“Παιδεία: «Εθνικός διάλογος»… για προαποφασισμένα”, του Χρήστου Κάτσικα

Σε πρόσφατη μάλιστα συνέντευξή του,11 Οκτώβρη 2015, δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «εκκρεμεί μια συνολική πρόταση για αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης με χρονικό ορίζοντα την άνοιξη. Ομως θα προηγηθεί ο εθνικός και κοινωνικός διάλογος για την εκπαίδευση».

Ωστόσο, όπως μπορούμε να διαβάσουμε στο τρίτο Μνημόνιο που ψηφίστηκε στις 13 Αυγούστου 2015 στη Βουλή και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ στις 14 Αυγούστου (Ν. 4336 «Συνταξιοδοτικές διατάξεις – Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης»), όλα αυτά τα εκπαιδευτικά ζητήματα, καθώς και όλα όσα υποτίθεται ότι θα «συζητηθούν» στον «εθνικό/κοινωνικό διάλογο», έχουν ήδη συμφωνηθεί με την τρόικα και αποτελούν νόμο του ελληνικού κράτους!

Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από το ΦΕΚ (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, αρ.φ. 94, Ν. 4336/14-8-2015, σελ. 1026-1027):

«Εκπαίδευση. Οι αρχές θα διασφαλίσουν τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό του τομέα της εκπαίδευσης σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές της Ε.Ε. και αυτό θα τροφοδοτήσει την προγραμματισμένη ευρύτερη στρατηγική ανάπτυξης. Οι αρχές, σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες, θα επικαιροποιήσουν, έως τον Απρίλιο του 2016, την αξιολόγηση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος που εκπόνησε ο ΟΟΣΑ το 2011.

»Η εν λόγω επανεξέταση θα καλύπτει όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένων των δεσμών μεταξύ έρευνας και εκπαίδευσης και της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων με σκοπό την ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας (βλ. επίσης ενότητα 4.2).

Με βάση τις συστάσεις της επανεξέτασης, οι αρχές θα εκπονήσουν επικαιροποιημένο εκπαιδευτικό σχέδιο δράσης και θα υποβάλουν προτάσεις για δράσεις το αργότερο έως τον Μάιο του 2016, οι οποίες θα εγκριθούν έως τον Ιούλιο του 2016 και, εφόσον είναι δυνατόν, τα μέτρα θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ πριν από το ακαδημαϊκό έτος 2016 – 2017.

Ειδικότερα, οι αρχές δεσμεύονται να ευθυγραμμίσουν τον αριθμό διδακτικών ωρών ανά μέλος του προσωπικού, καθώς και την αναλογία μαθητών ανά τάξη και ανά εκπαιδευτικό με τις βέλτιστες πρακτικές των χωρών του ΟΟΣΑ, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2018. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων θα συνάδει με το γενικό σύστημα αξιολόγησης της δημόσιας διοίκησης.

Οι αρχές θα διασφαλίσουν τη δίκαιη μεταχείριση όλων των φορέων παροχής εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανόμενων των ιδιωτικών ιδρυμάτων, καθορίζοντας ελάχιστα πρότυπα».

Οπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών ΠΕ Α’ Αθήνας, Δημήτρης Μαριόλης, αυτό σημαίνει, σε απλά ελληνικά, ότι ο βαθμός προώθησης του «νέου σχολείου» της Αννας Διαμαντοπούλου θα αξιολογηθεί τον Απρίλιο του 2016, ενώ η επαναφορά της αξιολόγησης, η αύξηση του διδακτικού ωραρίου και άλλα πολλά θα προωθηθούν με προτάσεις που θα υποβάλει προς έγκριση τον Μάιο του 2016 το υπουργείο στα κλιμάκια της τρόικας.

Τα υπόλοιπα περί «εθνικού διαλόγου» μάλλον απευθύνονται σε όσους δεν έχουν μπει στον κόπο να ρίξουν μια ματιά στο τρίτο Μνημόνιο.

