταν στρατωνισμένη στο Δημοτικό Πάρκο. Η Εθνοφυλακή επενέβη βίαια, συνέλαβε τα μέλη της επιτροπής και αφού τα οδήγησε στα κρατητήρια του Νοσοκομείου, όπου ήταν η έδρα της, τα ξυλοκόπησε άγρια. Ακολούθως, αφέθηκαν ελεύθερα.

Αυτήν την περίοδο προσήχθησαν ενώπιον δικαστηρίου της Βέροιας για να δικαστούν πολλοί Ναουσαίοι ΕΑΜικοί αγωνιστές που κρατούνταν στις φυλακές Στρατώνων και αλλού. Μεταξύ αυτών ήταν και ο δάσκαλος Θωμάς Γκιουλέκας, πρώην πρόεδρος των Λαϊκών Δικαστηρίων Νάουσας και εν συνεχεία πρόεδρος του Αναθεωρητικού. Ο Γκιουλέκας δικάζονταν για συναυτουργία σε πολλούς φόνους και άλλες αξιόποινες πράξεις. Κατά την ακροαματική διαδικασία δεν προέκυψε τίποτε το επιβαρυντικό για τον κατηγορούμενο. Κατόπιν τούτου απαλλάχτηκε από τις κατηγορίες και αποφυλακίστηκε την 25^η Ιουλίου 1945. Την 1^η Αυγούστου 1945 το Π.Γ. της Κ.Ε του Κ.Κ.Ε πρότεινε στην Κεντρική Επιτροπή του Ε.Α.Μ την ανάληψη πρωτοβουλίας για τη συγκέντρωση όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας οι οποίες τάσσονταν υπέρ της Δημοκρατίας, με σκοπό το συντονισμό των κοινών προσπαθειών για το σχηματισμό αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης με ευρεία συμμετοχή και του ΕΑΜικού κινήματος.

Η τρομοκρατική δράση των διαφόρων ακροδεξιών οργανώσεων στη Νάουσα συνεχίζονταν και με την διαδρομή του χρόνου αυξάνονταν περισσότερο. Ιδιαίτερα, το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου του 1945, ένοπλοι Ναουσαίοι, μέλη των οργανώσεων Χ και Σ.Ε.Ν.Ν, όργωναν κυριολεκτικά τις συνοικίες της πόλης, τρομοκρατούσαν και ξυλοκοπούσαν τους κατοίκους και παραβίαζαν αυθαίρετα το οικογενειακό άσυλο οποιαδήποτε ώρα του εικοσιτετράωρου. Η προσφιλής τους τακτική ήταν να προβαίνουν σε εξονυχιστική έρευνα στα σπίτια και με το πρόσχημα της ανακάλυψης διωκόμενων αγωνιστών και κρυμμένων όπλων, να ανοίγουν τα μπαούλα και να κλέβουν κοσμήματα και άλλα τιμαλφή μπροστά στα μάτια των ανίκανων να αντιδράσουν μελών της οικογένειας. Φαίνεται ότι το κακό είχε παραγίνει, γιατί η δράση των Χιτών της Νάουσας απασχόλησε και τη Δικαιοσύνη. Όμως, παρ’ όλο που από την Εισαγγελία Βέροιας εκδόθηκαν εντάλματα κατά τριών περιώνυμων Ναουσαίων Χιτών για την τρομοκρατική δράση τους, η Αστυνομία της Νάουσας τα αγνοούσε και δεν προέβαινε στην εκτέλεσή τους.

Παρατίθεται απόσπασμα από δημοσίευμα του συγγραφέα Σόλωνος Γρηγοριάδη, σχετικό με την τρομοκρατική δράση της οργάνωσης Χ και σε άλλα μέρη του ελλαδικού χώρου:

«Σχετικά με τη λευκή τρομοκρατία του 1945 – 1946 και το ακροδεξιό παρακράτος ο συγγραφέας Σόλων Γρηγοριάδης αναφέρει: «Δεν είναι καθόλου λοιπόν παράδοξο ότι, υπό τις συνθήκες αυτές, στην ύπαιθρο δέσποζε η παρακρατική εξουσία, η οποία καμιά φορά μάλιστα έσπευδε να ανακηρύξει την Ελλάδα βασίλειο». Στη συνέχεια παραθέτει ένα αποκαλυπτικό έγγραφο της Χ του έτους 1945 (δηλαδή ένα χρόνο πριν το δημοψήφισμα), που δείχνει ότι η οργάνωση επέβαλε όποιες απαγορεύ-σεις ήθελε στους πολίτες αντίπαλης ιδεολογίας. Το έγγραφο είναι το ακόλουθο:

«Βασίλειον της Ελλάδος

Εθνική Πολιτική Οργάνωσις X

Πελλάνας  Λακωνίας

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ

Ανακοινούμεν ότι απαγορεύεται η κυκλοφορία των ατόμων των ανηκόντων εις το κομμουνιστικόν κόμμα πέραν της 7ης εσπερινής και μέχρι της 6ης πρωϊνής. Επίσης απαγορεύεται η μετακίνησις παντός κομμουνιστού ανδρός ή γυναικός άνευ αδείας της Χ. Πας συλλαμβανόμενος άνευ αδείας, θα οδηγείται εις την αρμοδίαν αρχήν.

Εν Πελλάνα τη 20-10-1945

Ο Τμηματάρχης Γ. Παπαζήσης »

 Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι μέλη της Χ πρωτοστατούσαν σε συλλήψεις αριστερών και αντιστασιακών του ΕΑΜ –ΕΛΑΣ, εκτελέσεις, βιασμούς και βασανιστήρια. Επίσης, μέσα στις δραστηριότητές τους περιλαμβανόταν και η επίθεση σε κτίρια αριστερών, τυπογραφεία του εαμικού χώρου κτλ.

(https://ethniki-antistasi-dse.gr>xites-h-neroxites)

Την 26^η Αυγούστου 1945 οι εργάτες των εργοστασίων της Νάουσας πραγματοποίησαν απεργία με κύρια αιτήματα την επαναλειτουργία των εργοστασίων που είχαν κλείσει, την καταβολή των καθυστερούμενων από την εταιρεία ΛΑΝΑΡΑ-ΚΥΡΤΣΗ αποδοχών τους και την αύξηση των μισθών και ημερομισθίων. Η εργοδοσία, μέσα από τους απεργοσπαστικούς μηχανισμούς που διέθετε και σε στενή συνεργασία με τις αστυνομικές αρχές προσπάθησε να εμποδίσει την εκδήλωση της απεργίας επισείοντας την απειλή της απόλυσης, ενώ η αστυνομία ήδη είχε προβεί προληπτικά στη σύλληψη μερικών συνδικαλιστών. Παρά ταύτα, η απεργία είχε σχετική επιτυχία και έληξε με την καταβολή των καθυστερούμενων μισθών και ημερομισθίων.

Την 28^η Αυγούστου 1945 επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στη Βέροια μεγάλη πολιτική συγκέντρωση με ομιλητές τους Δημήτριο Παρτσαλίδη, μέλος της Κ.Ε του Ε.Α.Μ, Ιωάννη Πασαλίδη, εκπρόσωπο του Σ.Κ.Ε. και Ν. Τερζόπουλο, εκπρόσωπο του Α.Κ.Ε. Πριν καταφθάσουν στον τόπο της συγκέντρωσης, οι ομιλητές δέχτηκαν άνανδρη δολοφονική επίθεση από ακροδεξιούς τραμπούκους και πρώην ταγματασφαλίτες:

«10.000 λαού υποδέχτηκαν τους αρχηγούς. Ο επικεφαλής της Χωροφυλακής ζητάει να μεταφερθούν οι ηγέτες με αυτοκίνητα και όχι πεζή μαζί με το λαό. Στον τόπο της συγκέντρωσης υπάρχουν μόνο ταγματασφαλίτες, τρομοκράτες και δοσίλογοι, οι οποίοι με πέτρες και ρόπαλα είχαν διώξει τις πρώτες ομάδες του λαού που έρχονταν για τη συγκέντρωση. Πριν καλά φτάσουν οι ηγέτες, οι μοναρχοφασίστες άρχισαν να ρίχνουν εναντίον τους πέτρες και ξύλα, ενώ μια ομάδα τους τραυμάτισε με ρόπαλο τον Δημήτριο Πασαλίδη. Η Χωροφυλακή δικαιολόγησε τους τρομοκράτες και άρχισε να πυροβολεί ώστε να διαλυθεί η συγκέντρωση … »

(εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της 29^ης Αυγούστου 1945. Περισσότερα σχόλια βλ. Αλέξανδρος Α. Χατζηκώστας: Η ΗΜΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΡΚΙΖΑ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ. Σελ. 54-55. Βέροια 2004)

Η 29^η Αυγούστου 1945 υπήρξε ιστορική ημέρα για τη Νάουσα. Εντελώς ξαφνικά και χωρίς καμιά προηγούμενη ειδοποίηση, κατέφθασαν στη Νάουσα οι Νίκος Ζαχαριάδης, γενικός γραμματέας του Κ.Κ.Ε και Κ. Γαβριηλίδης, γραμματέας του Α.Κ.Ε. Κατευθύνθηκαν αμέσως στα γραφεία του Εργατικού Κέντρου της πόλης και ζήτησαν από τον πρόεδρό του Γεώργιο Βουτυρά να τους φέρει σε επαφή με τους υπευθύνους των τοπικών κομματικών οργανώσεων του Ε.Α.Μ και του Κ.Κ.Ε. Μόλις κυκλοφόρησε η είδηση ότι ήλθε στη Νάουσα ο Ζαχαριάδης, όλη η πόλη ηλεκτρίστηκε πραγματικά.

