Το εκκλησάκι των γάμων στις “Άγριες Μέλισσες” αρχιτεκτονικό κόσμημα του Πικιώνη
Στα επεισόδια της επόμενης εβδομάδας, στη σειρά εποχής του ANT1, «Άγριες Μέλισσες», η Ελένη περπατά συνοδεία ζουρνάδων και βιολιών προς το πέτρινο γραφικό εκκλησάκι, έξω από το Διαφάνι.
Ο γάμος της Ελένης και του Λάμπρου είναι για τους τηλεθεατές της σειράς ένα σημαντικό γεγονός για την εξέλιξη των αγαπημένων τους χαρακτήρων και, φυσικά, ο σκηνοθέτης φρόντισε να το εντάξει σε ένα σχεδόν παραμυθένιο σκηνικό.
Φυσικά, καθώς το Διαφάνι είναι ένα χωριό, προϊόν μυθοπλασίας, κάπου στον θεσσαλικό κάμπο, το πέτρινο εκκλησάκι με την μεγάλη αψίδα στην είσοδο βρίσκεται αλλού. Καθ’ όλα πραγματικό και με πολύ βαριά ιστορία, το κτίσμα αυτό στέκει μέσα σε καταπράσινο περιβάλλον κάπου στην Αττική.
Σε αυτό το εκκλησάκι άλλωστε παρακολουθήσαμε έναν ακόμη γάμο της σειράς «Άγριες Μέλισσες» στα πρόσφατα επεισόδια της σειράς, εκείνον της Βιολέτας με τον Μιλτιάδη.
Η ιδιαιτερότητα του ναού είναι πως είναι ήσυχος, εναρμονισμένος με το φυσικό περιβάλλον, ενώ παντρεύει με έναν τρόπο το ιστορικό και παραδοσιακό με το σύγχρονο.
Αντίστοιχα ξεχωριστό και μακριά από όσα έχουμε συνηθίσει από ορθόδοξους ναούς είναι και το εσωτερικό της εκκλησίας, που αποπνέει τη λιτότητα με την καλλιτεχνική υπογραφή ενός μεγάλου Έλληνα ζωγράφου.
Ένα εκκλησάκι με τεράστια πολιτισμική ιστορία
Και μπορεί γεωγραφικά, το εκκλησάκι αυτό να μην τοποθετείται κάπου κοντά στο «πεδίο» δράσης της σειράς, η κατασκευή του ωστόσο πλησιάζει τον ιστορικό χρόνο κατά τον οποίο διαδραματίζεται το σενάριο της σειράς «Άγριες Μέλισσες».
Ο ναός του Αποστόλου Παύλου, μέρος κάποτε των βασιλικών κτημάτων του Τατοΐου υλοποιήθηκε τη διετία 1958 – 1960 από τον αρχιτέκτονα Αθανάσιο Κουτσογιάννη. Ο Ναός του Αποστόλου ή Αγίου Παύλου, βρίσκεται σήμερα στο δυτικό τμήμα του Μητροπολιτικού Πάρκου «Αντώνης Τρίτσης».
Το εκκλησάκι-κόσμημα του Πικιώνη με τις αγιογραφίες του Κόντογλου
Όπως διαβάζουμε στην αναλυτική περιγραφή του κτίσματος, την οποία έχει αναρτημένη ο φορέας διαχείρισης του πάρκου, η ανέγερση του ναού πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δεκαετούς συνεργασίας του Κουτσογιάννη με τους Πέτρο και Δημήτρη Πικιώνη. Ο τελευταίος, σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή στην μεταπολεμική αρχιτεκτονική της χώρας.
Ο ναός πήρε το όνομα του Βασιλιά Παύλου
Ο ναός ανατέθηκε στους αρχιτέκτονες από το «Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα» και ακολούθησε τις σχεδιαστικές και αισθητικές κατευθύνσεις του αρχιτεκτονικού έργου του Δημήτρη Πικιώνη.
Έτσι, για τον ναό επιστρατεύτηκαν παραδοσιακές τεχνικές αρχιτεκτονικής, παράλληλα με την καινοτόμα αντίληψη που ήθελε την ανακύκλωση δομικών υλικών (κυριαρχεί η πέτρα) την προσομοίωση «φυσικών» ή «χειροποίητων» υφών με στόχο την ανάδειξη της αξίας των τοπικών παραδόσεων και του φυσικού τοπίου.
Στο εσωτερικό του, τον διάκοσμο του τέμπλου, αλλά και τρεις φορητές εικόνες φιλοτέχνησε ο ζωγράφος Φώτης Κόντογλου. Το όνομά του το οφείλει στον τότε βασιλιά Παύλο, αφού όπως προείπαμε, το σημερινό πάρκο ήταν πρώην βασιλικό κτήμα που ανήκε στο κτήμα Τατοΐου.
Σήμερα, οι αγιογραφίες του Κόντογλου φυλάσσονται στα γραφεία του ΙΝΕΔΙΒΙΜ (Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης) μιας και το Ίδρυμα ήταν ο τελευταίος διαχειριστής του χώρου.
