“Καθαρό” ρεύμα από σκουπίδια. Γράφει ο Γιώργος Καλούμενος
————
Την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων με μία νέα, πιο αποδοτική τεχνολογία από αυτή της καύσης μελετά το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Πρόκειται για τη μέθοδο της αεριοποίησης, η οποία μετατρέπει σκουπίδια και υπολειμματική βιομάζα που διαφορετικά θα θάβονταν ή θα καίγονταν σε μονάδες καύσης, σε καθαρό αέριο σύνθεσης.
Ειδικοί του κλάδου ενέργειας τη θεωρούν πιο εξελιγμένη μέθοδο από την αποτέφρωση, κατά την οποία παράγεται θερμότητα και διοξείδιο του άνθρακα. Ωστόσο, η τεχνολογία αεριοποίησης, σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν έχει δοκιμαστεί επαρκώς και, επιπλέον, αποτελεί μια πολύ ακριβή τεχνολογία.
Παρ’ όλα αυτά το υπουργείο μελετά την πιθανότητα ενεργειακής αξιοποίησης αυτής της μεθόδου έναντι της καύσης, καθώς έχουν γίνει ήδη συζητήσεις μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου και του Επιτρόπου Περιβάλλοντος της Ε.Ε.
Ενεργειακή αξιοποίηση, μηδέν
Πάντως, αν και η ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων έχει τεράστιες προοπτικές για την Ελλάδα και τις ελληνικές επιχειρήσεις, η χώρα μας βρίσκεται ακόμα πολύ πίσω, καθώς η ενέργεια που παράγεται από σκουπίδια βρίσκεται μόλις στο 1,5% όταν στην Ευρώπη ξεπερνά το 30%.
Χαρακτηριστικό του εμβρυακού σταδίου στο οποίο βρίσκεται η όλη διαδικασία είναι το γεγονός πως ακόμα δεν έχει υπάρξει έγκριση της χωροθέτησης για τις μονάδες καύσης που προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων.
Σε κάθε περίπτωση το ΕΣΔΑ προβλέπει τέσσερις μονάδες καύσης, για την κατασκευή των οποίων εκτιμάται ότι θα απαιτηθούν κονδύλια που μπορεί να φτάσουν τα 800 εκατ. ευρώ.
Σε αυτές σχεδιάζεται να γίνεται παραγωγή ενέργειας από καύση δευτερογενών καυσίμων (SRF/RDF) αλλά και του υπολείμματος που θα προκύπτει από τις Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων.
Τα καύσιμα αυτά αναμένεται να έχουν μεγάλη ανταπόκριση στην ενεργοβόρο βιομηχανία, όπως για παράδειγμα τις τσιμεντοβιομηχανίες της χώρας, καθώς εκτιμάται ότι αν αντικαταστήσουν το πετ κοκ με πρώτη ύλη από δευτερογενή καύσιμα θα μπορούσαν να περιορίσουν το κόστος τους έως και 30%.
Ισχυρό ενδιαφέρον για την καύση απορριμμάτων έχει δείξει και η ΔΕΗ προκειμένου να αντικαταστήσει τον λιγνίτη ή το φυσικό αέριο σε μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού με ανακτήσιμο καύσιμο από εργοστάσια καύσης ή αεριοποίησης.
Θα μπορούσε να είναι λύση για μονάδες όπως η υπό κατασκευή λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα V, η οποία θα πρέπει με βάση το σχέδιο ταχείας απολιγνιτοποίησης ή να διακόψει την παραγωγή της μέχρι το 2028 ή να αλλάξει καύσιμο αξιοποιώντας την καύση ή αεριοποίηση απορριμμάτων.
Η λύση αυτή όμως μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες μονάδες, όπως της Δυτικής Μακεδονίας, της Μεγαλόπολης ή ακόμη και σε εκείνη του φυσικού αερίου στο Λαύριο.
Στο παιχνίδι οι μεγάλοι
Πέρα από τη ΔΕΗ, ζωηρό ενδιαφέρον για τα σκουπίδια υπάρχει από όλους τους μεγάλους ενεργειακούς ομίλους της χώρας, όπως οι Ελλάκτωρ, Μυτιληναίος, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Motor Oil, ΑΒΑΞ, Intrakat, Μεσόγειος.
