“Παιδιά εκτεθειμένα στο Ίντερνετ – Κίνδυνοι, άγνοια, μέθοδοι αντιμετώπισης” γράφει ο Γιώργος Καλούμενος

Ζούμε αναμφισβήτητα σε μια εποχή όπου τα παιδιά έχουν από νηπιακή ηλικία μεγάλη εξοικείωση με την τεχνολογία και το διαδίκτυο, μεγαλύτερη πολλές φορές και από τους ίδιους τους γονείς τους. Αυτό σίγουρα αποτελεί πηγή κινδύνων για αυτά και κυρίως στις ηλικίες κάτω των δέκα ετών οπότε και δεν έχουν αναπτύξει ακόμα ισχυρό κριτήριο για το ποιες ιστοσελίδες πρέπει να επισκέπτονται και με τι περιεχόμενο. Πόσο μάλλον όταν έξι στα δέκα παιδιά κάτω των 10 ετών στην Ελλάδα έχουν πρόσβαση στο Ίντερνετ ενώ πέντε στους δέκα γονείς εκφράζουν έντονη ανησυχία κυρίως για το περιεχόμενο των ιστοσελίδων που αυτά επισκέπτονται.

Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από έρευνα της Devolo Hellas σε συνεργασία με το infokids.gr, στην οποία γονείς κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τη χρήση Ίντερνετ που κάνουν τα παιδιά τους και την ασφάλεια τους σε αυτό, αλλά και τις ανησυχίες που χαρακτηρίζουν τους ίδιους. Επιγραμματικά σύμφωνα με την έρευνα:
● Το 59% των παιδιών κάτω των 10 ετών έχει πρόσβαση στο Ίντερνετ.
● Το 48% των γονέων φοβούνται για το περιεχόμενο των ιστοσελίδων.
● Το 20% των παιδιών έχουν απόλυτη αυτονομία χρήσης.

Κάτω των δέκα ετών το 59%
Σύμφωνα με την έρευνα, το 59% των παιδιών που κάνουν χρήση του Ίντερνετ είναι κάτω των δέκα ετών και το 57% των γονέων τούς επιτρέπει περιορισμένη χρήση. Όσον αφορά την υπόλοιπη ηλικιακή κατανομή που δήλωσαν οι γονείς, το 34% αφορά παιδιά ηλικίας από δέκα έως δεκαπέντε ετών, ενώ μόνο το 7% είναι άνω των δεκαπέντε.

Το 30% των παιδιών έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από δικές τους, προσωπικές συσκευές (π.χ. smartphones, tablets, PCs), ενώ το 20% έχει απόλυτη αυτονομία στη χρήση του (προσωπικό κωδικό πρόσβασης ανεξάρτητο από τους γονείς). Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό ανηλίκων αποκτά ελεύθερη χρήση του Ίντερνετ από πολύ νεαρή ηλικία και οι γονείς δεν φαίνεται να έχουν πρόβλημα με αυτό.

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι περίπου το 58% των γονέων δήλωσαν πως οι ίδιοι δίνουν στα παιδιά τους τις δικές τους συσκευές για χρήση του Ίντερνετ, ενώ το 28% επιτρέπουν ελεγχόμενη πρόσβαση, καθώς εκείνοι έχουν τους κωδικούς τόσο για την πρόσβαση όσο και για τη χρήση των συσκευών. Το υπόλοιπο 12% των παιδιών έχουν πρόσβαση από «έξυπνες» τηλεοράσεις και παιχνιδομηχανές.

Φόβος για το περιεχόμενο
Η έρευνα δεν θα μπορούσε να αφήσει εκτός το κομμάτι που αφορά τον φόβο των γονέων για τους κινδύνους που μπορεί να ελλοχεύουν για τα παιδιά τους κατά το «σερφάρισμα». Ο κυβερνοχώρος κρύβει πολλές παγίδες, με κυριότερη το ακατάλληλο ή μη νόμιμο υλικό. Το 48% των γονέων ανησυχούν για την ανομία στην οποία εκτίθενται τα παιδιά τους. Στη δεύτερη θέση των κινδύνων, σύμφωνα με το 39% των γονέων, είναι η επαφή και η συνομιλία με αγνώστους στο διαδίκτυο, που μπορεί να οδηγήσει στην παραπλάνηση ή και αποπλάνηση των παιδιών.

