“Πώς εορτάστηκαν τα 100 χρόνια (1913 – 2013) από την πρώτη ανάβαση στις κορυφές του Ολύμπου” γράφει ο Σωτήρης Μασταγκάς

ΟΛΥΜΠΙΑ ΧΡΟΝΙΚΑ

Σωτήρης Δ. Μασταγκάς

Εκατό χρόνια, από το 1913 μέχρι το 2013, είναι πο­λύ λίγα, σχεδόν μια στιγμή στη ζωή του Ολύμπου, κα­θώς αυτός μετρά διακόσια εκατομμύρια από τη γεωλο­γική γέννησή του και ένα εκατομμύριο χρόνια από τότε που έλιωσε ο παγετώνας που τον κάλυπτε. Όμως για τους ορειβάτες και αναρριχητές, τους φυσιολάτρες και πε­ριπατητές τα εκατό αυτά χρόνια είναι μια μεγάλη πε­ρίοδος γεμάτη χαρές, μεγαλεία, επιτυ­χίες, δράση αλ­λά και απογοητεύσεις.

Ήταν η 2 Αυγούστου 1913 όταν έγινε η πρώτη επί­ση­μη κατάκτηση της υψηλότερης κορυφής του Ολύ­μπου, του μυθικού Μύτικα (ή Πάνθεον) με υψό­μετρο 2.918 μέτρα, από τον Λιτοχωρίτη κυνηγό και υλοτόμο Χρήστο Κάκαλο, τον Ελβετό φωτογράφο Frederic Bois­so­nas και τον επίσης Ελβετό τεχνοκρίτη Daniel Baud-Bovy. Η ώρα να φτάσει ο άνθρωπος στις κορυφές του Ολύ­μπου είχε έρθει. Από τότε χιλιάδες ορειβάτες, επώ­νυμοι και ανώνυμοι, κάθε ηλικίας και φύλου, περ­πάτη­σαν στα μονοπάτια του και πάτησαν τις κορυφές του. Στον επίλογο της εκατονταετηρίδος, αφότου οι θνητοί εισέ­βαλαν στην κατοικία των θεών, αρκετά πράγματα έχουν αλλάξει όσον αφορά τον Όλυμπο ως φυσική οντότητα, αλλά και στις δραστηριότητες που λαμβά­νουν χώρα στο πολύμορφο ανάγλυφό του.

Για να τιμηθεί η πρώτη εκείνη μυθική ανάβαση στον Μύτικα, καθόλο το έτος 2013 πραγματοποιήθηκαν επε­­­τειακές εκδηλώσεις που εντάχθηκαν στον εορτασμό της εκατονταετηρίδος. Διότι η συνεχής αναφορά στους Χρήστο Κάκαλο, Frederic Boissonas και Daniel Baud-Bovy, όχι μόνον κρατά ζωντανή την ανάμνηση του κα­τορ­θώματός τους, αλλά και προβάλλει ευρύτερα τον Όλυ­μπο, που η ελληνική μυθολογία θεοποίησε. Εξάλ­λου, το 1913 αποτελεί το γενέθλιον έτος της ελληνικής ορειβατικής οικογένειας.

Οι συνδιοργανωτές των εκδηλώσεων προσπάθησαν να διασφαλίσουν ένα άρτιο αποτέλεσμα, αντάξιο για τον εορτασμό του σημαντικού γεγονότος της συμπλή­ρω­σης 100 χρόνων από την πρώτη ανάβαση. Όμως ατυ­χής συγκυρία, η οικονομική κρίση που μάστιζε την Ελ­λά­δα, δεν επέτρεπε την πραγματοποίηση μεγαλύτερων εκδηλώσεων, καθώς οι οικονομικές δυνατότητες ήταν μικρές, ενώ οι χορηγίες και η κρατική συνδρομή σχεδόν ανύ­παρκτες. Η επέτειος αυτή αποτέλεσε σπου­δαία ευ­και­ρία προβολής και ανάδειξης του Λιτοχώρου, καθώς η επισκεψιμότητα ήταν σημαντική με τη συμ­με­τοχή χι­λιάδων ορειβατών. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων λά­τρεις της φύσης, ορειβάτες ή και επισκέπτες από­λαυ­σαν το περιβάλλον και όλοι μαζί τίμησαν τους πρώτους κατακτητές της κορυφής του Ολύμπου. «Θέ­λουμε έναν Όλυμπο επισκέψιμο, με όλο το σύ­νολο των δράσεων για την προστασία του, που να αποτελεί το σήμα κα­τα­τεθέν brand name της Περιφέρειάς μας και έναν από τους μαγνήτες έλξης του τουρισμού και της συ­νο­λικής οικονομικής ανάπτυξης του τόπου μας», απο­­τέλεσε τον βασικό γνώμονα των διοργα­νωτών.