Οι πάντες και τα πάντα κινητοποιήθηκαν, ώστε το απόγευμα να πραγματοποιηθεί μια μεγαλειώδης συγκέντρωση στο Γήπεδο της πόλης. Μεταξύ όλων των άλλων, άνδρες της πρώην Πολιτοφυλακής και της Ο.Π.Λ.Α έλαβαν εντολή να σχηματίσουν κρυφές ένοπλες ομάδες περιφρούρησης της συγκέντρωσης και προστασίας των ομιλητών, για το ενδεχόμενο δολοφονικής επίθεσης εναντίον τους, όπως ακριβώς είχε συμβεί την προηγούμενη ημέρα στη Βέροια με τη συγκέντρωση των Παρτσαλίδη, Πασαλίδη και Τερζόπουλου. Κάτω από την αθώα πολιτική περιβολή τους έκρυβαν περίστροφα, χειροβομβίδες, μερικοί δε και γερμανικά αυτόματα στάγερ, κρυμμένα επιμελώς μέσα σε φαρδιά επανωφόρια.

Γνωρίζω εξ ιδίων την περίπτωση αυτή, γιατί, ο εξάδελφός μου Γεώργιος Τσιότσης,  ο οποίος ήταν γραμματέας της Αχτίδας Νάουσας του Κ.Κ.Ε και καταζητούμενος από την Ασφάλεια, πέρασε με μια τέτοια ομάδα από το σπίτι μας, πριν αυτή κατευθυνθεί προς το γήπεδο. Σε συζήτηση μεταξύ των ανδρών αυτής της ομάδας, άκουσα κάποιον από αυτούς, (υποθέτω πως ήταν ο επικεφαλής) να τους δίνει χωρίς περιστροφές την εντολή να περιφρουρήσουν ακόμα και με το αίμα τους τη συγκέντρωση και να μη διστάσουν «να γαζώσουν με τα αυτόματα όλους εκείνους που θα τολμούσαν να επιτεθούν στον Ζαχαριάδη». Δεν επρόκειτο για μια απλή συγκέντρωση όπως όλες οι άλλες. Σ’ αυτήν θα μιλούσε ο θρυλικός αρχηγός Ζαχαριάδης, το ίνδαλμα όχι μόνο των Ελλήνων κομμουνιστών της εποχής εκείνης, αλλά και του συνόλου των αγωνιστών του ΕΑΜικού κινήματος.

Αργότερα έμαθα πως οι περισσότεροι από τους άνδρες των Ο.Κ.Α της Νάουσας, αψηφώντας την τοπική Εθνοφυλακή και τη Χωροφυλακή, είχαν κατεβεί και αυτοί από το βουνό με τους αρχηγούς τους και είχαν λάβει θέσεις μάχης κρυμμένοι στα γύρω από το Γήπεδο σπίτια. Έτσι, η εικόνα που εμφανίζονταν στο Γήπεδο πριν από την ομιλία του Νίκου Ζαχαριάδη εμφανίζονταν ως εξής. Μέσα στον χώρο του Γηπέδου ήταν συγκεντρωμένο το πλήθος και γύρω από αυτό, διακριτικά, οι ομάδες περιφρούρησης. Περιμετρικά και έξω από τον μαντρότοιχο του Γηπέδου είχαν λάβει θέσεις μάχης τμήματα εθνοφυλάκων και χωροφυλάκων, τα οποία είχαν ενισχυθεί με ομάδες παρακρατικών, πρώην ΠΑΟτζήδων και Πουλικών, που ήλθαν από τη Βέροια και την περιοχή της. Κατά διαστήματα και σε κάποια απόσταση από αυτούς, είχαν σταθμεύσει στρατιωτικά καμιόνια με Ινδούς στρατιώτες.

Η αγγλική μονάδα που στάθμευε στην πόλη απέφυγε να κάνει την εμφάνισή της. Τέλος, όπως προανέφερα, οι άνδρες των Ο.Κ.Α οι οποίοι κατέβηκαν από το βουνό, παρέμεναν κρυμμένοι στα γύρω σπίτια για να επέμβουν, αν το απαιτούσαν οι περιστάσεις. Ουσιαστικά, όλες οι κυβερνητικές δυνάμεις και οι Ινδοί στρατιώτες θα βρίσκονταν ανάμεσα σε δύο εχθρικά πυρά, αν επιχειρούσαν κάποια ενέργεια εις βάρος των συγκεντρωμένων. Έχω τη γνώμη ότι αυτές είχαν αντιληφθεί τι ακριβώς συμβαίνει γύρω τους, γι’ αυτό απέφυγαν να δημιουργήσουν οποιαδήποτε έκτροπα κατά τη διάρκεια της ομιλίας του Ζαχαριάδη. Παραθέτω το πλήρες κείμενο του ανταποκριτή της εφημερίδας «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ», το οποίο αφορά στην ομιλία αυτή:

 «Ο λαός της Νάουσας επεφύλαξε πάνδημη και αποθεωτική υποδοχή στον σ. Ζαχαριάδη και Γαβριηλίδη. Οι δυο έφθασαν στη Νάουσα στις 12:30΄ χωρίς καμιά προειδοποίηση, σταμάτησαν μπροστά στα γραφεία του Εργατικού Κέντρου ζητώντας να δουν τους υπεύθυνους του τοπικού ΕΑΜ. Τρεις κοπέλες που ήταν εκεί ξεχύθηκαν στους δρόμους και φώναζαν με χαρά « Ήρθε ο Ζαχαριάδης». Σε λίγα λεπτά η πόλη δονήθηκε από πρωτοφανή λαϊκό συναγερμό. Έκλεισαν τα εργοστάσια και άρχισαν να συγκεντρώνονται οι εργάτες για να ακούσουν τους ΕΑΜικούς ηγέτες, ενώ αγρότες που βρίσκονταν στα χωράφια ειδοποιήθηκαν ο ένας με τον άλλο. Στις 5 το απόγευμα το γήπεδο γέμισε από άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Πρώτος μίλησε ο Γαβριηλίδης που ανέλυσε την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα εξαιτίας της τρομοκρατίας. Ύστερα εκφώνησε βαρυσήμαντο λόγο ο Ζαχαριάδης.

 Τόνισε την ένταση της τρομοκρατίας και της ανικανότητας της κυβέρνησης να την αντιμετωπίσει. Δήλωσε ότι το Κ.Κ.Ε θα ήταν έτοιμο να υποστηρίξει την κυβέρνηση Βούλγαρη, αν η πολιτική της εμφάνιζε για το λαό ένα φωτεινό σημάδι. Πρόσθεσε ότι, επειδή δεν υπάρχει τέτοιο σημάδι, η καταπολέμηση της κυβέρνησης Βούλγαρη αποτελεί πρώτιστη εθνική ανάγκη. Κατηγορούν, συνέχισε ο Ζαχαριάδης, το Κ.Κ.Ε ότι σπέρνει τον εθνικό διχασμό. Αυτό είναι ψέμα. Η εθνική ενότητα, η ψυχική, η ιδεολογική, η λαϊκή και πατριωτική ενότητα και αλληλεγγύη που σφυρηλάτησε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας συνεχίζεται σήμερα και βρίσκει επιστέγαση και κατοχύρωση στο σημερινό αγώνα για τάξη, ησυχία, ομαλότητα, ειρήνη, δουλειά και ανοικοδόμηση.

 Όπως στην Κατοχή δέθηκε σ’ ένα αδιάσπαστο σύνολο κάθε Έλληνας με Έλληνα, έτσι δένεται και σήμερα στην πάλη για την απόλαυση των καρπών της νίκης. Η λαϊκή εθνική ενότητα είναι σήμερα  πραγματικότη-τα απαραίτητη και αναγκαία για τη Λαϊκή Δημοκρατία. Η ενότητα αυτή θα πλαταίνει ακόμα γιατί η Λαϊκή Δημοκρατία δεν αποκρούει κανένα. Και θα δεχθεί και την τελευταία στιγμή στους κόλπους της δίχως μνησικακία και χαιρεκακία και τον τελευταίο παρασυρμένο εργαζόμενο που θα δει το σωστό δρόμο και θα ’ρθει στις γραμμές της. Έξω από το μέτωπο της ενότητας θα μείνουν μόνο οι άνθρωποι του Μαύρου Μετώπου, οι προδότες, οι δοσίλογοι, οι Μοναρχοφασίστες, και οι μεγαλοκαρχαρίες εκμεταλλευτές. Να είστε έτοιμοι στην πρόσκληση του ΕΑΜ για νέους σκληρούς αγώνες»

(εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ της 31/8/1945)

Η ομιλία του Ζαχαριάδη στη Νάουσα είχε σαν άμεσο επακόλουθο την τόνωση, ακόμα περισσότερο, του ηθικού του δημοκρατικού λαού της πόλης, που αποτελούσε τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της. Το αυτό συνέβη και με τις Ο.Κ.Α Βερμίου, το ηθικό των οποίων ενισχύθηκε σε σημαντικό βαθμό. Αντίθετα, η αντιδραστική παράταξη της πόλης, στο σύνολό της, έδειξε ότι προβληματίστηκε σοβαρά. Σαν πρώτο μέτρο αντίδρασης από μέρους της υπήρξε η περαιτέρω ενεργοποίηση της Ε.Δ.Α.Ν (Επιτροπή Δημόσιας Ασφάλειας Νάουσας), η οποία αποτελούνταν από εγνωσμένους εθνικόφρονες Ναουσαίους, ευκατάστατους ως επί το πλείστον,  εισοδηματίες και επαγγελματίες με καταστήματα στο κέντρο της πόλης. Ως γνωστό, έργο της Επιτροπής αυτής ήταν η συνεχής παροχή πληροφοριών προς την τοπική Αστυνομίας και την Εθνοφυλακή, σχετικά με τα ονόματα και την δράση των πλέον επικίνδυνων για τη δημόσια ασφάλεια Ναουσαίων ΕΑΜικών αγωνιστών, οι οποίοι έπρεπε να διωχθούν οπωσδήποτε.

