Λιάνα Κανέλλη
Η κλεισούρα. Η αβεβαιότητα. Ο φόβος. Η κοινωνική απόσταση. Η ανεργία. Η φτώχεια. Η αριθμολαγνεία των θανάτων. Η δυστυχία χωρίς πρόσωπο. Το ταξικό χάσμα. Η χαοτική πληροφορολαγνεία. Η βία…
Αυτά κι άλλα τόσα παρεπόμενα της πανδημίας έχουν απέναντί τους δυο θηριώδεις ανάγκες. Τη θεραπεία και το όνειρο. Με την πρώτη να είναι πλέον, ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα του Covid-19, προαπαιτούμενο της δεύτερης, του ονείρου. Η θεραπεία είναι ανάγκη για επιβίωση και το δεύτερο η φύση της διαφοράς του ανθρώπου από το κτήνος. Κι αν οι μεγάλες αρρώστιες από τότε που υπάρχει ο πλανήτης είναι φυσικά αναπόφευκτες, από τότε που ο άνθρωπος οργανώθηκε σε κοινωνία, ξέρει ότι η διαχείρισή τους είναι εντέλει και η βαθύτερη ουσία της πολιτικής. Κι εδώ αρχίζει το παιχνίδι του νου με την πραγματικότητα, σε μια εποχή τεχνολογικά υπερεξελιγμένη και ταυτόχρονα χαοτικά σκοταδιστική.
Σ’ ένα τέτοιο επίπεδο παρατήρησης και ορθολογιστικής ενδεχομένως προσέγγισης, κυνικής ή ευαίσθητης, μικρή σημασία έχει, η συζήτηση μπορεί ν’ ανοίξει και να μην τελειώσει, ούτε εύκολα ούτε χωρίς συμπέρασμα. Στο καθημερινό όμως θλιβερό αυτό παιχνίδι, που ήδη αρχίζει να μοιάζει ψυχωτικό, κάθε πολιτική διαλεκτική τείνει να πέσει σ’ έναν κουβά με ανάκατα σκατά και διαμάντια πληροφόρησης, για τα οποία λείπουν και οι μηχανισμοί, και τα μέσα, και κυρίως ο χρόνος για διαλογή. Και κυρίως, ό,τι χρειάζεται για να ισχύσει το πανέμορφο «με λογισμό και μ’ όνειρο» των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» του Σολωμού.
Θα σταθώ μόνο σ’ ένα πλοκάμι της Λερναίας Υδρας που εμποδίζει δυνατούς κι αδύναμους, μορφωμένους κι αγράμματους, σχεδόν όλους μας, απ’ το να σκεφτούμε καθαρά και ν’ αποφασίσουμε πότε και πώς θα πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Κι αυτό είναι η θεραπεία. Η οποία για την ώρα εμφανίζεται με δυο όψεις, το φάρμακο και το εμβόλιο για τον ιό. Τι χρειάζεται κανείς; Απτά αποτελέσματα και επιστημονικές γνώσεις και πληροφορίες, άλλες για τους ειδικούς, και έντιμα εκλαϊκευμένες για τις μάζες των ανθρώπων που απειλούνται. Βεβαίως και πριν απ’ όλα, σ’ έναν ιδεατό κόσμο, η δυνατότητα, προσοχή όχι η χωρίς γνώση ελευθερία επιλογής, της κατάλληλης θεραπείας για τον καθένα και την καθεμιά, δεδομένης της επιστημονικής εξέλιξης που υλοποιεί και σ’ άλλες αρρώστιες, όπως π.χ. ο καρκίνος, τον όρκο του Ιπποκράτη.
Αντ’ αυτού έχουμε καθημερινά έναν ορυμαγδό πληροφοριών, έναν αχταρμά από γεγονότα, στατιστικές, καβγάδες, διαφωνίες, κεφάλαια, κέρδη, microchip, αρκτικόλεξα (mRNA κ.λπ.), γκρεκολατίνικες φανφαρολογίες. Και εικόνες τουρλού, φριχτές και γελοίες. Απ’ το Κωσταλέξι του Μπέργκαμο έως την ανάσταση του Τραμπ και του Τζόνσον. Χειροκροτήματα και δακρυγόνα. Δείκτες ερευνών που δεν γίνονται ποτέ σε φαβέλες, ιχνηλατήσεις σε κορονοπάρτι, κι έναν ψυχρό πόλεμο απόκρυψης πληροφοριών στις φάμπρικες του κόσμου. Αρνητές του ιού χεράκι χεράκι με τους γραφειοκράτες των πολιτικών, που πρέπει να διαλέξουν εμβόλιο, ισορροπώντας στο τσίρκο των πολυεθνικών. Ανατολικά εμβόλια και δυτικά εμβόλια. Έτσι που να μοιάζει αναζωογονημένη μόνο η ιδεολογία της γενοκτονίας, όταν βλέπεις στο Μπακού να εκθειάζεται σε παρέλαση ο πρόγονος του Χίτλερ και δάσκαλός του για την Τελική Λύση, Ενβέρ Πασάς, σφαγέας Αρμενίων και Ποντίων. Αυτό είναι το δηλητηριώδες «τσιπάρισμα», «ψέκασμα» του μυαλού των ανθρώπων, αφού εκπαιδευόμαστε να κρατάμε αποστάσεις, όχι απλώς ο ένας από τον άλλον, αλλά όλοι μαζί απέναντι στην επιστήμη, στη λογική και την κατάκτηση των μέσων, που θα μας επέτρεπαν να ζούμε και να ονειρευόμαστε το μέλλον, αντί να ζητιανεύουμε σωτηρία στο παρόν, έρποντας στο παρελθόν.
Καλλιεργώ μέσα μου, με πολύ κόπο, σε σχεδόν άνυδρο έδαφος, την πεποίθηση ότι η αντίσταση και η επανάσταση χρειάζονται επειγόντως έναν φρεσκαρισμένο σύγχρονο πειστικό λόγο επικοινωνίας, ακόμα και διαλεκτικής αντιπαράθεσης, για να μπορεί μια πρόταση πολιτική, δηλαδή μια επιλογή εξόδου από το αδιέξοδο, να γεννήσει στις μάζες τη δύναμη του ρεύματος.
Κοντολογίς ένα Λόγο, μια λαλιά, χωρίς ναι μεν αλλά, που ίσως έχει και βαρύ τίμημα στην αρχή. Ξέρω μόνο τον τρόπο. Κι ότι δεν είναι μόνο ατομική αλλά και συλλογική ευθύνη. Πρέπει να χουμε την ίδια αφετηρία. Και δεν μπορεί να είναι απλώς το σούρσιμο με τα μάτια στο φως του τούνελ. Προτιμώ την εκκίνηση απ’ το στίχο – βάθρο, θεόρατο και συνάμα ταπεινό, που λέει πως για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή.
Πάμε να το παλέψουμε;
Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ
