Δήμητρα Σμυρνή
Τα τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου είναι η Ελλάδα. Η Ελλάδα του καημού και των αδικαίωτων αγώνων, η Ελλάδα που είναι φτιαγμένη από φως κι όμως πορεύεται στο σκοτάδι « τόσα χρόνια δίσεχτα», η Ελλάδα που δεν καταλαβαίνει πως «μπήκαν στην πόλη οι οχτροί», η Ελλάδα που τραγουδά με «παραπονεμένα λόγια»… «Παραπονεμένα λόγια έχουν τα τραγούδια μας, γιατί τ’ άδικο το ζούμε μέσα από την κούνια μας…»
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος δεν ήταν χθες στο Παλαί ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης. Ένα ατύχημα της προηγούμενης μέρας τού στέρησε τη χαρά να είναι παρών στη συναυλία, που οργάνωσε η Κομματική Οργάνωση Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, με αφορμή το γιορτασμό των εκατό χρόνων από την ίδρυσή του. Ο Γενικός Γραμματέας του Κόμματος, Δημήτρης Κουτσούμπας, κλείνοντας την εισήγησή του, είπε χαρακτηριστικά για τη συναυλία «γιατί εμείς πολεμάμε και τραγουδάμε!»
Ο συνθέτης δεν ήταν παρών. Στο μήνυμα που έστειλε και διαβάστηκε στην εκδήλωση σημείωνε: «Θέλω να δώσω το μεγάλο μου χαιρετισμό σε αυτήν τη σημαντική πολιτική – πολιτιστική εκδήλωση που διοργανώνει το ΚΚΕ, το οποίο θεωρώ την πιο ζωντανή και σημαντική δύναμη στη χώρα. Θα είμαι πολύ σύντομα κοντά σας».
Δεν ήταν παρών, ήταν όμως παρόντα τα τραγούδια του, τα εκπληκτικά ορχηστρικά του, οι τραγουδιστές του, η ορχήστρα του, η χορωδία και οι στίχοι, στίχοι δυνατοί και πάντα επίκαιροι, που σηματοδοτούν το παρελθόν αλλά και δυστυχώς το παρόν του Ελληνισμού.
Με γεμάτο σχεδόν τον συναυλιακό χώρο με νεολαίους που κρατούσαν στα χέρια και ανέμιζαν τις σημαίες τους, αλλά και με παλιούς, που ήξεραν τα τραγούδια του Μαρκόπουλου, γιατί τους συνόδευαν στα χρόνια της Χούντας σαν μορφή αντίστασης, αλλά και στη Μεταπολίτευση σαν μορφή ανάτασης, η συναυλία ξεκίνησε με το «Χρονικό» του Μύρη, που κάλυψε όλο το πρώτο μέρος.
Έργο το «Χρονικό» που αγαπήθηκε και τραγουδήθηκε μέσα στο σκοτάδι της Απριλιανής Δικτατορίας, έστω και λογοκριμένο, ξεκίνησε με τη μορφή του Προμηθέα -«ο γίγαντας»- σύμβολο αντίστασης σε κάθε μορφή στυγνής βίας, για να περάσει στον λυρικό «γέρο δάσκαλο», στο «τόσα χρόνια δίσεχτα» και να καταλήξει στο σαρκαστικό και προφητικό όσο ποτέ για τις μέρες μας «Καφενείον η ‘Ελλάς’».
Στο δεύτερο μέρος, τραγούδια από τους σημαντικότερους κύκλους της δουλειάς του, τραγούδια που αγαπήθηκαν και τραγουδήθηκαν είτε σε στιγμές προσωπικής έκφρασης, είτε συλλογικής, παρέσυραν τον κόσμο σ’ ένα ταξίδι γεμάτο λόγο και μουσική, και τα δυο δεμένα σε θαυμαστή ισορροπία.
Τραγούδια όπως τα «Χρώματα κι αρώματα», «Γκρεμισμένα σπίτια μέσα στο σκοτάδι, έτσι είν’ η ζωή μας μεσημέρι βράδυ…», «Τα λόγια και τα χρόνια τα χαμένα», «Χίλια μύρια κύματα μακριά τα Αϊβαλί…», «Μιλώ για τα παιδιά μου και δακρύζω», «Είμαι το νούμερο οχτώ», πρόσφεραν στο κοινό το λόγο στην καλύτερή του ώρα, συντροφεμένο από μια μουσική διαυγή, εκρηκτική, βαθιά λαϊκή αλλά και συνάμα γεμάτη από υψηλή πνευματικότητα.
Σαντούρι, βιολί και κρητική λύρα, ξεχώρισαν μέσα στην αρμονία των υπόλοιπων οργάνων της εξαιρετικής ορχήστρας και έντυσαν τις φωνές του Λάκη Χαλκιά, του Μίλτου Πασχαλίδη και του Κώστα Μακεδόνα, που δεν τραγούδησαν απλά, αλλά ερμήνευσαν με πάθος τα τραγούδια του Μαρκόπουλου, επιδιώκοντας να φτάσουν στον βαθύτερο πυρήνα τους.
Δίπλα τους νεότεροι τραγουδιστές, οι Γιώργος Νικηφόρου Ζερβάκης, Δάφνη Ζουρνατζή και Μαρία Λυμπεράκου, έδωσαν ο καθένας το δικό του φωνητικό ηχόχρωμα, τραγουδώντας τραγούδια υψηλών απαιτήσεων.
Τη χορωδία «Libro Coro» και την ορχήστρα «Παλίντονος Αρμονία» διήθυνε η Ανθή Γουρουντή.
«Λέγκω, Λέγκω μάνα, πάψε να με τυραννάς…» τραγούδησε ο Λάκης Χαλκιάς στο πόδι του Γιάννη Μαρκόπουλου, που πάντα κλείνει ο ίδιος τις συναυλίες του μ’ αυτό το τραγούδι, εκφράζοντας τον καημό του για μια πατρίδα που παιδεύει τα παιδιά της, για να ολοκληρώσουν τελικά τη συναυλία όλοι μαζί οι καλλιτέχνες επί σκηνής, με το εκρηκτικό «Ζαβαρακατρανέμια», προσευχή θαρρείς (« ίλεως») στη μοίρα, να φανεί στοργική, ελεήμων, σ’ αυτήν την άτυχη πατρίδα…
Γυρίσαμε με τη χθεσινή συναυλία, εμείς η παλιά γενιά, πολλά χρόνια πίσω, τότε που τα «όνειρα γυρεύανε να πάρουνε εκδίκηση…» Σήμερα, στην Ελλάδα του ’17, δε μιλάμε πια για όνειρα, αλλά για εφιάλτες.
Φωτογραφίες: faretra.info
