Γιώργης Έξαρχος “Κλέφτες και αρματολοί κατά της Οθωμανοκρατίας – Η διαχρονική παρουσία Ελληνόβλαχων επαναστατών”

ΒΙΒΙΟΚΡΙΤΙΚΗ, Δρ Πάνου Νοτόπουλου, καθηγητή Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σταμούλη, Θεσσαλονίκη, η ιστορική μελέτη “Κλέφτες και αρματολοί κατά της οθωμανοκρατίας (1495-1878) – Η διαχρονική παρουσία Ελληνόβλαχων επαναστατών”, με 1.905 πυκνογραμμένες σελίδες σε έναν ογκώδη τόμο, του συνάδελφου καθηγητή Δρ Γιώργη Έξαρχου (κρίμα που παραιτήθηκε και δεν ανήκει πια στο ακαδημαϊκό δυναμικό του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος), ενός χαλκέντερου και πολυσχιδή ανθρώπου των γραμμάτων και των επιστημών της χώρας μας, που ζει στη Θεσσαλονίκη.

Πρόκειται για πολυετή έρευνα, με αναδίφηση στις χρονολογικά παλαιότερες πηγές, και σε πλούσια βιβλιογραφία και αρχειακό υλικό, και φέρνει στην επιφάνεια –αποκαλύπτει στην κυριολεξία– πρόσωπα και γεγονότα που συνθέτουν την ιστορική πραγματικότητα της πορείας του λαού μας και της χώρας μας, την αληθινή ιστορία του τόπου μας, έτσι όπως δεν τη διδάσκουν στα σχολεία και ούτε την προσεγγίζουν οι στρατευμένοι ιδεολογικοί φακοί, οι οποίοι εξ ορισμού λειτουργούν παραμορφωτικά και πέραν της αλήθειας.

Ο καθηγητής Έξαρχος, ως ιστορικός συγγραφέας, κινείται στην θουκυδίδεια και πολυβειακή λογική, που απαιτεί «ιστορικό γεγονός» και «δρων πρόσωπο», για να υπάρξει ιστορία.

Το «γέγονε ο γέγονε» δεν απασχολεί τους σύγχρονους ιστορικούς, και το πολιτικώς ορθό ή η αποδόμηση του γεγονότος, φαίνεται να είναι τα κυρίαρχα στα νεότερα ιστορικά αφηγήματα, τα οποία δεόντως παραμυθολογούν υπό το πρίσμα της δήθεν «νεωτερικότητας» και την επιβολή –πολλάκις με σαθρά επιχειρήματα– στείρων ή ανούσιων ιδεολογημάτων, με χρησιμοποίηση της ιστορίας για επίτευξη πολιτικών κυρίως σκοπιμοτήτων, και –μάλλον– με το αζημίωτο.

Η όποια ποδηγέτηση ατόμων και μαζών παύει να υφίσταται από τη στιγμή που το ιστορικό γεγονός κονιορτοποιεί με την αλήθεια του την όποια ιδεολογική χρήση της ιστορίας. Η ιστορία είναι εργαλείο κατανόησης του παρελθόντος και όχι πυξίδα προσανατολισμού ή σχεδιασμού του μέλλοντος, όπως –ίσως– πιστεύουν οι κυρίαρχες  πολιτικά κοινωνικές ομάδες.

Μακριά από τέτοιες ατραπούς, το συγκεκριμένο έργο του Γ. Έξαρχου, κινείται στις λεωφόρους της διαφανούς επιστημονικής γνώσης, και με γλαφυρή γραφή και ένα τεράστιο πλήθος στοιχείων, μεταλαμπαδεύει γνώση –αληθινή γνώση– στον φιλομαθή αναγνώστη, και την κάνει κοινωνικό κτήμα, κοινό λαϊκό απόχτημα.

Στις 1905 σελίδες του τόμου δίνονται όλα τα επαναστατικά κινήματα της περιόδου 1495-1878, προσωπογραφούνται 330 αληθινοί επαναστάτες-πρωταγωνιστές, των οποίων το όραμα για ανεξάρτητη και ελεύθερη μητρίδα αποτέλεσε την κινητήρια δύναμη των αγώνων τους, και την πεμπτουσία της θυσίας τους.

