Θέμης Κωνσταντινόπουλος, ένας χαρισματικός νεαρός καλλιτέχνης της Βέροιας / Όταν το γκράφιτι γίνεται Τέχνη | συνέντευξη στη Δήμητρα Σμυρνή

Συνέντευξη στη  Δήμητρα Σμυρνή 

Είδαμε τα τελευταία χρόνια το γκράφιτι να αποτελεί ένα κίνημα και μια άλλη καλλιτεχνική έκφραση, που εκπέμπει ποικίλα μηνύματα, από τη διάθεση για ομορφιά μέσα στον γκρίζο κόσμο των πολυκατοικιών που μας περιβάλλουν άψυχες, μέχρι τη φωνή διαμαρτυρίας για τον άδικο κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε. Πολλά από τα έργα αυτής της τεχνοτροπίας είναι πραγματικά έργα τέχνης, άλλα όχι. Πάντως, σίγουρα είναι ένα “παρών” που δεν περνά απαρατήρητο στις πόλεις και εκφράζει κυρίως τη νέα γενιά.

Εντυπωσιακά τέτοια έργα είδαμε να κοσμούν χώρους στην Ελλάδα και το Εξωτερικό, που ειδικά τον πρώτο καιρό της πανδημίας αποτέλεσαν μια πρωτόγνωρη παγκόσμια γλώσσα επικοινωνίας.

Όμως  και στην πόλη μας, τη Βέροια, δύο εντυπωσιακά γκράφιτι αποδεικνύουν την ύπαρξη ενός  χαρισματικού νεαρού καλλιτέχνη του είδους, του Θέμη Κωνσταντινόπουλου.

Το πρώτο, εδώ και πολύ καιρό κοσμεί πολυκατοικία στη μικρή οδό Μούμογλου και το δεύτερο βρίσκεται στην οδό Κωστή Παλαμά.

Το ένα απεικονίζει έναν βιοπαλαιστή γεράκο με το μπαστούνι του, που η προσωπικότητά του γοήτευσε τον καλλιτέχνη, αποδίδοντάς τον εκφραστικότατα, και το άλλο μια γυναικεία μορφή που αναδύεται θαρρείς μέσα από τον χειμώνα, προκαλώντας στον θεατή αισιόδοξα συναισθήματα.

Και τα δύο ανήκουν στον Θέμη Κωνσταντινόπουλο, τον νεαρό βεροιώτη καλλιτέχνη, στον οποίο μας παρέπεμψε ο Λάζαρος Γιομπλιάκης – καθηγητής Φυσικής και γνωστός για τις καλλιτεχνικές του ευαισθησίες – μιας και το δεύτερο έργο κοσμεί το δικό του σπίτι. Σημαντικό είναι πως  ο ίδιος ο Λάζαρος φωτογράφισε και όλη τη διαδικασία της δημιουργίας του γκράφιτι,  βήμα το βήμα, μέχρι να  ολοκληρωθεί.

Μιλώντας με τον Θέμη για την τέχνη του γκράφιτι, αλλά και για την καλλιτεχνική του οπτική γενικά, ο 30χρονος καλλιτέχνης μάς είπε πολλά και ενδιαφέροντα για το δυναμικό και νεολαιίστικο αυτό κίνημα, και την προσωπική του ένταξη σ’ αυτό.

……………………….

Έχεις κάνει σπουδές, Θέμη, ή  ασχολείσαι  με τα γκράφιτι ερασιτεχνικά;

Τελειώνοντας το 3ο Λύκειο της Βέροιας, φοίτησα σε ΙΕΚ Γραφιστικής Τέχνης. Από κει πέρα, βέβαια, ανοίγονται διάφοροι χώροι και για προσωπική δημιουργία.

Πότε στρέφεσαι στη ζωγραφική γενικά και πότε ειδικά στο γκράφιτι;

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ζωγραφίζω. Αλλά μετά το 2001 επηρεάστηκα από το γκράφιτι, που ήρθε από την Αμερική και η κουλτούρα του μας επηρέασε όλους τους νέους. Αγόρασα τότε τα πρώτα μου σπρέι και είχαμε ξεχυθεί στους δρόμους, κυριολεκτικά μουτζουρώνοντας. Αργότερα, βέβαια, ωριμάζοντας, στράφηκα σε πιο συγκεκριμένες επιλογές.

