Σπύρος Χαλβατζής: “Τιμούμε σήμερα τα 45 χρόνια από την κατάρρευση της δικτατορίας”
Το κείμενο που ακολουθεί αποτέλεσε την ομιλία του προέδρου του Δ.Σ του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967- 1974 (ΣΦΕΑ), Σπύρου Χαλβατζή, στην εκδήλωση του Συνδέσμου, στο πρώην ΕΑΤ – ΕΣΑ, για τα 45 χρόνια από την κατάρρευση της δικτατορίας.
Τιμούμε σήμερα τα 45 χρόνια από την κατάρρευση της δικτατορίας. Πέρασαν 52 χρόνια από το πραξικόπημα της 21 Απρίλη του 1967, που επέβαλε τη δικτατορία και 45 χρόνια από την κατάρρευσή της.
Για τους αντιστασιακούς αγωνιστές και αγωνίστριες είναι σαν χτες. Κι΄ όμως πέρασε πάνω από μισός αιώνας. Αλήθεια; Τι ήταν η δικτατορία; Πολλά ειπώθηκαν και γράφτηκαν μέχρι σήμερα. Κάποιοι, ακόμα και τώρα υποστηρίζουν ότι ήταν μια ενέργεια κάποιων “άφρονων” στρατιωτικών, που δεν είχαν σχέση με μηχανισμούς και υπηρεσίες. Αυτή η άποψη δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Η δικτατορία ήταν η πιο ακραία έκφραση της πολιτικής του συστήματος. Γεννήθηκε μέσα από την κρίση του τότε αστικού πολιτικού συστήματος με στόχο να το βγάλει από αυτή. Θυμούμαστε ότι τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια ήταν πολύ σκληρά. Υπήρχε και το ανάλογο θεσμικό πλαίσιο… Υπήρχε το Σύνταγμα του 1952, αντιλαϊκό, αντεργατικό, αντικομμουνιστικό. Τα έκτακτα μέτρα καταργήθηκαν τέλη 1962. Οι τελευταίοι πολιτικοί κρατούμενοι απολύθηκαν την άνοιξη του 1966. Το ΚΚΕ ήταν εκτός νόμου.
Σ΄ αυτό το πλαίσιο, μετά τα Ιουλιανά του 1965 φτάσαμε στη δικτατορία. Στη δικτατορία, η οποία οργανώθηκε, προετοιμάστηκε και πραγματοποιήθηκε με την καθοδήγηση μηχανισμών και υπηρεσιών, εγχώριων και Αμερικανικών. Ήταν μια κίνηση που επεδίωκε να αναχαιτίσει την άνοδο της πάλης του εργατικού και ευρύτερα του λαϊκού κινήματος. Έναν αγώνα που διεκδικούσε τη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων, αλλά και να γίνουν βήματα για τον εκδημοκρατισμό, ειδικότερα στο συνδικαλιστικό κίνημα.
Όμως, η χούντα και οι προστάτες της δεν ήθελαν να επιτρέψουν κανένα βήμα εκδημοκρατισμού στην Ελλάδα.
Ήθελαν οι δικτάτορες να εξασφαλίσουν απόλυτη ελευθερία κίνησης των αμερικάνικών στρατιωτικών δυνάμεων και των βάσεών τους στη χώρα μας, για την ανάπτυξη της δράσης τους στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Ήθελαν, επίσης, με τη χούντα να προωθήσουν απρόσκοπτα, τον λεγόμενο “εκσυγχρονισμό” της Ελληνικής οικονομίας και, ταυτόχρονα, την πιο βαθειά διείσδυση των Αμερικάνικών και ΕΟΚικών μονοπωλίων στην ευρύτερη περιοχή και όχι μόνον στην Ελλάδα.
Και κράτησε εφτά χρόνια και τρεις μήνες. Πολλά γράφτηκαν για το πως έπεσε η δικτατορία. Η αλήθεια είναι ότι η δικτατορία δεν κατέρρευσε από μόνη της έτσι, ξαφνικά στις 23 Ιούλη 1974. Η πτώση της ήταν αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, δράσεων και ενεργειών.