Και οι διώξεις αυτές, βεβαίως, δε σήμαιναν τίποτα άλλο παρά μπλόκα, συλλήψεις, φυλακίσεις, άγριους βασανισμούς, εκτοπίσεις, δολοφονίες, εκτελέσεις από στρατοδικεία κ.τλ. Εκτός τούτου, αυξήθηκε σημαντικά και ο αριθμός των πληροφοριοδοτών (χαφιέδων) που χρησιμοποιούσε η Ασφάλεια της πόλης για τη συστηματική παρακολούθηση των ΕΑΜικών αγωνιστών. Η στρατολογία τους επιτυγχάνονταν είτε με την καταβολή χρημάτων, είτε με υποσχέσεις και πιέσεις προς μερικούς αριστερούς φυλακισμένους με μειωμένο ηθικό, ότι θα απολύονταν αμέσως και δεν θα διώκονταν στο εξής, αν δέχονταν να  μεταβληθούν σε κρυφούς πληροφοριοδότες. Την ίδια περίοδο πραγματοποιήθηκαν εκλογές σε διάφορα σωματεία της Νάουσας για την ανάδειξη νέων διοικήσεων.

Στα εργατικά σωματεία θριάμβευσε το ψηφοδέλτιο του Εργατικού Αντιφασιστικού Συνδέσμου (ΕΡΓ.Α.Σ), που υποστηρίζονταν από το Ε.Α.Μ., το οποίο έλαβε σχεδόν το 100 ο/ο των ψήφων. Την 9^η Σεπτεμβρίου 1945 πραγματοποιήθηκαν αρχαιρεσίες και στον Γεωργικό Συνεταιρισμό Νάουσας για την εκλογή νέου Διοικητικού και Εποπτικού Συμβουλίου. Και στην περίπτωση αυτή, το ψηφοδέλτιο που υποστηρίζονταν από το Ε.Α.Μ έλαβε το 80 ο/ο περίπου των ψήφων. Αυτά τα εκλογικά αποτελέσματα είναι ενδεικτικά και για την εκατοστιαία αναλογία των πολιτικών δυνάμεων της Νάουσας κατά την περίοδο εκείνη. Αβίαστα προκύπτει ότι ο προσκείμενος προς το Ε.Α.Μ εργατικός και αγροτικός πληθυσμός της πόλης ανέρχονταν στο 80 ο/ο με 90 ο/ο περίπου και ότι το ποσοστό αυτό δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση.

Επομένως, το ΕΑΜικό κίνημα της Νάουσας, παρά τις λυσσαλέες διώξεις τις οποίες υφίστατο από την Εθνοφυλακή, τη Χωροφυλακή, τις παρακρατικές ομάδες, τις τοπικές εθνικιστικές οργανώσεις, τους Άγγλους και τους Ινδούς στρατιώτες, παρέμεινε συγκροτημένο. Την 27^η Σεπτεμβρίου 1945, επέτειο της συμπλήρωσης τεσσάρων χρόνων από την ίδρυση του Ε.Α.Μ, όλες οι οργανώσεις της Νάουσας αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν επετειακή συγκέντρωση. Για τη συγκέντρωση αυτή οι αστυνομικές αρχές δεν χορήγησαν την απαιτούμενη άδεια. Μάλιστα, προληπτικά, πραγματοποίησαν επιδρομή στα γραφεία του Ε.Α.Μ, κατέστρεψαν το εσωτερικό τους και συνέλαβαν πολλά στελέχη του. Κατόπιν τούτου, η προγραμματισμένη συγκέντρωση δεν πραγματοποιήθηκε. Την 29^η Σεπτεμβρίου 1945, με απόφαση της Διοίκησης του τοπικού Εργατικού Κέντρου κηρύχτηκε πανεργατική απεργία στη Νάουσα.

Παρά τα απεργοσπαστικά μέτρα της εργοδοσίας και τις απειλές των αρχών, η απεργία κράτησε δύο εβδομάδες και έληξε μόνο όταν οι παραχωρήσεις της εργοδοσίας κρίθηκαν ικανοποιητικές. Κατά το διάστημα μεταξύ 1^ης και 5^ης Οκτωβρίου 1945 συνήλθε στην Αθήνα το 7^ο Συνέδριο του Κ.Κ.Ε. Μετά το πέρας των εργασιών του Συνεδρίου εκδόθηκε πολιτική απόφαση που σχετίζονταν με διάφορα θέματα και ειδικότερα με  τη Λαϊκή Δημοκρατία και τη δυνατότητα δημιουργίας βαριάς βιομηχανίας, την εθνική και λαϊκή ενότητα, τον πατριωτικό χαρακτήρα του Κ.Κ.Ε, την κομματική ανοικοδόμηση και τα καθήκοντα στον τομέα της κομματικής και μαζικής οργάνωσης της δουλειάς. Την 17^η Οκτωβρίου 1945 παραιτήθηκε η κυβέρνηση του Πέτρου Βούλγαρη.

Καθήκοντα πρωθυπουργού ανέλαβε προσωρινά μέχρι την 1^η Νοεμβρίου 1945 ο αρχιεπίσκοπος και αντιβασιλέας Δαμασκηνός. Κατά το διάστημα αυτό επιχειρήθηκε ανεπιτυχής προσπάθεια σχηματισμού νέας κυβέρνησης. Εντωμεταξύ, οι Ο.Κ.Α Βερμίου αποφάσισαν να επιτεθούν στο χωριό Τσιόρνοβο (Φυτειά), πολλοί κάτοικοι του οποίου είχαν προσχωρήσει στη φασιστική οργάνωση Χ, είχαν εξοπλιστεί και δρούσαν στο πλευρό των παρακρατικών ομάδων.

Σημειώνω ότι την 28^η Οκτωβρίου 1945, επέτειο της κήρυξης του Ελληνοϊταλικού πολέμου, οι οπλισμένοι Χίτες της Φυτειάς αποφάσισαν να παρελάσουν στη Βέροια μαζί με την Εθνοφυλακή, τη Χωροφυλακή και όλες τις άλλες παρακρατικές ομάδες. Ο  εφοδιασμός με όπλα από τις αρχές των εθνικοφρόνων κατοίκων των χωριών του Βερμίου προβλημάτισε το ηγετικό στέλεχος των Ο.Κ.Α. της περιοχής Ευριπίδη Καπετάνιο (Πάνος), ο οποίος, μαζί με τα άλλα ηγετικά στελέχη αυτών των ομάδων Χρήστο Παλαμά (Μαύρος), Ανέστη Κοντοζή (Ακρίτας) Μαρίνος Μαρινέλλης (Διάκος) κ.ά., αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν την 31^η Οκτωβρίου επίθεση κατά της Φυτειάς.

Την όλη ευθύνη της επίθεσης ανέλαβε ο καταγόμενος από το ίδιο χωριό Θωμάς Λιόλιος (Μπαρούτας). Εντός ολίγου χρόνου από την έναρξη της επίθεσης, όλες γενικά οι εστίες αντίστασης του χωριού εξουδετερώθηκαν ολοσχερώς και οι άνδρες του Μπαρούτα κατέλαβαν το χωριό. Οι περισσότεροι Χίτες, ειδοποιημένοι, άγνωστο πώς, για τη σχεδιαζόμενη επίθεση, είχαν εγκαταλείψει από πριν το χωριό και είχαν καταφύγει στη Βέροια. Μερικοί από αυτούς που έμειναν και έπεσαν στα χέρια του Μπαρούτα,  εκτελέστηκαν επί τόπου. Αυτοί ήταν που τρομοκρατούσαν, συνελάμβαναν, φυλάκιζαν και βασάνιζαν όλους τους ΕΑΜικούς αγωνιστές του χωριού. Στην επίθεση κατά της Φυτειάς, έλαβαν μέρος και Ναουσαίοι, πρώην ΕΛΑΣίτες του 16^ου Συντάγματος Ε.Λ.Α.Σ.

