ΚΙΝΑΛ: Έρχονται οι πλειστηριασμοί – Οι προτάσεις μας για τους αδύναμους δανειολήπτες

Ενημερωτικό σημείωμα του Κινήματος Αλλαγής για την προστασία της πρώτης κατοικίας

Από 30/04 παύει η προστασία της α’ κατοικίας – Έρχονται οι πλειστηριασμοί.
Οι προτάσεις του Κινήματος Αλλαγής για τους αδύναμους δανειολήπτες

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ – Ο Ν.3869/2010

Ο νόμος 3869/2010 («Νόμος Κατσέλη») εισήγαγε στην Ελλάδα για πρώτη φορά το θεσμό της πτώχευσης του καταναλωτή που αποτέλεσε ένα θεμελιώδες εργαλείο της Πολιτείας για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης. Αντίστοιχες νομοθεσίες υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα αναπτυγμένα κράτη. Έδωσε τη δυνατότητα στους υπερχρεωμένους καταναλωτές να ρυθμίζουν τα χρέη τους με βάση τις πραγματικές τους δυνατότητες, καθιερώνοντας την προστασία της πρώτης κατοικίας. Ο υπερχρεωμένος οφειλέτης, εφόσον είχε περιέλθει χωρίς δόλο σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής, μπορούσε να αιτηθεί την προστασία της κύριας κατοικίας του, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποπλήρωνε με το χαμηλό επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου σε μακροχρόνια βάση, το ποσό που θα εισέπρατταν οι τράπεζες από τη ρευστοποίησή της.

Μέσα στην κορύφωση της οικονομικής χρήσης, το πιο σημαντικό εργαλείο των υπερχρεωμένων καταναλωτών για να ρυθμίσουν τα χρέη τους με βάση τις πραγματικές τους δυνατότητές και να προστατεύσουν την κατοικία τους, ενώ οι τράπεζες εμφανίζονταν απρόθυμες να προβούν σε ουσιαστικές ρυθμίσεις και αναπροσαρμογές των χρεών, κάνοντας προτάσεις για βραχυχρόνιες ρυθμίσεις, με το συνολικό χρέος του δανειολήπτη να αυξάνεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 3869/2010 ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ

Με τις νομοθετικές παρεμβάσεις της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ άρχιζαν σταδιακά να αφαιρούνται ένα ένα τα εργαλεία προστασίας της πρώτης κατοικίας ξεκινώντας με τις διατάξεις των νόμων που ψηφίστηκαν το 2015 (Ν. 4336 και Ν. 4346), ενώ το 2016 (Ν. 4354) εισάγονται για πρώτη φορά τα funds στη διαχείριση των ΜΕΔ. Τα

ο σχέδιο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για την αναδιάρθρωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων από το 2016 μέχρι το 2019 απέτυχε. Δεν στήριξαν την εφαρμογή του νόμου 3869/2010 και τελικά κατήργησαν τις διατάξεις για την προστασία της κύριας κατοικίας, εισάγοντας στην θέση τους το Ν. 4605/2019, που απέχει πολύ από το να προσφέρει αποτελεσματική προστασία της πρώτης κατοικίας. Αφορά στην ουσία ένα πρόγραμμα διαθέσιμο για ορισμένη χρονική περίοδο, με πρόσκαιρη ισχύ, που δεν λαμβάνει υπόψη τις συνολικές οφειλές, δεν προβλέπει τη συλλογική τους ρύθμιση, δεν διαμορφώνει προϋποθέσεις για ένα νέο οικονομικό ξεκίνημα.

Το πλήθος των προϋποθέσεων που θέτει για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις του αποκλείει, το συντριπτικό μέρος των δανειοληπτών που βρίσκονται είτε σε πρόσκαιρη είτε σε μόνιμη αδυναμία.

Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Η Νέα Δημοκρατία συνέχισε την ίδια αποτυχημένη λογική της προηγούμενης κυβέρνησης. Οι τεχνικές βελτιώσεις που υποτίθεται ότι επέφερε στο Ν. 4638/2019 δεν είχαν αποτέλεσμα. Παρουσιάστηκε στη συνέχεια ως επιτυχία η τετράμηνη παράταση που δόθηκε μέχρι 30/4/2020 για την προστασία της πρώτης κατοικίας, μέσα από το μηχανισμό της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που είχε ψηφιστεί από το ΣΥΡΙΖΑ.

