Η μεγαλύτερη ανταλλαγή κρατουμένων από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου – Ποιοι απελευθερώθηκαν, oι πρώτες φωτογραφίες
Από τη Ρωσία αφέθηκαν ελεύθεροι 16, 4 για τις ΗΠΑ και 12 από τη Γερμανία, από τους οποίους ένας ήταν Λευκορώσος, ενώ η Μόσχα από την πλευρά της, παρέλαβε οκτώ κρατούμενους, 3 από τις ΗΠΑ, 2 από τη Σλοβενία, έναν από τη Νορβηγία, τη Γερμανία και την Πολωνία, καθώς και 2 ανήλικους.
Η αμερικανική κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα την πρώτη φωτογραφία με τους Αμερικανούς κρατουμένους οι οποίοι απελευθερώθηκαν σήμερα.
Συγκεκριμένα, ο επίσημος λογαριασμός X του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν μοιράστηκε μια φωτογραφία των Έβαν Γκέρσκοβιτς, Αλσού Κουρμάσεβα και Πολ Γουίλαν μέσα στο αεροπλάνο με Αμερικανούς αξιωματούχους και κρατώντας την αμερικανική σημαία.
«Μετά από αδιανόητη ταλαιπωρία και αβεβαιότητα, οι Αμερικανοί που κρατούνται στη Ρωσία είναι ασφαλείς, ελεύθεροι και έχουν ξεκινήσει τα ταξίδια τους πίσω στην αγκαλιά των οικογενειών τους», γράφει η λεζάντα από τον Μπάιντεν.
Στη δημοσιότητα δόθηκε μια ακόμη φωτογραφία όπου φαίνονται οι Έβαν Γκέρσκοβιτς, Αλσού Κουρμάσεβα και Πολ Γουίλαν στην Τουρκία, κρατώντας μια αμερικανική σημαία.
H στιγμή που ο δημοσιογράφος Έβαν Γκέρσκοβιτς, ο Βλαντιμίρ Κάζα – Μούζρα Kara-Murza, ο Πολ Γουίλαν και άλλα μέλη επιβιβάζονται σε ένα αεροπλάνο για να φύγουν από τη Ρωσία.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε σήμερα ένα “διπλωματικό άθλο”, αναφερόμενος σε μια “ιστορική” ανταλλαγή, την “μεγαλύτερη ανταλλαγή κρατουμένων από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου”, όπως την χαρακτήρισε ο Λευκός Οίκος.
Σε ανακοίνωσή του ο Μπάιντεν δήλωσε πως ορισμένες από τις γυναίκες και τους άνδρες που απελευθερώθηκαν βάσει της συμφωνίας ανταλλαγής κρατούνταν άδικα επί χρόνια.
“Η συμφωνία απελευθέρωσης ήταν ένας διπλωματικός άθλος”, τόνισε ο Τζο Μπάιντεν, επιβεβαιώνοντας ότι τρεις Αμερικανοί υπήκοοι και ένας μόνιμος κάτοικος ΗΠΑ είναι μεταξύ των 16 ατόμων που απελευθέρωσε η Ρωσία, μεταξύ των οποίων πέντε Γερμανοί και επτά Ρώσοι.
Με διαπραγματεύσεις που έγιναν με άκρα μυστικότητα και διήρκησαν πάνω από ένα χρόνο, η συμφωνία αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό επίτευγμα για τα μέρη και θα παρουσιαστεί από την αμερικανική κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν ως επιτυχία στην εξωτερική πολιτική, λίγους μήνες πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν ευχαρίστησε την Τουρκία για την παροχή κρίσιμης υλικοτεχνικής υποστήριξης στην ανταλλαγή κρατουμένων.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε ότι συνομίλησε με τους πρώην κρατουμένους που αφέθηκαν ελεύθεροι σήμερα από τη Ρωσία, οι οποίοι επικοινώνησαν επίσης τηλεφωνικά με συγγενείς τους.