(Τάκης Μπουρλίδης: Η ΝΑΟΥΣΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ ΤΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ (1941-1944). Σελ. 78-84. Θεσ/νίκη 2006)

Στην παρέλαση που έγινε στη Νάουσα την 28^η Οκτωβρίου 1945, με άδεια των αρχών έλαβαν μέρος και παλιοί ΕΛΑΣίτες με πολιτικά, με επικεφαλής τον Φιλώτα Αδαμίδη, έφεδρο αξιωματικό, πρώην Διοικητή Τάγματος του 30ού Συντάγματος Ε.Λ.Α.Σ. Την 1^η Νοεμβρίου 1945 ο αντιβασιλέας Δαμασκηνός ανέθεσε στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης.

Την 13^η Νοεμβρίου 1945 πραγματοποιήθηκε δυναμική απεργία στις κλωστοϋφαντουργικές βιομηχανίες της Νάουσας επειδή, κατά πληροφορίες, η εταιρεία ΛΑΝΑΡΑ – ΚΥΡΤΣΗ επρόκειτο να μεταφέρει τα μηχανήματα των εργοστασίων της στη Θεσσαλονίκη. Για συμπαράσταση στους εργάτες απήργησαν και οι επαγγελματοβιο-τέχνες της πόλης. Η Αστυνομία απαγόρευσε οποιαδήποτε συγκέντρωση των απεργών. Παρά ταύτα η συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε και είχε ιδιαίτερα μαχητικό χαρακτήρα. Οι χωροφύλακες προσπάθησαν να τη διαλύσουν βίαια, μάλιστα έκαναν και χρήση των όπλων τους. Τότε, τέσσερις απεργοί, εξαγριωμένοι, επιτέθηκαν εναντίον αστυνομικής περιπόλου και άρπαξαν από αυτήν ένα αυτόματο όπλο. Οι τρεις συνελήφθησαν. Ο τέταρτος, μαζί με το αυτόματο, διέφυγε στις Ο.Κ.Α. Συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν και άλλοι απεργοί. Η κυβέρνηση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου υπήρξε βραχύβια και παρέμεινε μέχρι την 20^η Νοεμβρίου 1945. Την 21^η Νοεμβρίου 1945 ανατέθηκε στον Θεμιστοκλή Σοφούλη ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης υπό την προεδρία του.

Την επομένη, ο συνασπισμός των κομμάτων του Ε.Α.Μ με ανακοίνωσή του δήλωσε ότι θα ήταν πρόθυμος όχι μόνο να συμμετάσχει στην κυβέρνηση Σοφούλη, αλλά και να της παράσχει και την υποστήριξή του, εφόσον η κυβέρνηση αυτή θα είχε σύνθεση και πρόγραμμα πραγματικά δημοκρατικό. Την 23^η Νοεμβρίου 1945, ο αρχιεπίσκοπος και αντιβασιλέας Δαμασκηνός αρνήθηκε να ορκίσει την κυβέρνηση Σοφούλη, επειδή στην σύνθεσή της δεν περιλαμβάνονταν ο Γεώργιος Παπανδρέου. Εντωμεταξύ, η επίθεση κατά του ορεινού χωριού Φυτειά θορύβησε τις αστυνομικές και στρατιωτικές αρχές. Αποφασίστηκε η συγκρότηση αποσπασμάτων για την καταδίωξη των Ο.Κ.Α Βερμίου. Έτσι, την 9^η Δεκεμβρίου 1945 δόθηκε εντολή στον επιτελάρχη και αναπληρωτή στρατιωτικό διοικητή Κεντρικής Μακεδονίας Σφέτσο να προβεί σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των ένοπλων ή άοπλων Ο.Κ.Α της περιοχής.

Την 22^α Δεκεμβρίου 1945, ο Βρούτος Προέδρου, ο οποίος διατηρούσε βιβλιοχαρτοπωλείο κοντά στον Άγιο Μηνά Νάουσας, πυροβολήθηκε μέσα στο κατάστημά του από δύο άνδρες της Ο.Π.Λ.Α και κατέπεσε νεκρός. Σημειώνω ότι ο Προέδρου υπήρξε ιδρυτικό μέλος κατά τον Μεσοπόλεμο της ακροδεξιάς οργάνωσης της Νάουσας «ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ ΝΑΟΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ». Με το κλείσιμο του έτους 1945 και τη συμπλήρωση δέκα περίπου μηνών από την ημέρα της υπογραφής της Συμφωνίας της Βάρκιζας, δολοφονήθηκαν σε όλη τη χώρα 1000 ΕΑΜικοί αγωνιστές, οι κρατούμενοι στις φυλακές ανήλθαν στις 75.000 και οι καταδιωκόμενοι με δικαστικά εντάλματα στις 65.000.

(ΤΟ Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τόμος 6ος, σελ. 521. Αθήνα 1987)

Η δημοσίευση των στοιχείων από την τρομοκρατική δράση της Δεξιάς από τη Συμφωνία της Βάρκιζας και εντεύθεν μέχρι και το τέλος του έτους 1945, συγκλόνισε όχι μόνο τον δημοκρατικό κόσμο της χώρας, αλλά και τον κεντρώο αστικό πολιτικό χώρο. Οι 1.000 δολοφονίες των ΕΑΜικών αγωνιστών οι οποίες διαπράχτηκαν, ως επί το πλείστον, από ακροδεξιούς, πρώην συνεργάτες των Γερμανών, που κατείχαν δεσπόζουσες θέσεις σε όλους τους τομείς του κρατικού μηχανισμού, δεν ήταν αμελητέος αριθμός, ειδικά μάλιστα όταν επρόκειτο για θύματα μιας παράταξης η οποία έχυσε ποταμούς αιμάτων για την απελευθέρωση της χώρας.

Επίσης, η  αμοιβή που έλαβαν μεταπολεμικά από το επίσημο κράτος άλλες 75.000 αγωνιστές του ΕΑΜικού κινήματος για την αντιστασιακή τους δράση, δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά η σύλληψη και ο εγκλεισμός τους σε σκοτεινές και ανήλιες φυλακές, όπου υποβάλλονταν καθημερινά από τα αστυνομικά όργανα σε φάλαγγες, άγριους ξυλοδαρμούς, ψυχρολουσίες, ξερίζωμα νυχιών, εικονικές εκτελέσεις κτλ., μπροστά στα οποία ωχριούσαν και τα μεσαιωνικά βσανιστήρια. Τέλος, άλλες 65.000 αγωνιστές από τον ίδιο χώρο, μη θέλοντας να υποστούν τα ίδια, απάντησαν με τον δικό τους δυναμικό τρόπο στην τρομοκρατία της Δεξιάς, συγκροτώντας τις Ομάδες Καταδιωκόμενων Αγωνιστών (Ο.Κ.Α) σε όλο τον ελλαδικό χώρο και αδιαφορώντας για τις δικαστικές διώξεις που ασκήθηκαν εναντίον τους.

Όλα αυτά είχαν σαν φυσικό επακόλουθο να μετατρέψουν την ήπια αυτοάμυνα την οποία πρόβαλλαν αρχικά οι ΕΑΜικοί αγωνιστές στην κυβερνητική τρομοκρατία, σε ενεργητική. Η ζοφερή εξέλιξη της πολιτικής κατάστασης στο εσωτερικό της χώρας, την αποκλειστική ευθύνη της οποίας έφερε η Δεξιά, οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια στην επαλήθευση της ρήσης ότι η βία γεννάει βία.

Έγινε κοινή πλέον πεποίθηση ότι η ελληνική Δεξιά, αφού κατόρθωσε με την υποστήριξη των Βρετανικών στρατευμάτων να εξουδετερώσει πλήρως το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα, με τη διάλυση του Ε.Λ.Α.Σ και την παράδοση των όπλων του, οδηγούσε τώρα μεθοδικά τη χώρα σε ένα εκ των προτέρων σχεδιασμένο εμφύλιο σπαραγμό.

Όλες οι προσπάθειες οι οποίες καταβλήθηκαν από τον δημοκρατικό κόσμο  και ειδικότερα από το  Ε.Α.M και το Κ.Κ.Ε για μια ειρηνική επίλυση των υφιστάμενων διαφορών μεταξύ των διαφόρων πολιτικών δυνάμεων της χώρας, κατέπεσαν στο κενό, γιατί συνάντησαν ένα αδιαπέραστο τείχος από συνεχείς αρνήσεις.

Υπ’ όψιν όλων των ανωτέρω, δίδεται αβίαστα η απάντηση στο ερώτημα ποιος οδήγησε τη χώρα σε ένα παρατεταμένο αδελφοκτόνο σπαραγμό. Και βεβαίως, δεν μπορεί να ήταν ούτε το Ε.Α.Μ, ούτε και το Κ.Κ.Ε, γιατί, όπως έχω προαναφέρει κατ’ επανάληψη, εκείνος ο οποίος επιδιώκει να κάνει πόλεμο δεν παραδίδει τα όπλα στον εχθρό του.

