“Επταπύργιο: Παράνομη εγκατάσταση κεραίας της Cosmote πάνω στο μνημείο” / γράφει ο Άλκης Κόκκινος

Μια κεραία της Cosmote εμφανίστηκε ξαφνικά στις αρχές Ιουνίου στο Επταπύργιο της Θεσσαλονίκης, το γνωστό Γεντί Κουλέ. Έτσι απλά, μια κεραία «φύτρωσε» πάνω στο κηρυγμένο μνημείο, χωρίς άδεια από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) και χωρίς καμία ενημέρωση των εργαζομένων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης (ΕΦΑΠΟΘ), η οποία και στεγάζεται σε κτίσματα του χώρου.

Στην αρχική αντίδραση των εργαζομένων, η απάντηση της Μπετίνας Τσιγαρίδα, αναπληρώτριας προϊσταμένης της ΕΦΑΠΟΘ, ήταν πως η κεραία τοποθετήθηκε στο πλαίσιο του ευρύτερου προγράμματος πολιτιστικής χορηγίας της Cosmote προς το υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟ), σχετικά με την παροχή από την εταιρεία δωρεάν WiFi σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία.

Στην ίδια «γραμμή» κινήθηκε αρχικά και η εταιρεία, με στέλεχός της να υποστηρίζει, με ηλεκτρονικό μήνυμα προς τους εργαζόμενους, στις 11 Ιουνίου, τα εξής:

Σε σχέση με την εγκατάσταση τεσσάρων (4) access points wifi και σταθμών χαμηλής όχλησης (ΕΚΚΧΟ) στον αρχαιολογικό χώρο του Επταπυργίου, στο πλαίσιο της πολιτιστικής χορηγίας του ΟΤΕ προς το ΥΠΠΟΑ, διευκρινίζουμε τα παρακάτω: Λόγω του μικρού μεγέθους και της χαμηλής ισχύος τους, ανήκουν στις Εγκαταστάσεις Κατασκευής Κεραιών Χαμηλής Όχλησης (ΕΚΚΧΟ) (ΚΥΑ 32661ΕΞ2022/26-7-2022 -ΦΕΚ Β΄ 4062), οι οποίες εξαιρούνται από τη διαδικασία αδειοδότησης 2, 2, 2, 2, 4, 5.

Ωστόσο, ένας απλός έλεγχος της σχετικής ιστοσελίδας του ομίλου εταιρειών του ΟΤΕ, αποδεικνύει πως το Επταπύργιο δεν συγκαταλέγεται στα 25 επιλεγμένα από το ΥΠΠΟ σημεία για την μελέτη, τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη υποδομών ηλεκτρονικών δικτύων και, συνακόλουθα, την προμήθεια του αναγκαίου εξοπλισμού, τη λειτουργία δικτύου και τη δωρεάν παροχή υπηρεσιών ασύρματου Internet, τα οποία προβλέπει η σχετική συμφωνία ΟΤΕ/Cosmote-ΥΠΠΟ.

Άλλωστε, υποθέτουμε πως εάν είχε προηγηθεί η προβλεπόμενη μελέτη και οι συναφείς διαδικασίες, η κεραία δεν θα είχε τοποθετηθεί στον εξωτερικό τοίχο προσκτίσματος της φυλακής, το οποίο όχι μόνο είναι τμήμα του μνημείου (επομένως ουδόλως εξαιρείται από τη διαδικασία αδειοδότησης), αλλά -επιπλέον- στεγάζει και το λογιστήριο της Εφορείας!

Η απάντηση, λοιπόν, της Μπ. Τσιγαρίδα στους διαμαρτυρόμενους υπαλλήλους ήταν αναληθής και παρελκυστική. Από την πλευρά τους, εκπρόσωποι της Cosmote, τροποποίησαν την αρχική τους τοποθέτηση και επιχείρησαν, σε τηλεδιάσκεψη που οργανώθηκε για το θέμα, να καθησυχάσουν τους εργαζόμενους που εξέφρασαν ανησυχία για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας στην υγεία τους. Αποκάλυψαν δε πως η κεραία τοποθετήθηκε με… «προέγκριση» της ΕΦΑΠΟΘ. Διαδικασία «προέγκρισης», όμως, για επέμβαση σε μνημείο προφανώς και δεν υφίσταται. Επομένως, η κεραία τοποθετήθηκε παράνομα από την εταιρεία, με την προφορική ενδεχομένως σύμφωνη γνώμη προσωπικά της Μπετίνας Τσιγαρίδα.