Παρατίθενται περιληπτικά όλες οι δραστηριότητες ή εκδηλώσεις σχετικά με την εκατονταετηρίδα.

      Η κεντρική επετειακή εκδήλωση. 19-21 Ιουλίου 2013. Στην κορύφωση του εορτασμού παρέστησαν επί­σημοι, πλήθος κόσμου, απλοί πολίτες και ορειβάτες όχι μό­νον από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Οι εκδη­λώσεις πραγματοποιήθηκαν στο Λιτόχωρο, τελού­σαν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Τουρισμού και των ΕΛΤΑ και συνδιοργανώθηκαν από την Περιφερεια­κή Ενότητα Πιερίας, τον Δήμο Δίου-Ολύμπου, την Ελ­λη­­νική Ομοσπονδία Ορειβασίας Αναρρίχησης (ΕΟΟΑ), την Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω, τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου και τον Ελ­ληνικό Ορειβατικό Σύλλογο (ΕΟΣ) Λιτοχώρου. Στόχος του προγράμματος ήταν όχι μόνον να τιμηθούν οι «πρω­τοπόροι», αλλά να δοθεί η παρότρυνση στον κό­σμο να επισκεφθεί τον Όλυμπο και να παρακολου­θήσει ποι­κίλες εκδηλώσεις που προάγουν τον πολιτισμό και συμ­βάλλουν στην αύξηση της τουριστικής κίνησης.

Την Παρασκευή 19 Ιουλίου έγινε η παρουσίαση των επε­τειακών γραμματοσήμων από τα Ελληνικά Ταχυ­δρο­μεία. Την ίδια μέρα η ΕΟΟΑ παρέθεσε στο Λιτό­χωρο γεύμα στους προσκεκλημένους απογόνους των Bois­sonas και Baud-Bovy μετά των οικογενειών τους. Πα­ραβρέθηκαν ο Πρεσβευτής της Ελβετίας στην Ελλά­δα, η Αντιπεριφερειάρχης Πιερίας, ο Δήμαρχος Δίου-Ολύ­μπου και πολλοί επίσημοι.

Το Σάββατο 20 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στην Πα­­λαιά Μονή Αγίου Διονυσίου στον Όλυμπο λειτουρ­γία, δοξολογία και επιμνημόσυνη δέηση για τους πρω­τερ­γάτες κι αυτούς που έφυγαν σε ορειβατικά ατυχή­μα­τα. Στη δοξολογία χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Τρι­πόλεως και Λιβύης Θεοφύλακτος, συνεπικουρού­με­νος από τον Ηγούμενο της Ιεράς Μονής. Τιμώμενο πρό­­­­σωπο ήταν ο πρεσβευτής της Ελβετίας. Ακολούθως πραγματοποιήθηκαν στην αναστηλωμένη τράπεζα της Μονής χαιρετισμοί και ομιλίες, επιδόθηκαν δώρα και ανα­­μνηστικές πλακέτες, τιμήθηκαν πρόσωπα και προ­βλήθηκε σχετική διαφάνεια για τα 100 χρόνια. Η Ιερά Μο­­νή παρέθεσε δεξίωση στους παρευρισκομένους. Στον προαύλιο χώρο της Μονής διατέθηκαν συλλεκτικά γραμ­ματόσημα και φάκελοι από τα ΕΛΤΑ. Την εκδή­λωση τίμησαν με την παρουσία τους επίσημοι Έλληνες και ξένοι, οι τοπικές αρχές, εκπρόσωποι ορειβατικών συλ­λόγων απ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, ορει­βάτες και πλήθος κόσμου.