Το «κάλλιο μιας ώρας να ’ναι ελεύθερη η ζωή» του Ρήγα, είχε παλιές ρίζες, και ενσαρκώθηκε βιωματικά στο «Ελευθερία ή Θάνατος», σε ατελεύτητους και αέναους αγώνες επαναστατών.

Οι εκτενείς αναφορές στις σχέσεις αιματοσυγγένειας των πρωταγωνιστών το 1821, η επίλυση του γρίφου για τον πατέρα του Καραϊσκάκη, η πορεία της οικογένειας του Οδυσσέα Ανδρούτσου, η αλήθεια της θυσίας του Γιωργάκη Ολυμπίου, η σχέση της ληστοκρατίας με το κλέφτικο κίνημα, η «εθνοτική» απόχρωση των εθνεγερτών, είναι κάποια από τα θέματα του βιβλίου, και αποτελούν μια τεράστια συμβολή του συγγραφέα στην αληθινή ιστορική έρευνα, και στον τρόπο συγγραφής της ιστορίας.

Παρ’ όλο που το σχήμα και το μέγεθος του βιβλίου το κάνουν λιγάκι δύσχρηστο, προς τους φιλομαθείς και τους φιλίστορες συστήνεται ανεπιφύλαχτα, και προς όσους νοιάζονται για την χειροπιαστή ιστορική αλήθεια, καθότι πρόκειται για επιστημονική κατάθεση, γραμμένη με «δημοσιογραφική γλώσσα», απευθύνεται στο ευρύ κοινό, και θεωρώ ότι δεν πρέπει να λείψει από τα ράφια καμιάς βιβλιοθήκης.

Ειδικά τώρα που με παρλάτες για το 1821 –ή τα 200 χρόνια από την Παλιγγενεσία– θα μας βομβαρδίζουν ποικιλοτρόπως ειδήμονες και μη, από όλα τα επικοινωνιακά μέσα, για να μας κρύψουν το ουσιώδες, αυτό που αποκαλύπτει η ως άνω μελέτη του Γ. Έξαρχου, και που οι επιτροπές των σοφών ιστορικών επιμελώς αποσιωπούν.

Π. Κ. Νοτόπουλος

Καθηγητής Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος.

________________________

ISBN13
9786185306991
Εκδότης
ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΑΝΤ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ
Χρονολογία Έκδοσης
Φεβρουάριος 2020
Αριθμός σελίδων 1906

______________________________

Βιογραφικό

O Γιώργης Έξαρχος γεννήθηκε στο Kαλοχώρι Λάρισας το 1952. Eίναι απόφοιτος του εξατάξιου Γυμνασίου Συκουρίου (1970), πτυχιούχος του Oικονομικού Tμήματος της AΣOEE (1975), διδάκτορας οικονομικών επιστημών της Academia de Studii Economice (ASE) Βουκουρεστίου (1980), συνταξιούχος καθηγητής Α.Ε.Ι. (του νυν Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, 2013).

Ασχολείται με τη λογοτεχνία και τη δημιουργική γραφή από τα εφηβικά του χρόνια. Το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε το 1985 και έχει εκδώσει μέχρι σήμερα πάνω από πενήντα πέντε βιβλία (ποίηση, παραμύθια, παιδική λογοτεχνία, λαογραφία, εθνολογικές και ιστορικές μελέτες, ανθρωπολογικές έρευνες, οικονομικές πραγματείες, μεταφράσεις κ.ά.).