Πώς αποκαλείστε μεταξύ σας, αλλά και από τους άλλους, εσείς που ασχολείστε με το γκράφιτι;

Μεταξύ μας οι νέοι αποκαλούμαστε γκραφιτάδες. Υπάρχει και οι όρος  street artists, δηλαδή καλλιτέχνες του δρόμου, που δεν έχουν, βέβαια, καμιά σχέση με τους πλανόδιους καλλιτέχνες. Είμαστε καλλιτέχνες που επιλέγουν να ζωγραφίζουν στο δρόμο.

 Πόσο δύσκολο είναι να ζωγραφίζεις σε τεράστιες επιφάνειες τοίχων;

Σίγουρα το να ζωγραφίζεις μεγάλες επιφάνειες με σκαλωσιές είναι δύσκολο και ίσως επικίνδυνο. Με μένα δε συμβαίνει αυτό, όταν ζωγραφίζω. Με εξιτάρει τόσο πολύ το αποτέλεσμα που βλέπω να προβάλλει σιγά-σιγά, που δεν σκέφτομαι σχεδόν τίποτα άλλο. Μπορώ να δουλεύω 10 και 12 ώρες πάνω στη σκαλωσιά. Εγώ και το έργο γινόμαστε ένα. Είμαι πια μέσα στο έργο. Ταύτιση!

Βέβαια, μην ξεχνάμε και τις καιρικές συνθήκες, που επηρεάζουν την δημιουργία του έργου. Στο τελευταίο έργο έκανε τόση ζέστη, που ζεματούσαν όλα και δεν είχα να ακουμπήσω πουθενά. Άλλες πάλι μέρες έβρεχε… Πρόκειται όμως για μια δύναμη εσωτερική που σε σπρώχνει να το τελειώσεις, χωρίς να σε νοιάζει τίποτα άλλο.

Ποια υλικά και εργαλεία χρησιμοποιείς στη δουλειά σου; Ποια είναι η αντοχή των έργων σου στο χρόνο;

Τα εργαλεία είναι σπρέι, ρολά και πινέλα. Τα υλικά είναι χρώματα πλαστικά και ακρυλικά, που αντέχουν στο χρόνο. Αυτό, φυσικά, η αντοχή και η διάρκεια του έργου, εξαρτάται από τις συνθήκες. Από την υγρασία, τον ήλιο, τα υλικά του τοίχου, την ποιότητα των δικών μου υλικών… Βέβαια, αγοράζω πάντα τα καλύτερα, γιατί μ’ αρέσει να μένουν τα έργα μου. Το πρώτο που έκανα το 2001, στο 11^ο Δημοτικό Σχολείο, αντέχει ακόμα και δεν έχει πάθει τίποτα εδώ και μια εικοσαετία. Το πόσο ακόμα θα αντέξει δεν το ξέρω… Μην ξεχνάμε ότι μπορεί κάποιος να το σβήσει ή να το μουντζουρώσει, μπορεί να πέσει ο τοίχος… Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Η Τέχνη αυτή διαθέτει και μια εφήμερη φύση, που έχει τη γοητεία της. Έτσι όμως δεν είναι και ο άνθρωπος; Εφήμερος…

Ποια απήχηση έχουν τα έργα σου στον κόσμο της πόλης;

Υπάρχει ενδιαφέρον από τον κόσμο. Ρωτάνε, ενδιαφέρονται. Πολύ περισσότερο τα τελευταία χρόνια, που με βλέπουν να ασχολούμαι με τεράστια έργα.

Εκείνο που με εντυπωσιάζει είναι το τι με ρωτάνε. Όταν έκανα τον γεράκο, τον παππού, πέρασαν τρεις εν συνεχεία και με ρωτούσαν αν εργάζομαι με λεφτά του Δήμου ή όχι. Τους ενδιαφέρει το οικονομικό κομμάτι κυρίως στην Ελλάδα και ειδικά στην επαρχία. Έξω είναι διαφορετική η αντιμετώπιση.

Έχω συμμετάσχει σε σχετικές διοργανώσεις και φεστιβάλ Έξω. Για παράδειγμα στο Βερολίνο οι περαστικοί με ρωτούσαν για τις τεχνικές, για τα χρώματα, για το θέμα, κανείς για το οικονομικό.

Το κάνω σαν δεύτερη δουλειά και χόμπυ ταυτόχρονα, αφού η κυρίως δουλειά μου είναι το τατουάζ. Επιλέγω, λοιπόν, το τι θα κάνω, με βάση το θέμα και τον άνθρωπο που θα μου προτείνει κάτι. Στην προσωπικότητα και την αύρα του κ. Γιομπλιάκη, που υπήρξε και καθηγητής μου, δεν θα μπορούσα να πω όχι.