Την Κυριακή, 21 Ιουλίου έγινε η 73η Πανελλήνια Ορει­­βατική Συγκέντρωση (ΠΟΣ), στην κορυφή Προφή­της Ηλίας, με διοργανωτές την ΕΟΟΑ και τον ΕΟΣ Λι­τοχώρου, αφιερωμένη στην επέτειο των 100 χρόνων, με συμμετοχή 700 περίπου ορειβατών. Πραγματοποιή­θηκε επετειακή αναρρίχηση, χαιρετισμοί, ενώ στο Ορο­πέ­διο των Μουσών χόρεψε παραδοσιακούς χορούς ένα τμήμα του Πολιτιστικού Ομίλου Λιτοχώρου.

Το Φεστιβάλ Grito Rock. Την Κυριακή 3 Μαρτίου 2013 στον Καπνικό Σταθμό, δίπλα στα δικαστήρια της Κα­­τερίνης, διοργανώθηκε το φεστιβάλ GRITO ROCK Thes­saloniki-Olympos 2013, με τη συνδρομή της Εθε­λο­ντι­κής Ομάδας Δράσης νομού Πιερίας. Όλες οι δημι­ουρ­γίες των καλλιτεχνών έγιναν στα πλαίσια του εορ­τα­σμού των 100 ετών από την πρώτη ανάβαση στην κο­ρυ­φή του Ολύμπου. Στόχος των διοργανωτών ήταν να προ­­βληθεί το μυθικό βουνό και να αναδεχθούν τα πολύ ση­­μαντικά θέματα σχετικά με την αναγκαιότητα της νο­μι­κής προστασίας του. Λειτούργησε περίπτερο προ­βο­λής του Ολύμπου, έκθεση φωτογραφίας, έγιναν ομιλίες κ.ά.

Διεθνής Αγώνας Ορειβατικού Σκι Ομάδων. Με αφορ­μή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την πρώ­τη ανάβαση στο βουνό των θεών, πραγματοποιήθηκε με με­γάλη επιτυχία στις 17 Μαρτίου 2013 ο Διεθνής Αγώ­νας Ορειβατικού Σκι Ομάδων. Ο αγώνας έγινε στη νο­τιο­δυτική πλευρά του Ολύμπου, με εκκίνηση και τερ­ματισμό στην τοποθεσία Βρυσοπούλες. Αποτελεί έναν διεθνή αγώνα υψηλών προδιαγραφών, με τη συμμετοχή αθλη­τών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ήταν ενταγ­­μένος στο πρόγραμμα των αγώνων της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ορειβατικού Σκι (ISMF). Διοργανωτές ήταν η ΕΟΟΑ, η Περιφέρεια Θεσσαλίας, ο Δήμος Ελασ­σόνας, ο ΧΟΣ Ελασσόνας και το Επιμελητήριο Λά­ρι­σας.

Έκθεση χαρτών με θέμα τον Όλυμπο και το Λιτό­χωρο. Από τις 8 μέχρι τις 19 Μαΐου 2013 πραγ­μα­το­­ποιήθηκε στο ισόγειο του Πολιτιστικού Κέντρου Λι­­­­το­χώρου έκθεση χαρτών της περιόδου 1570-1944, του συλ­λέκτη Γιάννη Μεγαλόπουλου με θέμα: «Ο Όλυμπος και το Λιτόχωρο στους χάρτες». Η έκθεση στηρίχθηκε στο αρχειακό υλικό σπουδαίων χαρτογράφων. Τα εγκαί­­νια της έκθεσης έγιναν το Σάββατο 11 Μαΐου, με την παρουσία του δημάρχου Δίου-Ολύμπου Γεωργίου Πα­­παθανασίου, δημοτικών συμβούλων, εκπροσώπων φο­ρέων και δημοτών. Για την αξία και τη σημασία των χαρτών μίλησαν ο συλλέκτης Γιάννης Μεγαλόπουλος, ο συγγραφέας Σωτήριος Μασταγκάς, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο δήμαρχος Δίου-Ολύμπου και η αντιδή­μαρ­χος Πολιτισμού Σοφία Ζουρζούρα.