Την 10^η Ιανουαρίου 1946 το απόγευμα, ενώ ο δοτός δήμαρχος της Νάουσας Χριστόδουλος  Πετρίδης επέστρεφε στο σπίτι του και βρίσκονταν σε απόσταση ελάχιστων μέτρων από αυτό, πυροβολήθηκε εξ επαφής από τρεις άνδρες της Ο.Π.Λ.Α και κατέπεσε νεκρός. Το σπίτι του Πετρίδη, «γνωστό και σαν βίλα Πετρίδη», ήταν χτισμένο στο κέντρο ενός ευρύχωρου κήπου με οπωροφόρα δέντρα και βρίσκονταν προς την έξοδο της πόλης, στον ίδιο χώρο που βρίσκεται σήμερα το υποκατάστημα της Αγροτικής Τράπεζας. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα, ο ένας από τους τρεις άνδρες της Ο.Π.Λ.Α γάζωσε συμπληρωματικά με το αυτόματό του τον πεσμένο στο έδαφος Πετρίδη και καρφίτσωσε στο σώμα του ένα σημείωμα που έγραφε «αυτό έγινε κατ’ εντολή του λαού».

Συμπτωματικά, εκείνη την ημέρα είχαν επισκεφθεί τον δήμαρχο διάφορες επιτροπές των ΕΑΜικών οργανώσεων της πόλης και διαμαρτυρήθηκαν για τον μεροληπτικό τρόπο της διανομής της βοήθειας της ΟΥΝΡΑ μόνο σε εθνικόφρονες Ναουσαίους, καθώς και για την κακή άσκηση της διοίκησης και διαχείρισης των κοινών. Οι αρχές θεώρησαν ότι κάποια από τα μέλη αυτών των επιτροπών και κάποιοι άνδρες των Ο.Κ.Α που κατέβηκαν από το βουνό, ενέχονταν στη διάπραξη του φόνου του Πετρίδη. Έτσι, σε έναν από αυτούς που συνέλαβε η Αστυνομία, απαγγέλθηκε η κατηγορία ότι ήταν ένας από τους τρεις άνδρες της Ο.Π.Λ.Α οι οποίοι σκότωσαν τον Πετρίδη.

(Τάκης Μπουρλίδης: Η ΝΑΟΥΣΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΑ ΤΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ. Σελ. 28-32, 94-95. Θεσσαλονίκη 2006)

Την ίδια ημέρα, η Κεντρική Επιτροπή του Ε.Α.Μ υπέβαλε προς τους αρμόδιους υπουργούς της κυβέρνησης ονομαστική κατάσταση των δολοφονημένων από τη Δεξιά και τους Άγγλους ΕΑΜικών αγωνιστών κατά την περίοδο από 21^ης Νοεμβρίου 1945 μέχρι και την 8^η Ιανουαρίου 1946. Μαζί με αυτήν υποβλήθηκε και κατάσταση των ένοπλων παρακρατικών ομάδων που δρούσαν στην ύπαιθρο, καθώς και κατάσταση των διαφόρων ακροδεξιών μπράβων. Οι περισσότεροι από αυτούς υπήρξαν πρώην Ταγματασφαλίτες, άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας, Μπουραντάδες, Χίτες, Πουλικοί, μέλη των ένοπλων ομάδων της Π.Α.Ο, ΕΑΣΑδίτες και άλλοι πολλοί, οι οποίοι, μαζί με τους Γερμανούς πολεμούσαν κατά του Ε.Λ.Α.Σ και του ΕΑΜικού κινήματος γενικότερα.

Επίσης, την 10^η Ιανουαρίου 1946, ο Θωμάς Λιόλιος (Μπαρούτας), ο οποίος είχε πραγματοποιήσει την επίθεση κατά του χωριού Φυτειά στο Βέρμιο, από το λημέρι του που βρίσκονταν στην περιοχή Άνω Κουκούλι  Νάουσας, κινήθηκε βόρεια σε μικρή απόσταση και επιτέθηκε με την ομάδα του κατά στρατιωτικού φυλακίου που ήταν εγκατεστημένο στο ημιορεινό χωριό Μέγα Ρεύμα (σήμερα Ροδοχώρι). Με τους πρώτους πυροβολισμούς οι άνδρες του φυλακίου δεν πρόβαλλαν αντίσταση και παραδόθηκαν. Κατά την επιστροφή στο λημέρι του ο Μπαρούτας άφησε ελεύθερους όλους τους αιχμάλωτους στρατιώτες, πλην δύο, τους οποίους πήρε μαζί του. Λέγεται ότι την επόμενη ημέρα οι δύο κρατούμενοι εκτελέστηκαν και θάφτηκαν από δυο ποιμένες των κτηνοτρόφων αδελφών Αναστασίου και Κωνσταντίνου Πουρέγκα στη στάνη τους, όπου ήταν και το λημέρι του Μπαρούτα.

Αυτά περιέχονταν στο κατηγορητήριο το οποίο είχε συντάξει η Ασφάλεια της Νάουσας κατά των δύο αδελφών κτηνοτρόφων με βάση τις μαρτυρίες των ποιμένων. Κυκλοφόρησε όμως τότε  και άλλη εκδοχή σύμφωνα με την οποία το κατηγορητήριο ήταν χαλκευμένο εξ ολοκλήρου από την Ασφάλεια και ότι δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Προφανώς, η τελευταία πίεσε ποικιλοτρόπως τους δύο ποιμένες να καταθέσουν ψευδώς κατά των ανωτέρω κτηνοτρόφων, προκειμένου να τους συλλάβει, «όπερ και εγένετο». Την 13^η Ιανουαρίου 1946 συνήλθε το Α΄ Πανελλήνιο Συνέδριο της Ε.Π.Ο.Ν οι εργασίες του οποίου κράτησαν μέχρι την 20ή Ιανουαρίου 1946. Από τη Νάουσα η Ελένη Γκέρου εκλέχτηκε αναπληρωματικό μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Ε.Π.Ο.Ν.

Την 15^η Ιανουαρίου 1946 η Νάουσα βρέθηκε ξαφνικά περικυκλωμένη από μεγάλες δυνάμεις της Χωροφυλακής, της Εθνοφυλακής και από παρακρατικές ομάδες, πρώην ΠΑΟτζήδες από την περιοχή Κατερίνης και Κοζάνης. Καταλήφθηκαν όλες οι έξοδοι της πόλης ώστε να είναι αδύνατο να μπει και να βγει κανείς. Επρόκειτο για ένα μαζικό μπλόκο με προσχεδιασμένη δράση, που απέβλεπε στον εντοπισμό και τη σύλληψη όλων των δραστήριων ΕΑΜικών αγωνιστών της πόλης και ιδιαίτερα, των συνεργαζόμενων με τις Ο.Κ.Α της περιοχής. Διατηρώ στη μνήμη μου αναλλοίωτα τα γεγονότα τα οποία συνέβησαν τότε. Όλα τα προαναφερόμενα τμήματα μπήκαν στην πόλη, εξαπέλυσαν μεγάλο κύμα τρομοκρατίας και άρχισαν εξονυχιστικές έρευνες στα σπίτια των υπόπτων, σύμφωνα με τις πληροφορίες που τους έδινε η Ασφάλεια.

Συνελήφθησαν περισσότεροι από 400 Ναουσαίοι, πολλοί από τους οποίους μεταφέρθηκαν στα κρατητήρια και βασανίστηκαν άγρια. Τα μπλόκα των Γερμανών κατά την Κατοχή ωχριούσαν μπροστά σ’ αυτά των κυβερνητικών δυνάμεων και των παρακρατικών που γίνονταν μέσα στην πόλη. Μερικοί Ναουσαίοι ΕΑΜικοί αγωνιστές οι οποίοι αντιμετώπιζαν άμεσα τον κίνδυνο σύλληψής τους από τις κυβερνητικές δυνάμεις, πρόλαβαν και κατέφυγαν στις Ο.Κ.Α, πριν αποκλειστούν όλες οι έξοδοι της πόλης με φρουρές και περιπόλους. Είναι γεγονός ότι με τις συλλήψεις αυτές και τη μεταφορά μεγάλου αριθμού των συλληφθέντων στις φυλακές της Βέροιας, οι τοπικές οργανώσεις του Ε.Α.Μ απορυθμίστηκαν προσωρινά. Γρήγορα όμως ανασυγκροτήθηκαν και βρήκαν το ρυθμό τους.

Μετά το μεγάλο πογκρόμ που πραγματοποίησαν κατά της Νάουσας, οι συμμορίες των παρακρατικών αποσύρθηκαν προς τη Βέροια για να επαναλάβουν και εκεί ό,τι έπραξαν στη Νάουσα. Την ίδια ημέρα, η Κεντρική Επιτροπή του Ε.Α.Μ με απόφασή της κάλεσε τους οπαδούς του Ε.Α.Μ σε ολόκληρη τη χώρα να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους. Την 16^η Ιανουαρίου 1946 κηρύχτηκε πανεργατική απεργία στη Βέροια με τη συμμετοχή και των επαγγελματοβιοτεχνών της πόλης. Η Αστυνομία απαγόρευσε την κυκλοφορία των πολιτών, ενώ ταυτόχρονα, εξαπέλυσε μεγάλο κύμα βίας και τρομοκρατίας στις συνοικίες, με μπλόκα, παραβιάσεις του οικογενειακού ασύλου και συλλήψεις που θύμιζαν τη γερμανική κατοχή.

(εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της 16^ης Ιανουαρίου 1946).

