———*Παίξαμε το γνωστό παιχνίδι και καταλήξαμε πώς θα ήταν ο Βέλγος σουρεαλιστής ζωγράφος Ρενέ Μαγκρίτ, δημιουργός του περίφημου έργου “Η προδοσία των εικόνων” γνωστού ως “Αυτό δεν είναι μία πίπα”. Και να γιατί.
“Γενική Γραμματέας του ΥΠΠΟ”, θα πείτε, όπως υπήρξε επί τόσα και τόσα έτη. Ναι αλλά το ξέχασε. Απόδειξη ότι δεν θυμόταν ότι ως Γ.Γ. ήταν παρούσα στην Ακρόπολη, όταν τον Μάρτιο του 2011 η βασίλισσα της Ισπανίας Σοφία είχε κάνει τα αποκαλυπτήρια της μαρμάρινης πλάκας που τοποθετήθηκε στην Πύλη Μπελέ με πρωτοβουλία τότε του Ινστιτούτου Θερβάντες και με αφορμή την 700ή επέτειο από την εγκαθίδρυση της κυριαρχίας των Καταλανών και Αραγώνων στο δουκάτο της Αθήνας, το 1311. Η πλάκα αυτή αναγράφει -ως γονυκλισία της Ισπανίας -μόνον την πρώτη φράση του εγκωμίου με το οποίο ο βασιλιάς της Αραγωνίας Πέτρος Δ’ ύμνησε την Ακρόπολη: “Το κάστρο της Αθήνας είναι το πολυτιμότερο κόσμημα του κόσμου”. Και επειδή ουδέν άλλο αναφέρει, πολλώ δε μάλλον όνομα χορηγού, γιατί την επικαλέστηκε τώρα η κα Μενδώνη ως απολύτως αντίστοιχη της χορηγίας του ιδρύματος Ωνάση; Διότι είχε ξεχάσει. Κι αφού ξέχασε ό,τι έζησε ως Γ.Γ., ας επιστρέψουμε στο ερώτημά μας. “Τι θα ήταν αν δεν ήταν”;
Θα ήταν ο Ρενέ Μαγκρίτ! Και μάλιστα την εποχή που ο 30χρονος Βέλγος σουρεαλιστής φιλοτεχνούσε το διασημότερο έργο του “Την προδοσία των εικόνων”, στο οποίο ο θεατής βλέπει μία πίπα και από κάτω γραμμένη καλλιγραφικά τη φράση “Αυτό δεν είναι μία πίπα”. “Η διάσημη πίπα. Πόσο με κατηγόρησαν οι άνθρωποι για αυτό! Και όμως, θα μπορούσατε να γεμίσετε με καπνό την πίπα μου; Όχι, διότι είναι απλώς μια αναπαράσταση, έτσι δεν είναι; Συνεπώς, αν είχα γράψει στην εικόνα μου “Αυτό είναι μία πίπα”, θα είχα πει ψέματα!”, είχε εξηγήσει αργότερα στη ζωή του ο Μαγκρίτ γι αυτό το εγκεφαλικό παιχνίδι με την απόσταση μεταξύ της πραγματικότητας και της αναπαράστασής της-το οποίο θα γινόταν εικαστικό σημείο αναφοράς και βάση της φιλοσοφίας του σουρεαλισμού.
Να λοιπόν μερικά ανάλογα παραδείγματα της προδοσίας των εικόνων:
Αυτό δεν είναι μία πυρκαγιά στις αρχαίες Μυκήνες: Αλλά είναι.. “λίγο μαύρο στο χώμα και καμένα χόρτα”, όπως είχε δηλώσει η κα Μενδώνη.Τις σημαντικές ζημιές όμως που είχε προκαλέσει η φωτιά βεβαίωναν αυτόπτες μάρτυρες, δημοσιογραφικά ρεπορτάζ και βέβαια φωτογραφίες που είδαν το φως της δημοσιότητας.
Αυτό δεν είναι μία μελέτη: “Δεν υπεβλήθη καμία μελέτη, που να αποδεικνύει ότι είναι εφικτή η κατασκευή του Μετρό της Θεσσαλονίκης, με κατά χώρα διατήρηση των αρχαιοτήτων. Δεν υπάρχει μελέτη. Είτε θέλετε να το δεχτείτε είτε όχι. Επομένως, η μοναδική τεχνική λύση για την προστασία και την ανάδειξη των ευρημάτων και για την ομαλή και ασφαλή λειτουργία του σταθμού, και την κατασκευή του Μετρό, είναι η προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων”, διαβεβαίωνε η κα Μενδώνη. Όλοι όμως διαβάσαμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα της μελέτης ανασχεδιασμού του Σταθμού Βενιζέλου με in situ διατήρηση των αρχαίων στο Μετρό, όπως την είχε καταθέσει η ίδια η Αττικό Μετρό στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και όπως την εντόπισε και την δημοσιοποίησε η “Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση” εργαζομένων στο υπουργείο Πολιτισμού.
