“Το πένθιμο φορτίο – Μια συγκλονιστική ιστορία από τη Μικρασιατική Καταστροφή” του Νίκου Καραβέλου
Ήταν Δεκέμβρης του 1924, λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Ένα σκοτεινό πλοίο έμπαινε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Κανείς δεν ήξερε τι μετέφερε, εκτός, ίσως, από τις ελληνικές αρχές, που το απέκρυψαν για να μην κακοκαρδίσουν τους Βρετανούς πλοιοκτήτες και τους Γάλλους ιδιοκτήτες του φορτίου. Το μαύρο πλοίο είχε το παράξενο όνομα «ΖΑΝ Μ.».
Οι εργάτες του λιμανιού πληροφορήθηκαν το περιεχόμενο του φορτίου και αντέδρασαν έντονα, εμποδίζοντας το πλοίο να αποπλεύσει. Με παρέμβαση, όμως, του Άγγλου πρόξενου και την επέμβαση, προφανώς, των δυνάμεων καταστολής, το πλοίο, εντέλει, απέπλευσε για τη Μασσαλία, τον τόπο προορισμού του.
Ποιο ήταν το σκοτεινό φόρτωμα που τόσο αγρίεψε τους δουλευτές του λιμανιού ;
Η εφημερίδα «ΖΑΝ Μ» την 13.12.1924 έγραψε :
«Ήταν τα οστά Ελλήνων ηρώων … ήταν τα οστά των Ελλήνων στρατιωτών που μετά τας ομαδικάς σφαγάς και εξοντώσεις αργοπέθαιναν εις στα στρατόπεδα αιχμαλώτων, από τα οποία το φοβερότερον ήτο το στρατόπεδον του Ουσάκ»…. Το προσεγγίσαν εις την Θεσσαλονίκην αγγλικόν πλοίον «ΖΑΝ Μ.» μετέφερε 400 τόνους οστών Ελλήνων από τα Μουδανιά. Οι εργάται του λιμένος Θεσσαλονίκης πληροφορηθέντες το γεγονός, ημπόδισαν το πλοίον να αποπλεύση. Επενέβη όμως ο Άγγλος πρόξενος και επετράπη ο απόπλους». (1)
Επίσης η εφημερίδα «NEW YORK TIMES» τον Δεκέμβρη του 1924 με τίτλο «Μια απίθανη ιστορία από ένα φορτίο με ανθρώπινα οστά», έγραψε την είδηση : «Η Μασσαλία είναι σε αναταραχή από μια ασύλληπτη ιστορία, που οφείλεται στην άφιξη στο λιμάνι ενός πλοίου που φέρει βρετανική σημαία και ονομάζεται «ΖΑΝ Μ.» και μεταφέρει ένα μυστήριο φορτίο 400 τόνων ανθρώπινων οστών για να χρησιμοποιηθούν στις εκεί βιομηχανίες. Λέγεται ότι τα οστά φορτώθηκαν στα Μουδανιά και στη θάλασσα του Μαρμαρά και είναι τα απομεινάρια θυμάτων από τις σφαγές στη Μικρά Ασία …» (2)
Για το ίδιο θέμα και η γαλλική εφημερίδα «MIDI» με τίτλο «Cargaison funebre» (πένθιμο φορτίο), παρέθεσε την είδηση : «Συζητιέται πολύ στη Μασσαλία η προσεχής άφιξη του πλοίου μεταφοράς εμπορευμάτων «ΖΑΝ Μ.» που μεταφέρει για τις βιομηχανίες της Μασσαλίας 400 τόνους ανθρώπινα λείψανα …».
Αυτά τα ανθρώπινα λείψανα αντιστοιχούσαν σε 50.000 ανθρώπινες υπάρξεις, που είχαν ζωή, προοπτικές, χαρές, λύπες και όνειρα. Εξοντώθηκαν στον βωμό του κέρδους. Στην ακμή της ηλικίας τους. Άνθρωποι, που δεν τους άφησαν ήσυχους ούτε κι όταν έλιωσαν οι σάρκες τους. Νεκροί, που δεν τους επέτρεψαν ούτε την ησυχία ενός τάφου.
