Πολιτισμός
Διάσημοι αλλά αυτοδίδακτοι καλλιτέχνες
Μαριανίτα Πάτσα
Αν και δεν είχαν επίσημη εκπαίδευση με το έργο τους διαμόρφωσαν την ιστορία των τεχνών
Οι άνθρωποι δημιουργούν τέχνη από την αρχή της ανθρωπότητας ως σήμερα. Πολλές φορές αυτό γίνεται τουλάχιστον με κάποια μικρή εκπαίδευση στα υλικά, τις τεχνικές ή τη θεωρία, όμως η έννοια του «αυτοδίδακτου καλλιτέχνη» είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο.
–
Συνήθως σχολές και ακαδημίες κωδικοποιούν την τέχνη με βάση συγκεκριμένα πρότυπα και πρακτικές κι έπειτα τη μεταδίδουν. Στη Δύση, η ιστορία αυτή ξεκίνησε σε μεγάλο βαθμό το 1635 με την Académie Française, η οποία εξάπλωσε ριζικά την εκπαίδευση στον τομέα της τέχνης σε όλη την Ευρώπη. Ήταν θέμα χρόνου όμως οι πρακτικές και τα ιδρύματα αυτά να αμφισβητηθούν. Κι έτσι ο 19ος αιώνας μας έφερε σημαντικούς καλλιτέχνες με λίγη ή καθόλου επίσημη εκπαίδευση, αλλά με έργα που μένουν διαχρονικά στην ιστορία.
Ο Rousseau μέχρι να φτάσει τα 40,
δεν ζωγράφιζε καθόλου και εργαζόταν ως τελωνειακός υπάλληλος
Henri Rousseau. Ο ζωγράφος Henri Julien Félix Rousseau λοιδορήθηκε πολλές φορές στη ζωή του διότι ο τρόπος με τον οποίο ζωγράφιζε, θεωρήθηκε από αφελής καλλιτέχνης έως πρωτόγονος.
–
Δημιούργησε ενώ η Ευρώπη κατακλυζόταν από ιμπρεσιονιστές και μετα-ιμπρεσιονιστές με πολύ σοβαρή εκπαίδευση, και τελικά, κερδίζοντας την εκτίμηση άλλων σημαντικών καλλιτεχνών της εποχής –κυρίως σουρεαλιστών- όπως ο Pablo Picasso, κέρδισε και τον «τίτλο» της «αυτοδίδακτης ιδιοφυΐας».
–
Μέχρι να φτάσει τα 40, δεν ζωγράφιζε καθόλου και εργαζόταν ως τελωνειακός υπάλληλος. Λέγεται όμως πως η μη απαιτητική φύση της δουλειάς του, του επέτρεψε να εξελίξει το ταλέντο του, αφού όταν δεν είχε να ασχοληθεί με έγγραφα, έκανε βόλτες στο Λούβρο και σκέτσαρε. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από μια πρωτόγνωρη για την εποχή αμεσότητα. Η πρωτοπορία του 20ου αιώνα αναγνώρισε την αξία του και εξέθεσε τους πίνακές του μαζί με τους van Gogh και Paul Gauguin. Ο πιο γνωστός του πίνακας θεωρείται ο La Bohémienne endormie (Η κοιμισμένη τσιγγάνα – 1897).
–Ο Van Gogh εργαζόταν ως ιεραπόστολος όταν ο αδελφός του
είδε μερικά σκίτσα του και τον παρότρυνε να ασχοληθεί με την τέχνη
Vincent van Gogh. Κατά κύριο λόγο αυτοδίδακτος, ο Vincent van Gogh δημιούργησε πάνω από 900 έργα ζωγραφικής και 1.100 έργα σε χαρτί κατά τη διάρκεια της δεκαετίας που εργάστηκε ως καλλιτέχνης.
–
Ένας από τους πιο επιδραστικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης εποχής, δεν είχε όρεξη για τάξεις και μαθήματα. Διδάχθηκε από τη μητέρα του, αφού οι προσπάθειές της να του παρέχει εκπαίδευση εκτός σπιτιού, ναυάγησαν. Στα 16 του εργαζόταν ως βοηθός εμπόρου τέχνης. Προσπάθησε να γίνει πάστορας, αλλά απέτυχε στις εξετάσεις. Στη συνέχεια φοίτησε για ένα εξάμηνο σε μια ιεραποστολική σχολή και παρόλο που δεν συνέχισε, εργάστηκε ως ιεραπόστολος το 1879.
–
Εκείνη την εποχή ο αδελφός του, Theo, είδε μερικά από τα σκίτσα του και τον παρότρυνε να ασχοληθεί με την τέχνη. Ο Van Gogh έκανε ένα πολύ σύντομο πέρασμα από την Académie Royale des Beaux-Arts των Βρυξελλών το 1880. Για το υπόλοιπο της σύντομης ζωής του, επικεντρώθηκε στη ζωγραφική και ανέπτυξε ένα έντονα προσωπικό στυλ που τροφοδότησε το μεγάλο του μεγάλο έργο.
–
Η συναισθηματική αναταραχή του καθρεφτίζονται στους στροβιλισμούς που κάνει το πινέλο του στον καμβά, και το στυλ του σφυρηλατείται μέσω της διαρκούς εξάσκησης αλλά και της ευτυχίας και της δυστυχίας της ανθρώπινης ύπαρξης.
–Η Kahlo ήθελε να γίνει γιατρός όμως το ατύχημα
που την άφησε με σημαντικά κινητικά προβλήματα, την καθήλωσε
Frida Khalo. Η ζωή της Frida Kahlo έχει γίνει τόσο εικονική όσο και η δουλειά της και περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των έργων της είναι αυτοπροσωπογραφίες. Η ίδια ήθελε να γίνει γιατρός όμως ένα φοβερό ατύχημα που την άφησε με σημαντικά κινητικά προβλήματα, την καθήλωσε.
–
Έτσι σκέφτηκε μήπως τελικά κάνει κάτι παραπάνω με το χόμπι της, που ήταν η ζωγραφική. Τα έργα της είναι έντονα προσωπικά και πολιτικά, αντανακλώντας συχνά την ταραχώδη προσωπική της ζωή, την ασθένειά της και τη σχέση της με τον επαναστατικό γελοιογράφο Ντιέγκο Ριβέρα.
–
Η Kahlo αφιέρωσε τη ζωή και την τέχνη της στη Μεξικανική Επανάσταση. Το ύφος της ζωγραφικής έχει κατηγοριοποιηθεί ευρέως. Η Rivera θεωρούσε πως εντάσσεται στους ρεαλιστές, ενώ ο André Breton θεωρούσε πως εντάσσεται στους υπερρεαλιστές. Η ίδια όμως δεν αγαπούσε καθόλου τις ταμπέλες: «Ζωγραφίζω την πραγματικότητά μου και το μόνο που ξέρω είναι ότι ζωγραφίζω γιατί πρέπει, γιατί το χρειάζομαι».
