“Έσπειραν ανέμους, θερίζουν θύελλες με τους πλειστηριασμούς” του Βασίλη Γεώργα
Οι πλειστηριασμοί σπιτιών και περιουσιών είναι ένας εφιάλτης που κρατάει καθημερινά πλέον ξάγρυπνη όλη την κυβέρνηση. Έχει φτάσει η στιγμή που όσα ψήφισαν τον τελευταίο χρόνο για την απελευθέρωση της αγοράς και τις πωλήσεων κόκκινων δανείων αρχίζουν να σκάνε σαν βόμβες διασποράς.
Ήλπιζαν ότι οι πρώτοι πλειστηριασμοί που αναπόφευκτα θα ξεκινούσαν στην προσπάθεια του Δημοσίου να εισπράξει χρέη, και των τραπεζών να εκκαθαρίσουν τους προβληματικούς ισολογισμούς τους, θα ήταν βίλες πλουσίων κακοπληρωτών και επιχειρηματικά ακίνητα χρεοκοπημένων εταιρειών. Πίστευαν ότι για μερικούς μήνες είτε θα κοιμούνταν ήσυχοι, ή ακόμη καλύτερα θα είχαν πεδίο δόξης λαμπρό να ξιφουλκήσουν κατά των εύπορων μπαταχτσήδων επιχειρηματιών και να διατρανώσουν την προστασία που εξασφάλισαν στην πρώτη κατοικία των φτωχών, πριν αρχίσουν να πέφτουν και εκεί τα τελευταία τείχη το 2018.
Αντ’ αυτού βιώνει μια αναπάντεχη παραδοξότητα: οι πρώτοι πλειστηριασμοί που έχουν ξεκινήσει να γίνονται έχουν μπροστάρη το ίδιο το Δημόσιο (εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία) που βγάζει στο σφυρί διαμερίσματα καθημερινών ανθρώπων και βιοπαλαιστών ακόμη και για χρέη 500-1000 ευρώ. Ένας τέτοιος πλειστηριασμός προγραμματίζεται για τις 19 Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη με οκτώ εργατικές κατοικίες που θα βγουν στο σφυρί από την εφορία.
Η κατάσταση αυτή προκαλεί σύγχυση στην κυβέρνηση καθώς αντιλαμβάνεται πως παρά τις συμφωνίες προσωρινής «ανακωχής» με τις τράπεζες, το σχέδιο που είχε στο μυαλό της δεν βγαίνει επειδή το ίδιο το Δημόσιο εφαρμόζει πολύ πιο επιθετική πολιτική εισπράξεων. Την πολιτική αυτή θα υιοθετήσει πολύ σύντομα και το τραπεζικό σύστημα για να μπορέσει να βγάλει από την κόκκινη ζώνη δάνεια ύψους 40 δισ. ευρώ μέχρι το 2019. Σε αυτά συγκαταλέγονται περίπου 482.000 κόκκινα στεγαστικά δάνεια, άλλα 7,2 εκατ. κόκκινα καταναλωτικά δάνεια και 425 χιλιάδες φάκελοι επιχειρηματικών δανείων.
Μέχρι το τέλος του χρόνου υπολογίζεται ότι θα γίνονται 160 πλειστηριασμοί κάθε Τετάρτη μόνο από τις τράπεζες σύμφωνα με τον υπάρχοντα προγραμματισμό, και ένας εξίσου μεγάλος αριθμός από το Δημόσιο. Από το 2017 οι αριθμοί αυτοί προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατακόρυφα.
Βλέπει παράλληλα να φυτρώνει με τους δικούς της παλιούς σπόρους, ένα νέο κίνημα «ενάντια στους πλειστηριασμούς» στελεχωμένο από ανθρώπους με τους οποίους στελέχη της σημερινής κυβέρνησης διέκοπταν μαζί τις δίκες. Αυτός ο συνδυασμός των πρώην συντρόφων που σχηματίζουν κλοιό στα δικαστήρια και των εικόνων που αρχίζουν να θυμίζουν Ισπανία, είναι ό,τι χειρότερο για το επικοινωνιακό αφήγημα της κυβέρνησης, γιατί εκεί που οι δανειολήπτες κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους, στον ΣΥΡΙΖΑ χάνουν το ηθικό και επικοινωνιακό πλεονέκτημα πίστευαν ότι είχαν διασφαλίσει. Είναι κάτι που ακόμη και αν περίμεναν ότι κάποια στιγμή θα συμβεί, εμφανίζουν έκδηλη αδυναμία να το διαχειριστούν.