      Συνάντηση Βαλκανικών Ορειβατικών Ομοσπον­διών. Η ΕΟΟΑ στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρό­νων από την πρώτη ανάβαση στον Μύτικα, φι­λο­ξέ­νησε την ανοιξιάτικη συνάντηση της BMU (Βαλκα­νική Ορειβατική Ένωση). Στη συνάντηση που πραγματοποι­ή­θηκε με μεγάλη επιτυχία από την Παρασκευή 31 Μαΐου έως την Κυριακή 2 Ιουνίου, συμμετείχαν όλες οι χώ­ρες που ανήκουν στη δύναμη της BMU, 10 στον αριθ­­μό (Ελλάδα, Βουλγαρία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Μαυρο­βού­­νιο, Βοσνία, Ερζεγοβίνη, Σερβία, Κροατία, Σλοβενία και Τουρκία). Οι εργασίες της συνάντησης πραγματο­ποι­ή­θηκαν στην αίθουσα Συνεδριάσεων Δημοτικού Συμ­­βουλίου του Δίου-Ολύμπου στο Λιτόχωρο. Οι καλε­σμένοι περιηγήθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου, στο φαράγγι του Ενιπέα, στο καταφύγιο Σταυ­ρός, στα Πριόνια, ενώ αρκετοί πραγματοποίησαν ανά­βαση στην κορυφή του Ολύμπου. Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας, του Δήμου Δίου-Ολύμπου, του Φορέα Διαχείρισης Εθνι­κού Δρυμού Ολύμπου και του ΕΟΣ Λιτοχώρου.

Εντατικό Σεμινάριο Εκπαίδευσης στην Ιατρική βου­νού. Το τριήμερο 14, 15 και 16 Ιουνίου 2013, σε υψό­μετρο 2100 μέτρων, στο καταφύγιο «Σπήλιος Αγα­πητός» πραγματοποιήθηκε το 3ο Εντατικό Σεμινάριο Εκπαίδευσης στην ιατρική βουνού, υπό την υποστήριξη της ΕΟΟΑ, της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας και του Δήμου Δίου-Ολύμπου. Το σεμινάριο συνδιοργά­νω­σε η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών «Διεθνής Ιατρική – Διαχείριση Κρίσεων Υγείας». Έλληνες και ξένοι για­τροί συζήτησαν σε θέματα της νόσου του υψο­μέτρου, τραυματισμούς σε ορεινούς όγκους, διάσωση τραυμα­τιών και για κρυοπαγήματα. Το 3ο Εντατικό Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της εκα­το­νταετηρίδος του Ολύμπου.

     Τα 24^α ΟΛΥΜΠΙΑ. Οι ετήσιοι αγώνες στίβου 24^α ΟΛΥΜΠΙΑ διεξήχθησαν στο δημοτικό στάδιο Λιτο­χώρου «Πύρρος Δήμας», την Τετάρτη 26 Ιουνίου 2013. Οι αγώνες ανήκουν στο επίσημο αγωνιστικό πρόγραμ­μα του ΣΕΓΑΣ και διοργανώνονται από τον ΓΑΣ ΕΝΙ­ΠΕΑΣ, σε συνεργασία με την ΕΑΣ ΣΕΓΑΣ Πιε­ρίας – Ημα­θίας και τον Δήμο Δίου-Ολύμπου. Η όλη διοργά­νω­ση ήταν ενταγμένη στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια από την πρώτη ανάβαση στον Όλυμπο.