Την 25^η Ιανουαρίου 1946 εξαπολύθηκε στην ίδια πόλη δεύτερο εκτεταμένο κύμα τρομοκρατίας από τη Χωροφυλακή, την Εθνοφυλακή, τους Άγγλους, τους Ινδούς και τις τοπικές οργανώσεις της Χ, της Μ.Ε.Ε.Ν και από άλλες. Συνελήφθησαν από τους Άγγλους 300 ΕΑΜικοί αγωνιστές οι οποίοι παραπέμφθηκαν σε δίκη. Συγκροτήθηκε επιτροπή του Ε.Α.Μ Βέροιας η οποία επισκέφτηκε τον Διοικητή της Χωροφυλακής και τον Εισαγγελέα και διαμαρτυρήθηκε έντονα για τα όσα συνέβησαν. Ωστόσο, κανένας από τους τρομοκράτες της Δεξιάς δεν συνελήφθη.

(Το Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τόμ. 6^ος, σελ. 521. Αθήνα 1987, εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της 25^ης Ιανουαρίου 1946 και ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ της 26^ης Ιανουαρίου 1946. (Περισσότερα στο βιβλίο του Αλέξανδρου Α. Χατζηκώστα: Η ΗΜΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΡΚΙΖΑ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ. Σελ.59-60. Βέροια 2004).

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, τα ηγετικά στελέχη των Ο.Κ.Α Βερμίου Αθανάσιος Γκένιος (Λασσάνης), η παρουσία του οποίου στο Βέρμιο ήταν βραχύβια, Σαράντης Πρωτόπαπας (Κικίτσας), Ευριπίδης Καπετάνιος (Πάνος), Χρήστος Παλαμάς (Μαύρος), Ανέστης Κοντοζής (Ακρίτας), Μαρίνος Μαρινέλλης (Διάκος) και άλλοι, εκτιμώντας αντικειμενικά την κατάσταση που δημιουργήθηκε στις πόλεις της Ημαθίας Νάουσα και Βέροια από τη συνεχιζόμενη τρομοκρατική δράση των κυβερνητικών δυνάμεων, σε συνδυασμό και με τις πληροφορίες που είχαν ότι ο στρατός και η Χωροφυλακή επρόκειτο να προβούν σύντομα σε εκτεταμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εναντίον τους, αποφάσισαν να εξοπλίσουν πλήρως τις Ο.Κ.Α αυτής της περιοχής. Πρέπει να σημειωθεί ότι πολλές από αυτές τις ομάδες εξακολουθούσαν να παραμένουν ακόμα άοπλες.

Ενεργώντας προς την κατεύθυνση αυτή, έδωσαν εντολή στους Ναουσαίους Γεώργιο Δαούτη του Ιωάννου, Δημήτριο Πράπα του Στεργίου και Χριστόφορο Πάσχο του Κωνσταντίνου, πρώην ΕΛΑΣίτες του 16^ου Συντάγματος Ε.Λ.Α.Σ, που είχαν επιφορτιστεί με την ευθύνη της φύλαξης του οπλισμού, να πάρουν μαζί τους και άλλους άνδρες των Ο.Κ.Α και να ανοίξουν τις κρυφές αποθήκες του πολεμικού υλικού που υπήρχαν στις αγροτικές τοποθεσίες Παλιοκαλιά, Κουτίχα και σε σπίτια της Νάουσας. Όντως, η εντολή εκτελέστηκε ταχύτατα και με τη βοήθεια υποζυγίων τα οποία διέθεσαν Ναουσαίοι αγρότες, τα κρυμμένα στις αποθήκες αυτές όπλα μεταφέρθηκαν αμέσως στις Ο.Κ.Α Βερμίου. Όπως ανέφερα και σε άλλο σημείο, υπήρχαν και άλλες κρύπτες οπλισμού στο Νταλαμάρι, την Κράστα, το Παλιομπάτσι και αλλού, που ήταν στη διάθεση των Ο.Κ.Α ανά πάσα  στιγμή.

Ο οπλισμός που μεταφέρθηκε στις Ο.Κ.Α ήταν, κατά το πλείστον, γερμανικής κατασκευής που είχε κυριεύσει Ο Ε.Λ.Α.Σ κατά τις μάχες που είχε δώσει με τους Γερμανούς και με τους συνεργάτες τους ΠΑΟτζήδες. Αποτελούνταν από περίστροφα και πιστόλια, τυφέκια, αυτόματα στάγερ, οπλοπολυβόλα (τις περίφημες τουρτούρες) και μερικά πολυβόλα. Όλα αυτά ήταν σε καλή κατάσταση. Υπήρχαν τα αντίστοιχα πυρομαχικά και πέραν αυτών και υπολογίσιμος αριθμός χειροβομβίδων, νάρκες και εκρηκτικές ύλες. Για τον καθαρισμό και την συντήρηση αυτού του οπλισμού, χρειάστηκε να απασχοληθούν μερικές ημέρες οι πιο παλιοί και έμπειροι αντάρτες, για να είναι παντελώς έτοιμος για χρήση.

Το απαιτούμενο έλαιο συντήρησης και το γράσο τα προμηθεύτηκαν από τις αποθήκες των εργοστασίων ΛΑΝΑΡΑ-ΚΥΡΤΣΗ & ΣΙΑ, τα οποία αφαίρεσαν κρυφά εργάτες που εργάζονταν σ’ αυτά. Ο οπλισμός αγγλικής κατασκευής που υπήρχε συνοδεύονταν με τα ανάλογα πυρομαχικά και αντιπροσώπευε πολύ μικρό ποσοστό του συνόλου. Μετά την ολοκλήρωση της συντήρησης του οπλισμού, κύριο μέλημα υπήρξε η ταχεία εκπαίδευση στα όπλα των ανδρών των Ο.Κ.Α οι οποίοι δεν γνώριζαν το χειρισμό τους. Και αυτός ο στόχος επιτεύχθηκε ενωρίτερα απ’ ό,τι προβλέπονταν. Η θέση των έμπεδων των Ο.Κ.Α βρίσκονταν σε διάφορες περιοχές του Βερμίου. Τα κυριότερα από αυτά τα έμπεδα ήταν της Ντορντόπολης, των 3 – 5 Πηγαδιών, της Μπάρας του Σελίου και μερικά άλλα.

Εντωμεταξύ, παρ’ όλο που είχε δοθεί εντολή να λάβει μέρος στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των Ο.Κ.Α Βερμίου και ο στρατός, το ζήτημα τούτο ατόνησε επί του παρόντος. Δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στη συγκρότηση μεταβατικών αποσπασμάτων της Χωροφυλακής υπό τον Αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Βαρδουλάκη. Εξαιτίας των συνεχιζόμενων με αμείωτη ένταση διώξεων κατά των ΕΑΜικών αγωνιστών, η αριθμητική δύναμη των Ο.Κ.Α Βερμίου ημέρα με την ημέρα αυξάνονταν ολοένα και περισσότερο. Ως εκ τούτου, προέκυψε η ανάγκη του ανοίγματος και άλλης αποθήκης οπλισμού και ειδικότερα αυτής που βρίσκονταν στο Νταλαμάρι.

Επαναλήφτηκε η ίδια διαδικασία, δηλαδή, η μεταφορά του οπλισμού στα έμπεδα των Ο.Κ.Α, η επιμελημένη συντήρησή του, η εκπαίδευση αυτών που δεν γνώριζαν τη χρήση των όπλων και στη συνέχεια ο εξοπλισμός τους. Οι Ο.Κ.Α βρίσκονταν σε στενή επαφή με τις ΕΑΜικές οργανώσεις της Νάουσας, ιδίως  με την ανασυγκροτημένη κρυφά Επιμελητεία του Αντάρτη (Ε.Τ.Α), η οποία τους προμήθευε τρόφιμα, είδη ένδυσης και υπόδησης, φάρμακα και άλλα αναγκαία είδη. Πολλά από αυτά αγοράζονταν με την κρυφή  οικονομική συνδρομή δημοκρατικών οικογενειών της Νάουσας, ενώ άλλα, όπως π.χ. μάλλινα είδη κ.ά., αναλάμβαναν να τα κατασκευάσουν οι γυναίκες αυτών των οικογενειών.

Πρέπει να αναφερθεί, επίσης, ότι με κοινή συνεννόηση των Ο.Κ.Α και των ΕΑΜικών οργανώσεων της Νάουσας, αποφασίστηκε η κρυφή συγκρότηση μέσα στην πόλη εμπειροπόλεμου τμήματος από πρώην ΕΛΑΣίτες, εφεδροΕΛΑΣίτες και ΕΠΟΝίτες, οι οποίοι δεν είχαν καταφύγει στο βουνό και φαινομενικά έδειχναν ότι ασχολούνταν με ειρηνικά έργα. Προορισμός αυτού του τμήματος ήταν να διευκολύνει μελλοντικά εκ των έσω τυχόν επίθεση των ένοπλων ομάδων των Ο.Κ.Α κατά των αστυνομικών και στρατιωτικών δυνάμεων που βρίσκονταν μόνιμα στη Νάουσα ή στάθμευαν προσωρινά σ’ αυτήν. Όλη αυτή η προετοιμασία δεν απέβλεπε στη δημιουργία «δεύτερου αντάρτικου», όπως αρέσκονταν να υποστηρίζουν οι αντίπαλοι του Ε.Α.Μ, αλλά στην αυτοπροστασία των ΕΑΜικών αγωνιστών από την τρομοκρατική και δολοφονική δράση της Δεξιάς που είχε εξαπολυθεί εναντίον τους.

