ΚΙΝΑΛ: “Φυλακές στη Δημόσια Τάξη: Η πρώτη συντηρητική οπισθοδρόμηση”

Στο σύγχρονο Κράτος Δικαίου, το σύστημα έκτισης ποινών έχει ως κύριο σκοπό, όχι απλώς τη φύλαξη, αλλά τον σωφρονισμό του κρατουμένου, την προετοιμασία του για την ομαλή επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο και την αποτροπή επανάληψης της εγκληματικής δράσης. Αυτή είναι η σύγχρονη προσέγγιση σε όλον τον κόσμο, σε κάθε κράτος που σέβεται και εφαρμόζει τις αρχές του Κράτους Δικαίου.

Η ανατροπή αυτού του νομικού και πολιτισμικού κεκτημένου από τη χθεσινή βιαστική και αναιτιολόγητη απόφαση της Κυβέρνησης να μεταφέρει το σύνολο των αντεγκληματικών αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προσβάλλει το Κράτος Δικαίου και θέτει σε αμφιβολία τη διάκριση των εξουσιών.

Η έκτιση των ποινών δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι αρμοδιότητα της Αστυνομίας!

Η νέα Κυβέρνηση, πιστή στις συντηρητικές της ρίζες, σπεύδει να εφαρμόσει τις αναχρονιστικές της ιδέες. Δημιουργεί μια επίφαση ασφάλειας και «σπρώχνει κάτω από το χαλί» τα μεγάλα προβλήματα της φυλακής και την προστασία των κρατουμένων. Ποιος θα εγγυηθεί τα δικαιώματά τους; Ποιος θα φέρει στη Βουλή τον νέο Σωφρονιστικό Κώδικα που περιμένουμε τόσα χρόνια; Ο Υπουργός που έχει την ευθύνη για την Αστυνομία;

Το ότι οι φυλακές έχουν καταστεί άντρο ανομίας δεν μπορεί να εξωθεί σε «αστυνομικοποίηση» ευαίσθητων δομών προστασίας, που ανήκουν κατ’ εξοχήν στη Δικαιοσύνη.

Δεν μπορεί να λειτουργεί ως δικαιολογία γι’ αυτήν τη σαφή οπισθοδρόμηση η άφρων πολιτική που ακολούθησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στις φυλακές και ιδίως στον Κορυδαλλό, όπου εξέθρεψε μια ανεξέλεγκτη μηχανή παραγωγής βίας.

Δεν μπορεί το μόνο «φάρμακο» στην ιδεοληψία του ΣΥΡΙΖΑ να είναι η ιδεοληψία της Δεξιάς.

Ειδικότερα:

Α. Οι φυλακές

Η δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος  της νέας κυβέρνησης (π.δ. 81/2019), με το οποίο οι αρμοδιότητες της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων των φυλακών και των ιατροδικαστικών και λοιπών υπηρεσιών μεταφέρονται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, δεν είναι δημοκρατικά επαρκώς  δικαιολογημένη.

Είναι, επίσης, αναντίστοιχη και με την παράδοση σημαντικών ευρωπαϊκών κρατών, όπως λ.χ. της Γερμανίας, του Ηνωμένου βασιλείου, του Βελγίου, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας κ.λπ., όπου τα υπουργεία δικαιοσύνης διατηρούν στο ακέραιο την αρμοδιότητά τους επί του σωφρονιστικού συστήματος.

Αν με αυτή την κίνηση η κυβέρνηση θέλει να τονίσει την έμφαση που δίνει στα θέματα ασφαλείας, τότε πρέπει να παρατηρήσει κανείς τα ακόλουθα:

Πρώτον, η καλή και ασφαλής λειτουργία των  φυλακών θα μπορούσε να λυθεί -χωρίς καμία μεταφορά αρμοδιοτήτων- με πρόσληψη προσωπικού, εκπαίδευση και χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών ασφαλείας και με καλύτερη οργάνωση της συνεργασίας αστυνομικών και σωφρονιστικών υπηρεσιών των αρμοδίων υπουργείων, τόσο στη φύλαξη όσο και στις μεταγωγές, που αποτελεί σημαντική εστία προβλημάτων. Όπως συμβαίνει σε όλα  τα οργανωμένα κράτη.