Έκθεση ζωγραφικής της Αγγελικής Σιάμου. Η Αγ­γε­λική Σιάμου, καταξιωμένη ζωγράφος με συμ­μετοχή σε πολλές ατομικές και συλλογικές εκθέσεις ακό­μα και του εξωτερικού, εξέθεσε τα έργα της στη Δη­μο­τική Πινακοθήκη Λιτοχώρου (Αρχοντικό Γκου­ντέ­λια) από τις 29-6-2013 έως και τις 29-7-2013. Η θεμα­το­λογία της συγκεκριμένης έκθεσης ήταν αφιερωμένη στον Όλυ­μπο και στα 100 χρόνια από την πρώτη ανά­βαση. Το θέμα  της έκθεσης, που τελούσε υπό την αιγί­δα του Δή­μου Δίου-Ολύμπου, ήταν «Φως Ολύμπου». Τα εγκαί­νια έγιναν το Σάββατο 29 Ιουνίου. Επίσης, την Κυ­ριακή 14 Ιουλίου προβλήθηκε art video με τίτλο «Φως Ολύμπου»  και ακολούθησε ομιλία από τον γνω­στό συγγραφέα και εκδότη Παντελή Γιαννουλάκη με θέμα τον Όλυμπο.

Καθαρισμός μονοπατιών Ολύμπου. Ο ΕΟΣ Κατε­ρίνης το διήμερο 13-14 Ιουλίου 2013, με εθελοντική δράση και τη συμμετοχή όλων των ορειβατικών συλ­λό­γων Πιερίας, πραγματοποίησε καθαρισμό μονοπα­τιών Λιτοχώρου, στο πλαίσιο των 100 χρόνων από την πρώτη ανάβαση στον Μύτικα.

Επετειακή ανάβαση. Ο ΕΟΣ Λιτοχώρου το διήμερο 1-2 Αυγούστου 2013 διοργάνωσε επετειακή ανάβαση. Την Πέμπτη 1 Αυγούστου στο καταφύγιο «Σπήλιος Αγα­πητός» έγινε παρουσίαση του ιστορικού από τον καθηγητή Ιωάννη Κυρίτση και ομιλία από τον Κώστα Ζο­λώτα, ενώ την Παρασκευή 2 Αυγούστου έγινε ανά­βα­ση στον Μύτικα. Επίσης, ο Φυσιολατρικός Σύλλογος «Όλυμπος» Λιτοχώρου την Παρασκευή 2 Αυγούστου πραγματοποίησε επετειακή ανάβαση στον Μύτικα.

Το Olympolis art project. Από τις 2 μέχρι 4 Αυγού­στου 2013 πραγματοποιήθηκε στους χώρους του Διεθ­νούς Ιδρύματος Μνημείου Μεγάλου Αλεξάνδρου «Αλε­ξάνδρειον» φεστιβάλ τεχνών, ιδεών, μουσικής και γα­στρονομίας με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την πρώτη ανάβαση στην κορυφή του Ολύμπου. Το Olympolis ήταν ένα on going art project, το οποίο προ­σπάθησε να αναδείξει το εύρος της πολιτιστικής κλη­ρο­νομιάς του Ολύμπου. Στο πρόγραμμα του φεστι­βάλ υπάρ­χουν 20 ξεχωριστές δραστηριότητες! Κορυ­φαίο γε­γονός ήταν η παρουσίαση σε πρώτη πρεμιέρα του μου­σικού έργου «OLYMPUS RAPSODY», του Ολ­λανδού συν­θέτη και ενορχηστρωτή Eddy Koopman, στο οποίο συμ­μετείχαν χορωδίες και τοπικοί μουσικοί και το οποίο μεταδόθηκε τηλεοπτικά σ’ ολόκληρο τον κόσμο μέσω Internet. Την Κυριακή 4 Αυγούστου έγινε η πα­ρου­σίαση του βιβλίου του Σωτηρίου Μασταγκά «Όλυ­μπος, Αφιέρωμα στα 100 χρόνια».

Έκθεση εικαστικών έργων. Έκθεση εικαστικών έργων με θέμα «Όλυμπος – έμπνευση για δημιουργία» πραγματοποιήθηκε από 2 μέχρι 13 Αυγούστου 2013 στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου στο Λιτόχωρο. Την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση είχε ο Δήμος Δίου-Ολύ­μπου. Πρόκειται για 34 τοπικούς καλλιτέχνες, οι οποίοι συμμετείχαν στην έκθεση στο πλαίσιο των εορ­τα­στικών εκδηλώσεων για την εκατονταετηρίδα. Τα εγκαί­νια έγιναν την Παρασκευή 2 Αυγούστου, με την πα­ρου­σία του Δημάρχου Δίου-Ολύμπου Γεωργίου Πα­πα­θα­νασίου και πλήθους κόσμου.