Ειδικά ο όμιλος Ελλάκτωρ, μέσω της θυγατρικής του Ηλέκτωρ, που αποτελεί τον επιχειρηματικό της βραχίονα σε περιβαλλοντικά έργα, διαθέτει ένα δυνατό χαρτοφυλάκιο σε έργα διαχείρισης αποβλήτων και ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαερίου που παράγεται σε ΧΥΤΑ.
Επίσης, η Μυτιληναίος έκλεισε πρόσφατα συμφωνία ως επικεφαλής κοινοπραξίας για κατασκευή μονάδας ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων στο Cheshire της Αγγλίας, δυναμικότητας 400.000 τόνων μη ανακυκλώσιμων απορριμμάτων ανά έτος.
Αλλά και διεθνείς «παίκτες» ενδιαφέρονται για έργα διαχείρισης απορριμμάτων με ενεργειακή αξιοποίηση στη χώρα μας, όπως η γαλλική Suez η οποία βρίσκεται σε συζητήσεις για σύμπραξη με ελληνική εταιρεία.
Η καύση απορριμμάτων
Μία από τις προτεινόμενες λύσεις στην προσπάθεια για τη μείωση και αξιοποίηση των απορριμμάτων είναι η καύση τους για την παραγωγή ενέργειας. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται «waste to energy».
Κατά τη διαδικασία καίγονται κυρίως οικιακά και παρόμοιου τύπου απόβλητα, τα οποία δεν μπορούν να ανακυκλωθούν. Η ενέργεια που παράγεται μπορεί να είναι ηλεκτρική ή θερμική.
Αυτό είναι δυνατό και βολικό όταν η θερμότητα που παράγεται από την καύση των απορριμμάτων είναι αρκετά υψηλή, ώστε να εγγυάται ικανοποιητικές συνθήκες καύσης και να διαθέτει αρκετή ενέργεια για να ξεπεράσει τις απώλειες και τη βοηθητική κατανάλωση, δηλαδή την κατανάλωση από εξοπλισμό παραγωγής ενέργειας και τον βοηθητικό εξοπλισμό τους (τουλάχιστον 4 MJ/kg).
Ένα σύγχρονο, μεγάλου μεγέθους εργοστάσιο που επεξεργάζεται μισό εκατομμύριο τόνους αστικών στερεών αποβλήτων ετησίως, μπορεί να παράγει περισσότερα από 400 εκατομμύρια kWh ετησίως, καλύπτοντας τις ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας για περισσότερες από 150.000 οικογένειες.
Στο τέλος, ο όγκος των απορριμμάτων δύναται να μειωθεί κατά περίπου 90%. Οι σύγχρονες ευρωπαϊκές μονάδες μετατροπής αποβλήτων σε ενέργεια είναι καθαρές και ασφαλείς, ικανοποιώντας τις αυστηρότερες οριακές τιμές εκπομπών που ισχύουν για οποιοδήποτε κλάδο, όπως αυτές ορίζονται στην οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές της Ε.Ε.
Μετά την περισυλλογή των απορριμμάτων και την παράδοσή τους στη μονάδα ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία. Αφού συμπιεστούν εναποθέτονται σε μια σχάρα, η οποία μεταφέρει τα απόβλητα μέσω του θαλάμου καύσης.
Τα απορρίμματα με τον τρόπο αυτό αναμιγνύονται και καίγονται. Ό,τι δεν καεί πλήρως αφήνεται ως τέφρα στο τέλος της σχάρας. Επίσης, μέταλλα και δομικά υλικά μπορούν να ανακτηθούν και να χρησιμοποιηθούν εκ νέου.
Κατά την καύση ένας λέβητας ανακτά την ενέργεια σε μορφή ατμού, σε ποσοστό πάνω από το 80% από αυτό που περιέχεται στα απόβλητα. Πέρα από τη χρήσιμη ενέργεια, όμως, εκπέμπονται και άλλα ρυπογόνα καυσαέρια.
Μέσω εξαιρετικά εξελιγμένων διαδικασιών διασφαλίζεται ότι όλοι οι ρύποι που περιέχονται στα απόβλητα αποβάλλονται με έναν αποτελεσματικό, βιώσιμο και αξιόπιστο τρόπο. Στο τέλος, περίπου το ήμισυ της παραγόμενης ενέργειας είναι ανανεώσιμη, επειδή προέρχεται από το βιογενές κλάσμα αποβλήτων που είναι ουδέτερο από άτομα άνθρακα.