Μπροστά στην αγανάκτηση των εργαζομένων από την προσπάθεια παραπλάνησής τους, αλλά και για να καλυφθεί η προφανής παρανομία, η κ. Τσιγαρίδα έσπευσε να λάβει μια εκ των υστέρων έγκριση από το ΚΑΣ, ζητώντας και πετυχαίνοντας το σχετικό θέμα να περιληφθεί στην συνεδρίαση του ΚΑΣ στις 17 Ιουνίου. Χαρακτηριστικό της βιασύνης και των πιέσεων που ασκηθήκαν -αλλά και της προχειρότητας με την οποία οργανώνονται οι συνεδριάσεις του συγκεκριμένου οργάνου- είναι πως το θέμα συμπληρώθηκε άρον-άρον στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης της 17ης Ιουνίου στην… 3η ορθή ανακοινοποίηση της πρόσκλησης, που εκδόθηκε την ίδια την ημέρα της συνεδρίασης!

Για να είμαστε, ωστόσο, ακριβείς θα πρέπει να σημειώσουμε πως ίσως να μην χρειάστηκε να προσπαθήσει και τόσο πολύ η Μπετίνα Τσιγαρίδα για την εισαγωγή του θέματος στο ΚΑΣ, δεδομένου ότι και η ίδια είναι μέλος του, διορισμένη φυσικά από την υπουργό Λίνα Μενδώνη, την ίδια που την διόρισε και στη θέση της αναπληρώτριας προϊσταμένης στην ΕΦΑΠΟΘ, ενώ κανονικά είναι προϊσταμένη στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας. Θυμίζουμε πως με την κ. Τσιγαρίδα έχουμε ασχοληθεί και στο παρελθόν, τον Δεκέμβριο του 2021, με το δημοσίευμα υπό τον τίτλο «Ενεργούμενο της Μενδώνη η Έφορος Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης;».

Αναδείξαμε εκεί την πρωτοφανή και ανοίκεια ενέργειά της να στείλει εξώδικο(!) στους επιστήμονες που είχαν οριστεί, από τους τότε προσφεύγοντες πολίτες, ως πραγματογνώμονες για να κάνουν αυτοψία στις αρχαιότητες του Μετρό Θεσσαλονίκης στη Βενιζέλου. Στο εξώδικο εκείνο, με ύφος ανάρμοστο και επιθετικό, περιλαμβάνονταν έμμεσες απειλές για πιθανές νομικές κυρώσεις προς τους επιστήμονες-εμπειρογνώμονες (τον ομότιμο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Αριστοτέλη Μέντζου, τον επίκουρο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας Γεώργιου Φουστέρη, την αρχιτέκτονα μηχανικού και πρώην Προϊσταμένη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ Ευαγγελίας Καμπούρη και τον πολιτικό μηχανικό Νικολάου Τζημόπουλου), σε σχέση με τη χρήση του οπτικού υλικού που θα λάμβαναν από τον αρχαιολογικό χώρο…

Στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, πάντως, το θέμα μπήκε ως εξής: «Έγκριση ή μη προσωρινής λειτουργίας κεραίας της COSMOTE για τις ανάγκες του Φεστιβάλ Επταπυργίου». Είναι, λοιπόν, ιδέα του Φεστιβάλ Επταπυργίου η αρχικά παράνομη τοποθέτηση της κεραίας; Και γιατί ενώ η λειτουργία κεραίας εγκρίθηκε -έστω και εκ των υστέρων- ως προσωρινή, για την περίοδο από τις 21 Ιουνίου έως και τις 26 Ιουλίου που είναι οι μέρες του Φεστιβάλ, έχουμε μια εγκατάσταση που ουδόλως παραπέμπει σε προσωρινή; Ας σημειωθεί, προς επίρρωσιν του ισχυρισμού μας, πως και άλλες χρονιές από το 2019, χρονιά πρώτης παρουσίασης του Φεστιβάλ Επταπυργίου από το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, έχουν τοποθετηθεί κεραίες σε φορητές προσωρινές κατασκευές και όχι σε βάσεις που για να στερεωθούν τρυπήθηκε ο τοίχος του μνημείου.

Με βάση τα προεκτεθέντα, αναμένουμε μαζί με τους εργαζόμενους στο χώρο την άμεση απομάκρυνση της κεραίας με το πέρας του Φεστιβάλ. Αλλά και τις ενέργειες της ΕΦΑΠΟΘ τόσο για την αποκατάσταση της βλάβης που έχει επέλθει στο μνημείο όσο και για την περιφρούρηση του μνημείου από τυχόν αντίστοιχες βλαπτικές ενέργειες στο μέλλον, με την συμμετοχή ή μη του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, το οποίο -με όχημα το Φεστιβάλ Επταπυργίου- δεν κρύβει τις επεκτατικές του βλέψεις επί ενός μνημείο όπως το Επταπύργιο.