Και, ασφαλώς, όσο η δράση αυτή διευρύνονταν με την πάροδο του χρόνου και αποκτούσε μεγαλύτερες διαστάσεις, άλλο τόσο αυξάνονταν αριθμητικά και οι ΕΑΜικοί αγωνιστές των Ο.Κ.Α και των πόλεων, οι οποίοι εγκατέλειπαν οριστικά την τακτική της παθητικής αυτοάμυνας και κατέφευγαν πλέον σε πιο αποτελεσματικά μέτρα αντιμετώπισής της, μη εξαιρούμενης βέβαια και της ένοπλης πάλης. Την 4^η Φεβρουαρίου 1946 η Κεντρική Επιτροπή του Ε.Α.Μ με νεώτερη ανακοίνωσή της υπογράμμιζε ότι, αν δεν συντάσσονταν γνήσιοι εκλογικοί κατάλογοι και δεν αποκαθίστατο η τάξη σε όλη τη χώρα, τα κόμματα της Αριστεράς θα απείχαν από τις εκλογές της 31^ης Μαρτίου 1946. Την 6^η Φεβρουαρίου 1946 δημοσιεύτηκε ο Αναγκαστικός Νόμος υπ’ αριθ. 903 «Περί συστάσεως νομού Ημαθίας και επαρχίας Ναούσης. Έδρα του νομού ορίστηκε η Βέροια.

Ο νομός περιλάμβανε την ομώνυμη επαρχία Ημαθίας η οποία αποσπάστηκε από το νομό Θεσσαλονίκης και την επαρχία Νάουσας. Συγχρόνως, διορίστηκαν σ’ όλη τη χώρα δοτά Δημοτικά και Κοινοτικά Συμβούλια, μέσα στα πλαίσια της επιχειρούμενης αναδιοργάνωσης όλων των τομέων του κρατικού μηχανισμού. Την 8^η Φεβρουαρίου 1946 η Κεντρική Επιτροπή του Ε.Α.Μ ανακοίνωσε ότι τα κόμματα του Ε.Α.Μ θα απόσχουν από τις βουλευτικές εκλογές που προκηρύχτηκαν για την 31^η Μαρτίου 1946, αν δεν εξασφαλίζονταν πλήρως όλες οι προϋποθέσεις για τη γνήσια διεξαγωγή τους. Την 12^η Φεβρουαρίου 1946 συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας. Με την ευκαιρία αυτή δόθηκαν στη δημοσιότητα νεώτερα στοιχεία για τη συνολική δράση της Δεξιάς στην περίοδο αυτή κατά των ΕΑΜικών αγωνιστών σ’ όλη τη χώρα.

Σύμφωνα με αυτά οι νεκροί ανέρχονταν σε 1.192, οι τραυματίες σε 6.413, οι συλληφθέντες σε 75.000, βιασμένες γυναίκες 165, ληστείες 6567, επιδρομές σε τυπογραφεία 572 και καταδιωκόμενοι δημοκρατικοί πολίτες (Ο.Κ.Α) περισσότεροι από 100.000. Επί πλέον, έγινε γνωστό ότι σε όλη τη χώρα δρούσαν 166 «μοναρχοφαστικές συμμορίες». Στο διάσημα μεταξύ 12^ης και 15^ης Φεβρουαρίου 1946 συνήλθε η 2^η Ολομέλεια της Κ.Ε του Κ.Κ.Ε. Το θέμα που συζητήθηκε ήταν «Η κατάσταση στην Ελλάδα, τα προβλήματα του δημοκρατικού αγώνα και τα καθήκοντα του Κ.Κ.Ε» Εισηγητής ο Νίκος Ζαχαριάδης. Στην πολιτική απόφαση η οποία ελήφθη, μεταξύ όλων των άλλων, τονίζονταν ότι:

«Η 2^η Ολομέλεια της Κεντρικής επιτροπής του Κ.Κ.Ε. καλεί όλα τα μέλη του Κόμματος μπροστά στις δύσκολες και κρίσιμες στιγμές που περνάμε να σταθούν ακόμα πιο αποφασιστικά, χωρίς να λογαριάζουν κόπους και θυσίες, πρωτοπόροι οργανωτές, καθοδηγητές και αγωνιστές στην πάλη του λαού για το ψωμί, την επιβίωση, τη Δημοκρατία, τη λευτεριά και την εθνική ανεξαρτησία. Κάθε κομμουνιστής πρέπει να παλεύει με αυταπάρνηση, πίστη και αυτοθυσία, παράδειγμα και υπόδειγμα για όλους τους άλλους τίμιου και δίχως ιδιοτέλεια αγωνιστή του λαού … »

Την 21^η Φεβρουαρίου 1946 δημοσιεύτηκε απόφαση του Π.Γ της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε στην οποία τονίζονταν με έμφαση ότι, με την κατάσταση που επικρατούσε, το Κ.Κ.Ε δεν επρόκειτο να λάβει μέρος στις εκλογές. Για το ίδιο θέμα την 3^η Μαρτίου 1946 δημοσιεύτηκε κοινή διακήρυξη όλων των αριστερών κομμάτων της χώρας προς το λαό, στην οποία τονίζονταν και πάλι ότι εκλογές κάτω από τις επικρατούσες συνθήκες δεν θα ήταν μόνο τραγική κωμωδία, αλλά και πολιτικό πραξικόπημα που απέβλεπε στη «μοναρχοφασιστική επικράτηση». Κατόπιν τούτου, τα κόμματα αυτά δήλωσαν ότι δεν θα πάρουν μέρος στις εκλογές της 31^ης Μαρτίου 1946, αν δεν γίνονταν αποδεκτές ορισμένες προϋποθέσεις που περιέχονταν στο κείμενο της διακήρυξης, οι οποίες κρίνονταν βασικές και αναγκαίες.

Την 8^η Μαρτίου 1946 έληξαν οι εργασίες του 8^ου Πανελλαδικού Πανεργατικού Συνεδρίου της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (Γ.Σ.Ε.Ε) οι οποίες είχαν αρχίσει την 1^η του ιδίου μηνός. Στο κρίσιμο αυτό Συνέδριο επικράτησε θριαμβευτικά ο προσκείμενος στο Ε.Α.Μ Εργατικός Αντιφασιστικός Σύνδεσμος (ΕΡΓ.Α.Σ), ο οποίος εξασφάλισε το 71% στη Διοίκηση της Γ.Σ.Ε.Ε.

(Το Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τόμος 6^ος, σελ. 183-184, 521-524. Αθήνα 1987, Γιώργος Μαυρίκος: ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ (1918-1948). Αθήνα 2001

 Την 13^η Μαρτίου 1946, τρεις άνδρες της Ο.Π.Λ.Α πλησίασαν ξαφνικά τον Θωμά Παππά, Υπενωμοτάρχη, την ώρα που αυτός κατευθύνονταν προς το σπίτι του στην περιοχή Τζαμί, κοντά στο σημερινό Εργατικό Κέντρο, και τον εκτέλεσαν με τα περίστροφά τους, σχεδόν εξ επαφής. Ο Παππάς ήταν μνηστευμένος με τη θυγατέρα του Αχιλλέα Αντωνίου, που εργάζονταν στα εργοστάσια ΛΑΝΑΡΑ-ΚΥΡΤΣΗ & ΣΙΑ. Ακροδεξιοί κύκλοι της πόλης, εκμεταλλευόμενοι την ψυχολογική κατάσταση του Αντωνίου από το φόνο του γαμπρού του Παππά, άρχισαν να τον παροτρύνουν να πάρει εκδίκηση δολοφονώντας τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Νάουσας Γεώργιο Βουτυρά. Όντως, ο Αντωνίου άρχισε να συνηθίζει στην ιδέα αυτή. Την 27^η Μαρτίου 1946 η Κ.Ε του Ε.Α.Μ κάλεσε πάλι με προκήρυξή της τον ελληνικό λαό να απόσχει από τις προσεχείς εκλογές. Το αυτό έπραξαν την 29^η Μαρτίου 1946 το Κ.Κ.Ε, το Εργατικό Κέντρο της Αθήνας και η Διδασκαλική Ομοσπονδία. Πέραν των προκηρύξεων, τόσο το Ε.Α.Μ, όσο και το Κ.Κ.Ε, διαβίβασαν εντολή προς τις οργανώσεις τους σε ολόκληρη τη χώρα να κινητοποιηθούν στις περιοχές δικαιοδοσίας τους για να πείσουν το λαό να μην προσέλθει στις κάλπες.