«Σε μερικές ώρες θα υποδεχτούμε στην πατρίδα τους συμπατριώτες μας», είπε ο Μπάιντεν στο διάγγελμά του.
Ο Αμερικανός πρόεδρος καταδίκασε τις «δίκες παρωδίες» που οργάνωσε η Ρωσία σε βάρος των τριών Αμερικανών, όπως έγινε και στην περίπτωση του δημοσιογράφου Έβαν Γκέρσκοβιτς. «Οι ρωσικές αρχές τους συνέλαβαν, τους καταδίκασαν σε δίκες θεάματα σε βαριές ποινές κάθειρξης, χωρίς καμία νομιμοποίηση», είπε.
Ο Μπάιντεν είπε ότι «δεν υπάρχει λόγος να μιλήσει με τον Πούτιν», αλλά χαιρέτισε τη συνεργασία των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας. «Σήμερα αποδεικνύεται γιατί χρειάζεσαι φίλους σε αυτόν τον κόσμο», είπε, εξηγώντας ότι «οι σύμμαχοι έλαβαν τολμηρές και θαρραλέες αποφάσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας».
Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστήριξε ότι για την ανταλλαγή των κρατουμένων χρειάστηκαν «σημαντικές παραχωρήσεις» εκ μέρους της Γερμανίας. Όταν όμως ρωτήθηκε τι ζήτησε η Γερμανία για να συνεργαστεί, απάντησε: «Τίποτα».
Η αντιπρόεδρος και υποψήφια για την προεδρία Κάμαλα Χάρις θα επιστρέψει στην Ουάσινγκτον από το Χιούστον όπου περιοδεύει, για να υποδεχτεί τους Αμερικανούς πρώην κρατουμένους, είπε μια πηγή στο πρακτορείο Reuters.
Η Χάρις βρισκόταν στο Τέξας για την κηδεία της πρώην βουλευτίνας Σίλα Τζάκσον Λι, σημαντικής προσωπικότητας της αφροαμερικανικής κοινότητας και αγωνίστριας για τα δικαιώματα των γυναικών. Η Τζάκσον Λι πέθανε στις 19 Ιουλίου, σε ηλικία 74 ετών, από καρκίνο στο πάγκρεας.
Αναλυτικά ο πλήρης κατάλογος των απελευθερωμένων από τη Ρωσία:
- Ντίτερ Βορόνιν
Με διπλή υπηκοότητα Ρωσίας-Γερμανίας, είναι πολιτικός επιστήμονας που διηύθυνε μια εταιρεία συμβούλων η οποία φέρεται να συνεργαζόταν με δημοσιογράφους. Συνελήφθη το 2021, καταδικάστηκε για προδοσία το 2023 και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 13 ετών και τριών μηνών. Εμπλέκεται στη δίκη για προδοσία του Ιβάν Σαφρόνοφ, ο οποίος φέρεται να του έδωσε πληροφορίες σχετικά με τις ρωσικές στρατιωτικές δραστηριότητες, τις οποίες ο Βορονίν φέρεται στη συνέχεια να έδωσε στις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες.
- Ίλια Γιασίν
Ακτιβιστής της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης στη Ρωσία από το 2000, ο Ιλιά Γιασίν, 41 ετών, καταδικάστηκε στα τέλη του 2022 σε κάθειρξη 8,5 ετών επειδή κατήγγειλε «τους φόνους πολιτών» στην ουκρανική κωμόπολη Μπούτσα.
Ήταν μέλος του δημοτικού συμβουλίου της Μόσχας όταν συνελήφθη και αγωνίστηκε στο πλευρό του Αλεξέι Ναβάλνι, που πέθανε στη φυλακή φέτος τον Φεβρουάριο και του Μπόρις Νεμτσόφ, που δολοφονήθηκε το 2015.