Παρουσίαση βιβλίου: «Μιχαήλ. Ένα αληθινό πα­ρα­μύθι του Ολύμπου». Το Ναυτικό Μουσείο Λιτοχώ­ρου στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμ­βουλίου, το Σάββατο 7 Αυγούστου 2013, παρουσίασε το βιβλίο «Μιχαήλ. Ένα αληθινό παραμύθι του Ολύμπου» του Ανδρέα Αλμαλή. Μίλησαν η Σαπφώ Μορτάκη, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης και ο συγγραφέας. Η εκδήλωση τε­λούσε υπό την αιγίδα του Δήμου Δίου-Ολύμπου για την εκατονταετηρίδα του Ολύμπου.

Ντοκιμαντέρ και συναυλία. Την Παρασκευή 23 Αυγού­στου, στο θεατράκι του πάρκου Λιτοχώρου, ορ­γα­νώθηκε πολιτιστική εκδήλωση από τον Δήμο Δίου-Ολύ­μπου. Ο καθηγητής Ιωάννης Κυρίτσης πρόβαλε ντο­κι­μαντέρ και μίλησε για τα 100 χρόνια από την πρώτη ανάβαση στον Όλυμπο. Ακολούθως, το τμήμα καντάδας της δημοτικής χορωδίας Λιτοχώρου «Ιωάννης Σακελ­λα­ρί­δης», τραγούδησε καντάδες και τραγούδια μιας άλλης εποχής.

Παρουσίαση βιβλίου: «40 χρόνια ΣΕΟ Λιτοχώ­ρου». Ο Φυσιολατρικός Σύλλογος ΟΛΥΜΠΟΣ Λιτοχώ­ρου πραγματοποίησε το Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2013, στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, την παρουσίαση του βιβλίου «Φορείς της ορειβασίας και του πολιτισμού – 40 χρόνια με τον Σύλλογο Ελλήνων Ορειβατών (ΣΕΟ) Λιτοχώρου (1968-2008)». Στην κα­τά­μεστη αίθουσα, το παρόν έδωσαν πολλά μέλη του Συλ­λόγου, φίλοι της ορειβασίας και φορείς. Ο δήμαρχος Δίου-Ολύμπου αναφέρθηκε στη σημασία που έχει ο Όλυμπος, ο πρόεδρος της ομοσπονδίας ΟΦΟΕΣΕ-ΟΞΝΕ χαιρέτησε την εκδήλωση και τόνισε την ανάδειξη της ορειβασίας και της φυσιολατρίας και ο πρόεδρος του Συλλόγου αναφέρθηκε στις εκδηλώσεις για την επέτειο των 100 χρόνων από την πρώτη ανάβαση στον Μύτικα. Κύριος ομιλητής ήταν ο Σωτήριος Μασταγκάς, συγγρα­φέας του βιβλίου. Προβλήθηκε και video με φωτογρα­φίες της ιστορίας του ΣΕΟ Λιτοχώρου.

      Έκθεση φωτογραφίας. Η Ομοσπονδία φυσιολατρι­κών και εκδρομικών σωματείων Ελλάδας (ΟΦΟΕΣΕ-ΟΞΝΕ) διοργάνωσε τη Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2013, στην αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέν­τρου Δήμου Αθηναίων, πολιτιστική επετειακή εκδή­λω­ση αφιερωμένη στον Όλυμπο και στα 100 χρόνια από την κατάκτησή του. Προσκλήθηκαν και παρέστη­σαν εκ­πρόσωποι ορειβατών και φυσιολατρικών συλλόγων και ορειβάτες. Εκφωνήθηκαν χαιρετισμοί και ομιλίες, ενώ το κυρίως θέμα ήταν η έκθεση φωτογραφίας με τοπία του Ολύμπου.

