«Ἐὰν τὸ Πάσχα εἶναι ἡ λαμπροτάτη τοῦ Χριστιανισμοῦ ἑορτή, τὰ Χριστούγεννα βεβαίως εἶναι ἡ συγκινητικωτάτη» γράφει στὴν Ἐφημερίδα τῆς 25ης Δεκεμβρίου τοῦ 1887 ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης.
Ωστόσο, πόσο συγκινητικωτάτη μπορεί να είναι η γιορτή της γέννησης του Χριστού όταν μετατρέπεται σε γιορτή της κατανάλωσης, των δώρων, έστω των δώρων της κρίσης, του περίκλειστου ευδαιμονισμού και της καλοπέρασης. Όταν η ίδια μέρα για πολλούς ανθρώπους είναι άλλη μια μέρα που συνεχίζονται οι θλίψεις και οι δοκιμασίες. Κι όμως αν θυμόμασταν τα λόγια του Ελύτη,
Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος
να ‘ν’ ήμερος να ‘ναι άκακος
λίγο φαΐ λίγο κρασί
Χριστούγεννα κι Ανάσταση
τότε οι δυστυχισμένοι και οι παραπεταμένοι θα ήταν λιγότεροι και το χάσμα που τους χωρίζει από τους ευτυχισμένους και τους καλότυχους θα είχε γεφυρωθεί. Ωστόσο,
Αντέχονται σχεδόν όλες οι δοκιμασίες,
αυτό δα έλειπε, από τέτοιες περιπέτειες
να μη βγαίνεις ζωντανός, κι ίσως στο τέλος πάλι ολόρθος,
γράφει ο Γιάννης Καρατζόγλου, στο ποίημα του Χριστούγεννα,
όμως πώς να γιορτάσεις τα Χριστούγεννα όταν όπως ο ίδιος ποιητής λέει πως
Τα παιδιά με τα τριγωνάκια
φέτος πεθαίνουν∙
ως και η θάλασσα κοχλάζει –τέτοιον καιρό.
Απ’ ότι φαίνεται συμβαίνει αυτό στον κόσμο μας γιατί αφεθήκαμε να γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα χωρίς Χριστό. Γιατί τελευταία επιτρέψαμε να μετατραπεί η γιορτή αυτή της αγάπης σε μια ψευτογιορτή όπου τα εγωιστικά πάθη μας στέρησαν κάθε μορφή πνευματικότητας. Κι όμως Χριστούγεννα δεν γιορτάζει αυτός που έχει χρήματα, αλλά αυτός που έχει πίστη. Αυτός που αναμετράται με τον εαυτό του και το πρόσωπο του Άλλου που έχει ανάγκη, αυτός που συλλογίζεται τις ψυχές εκείνων που δεν είναι σε θέση να χαρούνε τον καιρό που οι άλλοι χαίρονται.
Η γιορτή των Χριστουγέννων με Χριστό αποτελεί δοκιμασία άσκησης, παράδειγμα δοτικότητας, υπαρκτική περιπέτεια έτσι όπως την καταθέτει η ποιήτρια Ζωὴ Καρέλλη.
Αμήν αμήν λέγω, Κύριε,
συγχώρησε την αδυναμία μου,
χώρον χάρισε στην αδυναμία μου, Κύριε,
με την αδυναμία μου να χωρέσω στην έκκληση
της ψυχής μου. Συγχώρεσε
της ψυχής τη στειρότητα.
Η γιορτή των Χριστουγέννων με Χριστό μας οδηγεί στη συνάντηση μαζί Του, που περνά μέσα από τη συνάντηση με τον πλησίον μας και σε τελική ανάλυση στην ανταπόκριση στις ανάγκες του με αγαπητική διάθεση. Γιατί όπως έλεγε ο Γέροντας Πορφύριος
«Ὅποιος ἀγαπάει λίγο δίνει λίγο, ὅποιος ἀγαπάει περισσότερο δίνει περισσότερο, κι ὅποιος ἀγαπάει πάρα πολὺ τί ἔχει ἀντάξιο νὰ δώσει; Δίνει τὸν ἑαυτό του…»
Αλέξανδρος Ζαφειρόπουλος