Ήταν η αντίσταση, από την αρχή της επιβολής της, μικρών ομάδων και τμημάτων του λαού. Η ασίγαστη πάλη των χιλιάδων εξόριστων και φυλακισμένων που αντιστέκονταν στη βία, στα νησιά της εξορίας, από την αρχή στη Γυάρο, μετά στη Λέρο και στις φυλακές σε άλλα νησιά εξορίας, αλλά και πολλών άλλων αγωνιστών, που την αντιπάλευαν με κάθε τρόπο.
Ήταν, λίγο αργότερα οι αγώνες της νεολαίας, των φοιτητών στη Νομική, σε άλλους πανεπιστημιακούς χώρους, στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, τα Γιάννενα και στην κορύφωση αυτού του αγώνα το Νοέμβρη του 1973 στο Πολυτεχνείο.
Ήταν οι αδύναμες μεν, συμβολικές δε, μικρές στην αρχή, μαζικότερες αργότερα, κινητοποιήσεις εργατών, τυπογράφων, οικοδόμων, αλλά και αγροτών, στα Μέγαρα και αλλού.
Ήταν τέλος, το πραξικόπημα και η εγκληματική προδοσία στην Κύπρο.
Με την κατάρρευσή της δημιουργήθηκαν προσδοκίες σε τμήματα του λαού και στη νεολαία που είχε αγωνιστεί, είχε φυλακιστεί και ματώσει.
Ωστόσο και για το ενδεχόμενο της κατάρρευσής της υπήρχε προετοιμασία από διάφορες αστικές δυνάμεις. Έτσι την πτώση της ακολούθησε ένας συμβιβασμός ανάμεσα στους εκπροσώπους της χούντας και σε αστούς πολιτικούς, υπό την επίβλεψη πάντα των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και ΕΟΚικών παραγόντων.
Φοβήθηκαν, φαίνεται, μήπως ξεφύγουν τα πράγματα. Μήπως λαός και νεολαία βγουν μπροστά, μαζικά και οργανωμένα διεκδικήσουν βαθύτερες αλλαγές, που ήταν και εξακολουθούν να είναι αναγκαίες. Και γι΄ αυτό προχώρησαν σε αυτόν το συμβιβασμό.
Σήμερα, σαράντα πέντε χρόνια μετά, κοιτάζοντας πάντα μπροστά, βλέπουμε ότι παραμένουν πολλά προβλήματα, παρά τα βήματα που έγιναν στα πρώτα χρόνια και τις αλλαγές και κατακτήσεις που επιτεύχθηκαν, κάτω από την πάλη του εργατικού και λαϊκού κινήματος και της νεολαίας.
Σήμερα και ύστερα από δέκα περίπου χρόνια οικονομικής κρίσης, με τα αντιλαϊκά μνημόνια που ψηφίστηκαν, πάρθηκαν πίσω πάρα πολλές από τις κατακτήσεις του λαού και της νεολαίας. Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι, όλα τα προβλήματα των εργαζομένων και της νεολαίας, οξύνονται. Αλλά και τα γενικότερα προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή έχουν επιδεινωθεί.
Το Κυπριακό βρίσκεται στις ράγες των επιδιώξεων των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ της ΕΕ. Γίνονται προσπάθειες για να οδηγηθεί σε λύση όχι προς το συμφέρον του Κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αλλά στη λογική παλιότερων, ουσιαστικά, διχοτομικών σχεδίων.
Η επιθετικότητα της αστικής τάξης της Τουρκίας, απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο είναι καθημερινά παρούσα, όχι μόνο με φραστικές αναφορές, αλλά και με πράξεις. Οι κίνδυνοι για τη χώρα μας μεγαλώνουν.
