Ο Χαλίλ Γκιμπράν και ο «κήπος» των στοχασμών του

Σημειώσεις στο περιθώριο…

Διαβάστηκε πολύ, αγαπήθηκε πολύ, και η ίδια η ζωή μάς έκανε κάποιες φορές να μιλήσουμε συνειδητά με τα δικά του λόγια, με τους δικούς του στίχους.

Λιβανέζος ο Χαλίλ Γκιμπράν (1883-1931), από φτωχή οικογένεια της Βηρυτού, αναγκάζεται να μεταναστεύσει στην Αμερική ,όπου ανοίγονται καινούργιοι δρόμοι για το μυαλό και την ευαισθησία του.
Μορφώνεται, ανακαλύπτουν και σέβονται το ταλέντο του στο σκίτσο και αργότερα στη ζωγραφική, αλλά γίνεται παγκόσμια γνωστός με το πρώτο του βιβλίο «Ο Προφήτης- Ο κήπος του Προφήτη», μια σειρά ποιητικών στοχασμών, που αντέχουν ακόμη και στις μέρες μας , σχεδόν έναν αιώνα από το θάνατο του δημιουργού τους.

Η ποίηση του Γκιμπράν έχει την ιδιοτυπία να συνδυάζει την ήρεμη φιλοσοφική σκέψη της Ανατολής με τη μοντέρνα σύλληψη του κόσμου της Δύσης. Γι αυτό για πολλούς τα έργα του αποτέλεσαν μια γέφυρα ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση.

Τρυφερός, ονειροπόλος, ανυποχώρητος σε έννοιες, όπως η ανθρωπιά και η δικαιοσύνη, συνδυάζει τη βαθιά φιλοσοφική σκέψη με τη μουσική της ποίησης.

Σκέψεις του, όπως αυτές για τη μοίρα των λαών, (ο ίδιος έζησε τη δραματική εμπειρία να γεννηθεί σε κατεχόμενη χώρα), ή σκέψεις για τα παιδιά ή την αγάπη, διαβάζονται και ξαναδιαβάζονται χωρίς να χάνουν ούτε τη διαχρονικότητά τους ούτε την αξία τους. Μοιάζουν με το παλιό κρασί που ωριμάζει.

Για τους λαούς έγραψε:

…Το έθνος να λυπάστε αν φορεί ένδυμα που δεν το ύφανε.
Ψωμί αν τρώει αλλά όχι απ’ τη σοδειά του.
Κρασί αν πίνει, αλλά όχι από το πατητήρι του.
Το έθνος να λυπάστε που δεν υψώνει τη φωνή παρά μονάχα στη πομπή της κηδείας.
Που δεν συμφιλιώνεται παρά μονάχα μες τα ερείπιά του.
Που δεν επαναστατεί παρά μονάχα σαν βρεθεί ο λαιμός του ανάμεσα στο
σπαθί και την πέτρα.
Το έθνος να λυπάστε που έχει αλεπού για πολιτικό, απατεώνα για
φιλόσοφο, μπαλώματα και απομιμήσεις είναι η τέχνη του.
Το έθνος να λυπάστε που έχει σοφούς από χρόνια βουβαμένους…

Για τα παιδιά:

…Τα παιδιά δεν είναι δικά σας παιδιά.
Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της ζωής
για τον εαυτό της.
Έρχονται στον κόσμο μέσα από σας
αλλά δεν προέρχονται από εσάς
και παρότι είναι μαζί σας, δεν ανήκουν σε σας.

Μπορείτε να τους δώσετε την αγάπη σας
όχι όμως τις σκέψεις σας
Γιατί έχουν τις δικές τους σκέψεις.
Μπορείτε να στεγάσετε το σώμα τους
όχι όμως την ψυχή τους.
Γιατί η ψυχή τους ζει στο σπίτι του αύριο
που εσείς δεν μπορείτε να το επισκεφτείτε
ούτε καν στα όνειρά σας.
Μπορείτε να πασχίσετε να τους μοιάσετε
μην προσπαθείτε όμως να τα κάνετε να σας μοιάσουν.
Γιατί η ζωή δεν πηγαίνει πίσω
ούτε μένει στο χτες.

Είστε τα τόξα απ’ τα οποία τινάζονται
σαν ζωντανές σαΐτες τα παιδιά σας.
Ο τοξότης βλέπει στόχο στη γραμμή του Απείρου
και σας λυγίζει με τη δύναμή Του ώστε οι σαΐτες Του
να φύγουν γοργά και να φτάσουν μακριά.
Δεχτείτε το λύγισμά σας στα χέρια Του με χαρά.
γιατί αυτός, όπως αγαπά τη σαΐτα που εκτοξεύεται
αγαπά και τόξο που είναι σταθερό…

Για την αγάπη:

…Όταν η αγάπη σε καλεί, ακολούθησε την,
μ’ όλο που τα μονοπάτια της είναι τραχιά κι απότομα.

Κι όταν τα φτερά της σ’ αγκαλιάσουν
παραδώσου, μ’ όλο που το σπαθί που είναι κρυμμένο
ανάμεσα στις φτερούγες της μπορεί να σε πληγώσει.

Κι όταν σου μιλήσει, πίστεψε την, μ’ όλο που η φωνή της
μπορεί να διασκορπίσει τα όνειρα σου
σαν τον βοριά που ερημώνει τον κήπο.

Γιατί, όπως η Αγάπη σε στεφανώνει, έτσι θα σε σταυρώσει.
Κι όπως είναι για το μεγάλωμα σου, είναι και για το κλάδεμά σου.

Κι όπως ανεβαίνει ως την κορυφή σου και χαϊδεύει
τα πιο τρυφερά κλαδιά σου που τρεμοσαλεύουν στον ήλιο,
έτσι ανεβαίνει κι ως τις ρίζες σου και ταράζει
την προσκόλλησή τους στο χώμα.

Σα δεμάτια σταριού σε μαζεύει κοντά της.
Σε αλωνίζει για να σε ξεσταχιάσει. Σε κοσκινίζει
για να σε λευτερώσει από τα φλούδια σου.
Σε αλέθει για να σε λευκάνει.
Σε ζυμώνει ώσπου να γίνεις απαλός.
Και μετά σε παραδίνει στην ιερή φωτιά της
για να γίνεις ιερό ψωμί για του Θεού
το άγιο δείπνο…