Δεύτερον, η κρατική καταστολή του εγκλήματος φθάνει μέχρι τη σύλληψη των εγκληματιών. Αντιθέτως, η έκτιση των ποινών ανήκει κυριαρχικά στο χώρο της Δικαιοσύνης, ακριβώς διότι συνδέεται με τα ζητήματα εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων και επανένταξης των κρατουμένων. Τίθενται έτσι ζητήματα παραβίασης της συνταγματικής διάκρισης των εξουσιών.

Τρίτον, υπάρχει ο κίνδυνος να θεωρηθεί ότι η Αστυνομία αναλαμβάνει τελικά την εκτέλεση των ποινών, γεγονός που αντίκειται στους ευρωπαϊκούς σωφρονιστικούς κανόνες του Συμβουλίου της Ευρώπης. Δημιουργεί δε την εντύπωση μιας «αστυνομικοποίησης της Δικαιοσύνης». Είναι ένα πράγμα να συζητούμε -ορθώς- για Δικαστική Αστυνομία (υπό την ευθύνη του Υπουργείου Δικαιοσύνης) και άλλο να παραδίδουμε δομές της Δικαιοσύνης στην ΕΛΑΣ.

Β. Ιατροδικαστικές υπηρεσίες 

Οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες της χώρας είναι ενταγμένες κατά παράδοση στο χώρο της Δικαιοσύνης και όχι της ασφάλειας. Με τη μεταφορά της αρμοδιότητας κινδυνεύουν να μετεξελιχθούν σε αστυνομικές υπηρεσίες, χάνοντας την όποια λειτουργική ανεξαρτησία τους διατηρούσαν στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Επισημαίνεται δε ότι ο ρόλος των δικαστικών υπηρεσιών είναι επιβοηθητικός του δικαστικού έργου. Τίθενται έτσι ζητήματα παραβίασης της διάκρισης των εξουσιών.

Γ. Ίδρυμα Αγωγής Αρρένων Ανηλίκων Βόλου

Αποτελεί μη κλειστή δομή, όπου τα παιδιά σε περιορισμό, συμμετέχουν στις δραστηριότητες της πόλης με περιπάτους, εκδρομές, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες κ.λπ. Δεν είναι φυλακή !!!

Οι ανήλικοι δεν ανήκουν στο χώρο της αστυνομικής λειτουργίας, αλλά της κοινωνικής μέριμνας και της δικαιοσύνης. Πρόκειται για οπισθοδρομική και επικίνδυνη επιλογή.

Δ. Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων και Κοινωνικής Αρωγής

Πρόκειται για υπηρεσίες αρωγής της δικαστικής λειτουργίας με έμφαση αντιστοίχως στην προστασία της ανηλικότητας και της παρακολούθησης εκτέλεσης των ποινών. Είναι απολύτως συνδεδεμένες με τις δικαστικές και εισαγγελικές Αρχές και δεν έχουν καμία απολύτως σύνδεση ή συνάφεια με την Αστυνομία.

Συμπερασματικά

Η ασφάλεια είναι ουσιαστικό και βασικό αγαθό και προστατεύεται. Για να προστατεύσει ουσιαστικά, όμως, τον πολίτη, απαιτείται η εξισορρόπησή του με τα άλλα βασικά δικαιώματα και τις κρατικές λειτουργίες, όπως είναι κατ’ εξοχήν ο δικαστικός χώρος της εκτέλεσης των ποινών, η προστασία της ανηλικότητας και η διάκριση των εξουσιών.

Οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να οδηγήσει σε λογικές αστυνομικού κράτους, που μας βρίσκουν ιδεολογικά και πολιτικά ριζικά αντίθετους.