//Την αλλαγή του κώδικα εργασίας των διανομέων φαγητού, οι οποίοι από εδώ και στο εξής θα θεωρούνται πλέον μισθωτοί, αποφάσισε η κυβέρνηση της Ισπανίας, γεγονός που έρχεται να δικαιώσει ένα χρόνιο αίτημα των εργαζομένων στον κλάδο που σε πανευρωπαϊκό επίπεδο πλήττεται από τις επισφαλείς εργασιακές σχέσεις και τις δυσμενείς συνθήκες εργασίας.//
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΛΙΝΑ ΤΟΥΚΟΥΣΜΠΑΛΙΔΟΥ
Ποια είναι όμως η κατάσταση στη χώρα μας; Το ThessToday.gr επικοινώνησε με τον Σάκη Αποστολάκη, 30 χρόνια δημοσιογράφο στην Ελευθεροτυπία, που πλέον δουλεύει ως διανομέας φαγητού στη Θεσσαλονίκη και με τον πρόεδρο του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Τουριστικών – Επισιτιστικών Επιχειρήσεων Θεσσαλονίκης – Πιερίας – Χαλκιδικής, Κυριάκο Τσιαούση, οι οποίοι αμφότεροι δήλωσαν πως έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας ώστε οι εργασιακές συνθήκες των ντελιβεράδων να γίνουν αυτές που θα έπρεπε να είναι.
«Στην Αθήνα με τη Μήδεια, πήγαινε ο ντελιβεράς μέσα στα χιόνια παραγγελία με καφέδες»
«Έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας. Αυτό που έγινε στην Ισπανία είναι αυτό που ζητούν στις πορείες και στις κινητοποιήσεις εδώ», αναφέρει ο Σάκης Αποστολάκης, προσθέτοντας πως ένα θετικό βήμα που έγινε στην Ελλάδα είναι πως ζητήθηκε από τους εργοδότες να δηλώσουν τον αριθμό κυκλοφορίας των μοτοσικλετών που απασχολούν στην ΕΡΓΑΝΗ. «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πολλά πράγματα άμα θέλουν, μπορεί να μην οδηγήσει και σε τίποτα. Δηλαδή να δηλώνονται οι ώρες, να είναι υποχρεωμένος ο εργοδότης να δηλώσει τις ώρες που δουλεύει ο πακετάς, γιατί ουσιαστικά είσαι δηλωμένος ότι δουλεύεις δύο μέρες την εβδομάδα ενώ μπορεί να δουλεύεις εφτά μέρες. Αυτό για να αποφύγουν όλες τις εισφορές και τη φορολογία. Επίσης κολλάνε μισά ένσημα. Ολόκληρα ένσημα ελάχιστοι δίνουν».
Ερωτηθείς σχετικά με το αν η πανδημία και οι συνθήκες lockdown έχουν φέρει θετικές αλλαγές στον κλάδο, απαντά ως εξής: «Κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό πιστεύω ότι έχει αλλάξει η κατάσταση λόγω του κορωνοϊού. Και μάλιστα από αυτούς οι οποίοι έτσι κι αλλιώς έχουν μια ευαισθησία και ένα ενδιαφέρον γύρω από κοινωνικά ζητήματα. Θεωρώ ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών δεν ενδιαφέρεται. Στην Αθήνα με τη Μήδεια, πήγαινε ο ντελιβεράς μέσα στα χιόνια παραγγελία με καφέδες. Το να έχει κάποιος ανάγκη και να τον εξυπηρετήσεις, να είναι πχ κάποιος ηλικιωμένος που παραγγέλνει φαγητό γιατί δεν μπορεί να μαγειρέψει, είναι εντάξει. Έχω πάει φαγητό σε γιαγιά που ζούσε μόνη και μετακινούνταν μέσα στο σπίτι με το πι. Αλλά να σε παίρνουν τηλέφωνο μέσα στην κακοκαιρία για φρέντο εσπρέσσο, ε δεν νομίζω ότι είναι άμεση ανάγκη. Οι συμπεριφορές αυτές μέσα στην πανδημία, όχι μόνο δεν έχουν αλλάξει αλλά έχουν αυξηθεί γιατί παραγγέλνει περισσότερος κόσμος. Έχει τύχει να πάω παραγγελία πατατάκια και κόκα κόλα. Πράγματα που λογικά φροντίζεις να τα έχεις στο σπίτι σου, να τα πάρεις από το σούπερ μάρκετ. Δεν είναι σουβλάκια».
