Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος «ναυαγίου» / γράφει ο Γιώργος Τσιάρας

Σε φιάσκο οδηγήθηκαν, όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο, οι πρώτες… δήθεν απευθείας ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στην Τουρκία. Συνομιλίες που ουσιαστικά είχαν υπονομευτεί εκ των προτέρων από τον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι, ο οποίος εμφανίστηκε… απρόσκλητος στην Πόλη και επιχείρησε να παρουσιάσει τον υποτιθέμενο διάλογο σαν κάποιου είδους ομηρική μονομαχία «ένας με έναν» ανάμεσα στον ίδιο και τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν!

Ο «τσάρος» βέβαια από την αρχή δεν είχε σκοπό να πάει αυτοπροσώπως στην Πόλη και πολύ περισσότερο να διαπραγματευτεί απευθείας με τον Ουκρανό ηγέτη, τον οποίο αλλωστε θεωρεί… ληγμένο εδώ και έναν χρόνο και χωρίς νομιμοποίηση. Είναι άλλωστε νόμος στη διπλωματία ότι οι ηγέτες των ενδιαφερόμενων/εμπόλεμων κρατών συναντιούνται μόνο για να υπογράψουν μια ήδη έτοιμη και συμφωνημένη ακόμα και στις λεπτομέρειές της συνθήκη: ο μόνος λόγος που θα μπορούσε να οδηγήσει τον Πούτιν στην Τουρκία θα ήταν ένα πιθανό τετ α τετ με τον πραγματικό αντίπαλο αλλά και συνομιλητή του στην Ουκρανία, τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ – αλλά, όπως είπε και ο ίδιος ο Τραμπ χτες από τα Εμιράτα, «γιατί να πάει ο Πούτιν, αφού ούτε εγώ θα πάω. Τίποτε δεν θα συμβεί, μέχρι να συναντηθούμε οι δυο μας»!

Σε κάθε περίπτωση, ο Πούτιν είχε, όπως όλα δείχνουν, σκοπό να στείλει στην Πόλη τον πανίσχυρο «αντ’ αυτού» υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ αλλά και τον στενό συνεργάτη και σύμβουλό του Γιούρι Ουσακόφ, που είχαν πάρει μέρος και στους προηγούμενους γύρους έμμεσων επαφών με τις ΗΠΑ και με τους οποίους είχε προχτές πολύωρη σύσκεψη προετοιμασίας στην οποία συμμετείχαν ο αρχιστράτηγος Γκερασίμοφ και όλοι οι πρωτοκλασάτοι διοικητές μονάδων.

Οταν όμως ξεκαθάρισε το τοπίο και φάνηκε πως ο Ζελένσκι -έχοντας δεδομένη την υποστήριξη των Αγγλο-Γαλλο-Γερμανών, μετά την πρόσφατη επεισοδιακή επίσκεψη των ηγετών τους στο Κίεβο- επιχειρούσε να μετατρέψει τη συνάντηση σε σόου, ο Πούτιν έδωσε εντολή για υποβάθμιση της αντιπροσωπείας σε επίπεδο υφυπουργών και τεχνικών συμβούλων υπό τον βοηθό του Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, με αποτέλεσμα οι Λαβρόφ και Ουσακόφ να μείνουν στη Μόσχα.

Οι όροι

Το σημαντικότερο άλλωστε για τη ρωσική πλευρά δεν ήταν η σύνθεση των αντιπροσωπειών, αλλά η ατζέντα της συζήτησης: οι Ρώσοι, που δεν πρέπει φυσικά να ξεχνάμε ότι είναι ξεκάθαροι νικητές στα πεδία των μαχών και άρα λειτουργούν από θέση ισχύος, έχουν ξεκαθαρίσει εδώ και χρόνια τις μίνιμουμ απαιτήσεις τους τόσο στο εδαφικό κομμάτι, όσο και σε αυτά που αποκαλούν «ριζικές αιτίες» της σύρραξης – την πρόθεση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, τις συστηματικές διώξεις κατά των Ρωσ(όφων)ων κ.ά. Αντίθετα, ο Ζελένσκι ξεκαθάρισε ότι το μόνο που ουσιαστικά συζητά είναι μια γενική εκεχειρία 30 ημερών, το ίδιο δηλαδή που αξίωναν στο τελεσίγραφό τους από το Κίεβο και οι… αμετ-ανόητοι Ευρωπαίοι: κάτι που βέβαια δεν υπήρχε καμία περίπτωση να αποδεχτεί η ρωσική πλευρά, η οποία εκτιμά ότι η όποια προσωρινή ανάπαυλα θα αξιοποιηθεί για την ενίσχυση και τον επανεξοπλισμό των εξαντλημένων και υπό κατάρρευση ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων στα διάφορα μέτωπα!