«Καταιγίδα» αλλαγών

Το «manual» της εκπαιδευτικής πολιτικής της νέας ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας περιλαμβάνει σειρά παρεμβάσεων που έχουν τη μορφή «παραδοτέων», καθώς ορίζονται με λεπτομέρειες τόσο το περιεχόμενό τους όσο και ο χρόνος υλοποίησής τους.

Οι αλλαγές αυτές επικεντρώνονται ουσιαστικά σε 4 βασικούς άξονες για την περίοδο 2015-2016:

● Μείωση του κόστους της εκπαίδευσης

● Αξιολόγηση όλων των παραγόντων της σε σύνδεση με επιδόσεις, αποτελεσματικότητα και μισθούς

● Μαθητεία για την πλειοψηφία των αποφοίτων της τεχνικής εκπαίδευσης και περιφερειακές συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.

● Επιχειρηματικότητα, σε όλο το μήκος και το πλάτος της εκπαιδευτικής διαδικασίας, μεγαλύτερη συμμετοχή των εργοδοτών και μεγαλύτερη χρήση της ιδιωτικής χρηματοδότησης.

Ολα τα παραπάνω θα συνοψιστούν έως τον Μάιο του 2016, με τη βοήθεια «ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων» των διεθνών Οργανισμών, σε νέο επικαιροποιημένο εκπαιδευτικό σχέδιο δράσης.

Δεσμεύσεις και παραδοτέα

Οι βασικές δεσμεύσεις-παραδοτέα που περιλαμβάνει το 3ο Μνημόνιο για την εκπαίδευση πιο συγκεκριμένα ανά μήνα καθορίζονται:

1. Μεταρρύθμιση ενιαίου μισθολογίου με ισχύ από 1ης Ιανουαρίου σε συνάρτηση με τις δεξιότητες, τις επιδόσεις, τις αρμοδιότητες και τη θέση του προσωπικού.

Εως το 2018, μεταρρύθμιση με σκοπό βελτιωμένη δομή με περιγραφές καθηκόντων που θα αντανακλάται στο μισθολόγιο (παραδοτέο τον Οκτώβριο του 2015). Εναρξη ισχύος νέου μισθολογίου από 1/1/2016.

2. Νομοθέτηση νέου πλαισίου αξιολόγησης των επιδόσεων όλου του προσωπικού, με σκοπό καλλιέργεια πνεύματος επίτευξης αποτελεσμάτων.

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων θα συνάδει με το γενικό σύστημα αξιολόγησης της δημόσιας διοίκησης (Νοέμβριος 2015).

3. Εκσυγχρονισμός κι επέκταση επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με βάση τη μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε το 2013 (Ν. 4186/2013) και με παραδοτέα:

α) Θέσπιση πλαισίου ποιότητας για μαθητεία.

β) Δημιουργία συστήματος αναγκών-δεξιοτήτων για αναβάθμιση προγραμμάτων και πιστοποίησης.

γ) Δρομολόγηση πιλοτικών συμπράξεων με περιφερειακές αρχές και εργοδότες για 2015-16.

δ) Χάραξη ολοκληρωμένου σχεδίου εφαρμογής υπουργείου Εργασίας, υπουργείου Παιδείας και ΟΑΕΔ με σκοπό την παροχή των απαιτούμενων θέσεων μαθητείας για όλους τους σπουδαστές ΕΠΑΣ – ΙΕΚ έως το 2016 και 33% σπουδαστών ΕΠΑΛ έως 2016-17.

ε) Διασφάλιση μεγαλύτερης συμμετοχής εργοδοτών και μεγαλύτερη χρήση ιδιωτικής χρηματοδότησης (Δεκέμβριος 2015).

4. Καθορισμός τριετούς στρατηγικής μεταρρυθμίσεων στο Δημόσιο (οικοδόμηση ικανοτήτων, αποπολιτικοποίηση δημόσιας διοίκησης). Βασικά παραδοτέα:

α) Διαδικασίες προσλήψεων για διευθυντικά στελέχη.

β) Προγραμματισμός ανθρώπινων πόρων για έγκαιρη αξιολόγηση και προσλήψεις.