- Έβαν Γκέρσκοβιτς
Ο 32χρονος Αμερικανός Έβαν Γκέρσκοβιτς, δημοσιογράφος της εφημερίδας Wall Street Journal, ήταν ο πρώτος Δυτικός δημοσιογράφος που κατηγορήθηκε στη Ρωσία για κατασκοπεία, μετά τη σοβιετική εποχή. Καταδικάστηκε στις 19 Ιουλίου σε κάθειρξη 16 ετών, έπειτα από μια δίκη κεκλεισμένων των θυρών και με ταχείες διαδικασίες, αφού κρίθηκε ένοχος ότι συνέλεγε πληροφορίες για ένα εργοστάσιο ρωσικών αρμάτων μάχης, για λογαριασμό της CIA, κάτι που ο ίδιος και οι ΗΠΑ διέψευδαν κατηγορηματικά. Ο Γκέρσκοβιτς, που μεγάλωσε στο Νιου Τζέρσεϊ, κατάγεται από μια οικογένεια Εβραίων που έφυγαν από την ΕΣΣΔ στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Σε αντίθεση με πολλούς άλλους Αμερικανούς συναδέλφους του που έφυγαν από τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία, επέλεξε να συνεχίσει να εργάζεται στη χώρα.
- Πολ Γουίλαν
Ο πρώην πεζοναύτης Πολ Γουίλαν, 54 ετών, (έχει τέσσερις υπηκοότητες, ΗΠΑ, Βρετανίας, Ιρλανδίας και Καναδά), ήταν κρατούμενος στη Ρωσία από τον Δεκέμβριο του 2018, κατηγορούμενος για κατασκοπεία. Τον Ιούνιο του 2020 καταδικάστηκε σε κάθειρξη 16 ετών. Συνελήφθη από τη ρωσική υπηρεσία ασφαλείας (FSB) σε ένα ξενοδοχείο στο κέντρο της Μόσχας, την εποχή που ήταν διευθυντής ασφαλείας του αμερικανικού ομίλου BorgWarner, που δραστηριοποιείται στην κατασκευή ανταλλακτικών αυτοκινήτων.
- Βλαντίμιρ Καρά-Μούρζα
Ο Ρωσοβρετανός Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά, 42 ετών, σφοδρός επικριτής του Κρεμλίνου, καταδικάστηκε τον Απρίλιο του 2023 σε κάθειρξη 25 ετών για «προδοσία» και διάδοση «ψευδών πληροφοριών» για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ποινή ιδιαίτερα σκληρή ακόμη και στο πλαίσιο της εντεινόμενης καταστολής στη Ρωσία. Σύμφωνα με πολλά μέσα ερευνητικής δημοσιογραφίας, όπως τα Bellingcat, The Insider και Der Spiegel, οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες εμπλέκονται σε δύο δηλητηριάσεις που υπέστη το 2015 και το 2017. Δεν ανέρρωσε ποτέ πλήρως και αντιμετωπίζει νευρομυικά προβλήματα. Τον Μάιο τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ για τα άρθρα που έγραψε με κίνδυνο της ζωής του από το κελί του στη φυλακή».
- Ρίκο Κρίγκερ
Ο Γερμανός Ρίκο Κρίγκερ, στρατιωτικός γιατρός ηλικίας 30 ετών, καταδικάστηκε σε θάνατο στη Λευκορωσία στις 24 Ιουνίου ως «τρομοκράτης» και «μισθοφόρος». Πρόσφατα του έδωσε χάρη ο πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο. Φέρεται ότι φωτογράφιζε στρατιωτικές εγκαταστάσεις τον Οκτώβριο του 2023 για λογαριασμό των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών (SBU) και ότι τοποθέτησε κατ΄εντολή τους έναν εκρηκτικό μηχανισμό σε σιδηροδρομική γραμμή κοντά στο Μινσκ. Σύμφωνα με το προφίλ του στο LinkedIn, ο Κρίγκερ εργαζόταν ως νοσηλευτής για τον γερμανικό Ερυθρό Σταυρό και παλαιότερα είχε εργαστεί ως φύλακας ασφαλείας στην πρεσβεία των ΗΠΑ στο Βερολίνο.