Eκδήλωση από τον ΕΟΣ Λάρισας. Την Πέμπτη 14 Νο­εμβρίου 2013 ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος (ΕΟΣ) Λάρισας, πραγματοποίησε εκδήλωση στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων από την πρώτη ανάβα­ση στον Όλυμπο. Πλήθος κόσμου, επίσημοι και μέλη συλ­­­­λόγων της Θεσσαλίας παρακολούθησαν την ιστορική ανα­δρομή στην αίθουσα του «Χατζηγιάννειου» Πνευμα­τι­κού Κέντρου Λάρισας. Οι ομιλητές στάθηκαν στην αγά­πη τους για τον Όλυμπο, στην αξία του και στο χρο­νικό της κατάκτησής του. Τιμώμενο πρόσωπο ήταν ο Κώ­στας Ζολώτας, που για 40 χρόνια ήταν υπεύ­θυνος του καταφυγίου «Σπήλιος Αγαπητός».

Ελληνο-Γερμανικό Φόρουμ ορεινής πεζοπορίας. Το διήμερο 7-8 Δεκεμβρίου 2013 πραγματοποιήθηκε στο Διεθνές Ίδρυμα «Μεγάλου Αλεξάνδρου» στο Λι­τόχωρο συνέδριο στα πλαίσια της Ελληνο-Γερμανικής Συ­νέ­λευ­σης, με θέμα «Ελληνο-Γερμανικό Φόρουμ ορει­νής πεζοπορίας». Το Συνέδριο διοργάνωσε η εταιρεία Κon­rad Adenauer Stiftung με τη συνδρομή του Δήμου Δίου-Ολύ­μπου. Οι ομιλητές ανέπτυξαν ενότητες, όπως: Περ­πα­τώντας στην Ελλάδα – Ορεινός τουρισμός και υποδομές πεζοπορίας – Ανάπτυξη εμπορικών προϊό­ντων και εμπο­ρική προώθηση – Επαγγελματική εκ­παί­δευση στον ορεινό τουρισμό – Μονοπάτια, δίκτυο πε­ριπατητικών διαδρομών και διαχείριση – Ευρωπαϊκά μο­νοπάτια και επι­λεγμένα μονοπάτια – Διεθνή πρότυπα για την αξιο­λόγηση των μονοπατιών.

Μαραθώνιοι Ολύμπου 2013. Οι μαραθώνιοι που διε­ξάγονται στα μονοπάτια και τις πλαγιές του μυθικού βουνού έγιναν θεσμός και καταξιώθηκαν πλέον στη συνείδηση των αθλητών και όσων λατρεύουν το ορεινό τρέξιμο. Όλοι οι μαραθώνιοι Ολύμπου του 2013 ήταν «επετειακοί», αφιερωμένοι δηλαδή στα 100 χρόνια από την κατάκτηση του Μύτικα. Τους αναφέρουμε χρονο­λο­γικά.

• 10^ος Olympus Marathon. Διεξήχθη την Κυριακή 30 Ιουνίου.

• 2^ος Olympus Mythical Trail. Διεξήχθη την Κυρια­κή 6 Ιουλίου.

• 2^ος Faethon (ΦΑΕΘΩΝ) Οlympus Marathon. Διε­ξήχ­θη την Κυριακή 14 Ιουλίου.

• 27^ος Oρειβατικός Μαραθώνιος Ολύμπου. Διεξήχθη την Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου.

• 8^ος Χειμωνιάτικος Ενιπέας. Διεξήχθη την Κυρια­κή 8 Δεκεμβρίου.

      Επετειακές εκδόσεις. Αξιομνημόνευτες τυγχάνουν οι παρακάτω έντυπες επετειακές εκδόσεις, όλες αφιε­ρω­­μένες στο μείζον γεγονός της εκατονταετηρίδας (1913-2013).

• Ημερολόγιο 2013 του ΕΟΣ Λιτοχώρου.

• Ημερολόγιο εκδόσεων Ζαρζώνης, με θέμα: «ΟΛΥ­Μ­ΠΟΣ. 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΒΑΣΕΙΣ (1913-2013)».

• Ημερολόγιο εκδόσεων Ζαρζώνης, με θέμα: «OLYMPUS. 100 YEARS and ONE DAY».

• Aπό τις εκδόσεις Explorer «ΟΛΥΜΠΟΣ. ΕΝΑΣ ΠΛΗ­ΡΗΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ».

