Για να μην ξεχνάμε την Ιστορία μας: “Ο Μακεδονικός Αγώνας” γράφει ο Αλέξανδρος Τρομπούκης
Ήταν 13 Οκτωβρίου του 1904 όταν ο Παύλος Μελάς έπεφτε στα Κορέστεια και ο ορθός λόγος, στεγνός και στυγνός, έδειχνε ότι η Μακεδονία είχε για πάντα χαθεί. Ωστόσο, η θυσία κι ο θάνατος έφεραν την Ανάσταση και, μέσα σε λιγότερα από τέσσερα χρόνια, το 1908 η Μακεδονία είχε σωθεί και ο Ελληνισμός είχε επιβληθεί. Ο Μακεδονικός Αγώνας ξαναφτέρωσε την Ελλάδα της ήττας και της Μελούνας, της μιζέριας και της φοβικής εσωστρέφειας. Μετά τα τέσσερα επόμενα χρόνια, το 1912, η Μακεδονία κατά το μεγαλύτερο μέρος της είχε απελευθερωθεί, η κραταιά Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε ηττηθεί και η Ελλάδα είχε υπερδιπλασιαστεί. Ακόμη μια φορά το Γένος είχε υπερβεί την στεγνή λογική και είχε διαβεί την, κατά τον Ορθό λόγο, ανυπέρβλητη γραμμή. Ο Μακεδονικός Αγώνας υπήρξε αυθόρμητος, αυτοφυής και αυτοθυσιαστικός. Τότε οι άγνωστοι και οι ταπεινοί, οι ανυπεράσπιστοι και οι κατά κανόνα αλλόφωνοι Μακεδόνες εισήλθαν αυτόβουλοι στο Ιερόν Θυσιαστήριον όπου προσήλθαν αυθόρμητοι από τις Άκρες του Γένους απροσκύνητοι Έλληνες. Τότε οι Αδελφοί συναντήθηκαν και πιστοί συλλειτουργήθηκαν. Κοινώνησαν των Αχράντων Μυστηρίων του Γένους, έσωσαν τη Μακεδονία και η Μακεδονία έσωσε την ταπεινωμένη Ελλάδα της ήττας από την μιζέρια και την μοιρολατρεία.
Ο Μακεδονικός Αγώνας αναμφίβολα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες περιόδους του Ελληνισμού στα τέλη 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Με τη διττή μορφή του, ιδεολογική και πολιτική, στη νεότερη ελληνική ιστοριογραφία αρχίζει το 1870, με την εκκλησιαστικά αντικανονική ίδρυση της βουλγαρικής Εξαρχίας, που επιτόπια θα εξελιχθεί σε ανελέητη αντιπαράθεση ‘’πατριαρχικών’’ και ‘’εξαρχικών’’ πληθυσμών. Φθάνει στην κορύφωσή του με την ένοπλη φάση του 1904-1908 για να ολοκληρωθεί με τους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους και τον τερματισμό της οθωμανικής κυριαρχίας στη Μακεδονία.
Αυτός είναι ο Μακεδονικός Αγώνας στο βάθος του ιστορικού χρόνου και στα άδυτα των ελληνικών αξιών. Αυτός ο Αγώνας, ωστόσο , υποτιμήθηκε, παρασιωπήθηκε και παραποιήθηκε όσον ουδείς άλλος επί τόσον πολύ χρόνον από το επίσημο Κράτος και την πρωτεύουσά του- το κέντρο όλων των αποφάσεων. Τσιμουδιά στα σχολεία σαν ήμασταν παιδιά. Όμως την κανδήλα κρατούσαν αναμμένη οι φωτισμένοι: ο Ίων Δραγούμης με τα βιβλία του, η Πηνελόπη Δέλτα με τα Μυστικά του Βάλτου, ο Γεώργιος Μόδης με τις Μακεδονικές Ιστορίες του, η Ναταλία Μελά με τα γράμματα του Παύλου μας, προ πάντων η ντοπιολαλιά μας μέσα στα χωριά μας. Μετά, η Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού και η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών είναι αυτοί που δημοσίευσαν, μεταξύ άλλων τα ιστορικά γεγονότα και τα απομνημονεύματα αντίστοιχα , των Αρχηγών του Αγώνα και. Με τη συνδρομή πολλών, με έρανο όλων των Μακεδόνων, στήθηκαν πρώτη φορά στις μακεδονικές πόλεις και στα χωριά οι προτομές των Μακεδονομάχων.
Η κατάσταση που επικρατούσε στη Μακεδονία και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσε ο Ελληνικός πληθυσμός, που έβλεπε τους ιερείς και τους δασκάλους να δολοφονούνται και τα χωριά να καίγονται προκειμένου να καμφθούν και να δεχθούν την Εξαρχία των Βουλγάρων ήταν ζοφερή. Η ανάγκη για δράση ήταν περισσότερο επιτακτική από κάθε άλλη φορά.
Ο Μακεδονικός Αγώνας (1904-1908) ήταν στην ουσία μια δυναμική παρουσία Ελληνικών σωμάτων στη Μακεδονία προκειμένου να σώσει την ελληνικότητα των κατοίκων της από τη διαφαινόμενη επιβολή της, βουλγαρικής και ρουμανικής προπαγάνδας.