Όταν αποφάσισα να κάνω τον παππού, ήθελα να εκφραστώ, να το βγάλω από μέσα μου. Ήθελα μ’ αυτό το πρόσωπο που με συγκίνησε να βγάλω τη δουλειά μου προς τα έξω, να την εκθέσω, όπως θα έκανε ένας καλλιτέχνης σε μια γκαλερί.

Τι πιστεύεις πως εκφράζει η Τέχνη του γκράφιτι;

Αν και διάφοροι εικαστικοί την  υποτιμούν, πιστεύω πως είναι από τα μεγαλύτερα καλλιτεχνικά κινήματα, με πολύ μεγάλη διάρκεια. Έξω έχει πάνω από 30 χρόνια ζωής. Ίσως κανένα άλλο κίνημα δεν έχει τέτοια διάρκεια. Βέβαια, είναι εξατομικευμένη κάθε προσπάθεια έκφρασης του καλλιτέχνη. Άλλος εκφράζεται έτσι, γιατί, αντί να πάει στο γήπεδο, ξεσπάει μ’ αυτόν τον τρόπο. Άλλος θέλει να προβάλει το εγώ του. Υπάρχει και κάποια μορφή εγωισμού πολλές φορές. Για μένα το γκράφιτι είναι αντικείμενο μελέτης. Μελετώ τη σχέση διάστασης και χρώματος.

Μπορεί, βέβαια, γενικότερα να αποτελέσει και μορφή διαμαρτυρίας, αλλά πάνω απ’ όλα εκφράζει μια άμεση μορφή επικοινωνίας με τον πολύ κόσμο.

Τι εκφράζουν για σένα τα δύο μεγαλύτερα έργα σου στη Βέροια;

Πίσω από ένα έργο μου μπορεί να έχω πλάσει μια ολόκληρη ιστορία. Ο παππούς είναι μια μορφή που με γοήτευσε, όταν τον είδα και όταν τον γνώρισα καλύτερα. Είναι ένας πλανόδιος πωλητής που γυρίζει από μαγαζί σε μαγαζί και πουλάει ρίγανη.

Με γοήτευσε η μορφή του που έδειχνε μια διαφορετική προσωπικότητα, ενός ανθρώπου που παλεύει για να ζήσει. Πάντα ήθελα να ζωγραφίσω κάτι τέτοιο. Όταν τον συνάντησα τυχαία, τον φωτογράφισα και είπα πως αυτός είναι το μοντέλο που αναζητούσα.

Το γυναικείο πορτρέτο στην Κωστή Παλαμά: Η μορφή αυτή είναι καθαρά της φαντασίας μου. Δεν θα ήθελα να δώσω κάποιο τίτλο σ’ αυτό το έργο. Θα ήταν σαν να το έκλεινα σε κάποιο συρτάρι. Ας ανακαλύψει ο κάθε θεατής τι σημαίνει γι’ αυτόν. Για μένα είναι ίσως η αναγέννηση και ο θάνατος, όπως προβάλλονται μέσα από τον Ηράκλειτο. Πίσω το χιονισμένο τοπίο, μπροστά η γυναικεία φιγούρα με την άνθιση της φύσης

Και επαγγελματικά; Ποιες είναι οι επιλογές σου;

Επαγγελματικά ασχολούμαι με το tattoo, με το τατουάζ, όπως συνηθίζεται να λέγεται. Το τατουάζ είναι τρόπος έκφρασης και στις μέρες μας έχει μεγάλη πέραση. Οι νέοι σίγουρα επηρεάζονται από πρότυπα που προβάλλει η τηλεόραση ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σήμερα μπορεί να είναι μόδα. Αλλά παλιά, από τα αρχαία χρόνια, το τατουάζ εντάσσονταν σε τελετές ή και  σε προετοιμασία ακόμη πριν από τη μάχη… Κάποτε είχε έναν πιο εμβληματικό χαρακτήρα.

Σίγουρα είναι ένα επάγγελμα που στις μέρες μας μπορεί να σε βοηθήσει να ζήσεις. Έχω δουλειά. Αλλά και να μην είχα θα έκανα κάτι άλλο, θα δούλευα ακόμη και στα χωράφια και το απόγευμα θα ζωγράφιζα, γιατί αυτή είναι η κλίση μου, αυτή είναι η Τέχνη που με εκφράζει. Η ζωγραφική.

Φωτογραφίες: Αρχείο Θέμη Κωνσταντινόπουλου

———————————————

Η γέννηση ενός γκράφιτι βήμα το βήμα / Φωτογραφίες Λάζαρος Γιομπλιάκης