Οι κεμαλικοί ήταν οι πρώτοι έμπρακτοι ρατσιστές. Αυτοί και ο ηγέτης τους, ο Μουσταφά Κεμάλ, εφάρμοσαν πρώτοι στην πράξη τις «ιδέες» των θεωρητικών του ρατσισμού, Γκομπινώ και Τσάμπερλαιν. Οι ίδιοι, πρώτοι, υποστήριξαν τις παρανοϊκές θεωρίες περί καθαρότητος της φυλής (ενν. της τουρκικής). Ήταν οι πρώτοι έμπρακτοι ναζιστές, πριν από τους Τεύτονες, που φέρουν επίσημα τον τίτλο.
Οι κεμαλικοί φονιάδες έδρασαν «κατά φύσιν». Παρά φύσιν ενεργούν οι υποστηρικτές, ηγέτες, ιστορικοί και κόλακες, που αναγορεύουν ακόμα τον Κεμάλ, έναν αιμοσταγή συμμορίτη, σε μεταρρυθμιστή και θεμελιωτή της (ανύπαρκτης) «αστικής τάξης» της Τουρκίας.
Οι κεμαλικοί φονιάδες ήταν αυτοί που ήταν.
Οι καπιταλιστές είναι αυτοί που είναι πάντα : κερδοσκόποι, δολοφόνοι και τυμβωρύχοι. Κατά φύσιν εγκληματίες, μια και το κέρδος, συνάπτεται άρρηκτα με το έγκλημα στο διάβα της ιστορίας.
Αυτούς τους 50.000 ανθρώπους, αφού τους σκότωσαν, τους μετέτρεψαν σε 400 τόνους ανθρώπινα οστά. Τους μάζεψαν σε κιβώτια και τους έστειλαν να γίνουν κουμπιά και άλλα κοκκάλινα είδη στη Μασσαλία. Με βάση κάποιες γραπτές συμφωνίες ανάμεσα σε Γάλλους βιομηχάνους, Τούρκους εμπορικούς κατσαπλιάδες, Άγγλους πλοιοκτήτες και τραπεζίτες που, φυσικά, χρηματοδότησαν τη «συναλλαγή».
Καπιταλισμός είναι το σύστημα που αναγνωρίζει μόνο ό,τι προσφέρει κέρδος και το μεγιστοποιεί. Το σύστημα που εκμεταλλεύεται όχι μόνο την ανθρώπινη ζωή, αλλά και τον θάνατό της. Που αξιοποιεί όχι μόνο τα σώματα εν ζωή, αλλά και τα λείψανα μετά θάνατον. Είναι το μοναδικό σύστημα στην ιστορία της ανθρώπινης περιπέτειας που όχι μόνο σκοτώνει, αλλά εκμεταλλεύεται και το αποτέλεσμα των εγκλημάτων του κατά τρόπο κερδοφόρο.
Καπιταλισμός είναι το μαύρο πλοίο «ΖΑΝ Μ.», που εκείνες τις γιορτινές μέρες του Δεκέμβρη του 1924, πριν από 92 χρόνια, είχε καταπλεύσει στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης μεταφέροντας στα αμπάρια του ένα πένθιμο και σκοτεινό φορτίο : 400 τόνους ανθρώπινα οστά δολοφονημένων ανθρώπων για τις «ανάγκες της γαλλικής βιομηχανίας».
400 τόνους λείψανα που αντιστοιχούσαν σε 50.000 ανθρώπινες ζωές που αφανίστηκαν για το κέρδος.
Απέναντι σε αυτό το αποτρόπαιο παιχνίδι των καπιταλιστών, κορυφαία ταξική πράξη αντίστασης ήταν, αναμφίβολα, η συνειδητή και γενναία αντίδραση των εργατών στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Νίκος Καραβέλος
1. Βλάσσης Αγτζίδης «Εισαγωγή στο βιβλίο του Μιχαήλ Αγγέλου Η μικρασιατική τραγωδία»
2. Μιχαήλ Αγγέλου «Η μικρασιατική τραγωδία υπ’ αυτόπτου μάρτυρος», εκδ. Κυριακάτικη