ΑΠΕΤΥΧΕ Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (24/1/2020) από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους:

• Έχουν εισέλθει στην πλατφόρμα 62200 ενδιαφερόμενοι χρήστες

• Έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 41257 χρήστες (με συναίνεση στην άρση φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου)

• Έχουν υποβληθεί και διαβιβαστεί στις τράπεζες 1821 αιτήσεις

• Έχουν δοθεί από τις τράπεζες 649 προτάσεις ρύθμισης

• Έχουν γίνει αποδεκτές από τους δανειολήπτες ΜΟΝΟ 234 προτάσεις ρύθμισης με κρατική επιδότηση σε 145 περιπτώσεις.

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΕΔ ΣΗΜΕΡΑ

Σήμερα στους ισολογισμούς των τραπεζών (Ενδιάμεση Έκθεση ΤτΕ, 12/2019) υπάρχουν 71,2 δισεκατομμύρια ευρώ, μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) εκ των οποίων τα 42,7 δις είναι επιχειρηματικά δάνεια (το 65% αφορά ελεύθερους επαγγελματίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις). Η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρωζώνη με 42,1%. Παραμένει υψηλό το ποσοστό των δανείων που είχαν ρυθμιστεί και εμφάνισαν εκ νέου καθυστέρηση και χαμηλό το ποσοστό είσπραξης μέσω αναδιαρθρώσεων δανείων και απόδοσης καθυστερούμενων οφειλών.

Οι τράπεζες, αντί της διευκόλυνσης των ρυθμίσεων με βάση τις δυνατότητες των δανειοληπτών, έχουν επιλέξει τη στρατηγική της πώλησης των δανείων. Χιλιάδες πλειστηριασμοί κατοικιών επισπεύδονται, πλέον και από τις εταιρίες που αγοράζουν τα δάνεια αποβλέποντας στο γρήγορο κέρδος τους. Ο Κώδικας Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος δεν έχει παράγει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 1η ΜΑΪΟΥ 2020

Με τις ισχύουσες διατάξεις μετά την 30η Απριλίου παύει η προστασία της πρώτης κατοικίας, ενώ για το 2020 έχουν προγραμματιστεί 50.000 περίπου πλειστηριασμοί.

ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ

Με τροπολογία που καταθέσαμε δύο φορές (στο Ν.4638/2019 και το N.4649/2019)

• προβλέπεται η επαναφορά της προστασίας της κύριας κατοικίας του Ν.3869/2010 μέχρι την 31^η Δεκεμβρίου 2020 για τους πραγματικά αδύναμους δανειολήπτες, με αυστηρές προϋποθέσεις που συνυπολογίζουν το πραγματικό εισόδημα, το προφίλ του δανειολήπτη και την αξία του ακινήτου,

• παρέχεται η δυνατότητα αξιοποίησης της συνεισφοράς του Δημοσίου του άρθρου 76 του ν. 4605/2019, για τη βελτίωση της ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη και τη βέλτιστη αποπληρωμή των χρεών προς τους πιστωτές,

• εισάγεται το δικαίωμα προαίρεσης του δανειολήπτη στην αγορά του δανείου, πριν αυτό μεταβιβαστεί σε ένα fund, ώστε να του δώσει τη δυνατότητα να το αγοράσει ο ίδιος και, μάλιστα, σε σημαντικά υψηλότερη τιμή, γεγονός που εξασφαλίζει στην τράπεζα καλύτερες τιμές πώλησης, αντισταθμίζοντας τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στην ομάδα των δανείων που προορίζονταν για πώληση

• παρέχεται δυνατότητα στο δανειολήπτη να αναχρηματοδοτήσει την οφειλή του με ευνοϊκότερους όρους, είτε με τις δικές του δυνάμεις, είτε από πιστωτικά ιδρύματα, είτε από τον προσωπικό του περίγυρο.