«Αν χτυπήσει ένας ντελιβεράς το πρώτο που κάνουν είναι να πάρουν το κουτί για να μη θεωρηθεί εργατικό ατύχημα»
Ο κ. Αποστολάκης δίνει επίσης το παράδειγμα μιας εταιρείας η οποία απασχολεί τους διανομείς ως συνεργάτες και όχι ως εργαζομένους: «Υπάρχει μια πολύ γνωστή εταιρεία η οποία έχει τους υπαλλήλους της ως συνεργάτες, δεν δίνει τίποτα, πληρώνει μόνο το ΦΠΑ και ουσιαστικά πρέπει εσύ να ανοίξεις μπλοκάκι για να είσαι ΤΕΒΕ. Σαν ελεύθερος επαγγελματίας. Πολλοί δεν το κάνουν αυτό γιατί είναι από 10.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα και πάνω. Αντί να πληρώνουν ΤΕΒΕ δηλαδή τα κρατούν στην τσέπη. Κι αν κοπανήσουν πάνω σε καμία νταλίκα να δω τι θα κάνουν μετά. Η εταιρεία αυτή δεν είναι παράνομη αλλά χρησιμοποιεί ένα παραθυράκι».
Μάλιστα περιγράφει πως στην αγορά εργασίας πολλοί χρησιμοποιούν “εγκληματικές” πρακτικές για να έχουν κέρδος. «Το πιο απαίσιο πράγμα είναι αν χτυπήσει ένας ντελιβεράς, αν πέσει, το πρώτο που κάνουν είναι να στείλουν κάποιον να προλάβει να πάρει το κουτί από το μηχανάκι για να μην έρθει η τροχαία και το καταγράψει και θεωρηθεί εργατικό ατύχημα. Αυτό είναι πρακτική και είναι αισχρό πράγμα. Για να μη πληρώσουν τίποτα στον άνθρωπο που τους φέρνει λεφτά».
Δέκα εργατικά ατυχήματα διανομέων στη Θεσσαλονίκη τον τελευταίο μήνα
Για ανάλογη καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων κάνει λόγο και ο πρόεδρος του ΣΕΤΕΠΕ, Κυριάκος Τσιαούσης ο οποίος αναφερόμενος σε γνωστή εταιρία σημειώνει πως: «Είναι χαρακτηριστικό ότι τα συμβόλαια που βάζουν τους εργαζόμενους να υπογράφουν, έχουν ρήτρες μέσα που ούτε λίγο ούτε πολύ, είναι ότι σε περίπτωση που πάθει εργατικό ατύχημα ένας διανομέας δεν έχουν καμία ευθύνη οι ίδιοι».
Συμπληρώνοντας: «Στη Θεσσαλονίκη τον τελευταίο μήνα τα εργατικά ατυχήματα ξεπέρασαν τα δέκα. Και να θυμίσω ότι οι διανομείς δουλεύουν σε μεγάλο βαθμό ανασφάλιστοι. Γιατί η εργοδοσία τούς βάζει σε αναστολή υποτίθεται για να συμπληρώνουν το εισόδημά τους, να παίρνουν “μαύρα” όσα παίρνουν, και το κερασάκι στην τούρτα να τους ζητούν τα λεφτά πίσω, ή μέρος από τα λεφτά της κρατικής αποζημίωσης πίσω».
Ως πρόεδρος του συνδικάτου, ο κ. Τσιαούσης μαθαίνει σε καθημερινή βάση περιστατικά καταπάτησης των εργασιακών δικαιωμάτων των διανομέων, ενώ ο κλάδος βιώνει χρόνιες παθογένειες. «Οι ντελιβεράδες είναι μια κατηγορία εργαζομένων με ιδιαίτερα τσακισμένα εργασιακά δικαιώματα. Πάντα ήταν. Είναι εργαζόμενοι που για να μπορέσουν να πιάσουν δουλειά πρέπει να έχουν ήδη “κεφάλαιο”. Δηλαδή να έχουν αγοράσει μηχανάκι, να έχουν βγάλει δίπλωμα, να έχουν αγοράσει εξοπλισμό για να είναι όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς. Είναι εργαζόμενοι που δουλεύουν με πολύ ελαστικές σχέσεις εργασίας. Και είναι εργαζόμενοι που εκτίθενται σε σκληρές συνθήκες δουλειάς, σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες. Αυτό είναι ένα περίεργο μείγμα. Οι διανομείς κάθε μέρα χρονομετρούνται για το πόση ώρα θα κάνουν να πάνε και να επιστρέψουν μια παραγγελία. Πράγμα που τους οδηγεί να βγαίνουν σε οποιεσδήποτε συνθήκες, να τρέχουν, κι αν προσθέσετε ότι αναγκάζονται να δουλεύουν 10-12 ώρες την ημέρα για να μπορέσουν να συμπληρώσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό».