- Αλσού Κουρμάσεβα
Η Ρωσοαμερικανίδα δημοσιογράφος του Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) Αλσού Κουρμάσεβα καταδικάστηκε στις 19 Ιουλίου σε κάθειρξη 6,5 ετών για τα άρθρα της γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η 47χρονη, που κατοικούσε μόνιμα στην Πράγα, συνελήφθη τον Οκτώβριο του 2023, όταν επισκέφθηκε τη Ρωσία για προσωπικούς της λόγους.
- Κέβιν Λικ
Ο Κέβιν Λικ, ένας νεαρός Ρωσογερμανός 19 ετών, συνελήφθη στη Ρωσία τον Φεβρουάριο του 2023 και τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς καταδικάστηκε σε φυλάκιση 4 ετών για «υψίστη προδοσία».
- Χέρμαν Μόιγες
Ο Ρωσογερμανός Χέρμαν Μόιγες συνελήφθη στα τέλη Μαΐου 2024 στην Αγία Πετρούπολη, κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία και ήταν σε αναμονή της δίκης του.
- Ολέγκ Ορλόφ
Ο Ολέγκ Ορλόφ, 71 ετών, ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καταδικάστηκε στα τέλη Φεβρουαρίου σε φυλάκιση 2,5 ετών επειδή κατήγγειλε κατ’ επανάληψη τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο Ορλόφ σπούδασε βιολόγος και στα τέλη της δεκαετίας του 1980 εντάχθηκε στη μη κυβερνητική οργάνωση Memorial, στόχος της οποίας ήταν να αποκαλυφθεί η αλήθεια για τα εγκλήματα της ΕΣΣΔ και να προασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα στη μετασοβιετική Ρωσία.
- Βαντίμ Οσταντίν
Ο σύμμαχος του Αλεξέι Ναβάλνι Βαντίμ Οστάνιν, 47 ετών, καταδικάστηκε σε κάθειρξη 9 ετών για «εξτρεμισμό» επειδή ήταν ο διευθυντής του γραφείου του αντιφρονούντα πολιτικού στο Μπίισκ.
Ο Ρωσογερμανός πολιτικός επιστήμονας Ντίτερ Βορονίν καταδικάστηκε τον Μάρτιο του 2023 σε κάθειρξη 13 ετών για «εσχάτη προδοσία», ως εμπλεκόμενος στην υπόθεση του Ρώσου δημοσιογράφου Ιβάν Σαφρόνοφ, που ειδικεύεται σε στρατιωτικά θέματα. Ο Σαφρόνοφ καταδικάστηκε σε κάθειρξη 22 ετών για την ίδια κατηγορία και παραμένει ακόμη στη φυλακή.
- Ξένια Φαντέγεβα
Μια άλλη σύμμαχος του Αλεξέι Ναβάλνι, η Ξένια Φαντέγεβα, 32 ετών, εξελέγη το 2020 στο δημοτικό συμβούλιο του Τομσκ, στη Σιβηρία, μαζί με άλλους ανεξάρτητους ακτιβιστές – γεγονός σπάνιο για τη ρωσική αντιπολίτευση. Αφού απαγορεύτηκε το κίνημα του Ναβάλνι, το 2021, η Φαντέγεβα αρνήθηκε να αυτοεξοριστεί, παρά τους κινδύνους που αντιμετώπιζε. Τον Δεκέμβριο του 2023 καταδικάστηκε και αυτή σε κάθειρξη 9 ετών για «εξτρεμισμό».
- Λιλίγια Τσανίτσεβα
Η Λίλια Τσανίτσεβα, 42 ετών, πρώην συντονίστρια της ομάδας του αντιφρονούντα Αλεξέι Ναβάλνι στα Ουράλια, είχε καταδικαστεί σε κάθειρξη 9,5 ετών για «εξτρεμισμό». Ήταν ορκωτή λογίστρια στην πόλη Ούφα, στα Ουράλια, μέχρι το 2017, όταν παραιτήθηκε από τη δουλειά της για να ενταχθεί στο Ταμείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς (FBK) του Ναβάλνι και συμμετείχε ενεργά στο κίνημα κατά της διαφθοράς στην περιοχή αυτή. Συνελήφθη τον Νοέμβριο του 2021 αφού τέθηκαν εκτός νόμου οι οργανώσεις του Ναβάλνι και ο ίδιος φυλακίστηκε.
