Με αφορμή τις δημόσιες δηλώσεις του ιερομόναχου Πορφύριου Μπατσαρά, ηγουμένου της Μονής Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας, σχετικά με τα έθιμα που λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο την περίοδο των Χριστουγέννων και γενικότερα, του Αγίου Δωδεκαημέρου (έως τα Φώτα) θα πρέπει να δοθούν εμπεριστατωμένες εξηγήσεις διότι από ότι φαίνεται δυστυχώς έπεσε ο ίδιος θύμα πλάνης και ελλιπούς γνώσης και πληροφόρησης.
Οι Μωμόγεροι ήταν έθιμο του δωδεκαημέρου και ιδιαίτερα της Πρωτοχρονιάς, πολύ αγαπητό στην ευρύτερη περιοχή του Ευξείνου Πόντου, εκεί που άκμασε ο μοναχισμός και συνυπήρχαν για αιώνες (Μοναχισμός και Μωμόγεροι). Θρησκεία και λαϊκή παράδοση αγαπήθηκαν από τους ίδιους ανθρώπους που διατήρησαν την πίστη τους με τίμημα πολύ συχνά την ίδια τους τη ζωή.
Πολλά έθιμα που μας έρχονται από την αρχαιότητα και διατηρούνται μέχρι τις μέρες μας είναι πολύ λογικό στο διάβα των αιώνων να έχουν αλλάξει χαρακτήρα και να έχουν προσαρμοστεί στις σημερινές ανάγκες των ανθρώπων.
Έτσι και στο έθιμο των Μωμόγερων έχει αλλάξει ο ευτεριακός χαρακτήρας του δρώμενου δεν έχει πλέον τα τελετουργικά, τα μαντικά και τα λατρευτικά στοιχεία τα οποία καταργήθηκαν από την εκκλησία κατά την βυζαντινή περίοδο, διατηρήθηκε όμως το σατιρικό πνεύμα, ο ψυχαγωγικός χαρακτήρας, ενώ προστέθηκε το στοιχείο της οικονομικής ενίσχυσης της ομάδας. Τα χρήματα μάλιστα που συγκέντρωνε ο θίασος (στον Πόντο) δίνονταν στην εκκλησία και οι ιερείς τα διαχειρίζονταν αποκλειστικά αυτοί, για τις ανάγκες των σχολείων και άλλες αγαθοεργίες. Συχνά πρωτοστατούσαν.
Το έθιμο λοιπόν πραγματοποιούνταν με τις ευλογίες της εκκλησίας.
Αν θέλουμε να πάμε και πιο βαθιά την αναζήτηση θα δούμε ότι το Χριστιανικό δωδεκαήμερο δεν είναι τίποτα άλλο από τον εκχριστιανισμό των Ρωμαϊκών Καλένδων την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους από τους Βυζαντινούς, οι οποίες γιορτάζονταν με εκδηλώσεις χαράς , άναμμα φωτιών κ.α.
Οι βυζαντινοί αρχικά δημιούργησαν νέες γιορτές πέντε ημερών και τις αύξησαν σε δώδεκα στη συνέχεια.
Στη μνήμη λοιπόν όλων των χριστιανών του Ευξείνου Πόντου θεωρούμε απρέπεια άνθρωποι του Θεού να χαρακτηρίζουν με πάσα ευκολία ένα έθιμο παγανιστικό όταν δεν είναι γνώστες τόσο του ίδιου εθίμου με την σημερινή του μορφή όσο και των ανθρώπων που το πραγματοποιούν, διότι στις τάξεις των ανθρώπων που παίρνουν μέρος στο τόσο αγαπητό λαϊκό δρώμενο είναι και άνθρωποι με βαθιά Χριστιανική Πίστη.
Κλείνοντας θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι,
άλλο είναι η Δεισιδαιμονία, η παράλογη δηλαδή πίστη ότι οι υπερφυσικές και μυστηριώδεις δυνάμεις επηρεάζουν τη ζωή μας.
Άλλο είναι η μαγεία, που είναι η επίκληση ή το ξόρκι για να εξαναγκάσει τα δαιμονικά πνεύματα να ενεργοποιηθούν.
Και άλλο είναι η σάτιρα προσώπων και καταστάσεων.
Ασβεστάς Βασίλης, Συντονιστής τμημάτων Ευξείνου Λέσχης Βέροιας
Ερευνητής Ποντιακής Λαογραφίας, Χοροδιδάσκαλος Ποντιακών χορών.
Αυτά ως προς το ιστορικό του εθίμου των Μωμόγερων, προς γνώση όσων τοποθετούνται κατά το πώς το βλέπουν διαφορετικά με άλλο γνώμονα εκτός της πολιτιστικής παράδοσης .
Ας προσεύχονται οι πατέρες της εκκλησίας να υπάρχουν σύλλογοι και τα μέλη τους που προσπαθούν με νύχια και με δόντια και τις περισσότερες φορές με προσωπικό κόστος να διατηρήσουν αυτές τις κυψέλες πολιτισμού ανοικτές, ώστε τα παιδιά μας, η νεολαία μας, να ασχολείται με τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων μας που σε πολλά από αυτά είχε συμμετοχή από πάντα και η εκκλησία μας και όχι με αλλά χειρότερα που μαστίζουν την κοινωνία μας .
Καλές γιορτές και είθε η γέννηση του Θεανθρώπου να φωτίσει τις ψυχές και να γεμίσει τις καρδιές όλων με ΑΓΑΠΗ.
Με τιμή
Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας
Σαρημιχαηλίδης Παύλος Τουμπουλίδης Νικόλαος
———————————————————————————————–
Το σχόλιο του ιερομόναχου Πορφύριου Μπατσαρά μέσα από ανάρτηση στο facebook όπως δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό τόπο www. inveria.gr
Περί εθίμων… των Χριστουγέννων
Όλα τα δαιμονικά έθιμα των Χριστουγέννων τα αναβιώνουμε. Ευτυχώς δεν υπάρχουν καμινάδες να αρχίσουν να κατεβαίνουν και οι Καλλικάντζαροι… και όλα αυτά γιά να “θυμίσουν” τα Χριστούγεννα. Το ότι γιορτάζουμε την Γέννα του Θεανθρώπου μάλλον το ξεχάσαμε. τα νιάτα φορούν και μεταμφιέζονται σε Ρουγκάτσια και σε Μωμόγερους, δηλαδή δαιμονικές υπάρξεις, και οι γονήδες καμαρώνουν που τα παιδιά τους ντύνονται/γίνονται δαίμονες. και όλα αυτά γίνονται γιά να… γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα.
Το να πάν στην Εκκλησία το θεωρούν κούραση και το θεωρούν… επικίνδυνο.
Τί να πεις, με τον Νεοέλληνα;! Δεν υπάρχει πιό άσχετη γιά να μην πώ μπάσταρδη ράτσα…