Κι έτσι, η πολυαναμενόμενη από κάποιους χτεσινή συνάντηση της Πόλης εξελίχθηκε σε φαρσοκωμωδία: η ρωσική αντιπροσωπεία εμφανίστηκε από το πρωί στο παλάτι του Dolmabahce, αλλά εκεί δεν βρήκε τους Ουκρανούς, αφού ο Ζελένσκι έσπευσε να δηλώσει πως η σύνθεσή της είναι… διακοσμητική και ότι η όλη αντιπροσωπεία είναι «κοροϊδία» και ότι θα αποφασίσει τι θα γίνει με τις διαπραγματεύσεις μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η όλη φάση ακυρώνεται! Τελικά ανακοίνωσε ότι θα στείλει αντιπροσωπεία υπό τον υπουργό Αμυνας από σεβασμό προς τον Ερντογάν και τον Τραμπ. Εκπληκτοι οι Τούρκοι οικοδεσπότες έβγαλαν ανακοίνωση ότι οι επαφές μετατίθενται για το… βράδυ, ενώ η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «αμόρφωτο», «αποτυχημένο» και «κλόουν, που δεν σέβεται τα διδακτορικά και τη σταδιοδρομία επαγγελματιών της διπλωματίας», ενώ ο Λαβρόφ περιορίστηκε να πει ότι ο Ουκρανός πρόεδρος είναι «αξιολύπητος» και ότι με τη στάση τους οι Ευρωπαίοι δείχνουν πως θέλουν τη διαιώνιση του πολέμου!

Ποιον συμφέρει όμως όλο αυτό το θέατρο του παραλόγου; Η στάση του Ζελένσκι θα είχε νόημα αν είχε το πάνω χέρι στα πολεμικά μέτωπα, αλλά εκεί είναι σαφές ότι η Ρωσία διατηρεί ξεκάθαρη στρατηγική πρωτοβουλία και ανωτερότητα, την οποία δεν πρόκειται να απεμπολήσει, παρά μόνον με αντάλλαγμα μια συνολική και βιώσιμη συνθήκη ειρήνης που θα αναγνωρίζει τα εδαφικά της κέρδη και θα αντιμετωπίζει σοβαρά τις «ριζικές αιτίες» της σύρραξης. Αν δεν συμβεί αυτό, και με δεδομένη την ετοιμόρροπη κατάσταση των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, μοιάζει ολοένα και πιθανότερο ότι η Ρωσία θα επιχειρήσει να τελειώσει τον πόλεμο επί του πεδίου και με τους δικούς της όρους.

«Φρέσκοι» μαχητές

Η Μόσχα έχει ήδη συγκεντρώσει μεγάλες στρατηγικές εφεδρείες (δυτικές πηγές κάνουν λόγο για ώς και μισό εκατομμύριο «φρέσκους» μαχητές) και είναι θεωρητικά σε θέση να εξαπολύσει μέσα στο καλοκαίρι μια αποφασιστική πολυμέτωπη επίθεση στις περιφέρειες Σούμι, Χάρκοβο, Ντνιπροπετρόφσκ και Ζαπορόζιε, που θα φέρει τα σύνορα ώς τον Δνείπερο. Μια εκστρατεία που σίγουρα το Κρεμλίνο προτιμά να αποφύγει, καθώς θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες απώλειες και καταστροφές περιοχών που η Ρωσία θεωρεί πατροπαράδοτα «δικές της», αλλά ίσως τελικά διατάξει, αν αποφασίσει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος για μια τελική διευθέτηση.

Αλλωστε αυτό που παρακολουθούμε εδώ και τρία χρόνια, μετά τον αρχικό μοντέρνο πόλεμο ελιγμών, είναι ένας ανελέητος και αιματηρότατος πόλεμος φθοράς: η στρατηγική του Κρεμλίνου εστιάζει στην κόπωση των Ουκρανών και την πρακτική αδυναμία των Ευρωπαίων να αντικαταστήσουν με δικά τους όπλα και πυρομαχικά τη μειούμενη αμερικανική βοήθεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τα μεγάλα λόγια της περασμένης Κυριακής ο… Ναπολέων Μακρόν δήλωσε ότι η Γαλλία δεν έχει άλλα όπλα να δώσει στην Ουκρανία, ενώ και ο νέος καγκελάριος Μερτς δείχνει να έχει καταπιεί τις υποσχέσεις του για χορήγηση πυραύλων Taurus στο Κίεβο. Όσο για τα περιβόητα σχέδια για αποστολή «πρόθυμων» Ευρωπαίων στρατιωτών, μάλλον τα έφαγε οριστικά η… μαρμάγκα.

 efsyn.gr