- Αντρέι Πιβοβάροφ
Ο Ρώσος αντιφρονών Αντρέι Πιβοβάροφ, 42 ετών, συνελήφθη στη Ρωσία το 2021 και καταδικάστηκε έναν χρόνο αργότερα σε φυλάκιση 4 ετών επειδή δρούσε για λογαριασμό μιας απαγορευμένης οργάνωσης, της Otkritaïa Rossia («Ανοιχτή Ρωσία»), που συνδέεται με τον πρώην ολιγάρχη, τον εξόριστο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι. Από το κελί του, κατέβηκε στις βουλευτικές εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2021, με σύνθημα «Πιο δυνατοί από τον φόβο». Οι συνεργάτες του τον παρουσίαζαν ως τον «υποψήφιο με χειροπέδες».
- Αλεξάντρα Σκοτσιλένκο
Η Αλεξάντρα Σκοτσιλένκο, μια 33χρονη καλλιτέχνιδα, συνελήφθη στη Ρωσία τον Απρίλιο του 2022 επειδή αντικατέστησε τα ταμπελάκια με τις τιμές των προϊόντων σε ένα σουπερμάρκετ με μηνύματα κατά του πολέμου στην Ουκρανία. Τον Νοέμβριο του 2023 καταδικάστηκε σε κάθειρξη 7 ετών.
- Πάτρικ Σέμπελ
Ο Γερμανός Πάτρικ Σέμπελ συνελήφθη στα τέλη Ιανουαρίου 2024 στο αεροδρόμιο της Αγίας Πετρούπολης και κατηγορήθηκε για λαθρεμπόριο ναρκωτικών επειδή είχε μαζί του τσίχλες κάνναβης.
Οι 8 Ρώσοι που επαναπατρίζονται, χωρίς τους ανήλικους:
- Βλάντισλαβ Κλιούσιν από τις ΗΠΑ
Ο επιχειρηματίας Βλαντισλαβ Κλιούσιν συνελήφθη στην Ελβετία το 2021 και εκδόθηκε στις ΗΠΑ. Καταδικάστηκε το 2023 από δικαστήριο της Βοστόνης σε κάθειρξη 9 ετών για τη συμμετοχή του σε μαζικές κλοπές απόρρητων δεδομένων από αμερικανικές εταιρείες.
- Βαντίμ Κονοστσενόκ από τις ΗΠΑ
Ο Ρώσος Βαντίμ Κονοστσενόκ συνελήφθη στην Εσθονία και εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2023 στις ΗΠΑ. Οι αμερικανικές αρχές πιστεύουν ότι έχει διασυνδέσεις με την FSB και ότι παρέδωσε στη ρωσική αμυντική βιομηχανία τεχνολογίες και πυρομαχικά προερχόμενα από αμερικανικές επιχειρήσεις.
- Βαντίμ Κρασίκοφ από τη Γερμανία
Ο Βαντίμ Κράσικοφ, που φέρεται ότι στρατολογήθηκε από τη ρωσική FSB, καταδικάστηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2021 στο Βερολίνο σε ισόβια κάθειρξη για τον φόνο ενός Γεωργιανού τσετσενικής καταγωγής που είχε πολεμήσει εναντίον των ρωσικών δυνάμεων μεταξύ 2000-2004.