γ) Σύστημα αξιολόγησης επιδόσεων. δ) Θέσπιση νέου συστήματος μόνιμης κινητικότητας (Δεκέμβριος 2015).

5. Επικαιροποίηση Εκθεσης ΟΟΣΑ – αξιολόγηση εκπαιδευτικού συστήματος (έως Απρίλιο 2016)

6. Επικαιροποιημένο εκπαιδευτικό σχέδιο δράσης. Με βάση συστάσεις επανεξέτασης και υποβολή προτάσεων για δράσεις (έως τον Μάιο 2016)

7. Ευθυγράμμιση αριθμού διδακτικών ωρών ανά μέλος προσωπικού και αναλογία μαθητών ανά εκπαιδευτικό, με βέλτιστες πρακτικές ΟΟΣΑ (έως τον Ιούνιο 2018).

Στο τρίτο Μνημόνιο, που αποτελεί ήδη νόμο, στην ενότητα «Αγορά εργασίας και ανθρώπινο κεφάλαιο» ρητά υπογραμμίζεται ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι «οδηγίες» του ΟΟΣΑ – «Εκθεση του ΟΟΣΑ: Καλύτερες Επιδόσεις και Επιτυχείς Μεταρρυθμίσεις στην Εκπαίδευση». Τι ακριβώς, όμως, λέει ο ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση στη χώρα μας;

■ Μείωση μισθολογικού κόστους εκπαιδευτικών, με μείωση εκπαιδευτικών, αύξηση ωραρίου, μείωση σχολείων, τάξεων και συγχωνεύσεις.

■ Σύνδεση επαγγελματικής-βαθμολογικής εξέλιξης, αμοιβής εκπαιδευτικών με αξιολόγηση μαθητών, σχολείων και ατομική αξιολόγηση, ώστε σε περιόδους κρίσης να αμείβονται οι πιο αποτελεσματικοί.

■ Τυποποιημένη αξιολόγηση των επιδόσεων των μαθητών (μια μορφή ήταν η Τράπεζα Θεμάτων που πρότεινε η έκθεση του ΟΟΣΑ, ανάμεσα σε άλλες μορφές που εφαρμόζονται).

■ Εξωτερική αξιολόγηση όλων -μαθητών, εκπαιδευτικών, σχολείων- και επιπτώσεις σε αξιολογούμενους ώστε το σύστημα «να μη στερείται σοβαρότητας».

■ Μετατόπιση από το τρέχον σύστημα κατανομής πόρων σε εφάπαξ επιχορηγήσεις που θα κατανέμονται στις περιφέρειες βάσει της αρχής «τα χρήματα ακολουθούν τον μαθητή».

■ Περιορισμός του συνολικού αριθμού των εισακτέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, σε αριθμό συγκρίσιμο με τον μέσο όρο εισακτέων στην Ε.Ε., με αύξηση των εισακτέων στα ΤΕΙ και κλείσιμο τμημάτων, αύξηση επιμερισμού κόστους στους φοιτητές, ευθυγράμμιση των δηλώσεων ικανοτήτων (κάποτε τα λέγαμε επαγγελματικά δικαιώματα) με το νέο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων.

Μηχανή του χρόνου

Ουσιαστικά, με βάση τις δεσμεύσεις που απορρέουν από το νέο νομοθετικό πλαίσιο, έχουμε μια επιστροφή στο παρελθόν, σαν μια μηχανή του χρόνου να γυρίζει πίσω τους εκπαιδευτικούς πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, όταν η εκπαιδευτική κοινότητα βρισκόταν κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη των διαθεσιμοτήτων, των συγχωνεύσεων, της αύξησης του ωραρίου εργασίας, της αξιολόγησης με τα οποία επιχειρούνταν να δημιουργηθούν «δεξαμενές» κινητικότητας-απόλυσης και να καθηλωθούν μισθολογικά οι εκπαιδευτικοί με βάση τη σύνδεση της αξιολόγησης με το ενιαίο μισθολόγιο-βαθμολόγιο και τις ποσοστώσεις του.

efsyn.gr