Αυτό δεν είναι μία παραθεσμική επίσκεψη: “Ναι επισκέφθηκα την πρόεδρο του ΣτΕ” παραδέχθηκε η Λίνα Μενδώνη στην Ολομέλεια της Βουλής, μετά από σχετική Ερώτηση, για την επίσκεψή της στην πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μαίρη Σαρπ, λίγες ημέρες πριν την εκδίκαση της προσφυγής για την απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον Σταθμό Βενιζέλου. Υποστήριξε, όμως ότι η επίσκεψή της στο ΣτΕ έγινε με “απόλυτη διαφάνεια” και “θεσμική ευθύνη” και δεν είχε ως στόχο τον επηρεασμό της κρίσης του δικαστηρίου. “Συζητήσαμε το θέμα της κωδικοποίησης της νομοθεσίας της πολιτιστικής κληρονομιάς” πρόσθεσε η υπουργός Πολιτισμού δηλώνοντας επίσης ότι όλοι οι διάδικοι έχουν δικαίωμα να επικοινωνούν με τους δικαστές (!).
Αυτός δεν είναι ένας γνωστός μου: “Οι πληροφορίες λένε ότι η Μενδώνη είδε για πρώτη φορά τον Λιγνάδη από κοντά τρείς μέρες πριν από τον διορισμό του στο Εθνικό Θέατρο”, ανέφερε ένα δημοσιογραφικό δημοσίευμα που αποδόθηκε σε διαρροή, στις 11 Φεβρουαρίου, λίγο αφότου άνοιξε ο Ασκός του Αιόλου για τον τέως καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Η ίδια η υπουργός στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις 19 Φεβρουαρίου έλεγε “δικός μου προσωπικός φίλος ο Δημήτρης Λιγνάδης δεν υπήρξε ποτέ. Είχα μία συνομιλία μαζί του τηλεφωνική το 2014, και τον ξανάδα, όπως οι περισσότεροι άλλωστε που πηγαίνουμε στο θέατρο, όταν τον συνεχάρην για την παράσταση του Πέερ Γκυντ στο Εθνικό Θέατρο, νομίζω ήταν το 2018, και τίποτα περισσότερο”. Κι ωστόσο όλοι γνωρίζαμε ότι τον διόρισε με απευθείας ανάθεση στην πρώτη κρατική σκηνή της χώρας και μάλιστα για λόγους “δημοσίου συμφέροντος”. Πώς διορίζεις έναν άγνωστο;
Αυτός δεν είναι ένας ακίνδυνος άνθρωπος: “Ο Λιγνάδης είναι ένας επικίνδυνος άνθρωπος (..)πέραν όλων των άλλων, μας εξαπάτησε και με εξαπάτησε. Με βαθιά υποκριτική τέχνη προσπαθούσε να μας πείσει ότι δεν έχει καμία σχέση με όλα αυτά. Υποκριτική τέχνη, ηθοποιός”. Αυτά είπε η Υπουργός Πολιτισμού στη συνέντευξη Τύπου της 19 Φεβρουαρίου, καταπατώντας παρεμπιπτόντως και το οποιοδήποτε “τεκμήριο αθωότητας”. Όμως, τί την είχαμε ακούσει με τα αυτιά μας να λέει στις 7 Φεβρουάριου (μια μέρα μετά τη δημοσίευση της συνέντευξης του Νίκου Σ.); “Ξέρετε, μέσα σ’ αυτό το τοξικό κλίμα, ο καθένας έχει αντοχές και αυτό δε μπορούμε να τις παραγνωρίζουμε. Ο κάθε άνθρωπος έχει τις αντοχές του, πόσο μπορεί να δεχθεί και να ανεχθεί οποιεσδήποτε φήμες” (Thema Radio, Γιάννης Αντύπας). Και στις 8 Φεβρουαρίου; “Ο Δημήτρης Λιγνάδης έχαιρε μίας καλλιτεχνικής αποδοχής και αυτό φάνηκε και από την αντιμετώπιση που είχε όταν διορίστηκε στο Εθνικό Θέατρο. Από εκεί και πέρα, αυτές τις μέρες ζούμε σε μία τοξική και ζοφερή κατάσταση» («Κοινωνία Ώρα MEGA»).