Η παρουσία του Παύλου Μελά στη Δυτική Μακεδονία το 1904, απετέλεσε το προμήνυμα της ένοπλης φάσης του αγώνα. Ο ίδιος και οι άντρες του σώματός του, γινόταν δεκτοί με ενθουσιασμό και πολλοί Μακεδόνες αγωνιστές έσπευδαν να καταταγούν κάτω από τη γενική αρχηγία του. Ολόκληρη η Μακεδονία σιγά – σιγά άρχισε να γεμίζει από ένοπλα ελληνικά σώματα, τα οποία διοικούσαν αξιωματικοί του ελληνικού στρατού. Το Βέρμιο, αποτέλεσε επίσης ορμητήριο των Ελλήνων ανταρτών -καταδρομέων της εποχής εκείνης προς τα χωριά του βάλτου, όπου κρυβόταν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες. Με τεκμήρια αδιάβλητα απογράφονται αλφαβητικά, αλλά ακόμη ενδεικτικά, κατά Νομούς και χωριά περισσότεροι από 3.000 αφανείς γηγενείς μάρτυρες, αγωνιστές και ήρωες σε 456 συνολικά πόλεις, κωμοπόλεις και ιδίως χωριά της Μακεδονίας.
Σε μεγάλη πλειοψηφία είναι σλαβόφωνοι και άλλοι Έλληνες αλόφωνοι –βλαχόφωνοι – Μακεδόνες. Δίχως αυτούς Μακεδονικός Αγώνας δεν νοείται ούτε μπορούσε να διεξαχθεί. Αυτοί οι γηγενείς Μακεδόνες, εν συνειδήσει αυτοθυσιαστικοί, συγκρότησαν, τροφοδότησαν, οδήγησαν, περιέθαλψαν, έκρυψαν τα ανταρτικά μακεδονικά σώματα. Αυτό ,άλλωστε, επιμαρτυρούν στα μετέπειτα Απομνημονεύματά τους όλοι οι επώνυμοι αδελφοί μας αρχηγοί του Αγώνα Κρητικοί, Μωραΐτες και Ρουμελιώτες που η φήμη τους έχει δίκαια τρανωθεί αλλά η μνήμη των γηγενών μας έχει άδικα σβεσθεί.
Στα τέλη του 1905 και αρχές του 1906 ο αγώνας στο βάλτο έκρινε το Μακεδονικό Αγώνα στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης.
Από τον κοινό αυτό αγώνα δεν ήταν δυνατό να λείψει και η περιοχή της Ημαθίας. Μαζί με τις άλλες πόλεις και τα χωριά της Κεντρικής Μακεδονίας, η επαρχία της Βεροίας και Ναούσης συνέβαλε με την συμμετοχή των κατοίκων της ουσιαστικά στην πραγμάτωση του εθνικού αυτού οράματος. Με σκοπό να υποστηρίξουν τον εθνικό αυτό αγώνα οι Βεροιείς ίδρυσαν κατά το πρότυπο της Φιλικής Εταιρείας μια νέα Εταιρεία, την ‘’Εθνική άμυνα’’. Σκοπός της ήταν να μυήσει τους Μακεδόνες στην ιδέα του αγώνα και στη μεγάλη του σπουδαιότητα.
Ιδιαίτερα σημαντικός στην έκβαση του Αγώνα της περιοχής υπήρξε ο ρόλος της Νάουσας η οποία αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του αγώνα στην περιοχή, καθώς και έδρα των οπλαρχηγών και των ελληνικών σωμάτων του Βερμίου. Οι κάτοικοι της Νάουσας βρισκόταν σε πλεονεκτικότερη θέση από τους υπόλοιπους κατοίκους της επαρχίας, λόγω της γεωγραφικής θέσης της πόλης, αλλά και λόγω της ολιγάριθμης και χαλαρότερης τουρκικής φρουράς που έδρευε σε αυτή.
Σήμερα, μνημονεύουμε, ευλαβώς των οπλαρχηγών και των καπεταναίων: Άγρα, Κόρακα, Γαρέφη , Καραμανώλη, Αμύντα, Τράικου, Κόττα, και άλλων μαρτύρων αλλά και των γυναικών της περιοχής των οποίων εξίσου αξιόλογη είναι η συμβολή στο Μακεδονικό Αγώνα. Με κίνδυνο της ζωής τους φιλοξενούσαν και περιέθαλπαν τους τραυματίες αγωνιστές, έραβαν στολές για τους αντάρτες, αποθήκευαν όπλα και πυρομαχικά στα κελάρια των σπιτιών τους και βοηθούσαν στην προώθηση της αλληλογραφίας των αγωνιστών.
Ο Ελληνικός Μακεδονικός Αγώνας στέφθηκε από πλήρη επιτυχία και ολόκληρη η Μακεδονία επανήλθε στον Ελληνισμό. Οι Ελληνικοί πληθυσμοί της Μακεδονίας απέκτησαν και ανέκτησαν θάρρος, αυτοπεποίθηση και το εθνικό τους φρόνημα τονώθηκε.
Σήμερα , μετά ένα αιώνα οι καιροί είναι ξανά χαλεποί ιδιαίτερα πονηροί και ο δρόμος σκληρός.
Η πρόσφατη πλαστογράφηση της ιστορίας της Μακεδονίας από απ΄ αυτούς που δημιούργησαν το τεχνητό γειτονικό κρατίδιο για λόγους πολιτικών σκοπιμοτήτων, πρέπει να μας αφυπνίσουν. Είναι απαίτηση των ψυχών όλων αυτών που θυσιάστηκαν για την Μακεδονία μας, διότι η Ιστορία αργεί αλλά δεν λησμονεί.