Μικρά ποσοστά, μεγάλα ερωτήματα
Πέρα από τις απαντήσεις της συντριπτικής πλειονότητας, αξίζει να εστιάσουμε και στις απαντήσεις της μειοψηφίας αφού και αυτές αφορούν τα παιδιά μας και οδηγούν σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Στο 59% των παιδιών έως δέκα ετών, μόλις το 11,4% των γονιών αξιοποιούν το Ίντερνετ για τη δημιουργική απασχόληση αυτών ενώ το 44% το χρησιμοποιεί για streaming ταινιών και χρήση social media.

Με την πρώτη ανάγνωση, αυτά τα συμπεράσματα ίσως δείχνουν φυσιολογικά, ωστόσο, αν εστιάσουμε λίγο περισσότερο, βλέπουμε ότι τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όπου εκείνοι οι γονείς που ζητούν ελεγχόμενη χρήση Ίντερνετ είναι αυτοί που περνούν τον περισσότερο χρόνο τους σε αυτό, τις ώρες που είναι όλοι μαζί στο σπίτι ή και εκτός σπιτιού.

Ένα σημείο που ξεχωρίζει είναι το γεγονός ότι, στην εποχή του «hacking» και της παράνομης πρόσβασης σε δεδομένα τρίτων, μόνο το 2,4% των γονιών ανησυχεί ότι το παιδί τους ενδέχεται να πέσει θύμα «ηλεκτρονικών κλοπών» δεδομένων.

Τρόποι προστασίας
1. Σε γενικές γραμμές, η ενασχόληση με το Διαδίκτυο δεν πρέπει να ξεπερνά τη 1 ώρα ημερησίως για παιδιά έως 5 ετών, τη 1,5 ώρα ημερησίως για παιδιά έως 12 ετών και τις 2 ώρες ημερησίως για μεγαλύτερα παιδιά (αλλά και για τους ίδιους τους γονείς). Μια πολύ ωραία και έξυπνη λύση προτείνεται από τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με την κατάρτιση «φιλικής σύμβασης» των γονιών με τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους

2. Ο υπολογιστής θα πρέπει να βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο, ώστε το παιδί να γνωρίζει πως ανά πάσα στιγμή επιβλέπεται από τους γονείς. Κατάλληλοι χώροι είναι το σαλόνι ή η κουζίνα, ανάλογα με τις συνήθειες των γονέων. Απαγορεύεται η χρήση στο υπνοδωμάτιο του παιδιού, στο μπάνιο και γενικότερα σε χώρους που ο γονέας δεν έχει άμεση πρόσβαση και το κυριότερο: το παιδί γνωρίζει ότι δεν υπάρχει άμεση επίβλεψη.

3. Ενημερώνουμε τα παιδιά μας για τα προσωπικά δεδομένα και τα συμβουλεύουμε να μην ανεβάζουν πληροφορίες σχετικά με τα ίδια, με τους γονείς τους και με την κατοικία τους εξηγώντας τους με απλά παραδείγματα τις συνέπειες σε κάθε περίπτωση.

4. Εγκαθιστούμε και χρησιμοποιούμε προγράμματα επίβλεψης και περιορισμού (parental control), τα οποία περιορίζουν το περιεχόμενο με το οποίο μπορεί να έρθει σε επαφή το παιδί αλλά και μας προσφέρουν τη δυνατότητα επίβλεψης της συμπεριφοράς του. Επισημαίνεται ότι κανένα πρόγραμμα δεν προστατεύει 100% και σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστά την επίβλεψη του γονέα.

5. Παροτρύνουμε το παιδί μας να μας ενημερώνει για οποιοδήποτε φαινόμενο διαδικτυακού εκφοβισμού δεχτεί και φροντίζουμε να του καταστήσουμε σαφές ότι δεν οφείλεται σε δικό του λάθος (φαινόμενο που παρατηρείται συχνά). Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε πως είναι απαραίτητο να ενημερώσουμε το παιδί μας για τα αποτελέσματα του διαδικτυακού εκφοβισμού όχι μόνο από την πλευρά του θύματος αλλά και από αυτή του θύτη.

6. Συμβουλεύουμε το παιδί έτσι ώστε να μη συνομιλεί με αγνώστους, όπως θα έκανε και στον πραγματικό κόσμο, και κυρίως το ενημερώνουμε να μη δέχεται σε καμία περίπτωση να συναντηθεί με κάποιον που γνώρισε μέσω του διαδικτύου, παραθέτοντάς του πραγματικά παραδείγματα και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Επίσης το παροτρύνουμε να μας ενημερώσει αμέσως στην περίπτωση που κάποιος του προτείνει να συναντηθεί μαζί του.
topontiki