Εικόνα απώλειας ελέγχου στην εξέλιξη της πανδημίας
Σε μαρτύριο της σταγόνας εξελίσσεται η πανδημία της Covid-19 για την ελληνική κοινωνία, την οικονομία και την κυβέρνηση. Το άνοιγμα της οικονομίας και η κυβερνητική επιθυμία να διαδοθεί ευρέως η αίσθηση περί Ελλάδας απολύτως ασφαλούς τουριστικού προορισμού και περιφανούς πολιτικής επιτυχίας στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού έχουν ήδη δώσει τα αποτελέσματά τους:
● Από 120 έως 200 και πλέον κρούσματα ημερησίως.
● Πλήθος ασυμπτωματικών κρουσμάτων, σε νέες κυρίως ηλικίες.
● Πλήθος μη ιχνηλατήσιμων κρουσμάτων.
● Δείκτη μεταδοτικότητας (Ρ0) άνω του 1, άρα προοπτική μη ελεγχόμενης μετάδοσης του κορωνοϊού SARS – Cov-2.
● Εκτιμήσεις – όπως αυτή του Ηλία Μόσιαλου – για πραγματικά κρούσματα οκτώ έως δέκα φορές περισσότερα από τα εντοπισμένα.
● Υπολογισμούς έως και για 600 – 700 κρούσματα ημερησίως σε περίπτωση που δεν σκληρύνουν τώρα κιόλας οι περιορισμοί.
Όλα τούτα τα στοιχεία διαμορφώνουν μια εικόνα απώλειας ελέγχου, η οποία τρομάζει την κυβέρνηση όχι μόνο ως αυτοτελές υγειονομικό ζήτημα, αλλά και ως συρροή προβλημάτων που θα την ταλαιπωρήσουν πολιτικά για πολλούς μήνες.
Συνεχώς νέα μέτρα
Ως προς το υγειονομικό σκέλος η κυβέρνηση, ύστερα από κάποια μάλλον αυτονόητα μέτρα, όπως οι τοπικές καραντίνες και οι απαγορεύσεις λιτανειών για τον Δεκαπενταύγουστο, προχώρησε τη Δευτέρα το απόγευμα σε μια σειρά αυστηρότερων περιορισμών, που ισχύουν ήδη:
1. Ματαίωση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πάντως ο Μητσοτάκης θα εκφωνήσει ομιλία στη Θεσσαλονίκη, στις 5 Σεπτεμβρίου, σε περιορισμένο ακροατήριο.
2. Η είσοδος στην Ελλάδα απαιτεί αρνητικό τεστ μοριακού ελέγχου, που θα έχει διενεργηθεί μέχρι 72 ώρες πριν, για όσους ταξιδεύουν με πτήσεις από Σουηδία, Τσεχία, Βέλγιο, Ισπανία και Ολλανδία.
3. Στα χερσαία σύνορα είναι υποχρεωτικό το αρνητικό τεστ μοριακού ελέγχου για όλους τους εισερχόμενους (επίσης μέχρι 72 ώρες πριν). Περιλαμβάνονται οι Έλληνες πολίτες και οι έχοντες άδειες διαμονής.
4. Πλαφόν 750 ατόμων την ημέρα στους εισερχομένους από το συνοριακό φυλάκιο της Κακαβιάς.
5. Αναστέλλεται σε ολόκληρη τη χώρα κάθε δημόσια εκδήλωση στην οποία οι συμμετέχοντες είναι όρθιοι, περιλαμβανομένων συναυλιών και παραστάσεων.
6. Απαγόρευση (από 11.8 μέχρι 23.8) λειτουργίας των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος από τις 12.00 τα μεσάνυχτα μέχρι τις 7.00 το πρωί στις περιφέρειες Κρήτης, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, στις περιφερειακές ενότητες Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Λάρισας και Κέρκυρας και στους δήμους Μυκόνου, Πάρου, Σαντορίνης, Βόλου, Κατερίνης, Ρόδου, Αντιπάρου, Ζακύνθου, Κω.