«Δεν μπορεί να είναι απαίτηση να έχεις δικό σου μηχανάκι για να πιάσεις δουλειά»
Μιλώντας για τα δικαιώματα που γίνεται αγώνας να κατακτηθούν, στέκεται ιδιαίτερα στον σταθερό εργάσιμο χρόνο, στην παροχή εξοπλισμού από πλευράς της εταιρείας καθώς και στην ανάγκη να συμπεριληφθούν οι διανομείς στον θεσμό των βαρέων και ανθυγιεινών.
«Όλοι οι εργαζόμενοι στις διανομές πρέπει πρώτα και κύρια να κατοχυρώσουν ολοκληρωμένα εργασιακά δικαιώματα. Καταρχάς το αυτονόητο, ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι εργαζόμενοι, δεν είναι συνεργάτες. Να έχουν σταθερό εργάσιμο χρόνο με αξιοπρεπές εισόδημα, σε ένα πλαίσιο πενθήμερο, οκτάωρο. Δεύτερον, από τη στιγμή που μια εταιρεία αναλαμβάνει να κάνει διανομές, οφείλει να έχει και τα μέσα. Δηλαδή δεν μπορεί να είναι απαίτηση να έχεις δικό σου μηχανάκι για να πιάσεις δουλειά. Είναι σαν να λες σε έναν αρτοζαχαροπλάστη ότι πρέπει να πάει στη δουλειά με το δικό του μίξερ και τον δικό του φούρνο. Επίσης δεν μπορεί ο διανομέας να επιβαρύνεται με το καύσιμο που καίει για να πάει τις παραγγελίες ή για τον εξοπλισμό και τη συντήρηση. Αυτά τα μηχανάκια είναι όλη μέρα στους δρόμους και θέλουν πολλά λεφτά για να συντηρηθούν».
Ο κλάδος του επισιτισμού – τουρισμού απέσπασε δισεκατομμύρια ευρώ που δεν εκφράστηκαν σε επιπλέον κέρδη των εργαζομένων
Και προσθέτει: «Οι διανομείς ως ειδικότητα πρέπει να είναι στον θεσμό των βαρέων και ανθυγιεινών, που τους κατοχυρώνει ένα δικαίωμα και λιγότερα χρόνια να είναι υποχρεωμένοι να εργαστούν και να μπορέσουν να βγουν στη σύνταξη, και μεγαλύτερη βαρύτητα να έχει το ένσημό τους για την ασφάλισή τους».
Μάλιστα ο κ. Τσιαούσης δηλώνει πως οι διανομείς ως εργαζόμενοι στον επισιτισμό έχουν συνδράμει ουσιαστικά στον κλάδο του τουρισμού στη χώρα μας, ωστόσο δεν τους αναγνωρίζεται αυτό όσον αφορά στα δικαιώματα και στον μισθό τους. «Οι διανομείς, όπως και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι στον κλάδο του επισιτισμού, συνδέονται άμεσα με αυτό που κάποιοι χαρακτηρίζουν βαριά βιομηχανία της χώρας μας, τον κλάδο του τουρισμού. Και να θυμίσω ότι ο κλάδος του επισιτισμού – τουρισμού, απέσπασε δισεκατομμύρια ευρώ όλα τα προηγούμενα χρόνια ως κέρδη, με συνεχόμενα ρεκόρ τουριστών. Αυτά όμως δεν εκφράστηκαν σε επιπλέον δικαιώματα, σε επιπλέον κέρδη των εργαζομένων. Το αντίθετο. Εκφράστηκαν σε μειώσεις των δικαιωμάτων μας, σε τσεκούρωμα των κατακτήσεών μας».
