«Μικρή Λειτουργία της Άνοιξης»

Η πρώτη ποιητική συλλογή του Θωμά Παπαστεργίου

«Με χώμα και σύννεφο φτιάχνεται ο άνθρωπος»

Μετά από δημοσιεύσεις ποιημάτων του σε αρκετά περιοδικά και σε δυο ποιητικές ανθολογίες , ο Βεροιώτης ποιητής Θωμάς Παπαστεργίου προχωρεί στην έκδοση της πρώτης ποιητικής του συλλογής, με τίτλο «Μικρή Λειτουργία της Άνοιξης», (εκδόσεις Ars Poetica).

Ο Παπαστεργίου διακρίνεται για την ποιητική ορμή του νέου, που έχει τη διάθεση να ανακαλύψει και να ζήσει τις πιο κρυφές πτυχές της ζωής, και να τις δείξει ταυτόχρονα στους άλλους, με τους στίχους του.
Αυτή η ασυγκράτητη νεανική ορμή είναι εμφανής σε πολλά σημεία της συλλογής.

«Το νερό,
το νερό πρέπει να ψάξουμε,
του κορμιού το καθαρό νερό
το δροσερό στη ρίζα του δένδρου».
Μα οι αξίνες μας ακόμη ανίσχυρες
στη σκληράδα του φλοιού

Η ποίηση του, που ο κύριος κορμός της αναδίδει έναν έντονο ερωτισμό, έναν ερωτισμό που παίρνει διαστάσεις μυσταγωγίας –δεν είναι τυχαίος ο τίτλος «Λειτουργία της Άνοιξης»- χτίζει με λέξεις, εικόνες και συναισθήματα, έναν κόσμο, όπου ο ίδιος ο ποιητής κρατά για τον εαυτό του το ρόλο του μύστη.

Στη μήτρα σου κυοφορείται το φως
Ο σπόρος του καλού και του κακού
που πυρπολεί τα θεμέλια της ανθρωπότητας
που πυρπολεί σχολειά και βιβλιοθήκες,
εκκλησίες και δικαστήρια,
που πυρπολεί το ήθος και τους κώδικες

Κάποιες φορές όμως, όταν τον απασχολούν μεγαλεπήβολες συλλήψεις, όπως στην περίπτωση της πρώτης ενότητας, που δίνει και τον τίτλο σ’ όλη τη συλλογή, αποκαλύπτεται πως πολλές ξένες επιδράσεις μένουν αναφομοίωτες («Χαίρε γυναίκα που φωτίζεις τον κόσμο/ Χαίρε, συ που κυοφορείς/… Χαίρε πηγή του φωτός ατελείωτη….) και πως ο χρόνος ωρίμανσης αυτών των συλλήψεων δεν έχει ακόμα συμπληρωθεί.
Αντίθετα, όταν η ποίησή του κινείται σε χώρους απλούς και λιγότερο απαιτητικούς, τότε αναπνέει καλύτερα, γίνεται πιο οικεία και περισσότερο ελκυστική για τον αναγνώστη. Έτσι, ακούγεται άλλοτε νοσταλγική:

Ήταν η εποχή που έφερνε βάλσαμο
στις καρδιές μας ο αέρας
και φώτιζε τα μάτια μας στο λιόγερμα
Η εποχή που ο ουρανός ήταν ακόμα
σιμά στη γη
και τα πουλιά να πιάσεις μπορούσες
στο πέταγμα τους…

άλλοτε κριτική:

…Και το βαρύ πουκάμισο που κάναμε σημαία
ξέφτισε από τον άνεμο και την πολλή αρμύρα
και τώρα ακυβέρνητοι στη μέση του πελάγου
σαλπάρουμε και φεύγουμε, προς το νοτιά τραβούμε

κι άλλοτε τρυφερή:

Καθώς σμίγουμε στην κόψη του ονείρου
πίσω απ’ τ’ ανάκατα μαλλιά
ένα κορίτσι μού χαμογελά
γυμνό
που άφησε τον άνεμο στο στήθος του να παίζει…

Αναμφισβήτητα με τα μικρά ποιήματα πετυχαίνει ένα πολύ καλύτερο αποτέλεσμα

Κάθε βράδυ
ζωγραφίζω
με κίτρινη μπογιά
έναν ήλιο, στον παλιό μαντρότοιχο.
Κάθε πρωί
ο ήλιος
χαμογελάει συγκαταβατικά
κι εξαφανίζει, απ’ τον μαντρότοιχο, την ανόητη ζωγραφιά.

Κάποιες εικόνες του, μάλιστα, απλές στην καταγραφή, αλλά ιδιαίτερα ευρηματικές στη σύλληψη, προκαλούν στον αναγνώστη ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον

Κοιμάσαι γυμνή
Ξυπνάς μόνη
Κι αφήνεις ορθάνοιχτο το παράθυρο στον ήλιο
Αχ, ν’ άφηνες μια χαραμάδα και για μένα ανοιχτή
ειπ’ η σελήνη

——–

Ο αέρας στη ράχη της Αστυπαλιάς
σφυρίζει καθισμένος σ’ ένα πεζούλι.
Γυμνός, με γαλάζια μποτίνια
και γαλάζιο κασκέτο στα μαλλιά
κλέβει πολύτιμα φωνήεντα
-σαν μικρό παιδί-
απ΄ τα χείλη των ανθρώπων.
Τα τοποθετεί προσεκτικά
το ένα δίπλα στ’ άλλο
στα καφασωτά των παραθυριών,
μπροστά απ’ τις ξύλινες πόρτες
με τις ζωντανές χαραμάδες,
δίπλα απ’ τις γλάστρες με το βασιλικό,
για να φέγγουν
τώρα που βραδιάζει.
Τα σπίτια ξεντύνονται
σκεπάζονται το φως των φαναριών
γέρνουν απ’ το ‘να πλάι
κι αποκοιμιούνται

Τα περισσότερα ποιήματα της συλλογής, που υπάγονται στην ενότητα «Μικρογραφίες του καλοκαιριού», αποδεικνύουν , λοιπόν, πως τα μικρά ολιγόστιχα ποιήματα χτίζουν πιο στέρεα το ποιητικό του προφίλ.

Ο Θωμάς Παπαστεργίου φαίνεται πως, μ’ αυτήν την πρώτη ποιητική του συλλογή, άλλοτε αφαιρώντας και άλλοτε προσθέτοντας στο σώμα της ποίησής του, μπορεί να προχωρήσει μακρύτερα, γιατί στο λόγο του υπάρχει όχι μόνο η ευαισθησία αλλά και η αγωνία για την ποίηση.

Αγωνία που εκφράζεται ανάγλυφα σ’ ένα από τα καλύτερα ποιήματά του.

Φωνήεντα κρυμμένα
πίσω απ’ την αυστηρότητα των λέξεων
επαναστατούν
και ξεχύνονται άτακτα στον αέρα.
Κόκκινα ααα και κίτρινα εεε
φωτίζουν την ατμόσφαιρα.
Ζευγαρώνουν συνεχώς.
Γράφονται πάνω σε τοίχους και κορμιά
και ζητούν απεγνωσμένα καταφύγιο
στην προσοχή σου.