Η απαγόρευση ίσως επεκταθεί σε άλλες περιοχές ή και οριζόντια, ανάλογα με την εξέλιξη των επιδημιολογικών δεδομένων.
Μικρομεσαίος εφιάλτης
Η προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η πάση θυσία αποφυγή μιας νέας γενικής καραντίνας, την οποία, κατά την ομολογία του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν μπορεί να αντέξει η οικονομία, παρότι ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας είχε δηλώσει προ καιρού ότι, στην εσχάτη των περιπτώσεων, τα διαθέσιμα του κράτους επαρκούν.
Σε αυτή την απευκταία περίπτωση το ζήτημα δεν θα είναι μόνο τα διαθέσιμα του κράτους. Άλλωστε, σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη η επιτάχυνση της εκροής ευρωπαϊκών κονδυλίων για την κάλυψη εκτάκτων αναγκών.
Το επιδοματικό σκέλος της αντιμετώπισης της κρίσης θα πρέπει επίσης να θεωρείται διαχειρίσιμο, καθώς η κυβέρνηση έχει δείξει τη διάθεση να κινείται σε μια – ξένη προς τη λογική και τις προθέσεις της – «κεϋνσιανή» λογική διαχείρισης των έκτακτων αναγκών.
Το σημαντικότερο ζήτημα θα είναι η επιδείνωση της ύφεσης. Θα είναι ακόμη η επιδείνωση της κατάστασης των – κατά βάση – μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες υπέστησαν το ισχυρότερο πλήγμα κατά τη μέχρι πρότινος εξέλιξη της πανδημίας. Ήδη, εξαιτίας της απουσίας κάποιας ιδιαίτερης πρόνοιας στις προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη, διατυπώνονται σοβαρές υποψίες για τις προθέσεις της κυβέρνησης ως προς τις ΜμΕ.
Πολλοί ανησυχούν ότι η πανδημία θα λειτουργήσει ως «ευκαιρία» για το τελειωτικό χτύπημα στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες είχαν τεθεί – ας μην το ξεχνάμε – στο σκόπευτρο των δανειστών και επιτηρητών της ελληνικής οικονομίας στο πλαίσιο των τριών μνημονίων.
Διόλου τυχαίο το ότι και σε άλλες χώρες της Ευρώπης υπάρχει πολύ σοβαρός προβληματισμός για το αν ακόμη και οι μικρές επιχειρήσεις που άντεξαν έως τώρα θα είναι ζωντανές σε μερικούς μήνες καθώς η πανδημία αναζωπυρώνεται. Οι πτωχεύσεις και η έκρηξη της ανεργίας είναι η πρώτη ύλη για την (πιθανή) δημιουργία ευρείας κοινωνικής δυσαρέσκειας, στην οποία η απάντηση δεν θα μπορεί να είναι… επικοινωνιακή.
Τα σχολεία
Ένα ακόμη βασανιστικό πρόβλημα αποτελούν τα σχολεία, για τα οποία δεν μπορεί ακόμη να αποφασιστεί ο τρόπος ανοίγματος. Το βέβαιο είναι ότι το μοντέλο της άνοιξης εμφάνισε πολλές δυσλειτουργίες στα δημόσια σχολεία και ότι ο κίνδυνος να έχουμε μια χαμένη χρονιά είναι ήδη ορατός εάν όλα κυλήσουν όπως τους προηγούμενους μήνες.
Αν δημιουργηθεί μια αίσθηση απώλειας του διδακτικού έτους, η δυσαρέσκεια ενδεχομένως θα υπερβεί ακόμη και αυτήν που είναι δεδομένο πως θα προκληθεί λόγω των οικονομικών επιπτώσεων σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.
Η κοινωνία μπορεί (αποδεδειγμένα) να αντέξει πάρα πολλά, αλλά (επίσης αποδεδειγμένα) δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της όταν πρόκειται για το μέλλον των παιδιών της. Πολύ περισσότερο όταν η μόνη δυνατότητα μιας οικογένειας είναι το δημόσιο σχολείο…
