“Φιλοσοφία και Αρχιτεκτονική”. Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα προσέγγιση από την Αγγελική Κοτταρίδη στα ΚΒ’ Παύλεια

Δήμητρα Σμυρνή

Το Επιστημονικό Συνέδριο των φετινών Παυλείων, με θέμα «Απόστολος Παύλος και φιλόσοφοι», έκλεισε με την εισήγηση της Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας κ. Αγγελικής Κοτταρίδη, η οποία πρόσθεσε με το δικό της θέμα μια ιδιαίτερη πινελιά στο ούτως ή άλλως ενδιαφέρον συνέδριο, αφού στο κείμενό της συνδυάστηκε η Φιλοσοφία και η Αρχιτεκτονική με τον Κόσμο, την Ψυχή και με τη θεϊκή «ευταξία», όπως παρουσιάζεται στον Πλάτωνα.

Η εισηγήτρια, ξεκινώντας με τη φράση: «Θα μιλήσω για το σώμα των πραγμάτων και θα δούμε αν θα βρούμε και το πνεύμα» προϊδέασε το ακροατήριό της, το οποίο ήταν πυκνό και ποικίλο, για μια προσέγγιση, που σίγουρα, και μόνο απ’ αυτά τα πρώτα λόγια, δημιούργησε ενδιαφέρον.

Η όλη επιστημονική της θεώρηση του θέματος στηρίχτηκε στο Ανάκτορο των Αιγών, που χτίστηκε στα χρόνια του Φιλίππου, του πρώτου πεφωτισμένου ηγεμόνα, κατά το πλατωνικό πρότυπο.

Μιλώντας η κ. Κοτταρίδη για την πρόθεση της αρχιτεκτονικής του Ανακτόρου να συζεύξει την εξουσία με την πνευματική ζωή, μίλησε για τη δύναμη αυτού του αρχιτεκτονικού μοντέλου να διασχίσει μέσα από το χρόνο τις αποστάσεις και να φτάσει στην Ανατολή μέσα από τα Ελληνιστικά χρόνια και αργότερα μέχρι τη Ρώμη.

Με κατατοπιστικές διαφάνειες και λόγο χειμαρρώδη, στηριγμένο στη μελέτη χρόνων του αντικειμένου, έδωσε την ιδιαίτερη σημασία του περιστυλίου, τονίζοντας το ρόλο του στην πολιτική ζωή και εντυπωσιάζοντας με την αποκάλυψη της τεράστιας χωρητικότητάς του.

Εκείνο όμως που συνέδεσε την Αρχιτεκτονική με τη Φιλοσοφία στην εισήγηση ήταν η «μαγική αναλογία των αριθμών» στην κατασκευή του Ανακτόρου, καθώς ο μελετητής βλέπει να προβάλλει εμφανώς «το χρυσό τρίγωνο του Πυθαγόρα».

Με βάση τη φράση του Πλάτωνα στον «Τίμαιο», «Ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο την ψυχή, που βασίζεται στην αλληλουχία των αριθμών», επιλέγει ο Φίλιππος το κάλλιον, το άριστον, συνδυάζοντας σώμα και πνεύμα, συνυφασμένα στην ιδέα της ελληνικής ομορφιάς, σύμβολο της πεφωτισμένης δεσποτείας του, που θα διασπαρεί με το γιο του, τον Αλέξανδρο, αρχικά μέχρι τα βάθη της Ανατολής, και αργότερα σ’ όλον τον κόσμο.

Και αν πάρουμε υπόψιν μας, σύμφωνα με όσα κατέθεσε η κ. Κοτταρίδη, ότι ο Αριστοτέλης έζησε σ’ αυτό το Ανάκτορο, αλλά και τη φράση του Αποστόλου Παύλου « Εν αρχή ην ο Λόγος και ο Λόγος ην ο Θεός» τότε αποκαλύπτονται και οι βαθύτερες σχέσεις που διέπουν τον Κόσμο και κατ’ επέκταση και οι σχέσεις μεταξύ Αρχιτεκτονικής και Φιλοσοφίας.

Μια ενδιαφέρουσα εισήγηση από μια επιστήμονα, με ιδιαίτερα ελκυστικό λόγο.