Σοφή αυτή η ρήση του λαού.
Εν αρχή ην ο λόγος… Λόγος γραπτός, λόγος προφορικός, λόγος του σώματος. Ο προφορικός, λίγο πιο σκληρός λόγος, κατά την άποψή μου, πιο ισχυρός. Σε πολλές περιπτώσεις ο προφορικός λόγος, έχει καταλυτική δυναμική, αν σκεφτεί κανείς, πόσα πολιτισμικά στοιχεία έχουν παραδοθεί από γενιά σε γενιά προφορικά. Αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικός είναι.
Ο προφορικός λόγος μπορεί να σε ανεβάσει στα ουράνια ή να σε συντρίψει, να σε κατεβάσει στα τάρταρα.
Μπορεί να ανάψει τη φλόγα της επανάστασης και να αλλάξει τον ρουν της ιστορίας. Όπως ο Θούριος του Ρήγα Φεραίου που εμψύχωνε τον αγράμματο τότε λαό , ανέβαζε το ηθικό των Ελλήνων και τους προετοίμασε για την επανάσταση του γένους, έχοντας ως λόγο συνθηματικό το «Ελευθερία ή θάνατος».
Δονούσε τα χιονισμένα βουνά της Πίνδου, στο αλβανικό μέτωπο, η λέξη «αέρα» το 1940 και αυτή η τρισύλλαβη λέξη ένωνε τους Έλληνες στρατιώτες που ορμούσαν στη μάχη ξεγελώντας τον φόβο του θανάτου…
Ο λόγος νουθετεί, ο λόγος αγαπά, ο λόγος ημερεύει, παρηγορεί, χαϊδεύει, τολμάει την αλήθεια, αλλάζει τη ζωή.
«Βούτα τη γλώσσα στο μυαλό σου και ύστερα μίλα», λέει επίσης ο λαός μας.
Τα λόγια δεν είναι έπεα πτερόεντα…
Τα λόγια που υποτιμούν, τα λόγια που βασανίζουν, που πυροβολούν με συνεχή ειρωνεία, που τάχα αστειεύονται, εκπέμπονται από εγωιστικά ανώριμα άτομα, δια μέσου των οποίων προβάλλουν το εγώ τους, έχουν τη δύναμη, ιδιαίτερα σαν βρουν πρόσφορο έδαφος, να κάνουν τον άνθρωπο ανίσχυρο ανθρωπάκι. Επηρεάζουν τον συναισθηματικό μας κόσμο και όταν η λεκτική βία συχνάζει στην καθημερινότητά μας, τότε μεγαλώνει το άγχος μας τόσο πολύ… που ακολουθεί πολλές φορές η μελαγχολία, η θλίψη και η απογοήτευση, ιδιαίτερα όταν ο πομπός είναι οι γονείς μας, ο δάσκαλός μας, ο συμμαθητής μας, ο σύντροφός μας.
Η λεκτική βία μπορεί να μη φαίνεται πάνω μας όπως η σωματική βία. Την κουβαλάμε όμως για πάντα, χαραγμένη στον εγκέφαλό μας και στην ψυχή μας. Ακόμη κι αν μας ζητήσει συγνώμη αυτός που μας μιλάει υβριστικά και υποτιμητικά και την αποδεχτούμε, για όλη μας τη ζωή θα βρίσκονται κάπου στον εγκέφαλό μας αυτά τα λόγια που μας πλήγωσαν. Όσο πιο ώριμοι είμαστε τόσο πιο ικανοί γινόμαστε στο να ελέγχουμε την παρορμητικότητά μας. Σήμερα ζούμε πιεστικές καταστάσεις και εξαιτίας του τρόπου ζωής στα αστικά κέντρα όπου η επικοινωνία είναι επιφανειακή, έχουμε συσσωρευμένη πίεση και για αυτό υπάρχει η ανάγκη να εκτοξεύσουμε το Έσω μας.
Είναι σοφοί τελικά όσοι μπορούν να διαχειριστούν τον λόγο με ψυχραιμία. Πάρε βαθιά ανάσα, μέτρα ως το δέκα και θα περάσει, συμβουλεύουν κάποιοι ειδικοί.
Η λεκτική όμως βία έχει κι έναν άλλο σκοπό… να ασκήσει, αυτός που την υιοθετεί, εξουσία. .. Να υποβιβάσει και να «ψαρώσει» το θύμα του, που συνήθως είναι ένα αδύναμο συναισθηματικά άτομο, που ακόμη κι αν είναι ευφυές, καταρρέει αφού είναι συναισθηματικά ευάλωτο. Συμβαίνει συχνά στις φαλλοκρατικές κοινωνίες. Ο σύζυγος, ως άντρας και μάλιστα ως «άντρας παλαιάς κοπής» που άκουσα να λέει, τελευταία, κάποιος διάσημος Έλληνας ηθοποιός, δικαιολογώντας τα αδικαιολόγητα, κουβαλάει τα δικά του απωθημένα και στερεότυπα.
