Θεσσαλονίκη – ΚΚΕ – 100 χρόνια Μίκης Θεοδωράκης: Συναυλία μυσταγωγίας και αγωνιστικής έκρηξης

 Και ο Μίκης ήταν εκεί πάνω από τα κεφάλια μας, με τις φτερούγες των ανοιχτών χεριών του, όπως το Κόμμα, που αγάπησε και μαζί του πάλεψε, τον ανάστησε χθες το βράδυ στις καρδιές και τις συνειδήσεις μας   

Δεν ήμασταν στο 2025 χθες, ήμασταν στο 1974, όταν ο λαός ξαναβρίσκοντας την ελευθερία του μετά από εφτά χρόνια δικτατορίας, γέμιζε ξέφρενος τα γήπεδα και τραγουδούσε, τραγουδούσε τους καημούς και τις ελπίδες του. Και ο Μίκης, με ανοιχτά τα χέρια, σαν αρχάγγελος, πήγαινε μπροστά  τραγουδώντας και οδηγώντας τον.

Ίσως αυτά να είναι πράγματα ακατανόητα για πολλούς σημερινούς νέους, τους λείπουν οι εικόνες και η ατμόσφαιρα της εποχής. Εμείς, όμως, που γεμίζαμε τότε το Παλαί ντε Σπορ, μια και δυο και πέντε φορές, για να τον ακούσουμε να διευθύνει όχι μόνο τους μουσικούς του αλλά και τις καρδιές μας, ξέρουμε. Ξέρουμε τι είναι αληθινό και τι κίβδηλο, τι είναι εκείνο που πραγματικά συνεπαίρνει και οδηγεί.

Ασφυκτικά γεμάτο χθες το βράδυ το Παλαί ντε Σπορ. Το ΚΚΕ πρόσφερε στον κόσμο μια συναυλία – αφιέρωμα  στον Μίκη Θεοδωράκη για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Και ήταν ένα αφιέρωμα που ταίριαζε στο μέγεθός του, στις διαστάσεις του.

Ήταν μεγάλος, πολύ μεγάλος, όχι μόνο για τη χώρα του, που μ’ αυτήν ταυτίστηκε, ήταν συμπαντικός, ενταγμένος σ’ αυτήν την “παλίντονο αρμονία” που συχνά ο ίδιος ανέφερε, λες και οι απλοί άνθρωποι καταλάβαιναν το βαθύ της νόημα. Και μπορεί να μην καταλάβαιναν τον όρο, καταλάβαιναν όμως τα τραγούδια του, τα ένιωθαν, γιατί ήταν δικά του και δικά τους. Και είναι και τώρα….

Πεντέμισι  χιλιάδες κόσμος χθες άκουγε, ένιωθε, τραγουδούσε!  Ο Γραμματέας του Κόμματος, ο Δημήτρης Κουτσούμπας, (η ομιλία ΕΔΩ), είπε γι’ αυτόν προλογίζοντας: “Αν κάτι ξεχωρίζει τον Μίκη ανάμεσα στους άλλους Μεγάλους, είναι η αίσθηση του Χρέους απέναντι στον λαό του”. Και είναι αλήθεια, έτσι είναι.

Εκείνοι που έκαναν τα τραγούδια του φωνή χθες ήταν πολλοί. Πολλοί. Τόσο διαφορετικοί και συνάμα τόσο ίδιοι, ίδιοι στο πάθος, στη συγκίνηση, στη μεγαλειώδη αίσθηση της συλλογικότητας… Είμαστε χίλιοι δεκατρείς, είμαστε χιλιάδες όσοι έχουμε το ίδιο όνειρο, μιας άλλης  πατρίδας, που θα πονάει τα παιδιά της και θα χτίζει το αύριο αλλιώτικα. Έτσι ένιωθαν όσοι τραγουδούσαν, ένα με τον κόσμο, κι ο κόσμος ένας μ’ αυτούς. Μέθεξη…

Ερμήνευσαν, όχι απλά τραγούδησαν: Δώρος Δημοσθένους, Παντελής θαλασσινός, Παναγιώτης Καραδημήτρης, “Κοινοί Θνητοί”, Κορίνα Λεγάκη, Γιώργος Ανδρέου, Σαββέρια Μαργιολά, Δημήτρης Μπάσης, Νατάσα Μποφίλιου, Αγγελική Τουμπανάκη, Μάρθα Φριντζήλα.

Και ξεδιπλώθηκαν οι κύκλοι των τραγουδιών του, άλλοτε ορχηστρικά, (καταπληκτική η Λαϊκή Ορχήστρα “Μίκης Θεοδωράκης”), και άλλοτε με τις πολύχρωμες εικόνες που εξέπεμπε κάθε φωνή. Εικόνες και συναισθήματα. Και το ακροατήριο σαν ένα σώμα και μια ψυχή έμοιαζε με ένα τεράστιο κύμα, που άλλοτε φούσκωνε και άλλοτε γαλήνευε.

