Στις 13 – 03 δημοσιεύθηκε φωτογραφικό υλικό και βίντεο* που έστειλε αναγνώστης στο inVeria.gr. O τίτλος του ρεπορτάζ: «Περιβαλλοντικό έγκλημα έξω από το Μακροχώρι Βέροιας»
Σωρός οι άδειες, πεταμένες συσκευασίες φυτοφαρμάκων και εμφανέστατη, σοκαριστική η ρύπανση του εδάφους και του νερού δίπλα σε αυτές.
Νομίζω ότι ήταν η πιο σημαντική είδηση, τελευταία, για την Ημαθία και εξακολουθεί να είναι.
Καμιά φορά αναρωτιέμαι… Η ενημέρωση και ο βομβαρδισμός της πληροφορίας που δέχεται σήμερα ο σύγχρονος αγρότης, πόσο πολύ τον βοηθά ώστε να αναπτύξει τα κατάλληλα αντανακλαστικά που θα τον αποτρέψουν από τέτοιου είδους εγκληματικές ενέργειες;
Από το 1997 έως το 1999 ήμουν υπεύθυνη στο 12ο Δημοτικό Σχολείο για ένα πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που σχετιζόταν με το νερό και κυρίως το ποτάμι.
Λογικό να το επιλέξουμε, αφού έχουμε στον τόπο μας τον Τριπόταμο, τον Αλιάκμονα και την καταβασανισμένη Τάφρο 66.
Το αναφέρω αυτό για να σας θυμίσω ότι σε πολλά σχολεία της Ημαθίας το μάθημα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είχε και έχει και τώρα, πιστεύω, σημαντική θέση.
Ίσως πρέπει να γίνει μια έρευνα ακριβώς για αυτό!
Να δούμε πόσοι σήμερα νέοι, ενήλικες επηρεάστηκαν από αυτά τα προγράμματα και πόσο ώστε να αποτελούν σήμερα έναν σημαντικό πυρήνα αντίστασης σε ό,τι μπορεί να πληγώσει το περιβάλλον, άρα και την ίδια μας τη ζωή.
Οι νέοι αγρότες θεωρώ, έχοντας ισχυρά γνωστικά εφόδια, δεν είναι δυνατόν, μάλλον είναι αδύνατον, να συντελούν σε τέτοιες θλιβερές κι απογοητευτικές εικόνες…
Η Eαρινή Iσημερία ήταν πολύ βροχερή.
Βροχή… και πάλι βροχή.
Ο κύκλος του νερού την ενορχηστρώνει!
Ο κύκλος του νερού… ο πιο σημαντικός από τους βιο-χημικούς κύκλους (του άνθρακα, του αζώτου, του νερού).
Η ποσότητα του νερού που υπάρχει στον πλανήτη γενικά είναι σταθερή και αλλάζει κατάσταση και κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα, στην ξηρά, στη θάλασσα, σε έναν αέναο κύκλο. Το νερό βρίσκεται στους ωκεανούς, στις λίμνες, στα ποτάμια, στους πάγους, στο έδαφος και όπως όλοι γνωρίζουμε μετατρέπεται με τη βοήθεια της θερμότητας σε υδρατμούς και με τη μορφή των νεφών μεταφέρεται πάνω από τις θάλασσες και τις στεριές και μετατρέπεται πάλι σε υγρό, πέφτοντας ως βροχή… Ξαναμπαίνει στις λίμνες, στους ωκεανούς, στα ποτάμια, στο έδαφος, για να ξαναρχίσει την ίδια ασταμάτητη διαδικασία.
Δεν συμπυκνώνεται μόνο σε σταγόνες νερού, αλλά και σε νιφάδες χιονιού, σε παγοκρυστάλλους στο χαλάζι, σε σταγόνες δροσιάς, σε κρυστάλλους πάχνης και πέφτει στην επιφάνεια της γης.
Ένα μέρος από αυτά τα κατακρημνίσματα εξατμίζεται πριν να πέσει στη γη και η υπόλοιπη ποσότητα αρχίζει, μόλις φτάσει στην επιφάνεια της γης, να εισχωρεί στο έδαφος.
Όταν η ποσότητα του νερού που πέφτει είναι μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί το έδαφος να απορροφήσει, το νερό που περισσεύει αρχίζει να ρέει στην επιφάνεια, αυτό το ονομάζουμε επιφανειακή απορροή, σχηματίζοντας ρυάκια, χείμαρρους, ποτάμια, που με τη σειρά τους το ταξιδεύουν στις λίμνες, στις θάλασσες και στους ωκεανούς, αλλά κι ό,τι
κρύβεται μέσα σε αυτό.
Εκτός από το νερό που απορροφάται από τις ρίζες των φυτών, ένα άλλο μέρος επιστρέφει στην ατμόσφαιρα με τη διαπνοή των φυτών και 1/3 ταξιδεύει υπόγεια, σχηματίζοντας τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, τα υπόγεια υδροφόρα στρώματα (υπόγειους ποταμούς, σπήλαια) και αργά-αργά κινείται προς τη θάλασσα, τη λίμνη και καμιά φορά αυτό το υπόγειο νερό εμφανίζεται στην επιφάνεια του εδάφους με τη μορφή της πηγής που τροφοδοτεί τα ποτάμια.
