Νικολέτα Θάνου*
Αν υπάρχει ένα επίτευγμα, που ανατέλλει τη δεδομένη χρονική στιγμή όχι σαν άθλος, αλλά σαν ύβρη προς την ανθρώπινη ύπαρξη και τις συμπαντικές δυνάμεις που συνέχουν τις ανθρώπινες σχέσεις και καθορίζουν μέσα από αδιόρατα πλέγματα την πορεία μας στον πλανήτη, είναι το μετα – σύμπαν του Ζάκερμπεργκ, το λεγόμενο metaverse. Χαρακτηρίστηκε κατά τρόπο παράδοξο και αντιφατικό ως «το Άγιο Δισκοπότηρο της επικοινωνίας», σε εποχές που η πραγματική ανθρώπινη επαφή δοκιμάστηκε και εξακολουθεί να δοκιμάζεται με βάση έναν ανοικτίρμονα νόμο που -κύριος οίδεν- ποιος νοσηρός νους απεργάστηκε, πετώντας μας στα χαρακώματα ενός πολέμου ισοπεδωτικού και παρείσακτου.
Όλα μοιάζουν ξαφνικά να αποκτούν νόημα. Σαν να χύνεται άπλετο φως στα σκοτάδια της κοινής μας πορείας προς τη γη της Επαγγελίας , της τεχνητής – εικονικής πραγματικότητας όπου όλα , ακόμα και τα συναισθήματα, το άγγιγμα θα αποκτούν μια διάσταση μεταφυσική, ονειρική – ή εφιαλτική;- στα πλαίσια του νέου τεχνοκρατικού οράματος για την ανθρωπότητα. Ένας νέος ψηφιακός κόσμος στον οποίο καλούμαστε να συνυπογράψουμε, αν επιθυμούμε ακόμη να υπάρχουμε, μόνο όμως να υπάρχουμε και όχι να ζούμε. Αυτό το δικαίωμα μας αφαιρέθηκε προ πολλού. Όπως μας αφαιρέθηκε και η αγκαλιά, ο χαιρετισμός, η συνύπαρξη, η συνεύρεση, το χαμόγελο, το ζεστό βλέμμα, με λίγα λόγια ό,τι συνιστά την ανθρώπινη ουσία και υπόσταση. Αλλά έχουμε την εικόνα, έχουμε την οθόνη, τη διαστροφική μετασυμπαντική πραγματικότητα, όπου τα νέου τύπου ρομπότ του μέλλοντος θα προάγουν τον πολιτισμό στις μαγικές σφαίρες της μετα – επικοινωνίας, της μετα- συνύπαρξης και της μετάληψης από το Άγιο Δισκοπότηρο του Ζάγκερμπεργκ της νέας ζωής, της μετα –ζωής.
Δεν ξέρω κατά πόσο η ανθρωπότητα μπορεί να αντιπαλέψει αυτή τη νέα διάσταση της ύπαρξης. Γιατί εδώ ο πόλεμος που διεξάγεται δε γίνεται με όπλα. Είναι ένας πόλεμος ασυνείδητος, επενδυμένος με καλοπροαίρετη διάθεση και πολύφερνος σε σημείο να μη διακρίνουμε το κενό που δημιουργείται και χάσκει σαρκαστικά καταπίνοντας ταυτόχρονα ό, τι παλιότερα θεωρούσαμε ανθρώπινη αλληλεπίδραση, υπαρξιακή ανατροφοδότηση, διαδραστική ψυχαγωγία., εργασιακή συναναστροφή.
Το νέο τεχνολογικό αποτύπωμα ενθουσιάζει, και εξυμνείται η νέα εικονική πραγματικότητα, κατά την οποία θα μοιραζόμαστε εμπειρίες , αλλά θα κατακερματιζόμαστε σαν άνθρωποι. Δεν μπορούμε να γίνουμε ξανά ό,τι υπήρξαμε κάποτε. Και αυτό γιατί η νέα εποχή «χτίζει τεχνολογία για να συνδέσει τον κόσμο» – και να τον αποσυνδέσει από την πραγματικότητα. Εξάλλου, τι να την κάνεις την πραγματικότητα όταν είναι τόσο άσχημη, απεχθής και αποκρουστική; Αποστρέφεις το βλέμμα κοιτάζοντας τη μετα-ζωή που ευαγγελίζεται μια ζωή χωρίς τριβή, χωρίς προσπάθεια , χωρίς απολαύσεις, χωρίς όραμα, μια ζωή αόμματη. Το όραμα του μετα – ανθρώπου μεταλλάχτηκε και αυτό. Άνθρωπος και τεχνολογία σε πλήρη ταύτιση.
Έχουμε καταντήσει λιποτάκτες της ζωής, του οράματος, της ίδιας μας της ύπαρξης. Ένα έγκλημα χωρίς τιμωρία, έγκλημα με επιβράβευση. Όσο μεγαλύτερη η λιποταξία τόσο εντονότερη η επιβράβευση. Εποχή αντι- ηρωική και άνυδρη. Μην ξέροντας λοιπόν πώς να διαχειριστούμε το Θεό ή τον Άνθρωπο, πήραμε απόσταση από όλα και γίναμε οι εντολοδόχοι μιας προελαύνουσας παρακμής που δεν ευαγγελίζεται τίποτα ανθρώπινο ούτε όμως και θείο για τις επόμενες γενιές. Η συνύπαρξη, αυτό το άθροισμα των εντυπώσεων, των χρωμάτων και των αρωμάτων οδεύει προς το τέλος του. Και meta; Τι;
——————
Σημείωση Φαρέτρας: Η *Νικολέτα Θάνου είναι Φιλόλογος. Δημοσιεύει άρθρα της σε ιστότοπους φιλολογικούς και όχι μόνο. Ζει και εργάζεται ως ιδιώτης εκπαιδευτικός στα Τρίκαλα.