Αντί λοιπόν να συζητήσει ένα θέμα της καθημερινότητας ώστε να βρεθεί λύση, όταν έχει άλλην άποψη από αυτήν της συντρόφου του και η σύντροφός του επιχειρηματολογεί – πώς τολμάει να του «βγαίνει»- φωνασκεί, βρίζει, την εξευτελίζει και αρκετές φορές παρουσία των παιδιών, τα οποία γίνονται μάρτυρες μιας εφιαλτικής για αυτά εμπειρίας. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι προσπαθεί να παρουσιάσει τον εαυτό του ως θύμα που το εκμεταλλεύονται, ενώ είναι τόσο τέλειος.
Αυτό δε σημαίνει ότι αφορά μόνο τους άνδρες, αλλά και τις γυναίκες, μόνο που είναι αρκετά πιο σπάνιο… Η γυναίκα γνωρίζει καλά ότι εξακολουθεί να αδικείται και να είναι κοινωνικά ευάλωτη κι ας έχει κάνει σπουδές. Γνωρίζει, επίσης, τη μυϊκή υπεροχή του άντρα.
Η λεκτική βία έχει να κάνει και με την αντικοινωνικότητα του ατόμου που τη χρησιμοποιεί αδιαφορώντας και για τον ευρύτερο περίγυρό του. Το άτομο αυτό γίνεται χειριστικό και αργά και σταθερά τον αποδέχεται το θύμα, αφού η συνήθεια στη συμβίωση είναι ο πιο τυφλός συμβιβασμός.
Έχουμε μελαγχολήσει όλες αυτές τις μέρες, τα λόγια των ειδησεογράφων βαραίνουν τις μέρες μας. Από τη μία η πανδημία που εξελίσσεται περιπαιχτικά , αφού ο κορονοϊός μεταλλάσσεται και ταξιδεύει ορμητικά, ψάχνοντας ανθρώπινα σώματα για να ενδημήσει, τα εμβόλια- η ελπίδα όλων- που έρχονται με αργό ρυθμό, αφού τις πατέντες τους καλά κρατούν πολυεθνικές -μεγαθήρια, η οικονομική αβεβαιότητα και από την άλλη, όλες αυτές οι καταγγελίες σεξουαλικής και λεκτικής κακοποίησης, εις βάρος κυρίως γυναικών, που αυξάνονται και πληθύνονται σαν μια άλλη πανδημία που ξεσκέπασε και αυτή ένα άλλο είδος κοινωνικής κρίσης που απομυθοποίησε την εικόνα.
Πραγματικά αυτό πιστεύω ότι έγινε… απομυθοποίησε την εικόνα, γιατί η εικόνα δημιουργεί την εικονική πραγματικότητα που δεν μας επιτρέπει να δούμε τι κρύβεται πίσω από αυτήν. Μας ευχαριστεί, μας τέρπει η εικόνα ενός διάσημου των μέσων της σύγχρονης εποχής. Εξιδανικεύουμε την εικόνα, την κάνουμε άκριτα πρότυπο. Ο άνθρωπος , βέβαια, έχει ανάγκη από πρότυπα, από κίνητρα που τον βοηθούν να βάζει στόχους και να ελπίζει…
Ο Πύργος των προσωπικοτήτων, ιλουστρασιόν θυτών δεν ήταν μόνο της Βαβέλ, αλλά ήταν και χάρτινος και τα θεμέλια σαθρά.
Όλο αυτό που εκτυλίσσεται είναι εκδήλωση μιας κοινωνίας, όπου η ανεργία βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα… Μεγάλη η προσφορά μικρή η ζήτηση σε όλους τους χώρους τους εργασιακούς. Καιρός για το χρηματιστήριο των εκβιασμών που φέρνει διαφόρων ειδών κέρδη.
Σκύβουν το κεφάλι οι νέες και οι νέοι, ευτελίζονται, βάλλεται η προσωπικότητά τους, πληγώνονται ανεπανόρθωτα, χάνουν την αυτοεκτίμησή τους και το χειρότερο συμβιβάζονται.
Το είδαμε στον χώρο του πολιτισμού.
Ηθοποιός σημαίνει φως!
Τι να πιστέψουμε τελικά; Να πιστέψουμε στον άνθρωπο και στη δύναμή του. Στον άνθρωπο τον αθόρυβο που δεν είναι η μειοψηφία, αλλά η πλειοψηφία και αφού είναι η πλειοψηφία οφείλει να χρησιμοποιεί άφοβα τον προσωπικό του λόγο, διεκδικώντας την αξιοπρέπειά του, πριν να είναι αργά…
καλή εβδομάδα με υγεία
Ει. Δα