Κλείνει ο κύκλος του για να ξαναρχίσει αμέσως με τον ίδιο τρόπο.
Έρχεται τώρα ο άνθρωπος, του οποίου η τάση για να ρυπαίνει έγινε εθιστική και ρυπαίνει.
Η φύση συνεχίζει με καλοσύνη και ο άνθρωπος «χτυπά» αλύπητα…τον αέρα, το νερό, το έδαφος.
Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν συνηθίσει να ζουν σε ένα περιβάλλον που έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στοιχεία και θρεπτικές ουσίες. Άλλοι ζούνε στο δάσος, για παράδειγμα, κι άλλοι στα ποτάμια.
Όταν εμείς με τη ρύπανση αλλάζουμε το περιβάλλον, αλλάζουμε και τις συνθήκες ζωής και διατροφής των ζώων και των φυτών που ζούνε σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον.
Τότε οι οργανισμοί αυτοί κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν και να πεθάνουν.
Πολλοί οργανισμοί που δεν μπορούν να συνηθίσουν, να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, εξαιτίας των τοξικών ουσιών που διασπείρονται στο περιβάλλον από φυτοφάρμακα και βιομηχανικά λύματα ακόμη και από λιπάσματα, πεθαίνουν.
Είναι οικείες σε εμάς οι εικόνες από τα ψόφια ψάρια στην Τάφρο 66…,
Έτσι μειώνεται η βιοποικιλότητα άρα η σταθερότητα του οικοσυστήματος, το οποίο πλέον κινδυνεύει να καταρρεύσει.
Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, εξαιτίας της μεγάλης ζήτησης αγροτικών προϊόντων, εντατικοποιήθηκε η Γεωργία.
Πλέον έχουμε υπερβολική χρήση των διαφόρων μέσων και μεθόδων
(άρδευση, μηχανική καλλιέργεια, φυτοφάρμακα, χημικά λιπάσματα).
Τα χημικά λιπάσματα περιέχουν κυρίως άζωτο και φώσφορο, στοιχεία που επιδρούν αρνητικά στο νερό.
Όταν ρίχνουμε στα χωράφια υπερβολικές ποσότητες λιπασμάτων, αυτά τα στοιχεία με το νερό της βροχής και της άρδευσης φτάνουν μέχρι τα επιφανειακά νερά∙ τις λίμνες, τις λιμνοθάλασσες, τα ποτάμια και συμβάλλουν στην αύξηση της γονιμότητας τους, διότι είναι λιπάσματα και έτσι παρατηρείται το πρόβλημα του ευτροφισμού.
Αυξάνεται το φυτοπλαγκτόν και τα υδρόβια φυτά, τα οποία παίρνουν όλο το οξυγόνο με τη φωτοσύνθεση, εις βάρος άλλων οργανισμών.
Τα ψάρια είναι οι πρώτοι οργανισμοί που πεθαίνουν
Όταν υπέρ λιπαίνονται οι καλλιέργειες, αυτά τα στοιχεία μπορούν να φτάσουν να ρυπαίνουν τα υπόγεια νερά και να φτάσουν μέχρι το πόσιμο νερό και βέβαια μέχρι το αρδευτικό νερό.
Και να σκεφτεί κανείς ότι από τα λιπάσματα που ρίχνονται στο χωράφια το φθινόπωρο, κυρίως, ξεπλένεται με τη βροχή ένα ποσοστό γύρω στο 50%.
Αν μάλιστα αναφέρουμε ότι τα δημητριακά που καλλιεργούνται απορροφούν μόνο το 30% των αζωτούχων λιπασμάτων, κατανοούμε ότι εκτός από τη ρύπανση που προκαλείται υπάρχει και μία τεράστια σπατάλη νερού… τεράστια σπατάλη πόρων που αφορά το νερό
Ένα μέρος των λιπασμάτων και των φαρμάκων απορροφάται. Αυτό που ξεπλένεται όμως, με διάφορους τρόπους φτάνει στα ρυάκια, στα ποτάμια και στις λίμνες, στις θάλασσες.
Οι μικροί οργανισμοί μέσω της τροφής τους αποθηκεύουν στο σώμα τους μικρές ποσότητες. Όταν αυτοί οι οργανισμοί καταναλωθούν από άλλους μεγαλύτερους οργανισμούς, στο σώμα των μεγαλύτερων οργανισμών αποθηκεύεται μεγαλύτερη ποσότητα τέτοιων χημικών ουσιών, διότι δεν καταναλώνουν μόνο ένα άτομο, αλλά περισσότερα. Για παράδειγμα, αν ένας αρουραίος έχει στο σώμα του μία μονάδα τέτοιων χημικών ουσιών τότε η αλεπού που καταναλώνει δεκάδες αρουραίους θα αποθηκεύσει στο σώμα της πολύ μεγαλύτερες ποσότητες. Αυτή η διαδικασία λέγεται βιοσυσσώρευση.
