“Στις Εθνικές επετείους ένα πράγμα συνήθως ξεχνιέται, οι θυσίες των αγωνιστών” γράφει ο Δημήτρης Βύζας
Κάθε φορά που πλησιάζει η μέρα γιορτασμού της Εθνέγερσης του 1821, έρχονται στο νου μου περασμένοι παρόμοιοι επέτειοι. Πάντοτε γίνονται παρελάσεις, εκφωνούνται λόγοι,οι χοροί δίνουν και παίρνουν μαζί με μαζικές εξόδους. Στα ΜΜΕ συνήθως γινονται συζητήσεις για το ποιόν της Επανάστασης, τα αίτια και τους συντελεστές της. Ένα πράγμα συνήθως ξεχνιέται. Δεν τονίζονται οι θυσίες των αγωνιστών, οι κατατρεγμοί τους και η διάλυση των οικογενειών. Ένα τέτοιο παράδειγμα ήταν και η τύχη των ψυχογυιών που ήταν ορφανά παιδιά του Αγώνα που σιτίζονταν κοντά στους αρματωλούς. Ο Νικόλαος Κασομούλης στα απομνήματα του αναφέρεται σε έναν πετροπόλεμο, παιγνίδι, ψυχογυιών στίς γειτονιές του Ναυπλίου, που ήταν τότε πρωτεύουσα της Ελλάδας και που εξελείχτηκε σε μάχη μεταξύ των στρατιωτών . Το φυτίλι του Διχασμού πάντοτε σιγόκαιγε μεταξύ των καπεταναίων.
Μή μας φαίνεται παράξενο η ύπαρξη πολλών ασυνόδευτων παιδιών μεταξύ των προσφύγων του σήμερα, που κατακλύζουν την Ευρώπη από τις εμπόλεμες περιοχές.
————————————————-
ΠΕΤΡΟΠΟΛΕΜΟΣ ΨΥΧΟΓΥΙΩΝ ΕΙΣ ΝΑΥΠΛΙΟΝ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΣΟΜΟΥΛΗΣ. Απομνημονεύματα της Επαναστάσεως των Ελλήνων Β τόμος, σελ. 364.
«Αυξηθέν το στράτευμα μας, εφάνη εν μέσω μας ένας σωρός ψυχογυιών, οίτινες ανέβαιννον και κατέβαινων από το Παλαμίδι ψωνίζοντες. Μόλις είμαστον ως 400 επάνω άνδρες. Ήταν εκείνα εως 150 παιδάκια ορφανά. Τούτα όλα μιμούμενα ημάς, έκαμναν τα μύρια κακά εις τα εργαστήρια της αγοράς των φαγωσίμων της πόλης. Παρομοίως και οι ψυχογυιοί από το Ιτς Καλέ και το Ναύπλιον.
Άρχισαν τα παιδιά συναζόμενα εις το Ναύπλιον να πειράζονται μεταξύ των και τέλος να προκαλούνται εις πόλεμον, με πέτρες. Έξαφνα, μία των εορτών βλέπομεν δύο στρατόπεδα σχηματισμένα, ένα εις ταις Λεύκες και έν εμπρός των προμαχώνων της πόλεως Ναυπλίου. Είχαν και σημαίες.
Ο Φωτομάρας με τους αξιωματικούς του, ενθάρρυναν τα μειράκια εκείνα της δικής του μερίδος τα οποία είχαν διωρισμένον έναν μαθητή τουφεκτζήν δια αρχηγόν, και τον ωνόμαζον «Μιαούλην» και δια κάθε ενδεχόμενον έβγαιναν και στρατιώται μεγάλοι και εκρύπτοντο έτοιμοι να βοηθήσουν.
Εμάθαμεν τούτο εμείς και ενθαρύναμεν τους ψυχογυιούς τους ιδικούς μας να νικήσουν και επέμψαμεν και στρατιώται να στέκονται κρυμμένοι ώστε αν ιδούν Φωτομαραίους να κινηθούν, να κινηθούν και τούτοι.
Ο «Μιαούλης» είχε διαιρέσει το σώμα του εις δύο. Το εν με σκοπό να διευθύνει δια θαλάσσης, να αποβή εις τας Λεύκας, το δε να κινηθή από την πρό της Πύλης ξηράς πλαταίαν και να επιπέσση κατά μέτωπον.
Οι ψυχογυιοί οι δικοί μας οδηγούμενοι από ψυχογυιούς σωθέντες εις την Έξοδον από την Φρουράν τι έκαναν: ενώ εκείνοι ωρμούσαν με τας λέμβους αποβιβαζόμενοι, άφηνον εν σώμα να αντικρούση την απόβασην των και άλλοι με τας σημαίας, πίπτουν εις το σώμα το άλλον με ορμήν, το βάνουν εις αταξίαν και πιάνουν τον αρχηγόν «Μιαούλην», πήραν και τας σημαίας. Ιδόντες την θραύσην των οι στρατιώται του Φωτομάρα, ώρμησαν κατά των ψυχογυιών μας και η συμπλοκή αλήθευσεν. Προδιατιθέμενοι ημείς φωνάζαμεν από επάνω, φεύγουν εκείνοι προς την πόλιν, κλύει η Πύλη και άρχισεν ο τουφεκισμός εκατέρωθεν.
Ιδού το αποτέλεσμα των ψυχογυιών.!!!!!!»
Νικόλαος Κασομούλης