Κι΄ όλα αυτά κινούνται στο πλαίσιο, στη μεγάλη εικόνα, των οξύτατων ανταγωνισμών ισχυρών καπιταλιστικών δυνάμεων, για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και την γεωστρατηγική σημασία της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής, της Μεσογείου και στις θάλασσές μας στο Αιγαίο.
Όλα αυτά γεννούν ανησυχίες στο λαό, στη νεολαία και ειδικά στους αντιστασιακούς αγωνιστές που έχουν, ιδιαίτερες ευαισθησίες και απαιτούν επαγρύπνηση και εγρήγορση.
Γι΄ αυτό, τα αιτήματα για το κλείσιμο των ξένων στρατιωτικών βάσεων, για την απεμπλοκή της χώρας από τους ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς του ΝΑΤΟ και των επεμβάσεών του στην περιοχή, παραμένουν. Για να γυρίσουν πίσω οι ΄Ελληνες στρατιώτες και στρατιωτικοί που βρίσκονται έξω από τα σύνορα.
Γίνονται πιο επιτακτικά, αυτά τα αιτήματα, λόγω και των κινδύνων που είναι πραγματικοί για τη χώρα μας και την ευρύτερη περιοχή.
Σήμερα, ανεξάρτητα από εκτιμήσεις που ο καθένας μας έχει, η ανάγκη για συνέχιση της πάλης του εργατικού και λαϊκού κινήματος και της νεολαίας παραμένει γιατί τα λαϊκά προβλήματα, αλλά και τα γενικότερα, συνεχώς οξύνονται, απαιτούν φιλολαϊκές λύσεις.
Πέρυσι για παράδειγμα, την ώρα που εμείς, εδώ στον ΣΦΕΑ, τιμούσαμε τα 44 χρόνια από την κατάρρευση της δικτατορίας, την ίδια στιγμή, εδώ δίπλα μας στο Ματι της Αττικής, 102 συνάνθρωποί μας έχαναν τη ζωή τους με τραγικό τρόπο, από μια φονική πυρκαγιά.
Γιατί συνέβη αυτό; Συνέβη, γιατί 45 πέντε χρόνια από τη μεταπολίτευση, με ευθύνη, όλων των κυβερνήσεων, απουσιάζουν μεγάλα έργα υποδομής. Έργα που είναι απαραίτητα για τη βελτίωση και την προστασία της ζωής του λαού και της περιουσίας του, δεν γίνονται. Πριν από το Μάτι, είχαμε τους είκοσι πέντε νεκρούς στη Μάντρα της Αττικής από την πλημμύρα. Την περασμένη βδομάδα είχαμε εφτά νεκρούς στη Χαλκιδική.
Πιστεύουμε ότι κανένας δεν αποδέχεται την εύκολη δικαιολογία ότι όλα αυτά είναι αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής. Είναι έωλη, αυτή η εξήγηση. Επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής υπάρχει. Αυτό που δεν υπάρχει είναι τα απαραίτητα έργα υποδομής, όπως της αντιπλημμυρικής προστασίας, της δασοπροστασίας και της αντισεισμικής θωράκισης της χώρας. Τέτοια έργα, δυστυχώς δεν γίνονται στην έκταση που είναι αναγκαία. Κι΄ αυτό γιατί η ΕΕ δεν τα έχει στα επιλέξιμα και στα άκρως αναγκαία.
Εμείς ως ΣΦΕΑ, επειδή ενδιαφερόμαστε, όχι μόνον για την ιστορική μνήμη, αλλά και για τα μεγάλα προβλήματα της ζωής του λαού, θεωρούμε ότι: Αυτά τα έργα πρέπει να διεκδικηθούν γιατί θα βελτιώσουν και θα προστατέψουν μακροπρόθεσμα τη ζωή του λαού.
Ενδιαφερόμαστε για τα λαϊκά δικαιώματα, εργασιακά και άλλα που αφαίρεσαν όλες οι κυβερνήσεις με τους μνημονιακούς νόμους.
Συντασσόμαστε με λαϊκές διεκδικήσεις για την κάλυψη όλων των απωλειών, για τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων.
