“Νοέμβρης στη Στοκχόλμη” γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη

Έχει καναδυό μέρες που το κρύο έσφιξε, καθώς τα πρώτα χιόνια έκαναν την εμφάνισή τους στα ορεινά της Ημαθίας…

Παρασκευή βράδυ ο αέρας μύριζε χιόνι και ενοχλητικό καπνό που για χρόνια είχαμε ξεχάσει την οσμή του, αλλά τώρα πάλι  σηματοδοτεί την έλευσή του χειμώνα, δυσκολεύοντας κάποιες φορές και την ανάσα μας…

Νοέμβρης μήνας και λιγάκι νωρίς μπήκαμε σε χειμωνιάτικο… mood!

Τέτοια εποχή πάντα ο νους μου πάει πίσω…
Στη Στοκχόλμη…

Τότε που ήμουν εγώ στη Στοκχόλμη, ο Νοέμβρης ήταν διαφορετικός.

Τα τελευταία χρόνια έχει πιο ήπιο καιρό…

Η κλιματική αλλαγή έχει επηρεάσει όλο τον κόσμο…

Το σκοτάδι τον Νοέμβρη πύκνωνε και κατακτούσε το φυσικό περιβάλλον!

Ήταν ο πιο δύσκολος μήνας, γιατί ήταν πολύ σκοτεινός.

Ξημέρωνε κατά τις 8:00, 8:15.

Στην αρχή βράδιαζε στις 3:30 και αργότερα, όσο πλησίαζαν οι τελευταίες μέρες του στις 3:00.

Ξεκινούσα για τη δουλειά νύχτα και επέστρεφα νύχτα.

Έκανα μιάμιση ώρα να πάω στη δουλειά μου κι άλλη τόση περίπου μέχρι να γυρίσω σπίτι.

Ήμουν räselärare!

Δασκάλα δηλαδή που ταξίδευε από περιοχή σε περιοχή στη Στοκχόλμη, εκεί όπου υπήρχαν Ελληνόπουλα.

Ο Νοέμβρης ήταν μήνας με ομίχλη, βροχές και κυρίως χιόνι που εμφανίζονταν δειλά-δειλά από την δεύτερη ακόμη εβδομάδα του.

Όσο περνούσε ο καιρός, δυνάμωνε!

Θυμάμαι  θερμοκρασίες  – 5, -8…

Οι νύχτες ήταν φωτεινές όταν το χιόνι αστραποβολούσε σα νεραϊδίσιο φόρεμα που σκέπαζε τη γη. Ένα χιόνι σπυρωτό σαν αλάτι χοντρό που όταν το κλώτσαγες, καθώς περπατούσες, σκορπιζόταν κατάλευκο σπυρωτό ρυζάκι.

Έτριζε με έναν ήχο θεραπευτικό και υπήρχαν μέρες που από το πρωί χιόνιζε ατελείωτα μέχρι το βράδυ. Το μεσημέρι λίγο κόπαζε, καθώς η πυκνότητα του αραίωνε κι ύστερα πάλι… φτου! και από την αρχή.

Πόσο μου άρεσε!

Ήθελα να το βλέπω να ασπρίζει τα δέντρα, τις λίμνες, τις στέγες της παλιάς πόλης, της Gamla Stan.

Το βράδυ λαμπύριζαν οι στρωμένες νιφάδες στο φως, μικροσκοπικοί ημιπολύτιμοι  λίθοι.

Το φως λιγοστό, η μελαγχολία που πλανιόταν γύρω σου, γλύκαινε από τη νοσταλγία και την παιδική αναμονή των Χριστουγέννων!

Το πιο παράδοξο… το καμπανάκι του παγωτατζή σε συνδυασμό με δημοφιλή παιδικά τραγούδια που περνούσε κάποια απογεύματα, όλο το χειμώνα, μπροστά από το σπίτι μας με το φορτηγάκι του ψυγείο και καλούσε μικρούς και μεγάλους .

Η μεγάλη μου κόρη από τα δύο είχε συνειδητοποιήσει τη γευστική πανδαισία του.

Κατεβαίναμε και αγοράζαμε τα χρωματιστά κουτιά με τα ξυλάκια παγωτού μέσα, σε διάφορες γεύσεις.

Έλαμπαν τα μάτια της πιο λαμπερά και από το χιόνι.

Ζούσαμε κοντά σε ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον.

Με πάρκα, παιδικές χαρές και λίγο πιο κάτω η λίμνη με τους κύκνους και την πλούσια παρόχθια βλάστηση.

Όταν χιόνιζε ήταν παραμυθένια.