Ξεκίνησαν οι “Κοινοί Θνητοί” με το τραγούδι “Της εξορίας (Θάλασσες μας ζώνουν)”. Η μνήμη της Μακρόνησος κι ύστερα η μνήμη της Χούντας με το “Σφαγείο”. Παντελής Θαλασσινός, Δώρος Δημοσθένους, Σαββέρια Μαργιολά, Αγγελική Τουμπανάκη στη συνέχεια.

Κι όταν αυτή η μαυροντυμένη, θαρρείς ιέρεια αρχαίου δράματος, η Αγγελική Τουμπανάκη, πήρε το μικρόφωνο για να τραγουδήσει Λόρκα και το “Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά”, νιώσαμε όλοι πως έχουμε ξαφνικά μπροστά μας μια νέα φωνή,  συγκλονιστική, που έρχεται όμως από πολύ μακριά, από το βάθος των χρόνων.

Η Κορίνα Λεγάκη και ο Γιώργος Ανδρέου αναστήσανε με πιάνο και φωνή τη “Φαίδρα” και την “Όμορφη πόλη”, με τελική απόχρωση  την απόδοση της “πόλης” από την Εντίθ Πιάφ. Μυσταγωγία…

Μάρθα Φριντζήλα με στίχους του Μανώλη Αναγνωστάκη και Παναγιώτης Καραδημήτρης με Ρίτσο και “Όταν σφίγγουν το χέρι”. Αγωνιστική έκρηξη. Οι στίχοι ταιριάζουν σ’ όλες τις εποχές. Και στη δική μας, όπου σκοτώνουν τα όνειρα των παιδιών μας.  Ο κόσμος τραγουδά, πάλλεται…

Νατάσσα Μποφίλιου, “Της αγάπης αίματα” από το ‘Άξιον εστί”. Ενθουσιασμός. Πώς είναι δυνατόν ο ασπρομάλλης που κάθεται μπροστά μου, με τα χέρια τα αργασμένα από τη δουλειά να τραγουδά Οδυσσέα Ελύτη; “Στ΄ανοιχτά του πέλαγου με καρτέρεσαν/με μπομπάρδες τρικάταρτες και μου ρίξανε/ αμαρτία μου να ‘χα κι εγώ μιαν αγάπη/ μακρινή μητέρα/ ρόδο μου αμάραντο…” Το θαύμα να περάσει ο Μίκης τη μεγάλη ποίηση στο λαό!

“Και συ, λαέ βασανισμένε, μην ξεχνάς τον Ωρωπό” τραγουδάει ο Παντελής Θαλασσινός. Δυστυχώς ξεχνάμε!  Και έρχεται ο Δημήτρης Μπάσης να τραγουδήσει το “Σαββατόβραδο” … “Να΄ταν η ζωή μας Σαββατόβραδο / κι ο Χάρος να ΄ρχονταν μια Κυριακή το βράδυ”. Η γενιά του 13ωρου, που θέλουν βίαια να της το επιβάλουν, το τραγουδάει με καημό. “Βρέχει στη φτωχογειτονιά”, η “Δραπετσώνα” του Τάσου Λειβαδίτη και του καημού από τον Παναγιώτη Καραδημήτρη. Έντονη συμμετοχή του κόσμου…

Η Μάρθα Φριντζήλα τραγουδά με την παλαιστινιακή μαντήλα στους ώμους το “Ήταν κάποτε δυο φίλοι”, τραγούδι η μελωδία του οποίου προορίζεται να αποτελέσει τον Εθνικό Ύμνο της ελεύθερης  Παλαιστίνης. Τεράστια παλαιστινιακή σημεία ξεδιπλώνεται στον χώρο. Χιλιάδες φακοί ανάβουν σαν κεριά στη μνήμη των αδικοσκοτωμένων εκεί. Ο κόσμος φωνάζει, απαιτεί “Λευτεριά στην Παλαιστίνη!”.

Το “Γελαστό παιδί”, “Ο λεβέντης”, “Είμαστε δυο” της  Μποφίλιου  ανεβάζουν την αδρεναλίνη με τον καταιγιστικό μουσικό ρυθμό τους.

Ο Μίκης τραγουδά στην οθόνη  Γιάννη Ρίτσο. “Ο ταμένος”… “Μονάχος κι αβοήθητος, της Λευτεριάς ταμένος…” κι ύστερα “Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις…” Τόσο πάθος, τόση ένταση, τόση Ελλάδα…

Και ο Μίκης ήταν εκεί πάνω από τα κεφάλια μας, με τις φτερούγες των ανοιχτών χεριών του, όπως το Κόμμα, που αγάπησε και μαζί του πάλεψε, τον ανάστησε χθες το βράδυ στις καρδιές και τις συνειδήσεις μας.

Άλλωστε ο ίδιος δήλωσε λίγο πριν πεθάνει:

“Τώρα στο τέλος της ζωής μου, την ώρα των απολογισμών, σβήνουν από το μυαλό μου οι λεπτομέρειες και μένουν τα Μεγάλα Μεγέθη. Έτσι βλέπω ότι τα πιο κρίσιμα, τα δυνατά και τα ώριμα χρόνια μου τα πέρασα κάτω από τη σημαία του ΚΚΕ. Για το λόγο αυτό θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής”.

……..

Φωτογραφίες: faretra. info

……..

……………….

………………………………

Φαρέτρα