Το εκκλησάκι λειτουργεί και πάλι ως ναός από το 2017
Το εκκλησάκι άρχισε να λειτουργεί ξανά από τον Φορέα Διαχείρισης το 2017 ενώ εγκρίθηκε και ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας σύμφωνα με τον οποίο προβλέπεται η τέλεση μυστηρίων.
Όπως επισημαίνει στο Πρακτορείο ο γενικός διευθυντής του Φορέα Διαχείρισης του πάρκου, Τάσος Λύτρας «έγιναν οι απαιτούμενες επισκευές και παρεμβάσεις στον περιβάλλοντα χώρο, αποκαταστήσαμε την ηλεκτροδότηση, έγινε πλέον λειτουργικό το εκκλησάκι».
Το εκκλησάκι ήταν για δέκα χρόνια, πριν το 2017, κλειστό και τώρα με προσεκτικές κινήσεις επαναλειτουργεί. Ωστόσο, επισημαίνεται πως χρειάζεται προσοχή και σεβασμός καθώς και στον προαύλιο χώρο του μικρού ναού εντοπίστηκαν ευρήματα από αρχαία μνημεία, τα οποία θα εξεταστούν αναλυτικά από την αρμόδια Εφορία Αρχαιοτήτων Αθηνών.
Ποιος είναι ο Δημήτρης Πικιώνης;
Ο Δημήτρης Πικιώνης γεννήθηκε το 1887 στον Πειραιά. Το 1906 γίνεται ο πρώτος μαθητής του Κ.Παρθένη ενώ το 1908 παίρνει το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού από το ΕΜΠ.
Φεύγει για το Μόναχο και στη συνέχεια για το Παρίσι, όπου σπουδάζει σχέδιο και ζωγραφική στην Academie de la grande Chaumiere. Παράλληλα γράφεται στο εργαστήριο του αρχιτέκτονα G. Chifflot και παρακολουθεί το μάθημα των αρχιτεκτονικών συνθέσεων στην Ecole des Beaux Arts.
Το 1912 επιστρέφει στην Ελλάδα και αρχίζει τις πρώτες μελέτες για την αρχιτεκτονική της νεοελληνικής παράδοσης. Το 1921 διορίζεται Επιμελητής του Καθηγητή Α. Ορλάνδου στο μάθημα της Μορφολογίας της Αρχιτεκτονικής και Ρυθμολογίας όπου παραμένει μέχρι τα μέσα του 1923.
Το 1925 ονομάζεται έκτακτος Καθηγητής του Ε.Μ.Π. στην έδρα της Διακοσμητικής. Το 1930 μονιμοποιείται στην ίδια Έδρα. Το 1958 συνταξιοδοτείται. Το 1966 εκλέγεται τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (τάξη Γραμμάτων και Τεχνών) στην Έδρα της Αρχιτεκτονικής. Πεθαίνει τον Αύγουστο του 1968.
Ανάμεσα στα πιο γνωστά του έργα συγκαταλέγονται η οικία Καραμάνου στην Αθήνα 1925, το Δημοτικό Σχολείο στα Πευκάκια 1931-32, το Πειραματικό Σχολείο Θεσσαλονίκης 1933-37, το Ξενία των Δελφών 1951-55, η οικία Ποταμιάνου στη Φιλοθέη 1953-55, η διαμόρφωση του χώρου γύρω από την Ακρόπολη και το λόφο του Φιλοπάππου 1954-57 και η Παιδική Χαρά Φιλοθέης 1961-65. Εκτός από το αρχιτεκτονικό του έργο ο Δημήτρης Πικιώνης έχει αφήσει και πολύ σημαντικό γραπτό έργο.
Ο επιφανής ζωγράφος Φώτης Κόντογλου
Μικρασιάτης λογοτέχνης, ζωγράφος και αγιογράφος, από τα επίλεκτα μέλη της γενιάς του ’30, που αναζήτησε την ελληνικότητά της μέσα από την επιστροφή στις ρίζες. Μαθητές του υπήρξαν οι διακεκριμένοι ζωγράφοι Σπύρος Βασιλείου, Γιάννης Τσαρούχης και Νίκος Εγγονόπουλος.
Φιλοτέχνησε τοπία, σχέδια βιβλίων, περιοδικών, ποιητικών συλλογών, πορτραίτα, ενώ το σημαντικότερο έργο στην κοσμική ζωγραφική είναι οι βυζαντινοπρεπείς νωπογραφίες του στο Δημαρχείο Αθηνών, με θέματα και πρόσωπα από την Ελληνική Ιστορία.
Δούλεψε στο Βυζαντινό Μουσείο, το Κοπτικό Μουσείο του Καΐρου και δημιούργησε το Βυζαντινό τμήμα του Μουσείου της Κέρκυρας. Σημαντική ήταν η συμβολή του στην αποκατάσταση των τοιχογραφιών στον Μυστρά.