Και σαν έπεφτε η θερμοκρασία πολύ κάτω από το μηδέν και πάγωνε, δειλά και προσεκτικά περπατούσαμε για λίγο πάνω της, πιστεύοντας ότι εκμηδενίζουμε τον κίνδυνο .

Τον Νοέμβρη οι λίμνες σπάνια πάγωναν, καθώς ο χειμώνας είχε μέλλον μακρύ!

Μετά τις 20 Νοεμβρίου όλοι σκέπτονταν  πώς θα στολίσουν τα σπίτια τους.

Ο Νοέμβρης στα τελειώματά του σηματοδοτούσε την πιο αγαπημένη γιορτή των Σουηδών….τα Χριστούγεννα.

Βγάζαμε και μείς από την αποθήκη το adventsljusstake, το κηροπήγιο με τα τέσσερα κεριά που έβγαινε τέσσερις εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα.

Να… αν ήμουν τώρα στη Στοκχόλμη, την Κυριακή θα ανάβαμε το πρώτο κερί .

Θα το ανάβαμε κάθε απόγευμα, αυτό μόνο, για μια ολόκληρη εβδομάδα.

Η Κυριακή αυτή θα ήταν η första advent , η πρώτη υπενθύμιση πριν τα Χριστούγεννα.

Την επόμενη Κυριακή θα ανάβαμε  και το δεύτερο κερί και ούτω καθεξής μέχρι την τελευταία πριν τα Χριστούγεννα.

Τον Νοέμβριο στη Στοκχόλμη όταν έμπαινα στην Tunnelbana, στο Μετρό, επικρατούσε απόλυτη ησυχία που διατάρασσε η ηχογραφημένη φωνή του ελεγκτή που ενημέρωνε για την επόμενη στάση και οι πόρτες που άνοιγαν και έκλειναν με έναν ήχο σα φυσερό.

Κουρασμένα πρόσωπα, κλεισμένα στον δικό τους περίκλειστο κόσμο που δύσκολα τον μοιράζονταν με τους άλλους.

Τότε (1988) εργάζονταν στα γραφεία, στις τράπεζες, κλπ., με συνεχές ωράριο από τις 9 το πρωί έως τις 4 το απόγευμα, έχοντας όμως μία ώρα περίπου διάλειμμα (12 με 1) για Lunch, το μεσημεριανό γεύμα.

Όμως η τρέλα τους για τη μεγάλη γιορτή και η χαρά  της επιλογής των δώρων,  τους έδινε δύναμη να νικάνε το σκοτάδι και να παίρνουν κουράγιο, αφού είχαν μάθει από αιώνες πριν, ζώντας σε συνθήκες σκληρές τον χειμώνα, να τα καταφέρνουν.

Άνοιγαν τρύπες, για παράδειγμα, στον πάγο  πολύ παλιά για να βρούνε νερό και να πλύνουν τα ρούχα οι γυναίκες, τότε που ακόμα ζούσαν δύσκολα. Έσπαγε όμως ο πάγος κάποιες φορές στην παγωμένη λίμνη, ή στο παγωμένο ποτάμι, παρασύροντας την άτυχη ζωή .

Κάθε χρόνο αυτόν τον μήνα νιώθω σα να ζω δύο ζωές .

Μία εδώ και μια στη Στοκχόλμη.

Νοέμβριο γέννησα και το πρώτο μου παιδί σε μια ξένη χώρα που έγινε έστω και για λίγο δική μου.

Έχω λίγους φίλους και καλούς εκεί.

Εκεί, κάποια Χριστούγεννα, μου «πήραν» τον πατέρα μου.

Του άρεσε η Στοκχόλμη κι έλεγε:

«Κάντε κάτι, ρε παιδιά, να μείνουμε κι εμείς εδώ.»

Εκείνη τη χρονιά(1990) έμεινε για πάντα εκεί, καθώς παραδόθηκε το πνεύμα του αναπάντεχα κι οδυνηρά, στην κατάλευκη και παγωμένη Στοκχόλμη.

Πού να ‘ξερε!

Ο Νοέμβρης στην Ελλάδα έχει κι εδώ τη μελαγχολία του που τη νιώθεις πιο έντονη στα μεγάλα αστικά κέντρα, όταν μπαίνεις στο φουλ λεωφορείο για να επιστρέψεις από τη δουλειά που σου πήρε όλον τον ήλιο.

Όμως εδώ το φως κρατάει πιο πολύ και τα μάτια μας είναι πιο «φλύαρα» και ζεστά.

καλή εβδομάδα με υγεία!

Ει. Δα.