Την 30ή Μαρτίου 1946 στο χωριό Αγγελοχώρι της επαρχίας Νάουσας, τέσσερα άτομα πυροβόλησαν και σκότωσαν μέσα στο κοινοτικό γραφείο τους Γεώργιο Χαλκιά, γραμματέα της κοινότητας και Συμεών Μιχαηλίδη, κάτοικο του ίδιου χωριού, τραυμάτισαν δε τη σύζυγο και τη θυγατέρα του πρώτου. Συμπτωματικά, την ημέρα εκείνη βρίσκονταν στο Αγγελοχώρι ομάδα στελεχών του Ε.Α.Μ Νάουσας και της περιοχής, η οποία πήγε να πραγματοποιήσει συγκέντρωση για την αποχή από τις εκλογές. Οι στρατιωτικές αρχές και ο πρόεδρος της κοινότητας δεν επέτρεψαν στα στελέχη του Ε.Α.Μ να πραγματοποιήσουν τη συγκέντρωση και να ομιλήσουν στους κατοίκους και μάλιστα, τα κατηγόρησαν ευθέως ότι αυτά διέπραξαν τους φόνους κατά την παραμονή τους στο χωριό.

Κατόπιν τούτου, μερικοί από αυτούς  συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν σε δίκη, ενώ οι υπόλοιποι, οι οποίοι διέφυγαν, θεωρήθηκαν  συναυτουργοί και δικάστηκαν ερήμην… Στο βιβλίο του, ο Αλέξης Ρόσσιος (Υψηλάντης), αναφέρει ότι τη νύχτα της 30ής προς την 31^η Μαρτίου 1946, παραμονή των εκλογών, ο ίδιος επικεφαλής ένοπλου τμήματος 33 άνδρών, προσέβαλε το Σταθμό Χωροφυλακής του Λιτοχώρου. Διατηρώ σοβαρότατες επιφυλάξεις γι’ αυτά που γράφει ο Υψηλάντης. Στη συλλογική μνήμη των Ναουσαίων παραμένει εδραιωμένη η άποψη ότι την επίθεση στο Λιτόχωρο την έκανε ο Θωμάς Λιόλιος (Μπαρούτας) με την ομάδα του, βοηθούμενος και από άνδρες των Ο.Κ.Α της περιοχής Λιτοχώρου και από Ναουσαίους των Ο.Κ.Α Βερμίου και όχι ο Ρόσιος.

Αυτό το επιβεβαιώνει ρητά και ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο οποίος, δώδεκα ημέρες μετά τα γεγονότα του Λιτοχώρου, σε ομιλία του την 12^η Απριλίου 1946 στην Κ.Ο Θεσσαλονίκης, μεταξύ των άλλων είπε: «Τα γεγονότα που έγιναν στο Λιτόχωρο είναι ένα μήνυμα για τον μοναρχοφασισμό και τους Άγγλους. Θα ’ναι απόλυτα μέσα στη λογική της πολιτικής που οι Άγγλοι και οι μοναρχοφασίστες εφαρμόζουν και δεν θα πρέπει να απορεί κανένας, αν αύριο εμφανιστεί και δεύτερος Μπαρούτας και μεθαύριο γίνουν δεκάδες και εκατοντάδες»

(ΤΟ Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τ. 6^ος, σελ. 525-526. Αθήνα 1987 και Αλέξης Ρόσιος (Υψηλάντης): ΣΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ. Σελ. 223-225. Θεσσαλονίκη 2001)

Από το κείμενο της ομιλίας του Ζαχαριάδη σαφέστατα προκύπτει ότι ήταν εις γνώσιν του ότι την επίθεση κατά του Σταθμού Χωροφυλακής του Λιτοχώρου την πραγματοποίησε ο Μπαρούτας. Διατυπώθηκε, μάλιστα, και η άποψη ότι ο ίδιος είχε δώσει την σχετική εντολή για την πραγματοποίησή της. Αν την επίθεση την είχε πραγματοποιήσει ο Αλέξης Ρόσσιος (Υψηλάντης), όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, ο Ζαχαριάδης θα ανέφερε το όνομά του και όχι το όνομα του Μπαρούτα. Όμως, ο Μπαρούτας, δεν βρίσκονταν στη ζωή για να αντικρούσει τα όσα έγραψε ο Ρόσσιος όταν εξέδωσε το βιβλίο του, γιατί, την 9^η Ιουλίου 1946 σκοτώθηκε σε μάχη με μεταβατικό απόσπασμα Χωροφυλακής του Βαρδουλάκη.

 Στις αρχές Απριλίου 1946, ο Ναουσαίος Φιλώτας Αδαμίδης (Κατσώνης), πρώην Διοικητής Τάγματος του 30ού Συντ/τος Ε.Λ.Α.Σ, διατάχτηκε να μεταβεί στο Πάϊκο και στο Καϊμάκτσαλαν να οργανώσει τους πυρήνες των Ο.Κ.Α αυτών των περιοχών. Την 5^η Απριλίου 1946, σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση υπό την πρωθυπουργία του Παναγιώτη Πουλίτσα. Στην κυβέρνηση αυτή μετείχαν οι Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, Ιωάννης Θεοτόκης, Στυλιανός Γονατάς, Μπέης Μαυρομιχάλης, Σ. Στεφανόπουλος, Α. Αλεξανδρής, Γ. Παπανδρέου, Π. Κανελλόπουλος και Σ. Βενιζέλος. Την 6^η Απριλίου ανακοινώθηκαν τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών που διενεργήθηκαν την 31^η Μαρτίου 1946, σύμφωνα με τα οποία επί συνόλου 2.211.791 εγγεγραμμένων ψήφισαν 1.106.510, ενώ η αποχή ανήλθε σε 1.105.281. Βάσει αυτών των δεδομένων το ποσοστό αποχής διαμορφώθηκε στο 55 ο/ο.

(Το Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τόμος 6^ος, σελ. 525. Αθήνα 1987)

Την 15^η Απριλίου 1946, ο Ναουσαίος Γρηγόριος Σιούγγαρης, κατόπιν συνεχών παροτρύνσεων από μέρους των αρχών, ανέλαβε καθήκοντα δοτού δημάρχου της Νάουσας, καλύπτοντας το κενό που είχε δημιουργηθεί από τον φόνο (από την Ο.Π.Λ.Α) του προκατόχου του Χριστόδουλου Πετρίδη. Παρά τις συνεχείς και επίμονες προτάσεις των αρχών προς διάφορους εθνικόφρονες Ναουσαίους να σπεύσουν να σχηματίσουν, παράλληλα, και δοτό Δημοτικό Συμβούλιο, τούτο δεν κατέστη δυνατόν, λόγω της επίμονης άρνησης των τελευταίων. Ίσως, διότι τους συνείχε ο φόβος μήπως έχουν την τύχη του δολοφονηθέντος Χριστόδουλου Πετρίδη.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Το παρόν άρθρο, με μερικές προσθήκες, βασίζεται σε λήμματα ληφθέντα από το βιβλίο μου «Η ΝΑΟΥΣΑ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ» (1945-1949). Νάουσα 2008.

————————

*ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΠΥΡ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ-ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΝΑΟΥΣΑ

*Στέργιος Αποστόλου – Βιογραφικά στοιχεία -Εργογραφία (κάνετε κλικ)

 ————————

Σημείωση Φαρέτρας: Όλα τα κείμενα του Στέργιου Αποστόλου μπορείτε να τα διαβάσετε ΕΔΩ

————————

ΥΠΟΜΝΗΜΑ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

— (https://ethniki-antistasi-dse.gr>xites-h-neroxites)

— (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της 29^ης Αυγούστου 1945. Περισσότερα σχόλια βλ. Αλέξανδρος Α. Χατζηκώστας: Η ΗΜΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΡΚΙΖΑ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ. Σελ. 54-55. Βέροια 2004)

— (Εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ της 31/8/1945)

— (Τάκης Μπουρλίδης: Η ΝΑΟΥΣΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ ΤΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ (1941-1944). Σελ. 78-84. Θεσσαλονίκη 2006)

— (ΤΟ Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τόμος 6ος, σελ. 521. Αθήνα 1987)

— (Τάκης Μπουρλίδης: Η ΝΑΟΥΣΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ ΤΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ. Σελ. 28-32, 94-95. Θεσσαλονίκη 2006)

— (Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της 16^ης Ιανουαρίου 1946).

— (Το Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τόμ. 6^ος, σελ. 521. Αθήνα 1987, εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ της 25^ης Ιανουαρίου 1946 και ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ της 26^ης Ιανουαρίου 1946. (Περισσότερα στο βιβλίο του Αλέξανδρου Α. Χατζηκώστα: Η ΗΜΑΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΡΚΙΖΑ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ. Σελ.59-60. Βέροια 2004).

— (Το Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τόμος 6^ος, σελ. 183-184, 521-524. Αθήνα 1987, Γιώργος Μαυρίκος: ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ (1918-1948). Αθήνα 2001)

— (Στέργιος Σπυρ. Αποστόλου: ΤΟ 8^ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ Γ.Σ.Ε.Ε. ΚΑΙ Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ Ε.Κ.Ν. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΟΥΤΥΡΑ. Εφημερίδα της Νάουσας ΝΕΟΙ ΚΑΙΡΟΙ της 17^ης Μαΐου 2003)

— (ΤΟ Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τ. 6^ος, σελ. 525-526. Αθήνα 1987 και Αλέξης Ρόσιος (Υψηλάντης): ΣΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ. Σελ. 223-225. Θεσσαλονίκη 2001)

— (Το Κ.Κ.Ε. Επίσημα κείμενα. Τόμος 6^ος, σελ. 525. Αθήνα 1987)