Σήμερα και μετά τις εκλογές, έχουμε νέα διακυβέρνηση. Στα εκλογικά αποτελέσματα είχαμε το θετικό στοιχείο ότι η εγκληματική Χρυσή Αυγή δεν μπήκε στο κοινοβούλιο. Ωστόσο, συγγενείς ιδεολογικές θέσεις με αυτήν, έχουν εγκατασταθεί στα έδρανα της βουλής.
Η δίκη αυτής της εγκληματικής οργάνωσης έχει καθυστερήσει πάρα πολύ. Ο ΣΦΕΑ θα συνεχίσει να προβάλλει την ανάγκη για τη σύντομη ολοκλήρωσή της. Το κύριο είναι η εξάλειψή της σε κάθε πόλη και χωριό, σε κάθε γειτονιά, μέσα από τη δράση του εργατικού και λαϊκού κινήματος.
Σταθερά δίνουμε τον αγώνα μας ενάντια στο ρατσισμό, στην ξενοφοβία, το φασισμό. Για την προστασία προσφύγων και μεταναστών, που είναι τα θύματα των επεμβάσεων των ιμπεριαλιστών στη Μέση Ανατολή και σε άλλες περιοχές του κόσμου.
Μας ανησυχούν απόψεις που εκφράστηκαν και θεωρούν νοσούντες ψυχικά όσους συνεχίζουν να υπερασπίζονται τα εργατικά, λαϊκά δικαιώματα και τις αντίστοιχες διεκδικήσεις. Ειδικότερα όσους εμπνέονται από τον αγώνα του λαού και της νεολαίας ενάντια στη δικτατορία και ακολουθούν τα χνάρια τους. Βγάλαμε σχετική ανακοίνωση γι΄ αυτό και θα συνεχίσουμε να μην αφήνουμε αναπάντητη καμιά επίθεση στις λαϊκές διεκδικήσεις. Θα είμαστε σταθερά απέναντι σε όποιον επιβουλεύεται ή χλευάζει τους αγώνες του λαού, της νεολαίας και ειδικότερα τους αντιστασιακούς αγωνιστές και την ιστορία.
Θυμίζουμε, για την ιστορία ότι το Πανεπιστημιακό άσυλο είχε τσαλαπατηθεί τότε και η ίδια η λέξη “άσυλο” είχε βγει από το λεξιλόγιό τους. Σήμερα, η κυβέρνηση και κάποιοι άλλοι επιχειρούν να το καταργήσουν. Όμως, οι φοιτητές, η νεολαία, οι εργαζόμενοι θα αντιπαλέψουν αυτή την επιχείρηση. Οι αντιστασιακοί, αγωνιστές και αγωνίστριες, ο ΣΦΕΑ, θα στηρίξουμε αυτόν τον αγώνα. Θα σταθούμε ξανά, στο πλευρό των νέων. Γιατί, συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε την άποψη ότι, το αντιδικτατορικό κίνημα διαπαιδαγωγεί και σήμερα στη λογική της στήριξης της συλλογικής, μαζικής πάλης.
Η ιστορική πείρα έχει αποδείξει ότι, το θεωρούμενο απραγματοποίητο, μπορεί να γίνεται κατορθωτό όταν υπάρχει η αγωνιστική διάθεση για οργάνωση και πάλη του λαού και της νεολαίας. Όταν, μέσα στη δράση σπάζουμε την ηττοπάθεια και τη λογική του συμβιβασμού, της υποταγής. Αυτό έγινε σε κείνη την περίοδο, στα δύσκολα και σκληρά χρόνια του αγώνα ενάντια στη δικτατορία.
Σήμερα, 45 χρόνια από την κατάρρευση της δικτατορίας, οι αγωνιστές και αγωνίστριες της αντιδικτατορικής πάλης συνεχίζουμε στον ίδιο δρόμο. Στο δρόμο του αγώνα. Στο δρόμο του χρέους.
Φωτογραφίες: 902.gr