• Aπό τις εκδόσεις ΑΝΑΒΑΣΗ το λεύκωμα «ΟΛΥ­ΜΠΟΣ. 100 ΧΡΟΝΙΑ».

• Το βιβλίο «ΟΛΥΜΠΟΣ. ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ 100 ΧΡΟ­­ΝΙΑ», του Σωτηρίου Μασταγκά, από τη σειρά ΧΡΟ­­ΝΙΚΑ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ.

• Το βιβλίο «ΜΙΧΑΗΛ. ΕΝΑ ΑΛΗΘΙΝΟ ΠΑΡΑΜΥ­ΘΙ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ», του Ανδρέα Αλμαλή, από τις εκδό­σεις ΛΕΥΚΗ ΣΕΛΙΔΑ.

• Το βιβλίο «40 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟ ΕΛ­ΛΗΝΩΝ ΟΡΕΙΒΑΤΩΝ (ΣΕΟ) ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ (1968-2008)», που εκδόθηκε από τον Φυσιολατρικό Σύλλογο ΟΛΥ­ΜΠΟΣ Λιτοχώρου.

Αναμνηστική φιλοτελική σειρά από τα ΕΛΤΑ. Τα  ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΑ (ΕΛΤΑ), τιμώντας την επέτειο των 100 χρόνων από την πρώτη ανάβαση στον Όλυ­μπο, κυκλοφόρησαν μια σειρά από φιλοτελικά προ­ϊ­ό­ντα, τα οποία οι συλλέκτες φιλοτελιστές είχαν τη δυ­να­τότητα να σφραγίζουν με την ειδική αναμνηστική σφρα­γίδα «πρώτης ημέρας κυκλοφορίας».

1. Γραμματόσημα

2. Εικονογραφημένοι φάκελοι πρώτης ημέρας κυκλοφορίας.

3. Τυποποιημένη σειρά γραμματοσήμων.

4. Κάρτες maximum prepaid.

5. Απλό άλμπουμ γραμματοσήμων σειράς.

6. Σετ αριθμημένων φυλλαρακίων.

Επίσης, από διάφορους φορείς, συλλόγους, άτομα, εκδοτικούς οίκους κ.λ.π. κυκλοφόρησαν επετειακά-συλ­λε­κτικά αντικείμενα και είδη, όπως: carte postale, αφίσ­­σες, τηλεκάρτες, καρφίτσες, Τ-shirts κ.ά., όλα ανα­μνη­­­στικά για τα 100 χρόνια από την κατάκτηση του Ολύ­μπου.

Επίλογος. Προσπάθησα με τρόπο πλήρη και αντι­κει­­μενικό, αλλά συνοπτικό, να καταγράψω όλες τις εκδη­­λώσεις και δράσεις που πραγματοποιήθηκαν, προ­κει­μένου να τιμηθεί και εορτασθεί η εκατονταετηρίδα του Ολύμπου (1913-2013). Ο Όλυμπος με την ανυπέρ­βλη­­τη μαγεία του, το μοναδικό κάλλος και τη μυθο­λο­γία του φιλοξένησε για ακόμη μια φορά τους ορει­βά­τες, φυσιολάτρες και υψηλούς προσκεκλημένους, απο­δει­κνύοντας τη μεγαλοπρέπειά του. Στο Λιτόχωρο συ­να­­ντήθηκαν ορειβάτες απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας και του κόσμου για να εορτάσουν την εκατονταετηρίδα του μυθικού βουνού. Το Λιτόχωρο επιβεβαίωσε τον μο­να­δικό και ιστορικό του ρόλο και προορισμό, αυτόν της πύλης του Ολύμπου.

Σημείωση Φαρέτρας:  Αν και έχουν περάσει  6 χρόνια από τις εκδηλώσεις εορτασμού  για την κατάκτηση του Ολύμπου, το κείμενο δημοσιεύεται για πρώτη φορά, με την εκτίμηση  ότι έχει διαχρονική αξία. Ήδη, τον φετινό Αύγουστο 2019, έκλεισαν τα 106 χρόνια από την κατάκτηση της ψηλότερης κορυφής του Ολύμπου, τον Μύτικα υψ. 2917 μέτρα.