Στο χθεσινό non paper του Μαξίμου, κατηγορούν όλους τους άλλους για τον θόρυβο που γίνεται για τους πλειστηριασμούς αυτές τις μέρες, μόνο και μόνο για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι «με Σαμαρά ή Μητσοτάκη πρωθυπουργό τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα».
Καταγγέλλουν τον Δήμαρχο Αθηναίων για τους πλειστηριασμούς στην Αθήνα, την Αντιπολίτευση ότι εκμεταλλεύεται το θέμα, τα «γνωστά κέντρα» των ΜΜΕ που το αναδεικνύουν, τους άλλοτε συντρόφους «αλληλέγγυους» που αποκλείουν τα δικαστήρια και φτάνουν στο σημείο να κατηγορήσουν ακόμη τον δανειολήπτη στη Θεσσαλονίκη που δεν εκμεταλλεύτηκε τον νόμο Κατσέλη για να προστατεύσει την κατοικία του. Την ίδια ώρα παραδέχονται πως υπάρχουν τρύπες στο σύστημα προστασίας της πρώτης κατοικίας αναφέροντας πως «η περίπτωση της Θεσσαλονίκης ή κάποιες άλλες περιπτώσεις, δεν αναιρούν τον γενικό κανόνα προστασία της πρώτης κατοικίας».
Ο ΣΥΡΙΖΑ στήριξε στο παρελθόν όσο κανείς άλλος το κίνημα κατά των πλειστηριασμών σπιτιών και επένδυσε όσο κανείς άλλος στην προσδοκία της Σεισάχθειας. Αλλά ως κυβέρνηση της «κλήρωσε» να αντιμετωπίσει με δραστικές αποφάσεις ένα πρόβλημα για το οποίο αντικειμενικά δεν είχε την πλήρη ευθύνη. Αναγκάστηκε εκών άκων να σηκώσει το χαλί κάτω από το οποίο όλες ανεξαιρέτως οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν επιμελώς κρύψει τα 110 δις. ευρώ των κόκκινων και προβληματικών δανείων και να βρει λύσεις που κινούνται σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από όσα πρέσβευε.
Αλλά συνεχίζει να διαχειρίζεται σε μεγάλο βαθμό το θέμα με όρους επικοινωνίας και όχι ουσίας, όπως συνεχίζουν να κάνουν και οι πολιτικοί της αντίπαλοι.
Η πραγματικότητα, όμως, με την οποία εκατομμύρια οφειλέτες θα βρεθούν αντιμέτωποι από το τέλος της φετινής χρονιάς δεν είναι καθόλου ευχάριστη και κάποια στιγμή πρέπει να ειπωθεί η αλήθεια. Το κόκκινο ιδιωτικό χρέος των 230 δισ. ευρώ προς τράπεζες, εφορίες και Ταμεία είναι τόσο μεγάλο και η αδυναμία να εισπραχθεί τόσο έκδηλη, που οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις προορίζονται να αποτελέσουν ένα από τα βασικότερα εργαλεία είσπραξης χρεών.
Το έδαφος έχει ήδη στρωθεί από τη στιγμή που η κυβέρνηση συμφώνησε μέσα στο 2016 με τους δανειστές να αρθούν πλήρως όλοι οι περιορισμοί στους πλειστηριασμούς και να διατηρηθεί προσωρινά ένα σύνθετο και ιδιαίτερα αυστηρό πλαίσιο προστασίας μόνο για την πρώτη κατοικίας ως το 2018.
Ακόμη και αυτή η προστασία, όμως, προσφέρεται υπό δύο πολύ συγκεκριμένους όρους, πέραν των εισοδηματικών και λοιπών κριτηρίων: αφενός ότι ο δανειολήπτης θα ρυθμίσει το δάνειό του κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι οι πιστωτές δεν θα βρεθούν σε χειρότερη οικονομική θέση από αυτή που θα βρίσκονταν σε περίπτωση πλειστηριασμού, και αφετέρου ότι όλα τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία που θα κρίνει το δικαστήριο, θα μπορούν να κατάσχονται και να εκποιούνται προκειμένου να αποπληρώνονται οι πιστωτές.