Αυτή δεν είναι μία σύμβαση με την υπογραφή μου: στο πιο πρόσφατο επεισόδιο…εικονικής πραγματικότητας, η Λίνα Μενδώνη κατηγόρησε την Αντιπολίτευση για fake news και “δολοφονία χαρακτήρος” επειδή η “Αυγή” αποκάλυψε πρώτη πώς στην επίσημη σύμβαση δωρεάς που υπογράφτηκε μεταξύ του Δημοσίου, του Ιδρύματος Ωνάση και της εταιρείας «Αριόνα» για τη χορηγία κατασκευής του ανελκυστήρα, του καινούριου φωτισμού της Ακρόπολης και της πραγματοποίησης των (επιστημονικά αμφιλεγόμενων) διαστρώσεων με οπλισμένο σκυρόδεμα, το άρθρο 9 προέβλεπε την τοποθέτηση μαρμάρινης επιγραφής στην αρχή και την απόληξη της πλατφόρμας του ανελκυστήρα πλαγιάς και στην είσοδο των Προπυλαίων, στην οποία θα αναγράφεται πως : “Ο ανελκυστήρας πλαγιάς και ο φωτισμός της Ακροπόλεως πραγματοποιήθηκαν με αποκλειστική χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση επί υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη (Ιούνιος 2020)”. Χθες το μεσημέρι εστάλη η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ με δύο φωτογραφίες επιγραφών απ΄όπου λείπει πράγματι το όνομα της κας Μενδώνη. Πλην όμως ήταν η ίδια που κατέθεσε στη Βουλή τη σύμβαση και η δική της υπογραφή, μαζί με του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα και του υφυπουργού Οικονομικών Απόστολου Βεσυρόπουλου που την κύρωνε εκ μέρους του Δημοσίου. Το χειρότερο; Όλοι είδαμε το άρθρο 9 και τις υπογραφές στις φωτογραφίες από τη σύμβαση που επισύναπτε το ρεπορτάζ.
Αυτή δεν είναι μια Υπουργός Πολιτισμού: “Μισούν την Υπουργό που ξεκόλλησε το Ελληνικό και μία σειρά άλλων επενδύσεων. Μην πέφτετε στην παγίδα” τουιτάρισε στις 22 Φεβρουαρίου ο Άδωνης Γεωργιάδης. «Και θεωρώ ότι η κα Μενδώνη είναι μία αποτελεσματική Υπουργός. Χάρις σε αυτήν προχωρούν πολύ μεγάλα έργα τα οποία ενόχλησαν ενδεχομένως, όπως το Ελληνικό, όπως το Μετρό της Θεσσαλονίκης», είπε ο Πρωθυπουργός στη Βουλή κατά τη συζήτηση για την ποιότητα της Δημοκρατίας και του Δημοσίου Διαλόγου. «Έχω μια απόλυτη άποψη. Ο Λιγνάδης είναι στη μυλόπετρα αυτή τη στιγμή γιατί ο μοναδικός στόχος είναι η κ. Μενδώνη που απενέπλεξε πολύ σημαντικά εμπόδια τα οποία επί χρόνια δημιουργούσαν συγκεκριμένοι επιχειρηματικοί όμιλοι γιατί δεν ήταν της επιλογής των ανθρώπων που επέλεξαν το επιχειρηματικό fund το οποίο θα εκμεταλλευτεί το Ελληνικό», είπε ο συνήγορος του Δ. Λιγνάδη στις 23 Φεβρουαρίου. Μα όλοι νομίζαμε πώς η κα Μενδώνη είναι υπουργός Πολιτισμού και όχι υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε και πολλά άλλα παραδείγματα ανάλογης συμπεριφοράς όπου ο μέσος κοινός νους βλέπει με τα μάτια του κι ακούει με τ αυτιά του κάτι, αλλά η Υπουργός Πολιτισμού επιχειρεί να τον πείσει πώς αυτό δεν υπάρχει ή πως ισχύει κάτι άλλο. Μάλλον δεν χρειάζεται. Οι ομοιότητες με τον σουρεαλισμό του Μαγκρίτ είναι εμφανείς. Εμφανέστερο είναι και κάτι άλλο. Ότι η Λίνα Μενδώνη ζωγραφίζει.