Το ίδιο συμβαίνει και με τον άνθρωπο, ο οποίος μάλιστα είναι και παμφάγος!
Σήμερα βέβαια οι δικλείδες ασφαλείας είναι πιο αυστηρές για τα λιπάσματα κυρίως , αλλά γίνονται τελευταία προσπάθειες και για τη μείωση της επικινδυνότητας των φυτοφαρμάκων…
Ένα θολό ποτάμι, ή ένα μεγάλο, θολό, αρδευτικό κανάλι από αστικούς ρύπους, απόβλητα βιομηχανικά, φυτοφάρμακα, και χημικά λιπάσματα, δεν είναι απλά ένα θολό ποτάμι, το ίδιο και μία θολή τάφρος που έχει διαφορετικό χρώμα και μικρή διαύγεια…
Είναι μία ωρολογιακή βόμβα.
Τα ποτάμια εκβάλλουν και στις θάλασσες και όταν είναι ρυπασμένα και επικίνδυνα, ανιχνεύονται υψηλές συγκεντρώσεις χαλκού και χρωμίου στα δέλτα τους.
«Τα φυτοφάρμακα, όπως διαβάζω σε ένα άρθρο που κράτησα από το Βήμα 24 Νοεμβρίου 2008, είναι ενώσεις ιδιαίτερα σταθερές, για αυτό και διατηρούνται στο περιβάλλον για μεγάλα χρονικά διαστήματα ως και δεκάδες χρόνια.
Ακόμη κι αν διασπαστούν τα προϊόντα αυτά της αποδόμησης, είναι πάρα πολύ τοξικά.
Βρέθηκαν υπολείμματα DDT σε πιγκουίνους και φώκιες της Ανταρκτικής το οποίο DDT είχε χρησιμοποιηθεί χιλιόμετρα μακριά.
Θεωρούνται ύποπτα για την εξαφάνιση πολλών πληθυσμών θηλαστικών και πουλιών.
Έρευνα του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε 120 καλλιεργητές της Ιεράπετρας, απέδειξε τοξική δράση των φυτοφαρμάκων και διαταραχές στο συκώτι. Αν τώρα τα αποτελέσματα συνδυαστούν με την ανάπτυξη κακοήθων όγκων σε πειραματόζωα μετά τη χορήγηση φυτοφαρμάκων σε μεγάλες δόσεις, αυξάνονται οι πιθανότητες ανάπτυξης κακοήθειας στο ήπαρ.
Επίσης μελέτη του νοσοκομείου Τρικάλων συνδέει την αύξηση του καρκίνου στην περιοχή και με τα φυτοφάρμακα.
Γενετικές ανωμαλίες διαπίστωσε έρευνα του τμήματος γενικής Βιολογίας και γενετικής της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Πιο έντονο ήταν το πρόβλημα στους αγρότες της δυτικής Θεσσαλονίκης, γεγονός που αποδίδεται τόσο στα φυτοφάρμακα όσο και στους βιο -μηχανικούς ρύπους.
Παλιότερη έρευνα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης ανίχνευσε σημαντικά υπολείμματα φυτοφαρμάκων στο μητρικό γάλα!
Από τις πιο επικίνδυνες επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων είναι η διαταραχή της αναπαραγωγικής διαδικασίας( π.χ. καταστροφή των σπερματοζωαρίων που έχουν το ψ χρωματόσωμα εξαιτίας των αντιμυκητησιακών), η διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος, της όρασης, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου, καθώς και βλάβες στο νευρικό σύστημα.
Τις πιο άμεσες επιπτώσεις από τα φυτοφάρμακα έχουν οι αγρότες, οι οικογένειές τους και οι εργάτες στη βιομηχανία παραγωγής και συσκευασίας στα φάρμακα.»
Επομένως, η μακροχρόνια χρήση φυτοφαρμάκων και οι αρνητικές συνέπειές τους μας αφορά όλους.
Δεν υπάρχει φυτοφάρμακο με μηδενική βλαπτικότητα. Ορισμένες συνέπειες είναι μακροπρόθεσμες και απαιτούν ένα άλλο σύστημα ελέγχου.
Τέτοιες σοκαριστικές εικόνες σαν αυτές που παρουσίασαν τα Μέσα Μαζικής επικοινωνίας στην πόλη μας δεν πρέπει να επαναληφθούν.
Εδώ, στο δικό μας Δήμο, γίνονται ενθαρρυντικές προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των αγροτών σχετικά με τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα και το πώς πρέπει να χρησιμοποιούνται οι άδειες συσκευασίες φυτοφαρμάκων ώστε να μην προκαλείται πρόβλημα στο περιβάλλον, εκπονώντας μάλιστα και πιλοτικό πρόγραμμα.
Δυστυχώς λίγοι είναι, όπως φαίνεται και από τις εικόνες και το βίντεο που έχουν δημοσιευθεί, αυτοί που συνεργάζονται για το γενικό καλό.
Αυτό το «έγκλημα» όμως, πρέπει να σταματήσει!
καλή εβδομάδα με υγεία
Ει. Δα.
Το *βίντεο του inVeria.gr