Συνεργά-στηκε με τα περιοδικά: Αγωνιστής, Ντέφι, Ρίγα, Tαξιδιώτες, Σχεδία, Ρομάντσο, Ιχνευτής, Διαβάζω, Στιγμές, Σχολιαστής, Φωτογράφος, Έψιλον, Λαϊκό Τραγούδι, Έρευνα, Οικονομική Επιθεώρηση, Τουριστικά Θέματα, Επτά Ημέρες κ.ά., επίσης με το Β΄, Γ΄ και Δ΄ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας της ΕΡΤ ΑΕ (1986-1991) ως παραγωγός εθνολογικών, οικολογικών, μουσικών και πολιτιστικών εκπομπών, καθώς και με τις αθηναϊκές εφημερίδες: Εξόρμηση, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Ελευθεροτυπία, Πρώτη, Καθημερινή, Αυγή, Ναυτεμπορική, Mακεδονία της Θεσσαλονίκης, Πανευβοϊκόν Βήμα Χαλκίδας, Ελευθερία Λάρισας, Ελευθερία Σερρών κ.ά., ως εξωτερικός συνεργάτης. Υπήρξε επιστημονικός υπεύθυνος και σεναριογράφος του ντοκιμαντέρ Ντούκα ’ν Κάλι – Καθ’ Oδόν (1987), παραγωγής του Yπουργείου Πολιτισμού, και σε κείμενό του βασίστηκε το ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τη ζωή του λαϊκού κλαριντζή Βάιου Μαλλιάρα (1989), ενώ το βιβλίο του Αδελφοί Μανάκια (Γαβριηλίδης 1991) αποτέλεσε το έναυσμα για τη διαμόρφωση του σεναρίου της βραβευμένης στο Φεστιβάλ Kαννών ταινίας Tο βλέμμα του Oδυσσέα, του σκηνοθέτη Θεόδωρου Aγγελόπουλου.

Έλαβε μέρος ως εισηγητής ή σύνεδρος σε πολλά επιστημονικά διεθνή και εθνικά συνέδρια εντός και εκτός Ελλάδας και υπήρξε μέλος επιστημονικών επιτροπών «ανωνύμων κριτών» επιστημονικών περιοδικών.

Διετέλεσε σύμβουλος ή συνεργάτης ή επιστημονικό προσωπικό της πολιτικής ηγεσίας των Yπουργείων: YBET (1982), YXOΠ (1982-1984), Bιομηχανίας (1986-1987), Γεωργίας (1995 -2000) και YΠEXΩΔE (2000-2003). Δίδαξε ως έκτακτος καθηγητής οικονομικών μαθημάτων στο TEI Xαλκίδας (1991-1994), ως επιστημονικός συνεργάτης στο Α-ΤΕΙ Κρήτης (2003-2006) και ως τακτικός επίκουρος καθηγητής στο AEI Σερρών (11/2006-11/2013), θέση από την οποία παραιτήθηκε για να διαφυλάξει το ακαδημαϊκό κύρος και την αξιοπρέπειά του.

Τουρκιστί κυκλοφορεί το μυθιστόρημά: Yorgis Eksarhos, S.E.L.A.N.A., Şimdiki Mücadelemiz Bütün Bunlar İçindir, Istos Yayin, Istanbul, 2013.

Σε μετάφραση και στίχους τραγουδιών του και σε σκηνοθεσία Ανδρομάχης Μοντζολή, τον χειμώνα του 2015-2016, στο Θέατρο «Τζένη Καρέζη» (Αθήνα) παίχτηκε ο Πλούτος του Αριστοφάνη: Μουσικοθεατρική παράσταση για όλη την οικογένεια. Μουσική και τραγούδια: Δημήτρης Παπαδημητρίου. Στις 24 Σεπτεμβρίου 2018 παίχτηκε στο Ηρώδειο – Αθήνα, το «Έρωτες και Θρήνοι Γυναικών», από τις τραγωδίες του Ευριπίδη, σε μετάφρασή του και σε σκηνοθεσία Πάνου Αγγελόπουλου, με σπουδαίες ελληνίδες ηθοποιούς – ερμηνεύτριες και σε μουσική Δημήτρη Παπαδημητρίου.

Από το 2008 κατοικοεδρεύει και ζει στη Θεσσαλονίκη.
Ηλεκτρονική διεύθυνση: exarchos.geor.sta@gmail.com