- Μιχαήλ Μικούσιν από τη Νορβηγία
Ο Μιχαήλ Μικούσιν, γεννημένος το 1978, συνελήφθη από τη νορβηγική αστυνομία το 2022. Δήλωνε Βραζιλιάνος και χρησιμοποιούσε το όνομα Ζοσέ Ασίς Τζιαμαρία, μολονότι δεν μιλάει πορτογαλικά. Πέρυσι έγινε δεκτός ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Τρόμσο, όπου εργαζόταν με αντικείμενο την πολιτική της Νορβηγίας στον Μεγάλο Βορρά και τις υβριδικές απειλές. Σύμφωνα με έναν ερευνητή του Bellingcat, στην πραγματικότητα ήταν αξιωματικός της ρωσικής υπηρεσίας στρατιωτικών πληροφοριών (GRU).
- Αρτέμ Ντούλτσεφ από τη Σλοβενία
- Άννα Ντούλτσεβα από τη Σλοβενία
Ζευγάρι Ρώσων που συνελήφθησαν με την κατηγορία της κατασκοπείας στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας το 2022, δήλωσαν ένοχοι την Τετάρτη και καταδικάστηκαν σε 19 μήνες φυλάκιση και αφέθηκαν ελεύθεροι με την έκτιση της ποινής τους. Προσποιούμενοι τους πολίτες της Αργεντινής, φέρονται να είχαν χρησιμοποιήσει τη Σλοβενία ως βάση από το 2017 για να ταξιδεύουν σε γειτονικές χώρες και να μεταδίδουν τις εντολές της Μόσχας σε άλλους Ρώσους αδρανείς πράκτορες. Έχουν δύο παιδιά.
- Πάβελ Ρούμπτσοφ από τη Πολωνία
Ο Πάβελ Ρουμπτσόφ συνελήφθη από τις υπηρεσίες πληροφοριών της Πολωνίας κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 και κατηγορήθηκε ότι είναι κατάσκοπος της Μόσχας. Έχει επίσης ισπανική υπηκοότητα –με το όνομα Πάμπλο Γκονθάλεθ– και εργαζόταν ως δημοσιογράφος για το διαδικτυακό μέσο Público και το κανάλι La Sexta.
- Ρόμαν Σελέζνεφ από τις ΗΠΑ
Ο χάκερ Ρόμαν Σελέζνεφ συνελήφθη το 2014 στις Μαλδίβες και εκδόθηκε στις ΗΠΑ. Καταδικάστηκε το 2017 σε κάθειρξη 27 ετών για τραπεζικές απάτες που εκτιμάται ότι έφτασαν σε ύψος τα 169 εκατομμύρια δολάρια.
Το Κρεμλίνο ευχαριστεί τις χώρες που συνέβαλαν στην ανταλλαγή
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έδωσε χάρη, υπογράφοντας διατάγματα, στους 13 κρατούμενους που απελευθερώθηκαν σήμερα στο πλαίσιο ανταλλαγής με δυτικές χώρες. Η απόφαση αυτή ελήφθη προκειμένου να επιστρέψουν στη χώρα οι «Ρώσοι αιχμάλωτοι» που κρατούνταν στο εξωτερικό, ανακοίνωσε το Κρεμλίνο.
Στην ανακοίνωση το Κρεμλίνο εκφράζει την ευγνωμοσύνη του σε όλες τις χώρες που βοήθησαν στην προετοιμασία της ανταλλαγής και, ιδιαίτερα, στον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο οποίος επέδειξε καλή θέληση και έδωσε χάρη στον Γερμανό Ρίκο Κρίγκερ, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε θάνατο.
Η ρωσική υπηρεσία ασφαλείας FSB επιβεβαίωσε ότι «οκτώ Ρώσοι πολίτες που κρατούνταν σε διάφορες χώρες του ΝΑΤΟ καθώς και δύο ανήλικοι» επέστρεψαν στη Ρωσία. «Οι Ρώσοι πολίτες ανταλλάχθηκαν με μια ομάδα ατόμων τα οποία έδρασαν προς το συμφέρον ξένων κυβερνήσεων και σε βάρος της ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας», προστίθεται σε αυτήν την ανακοίνωση που μεταδόθηκε από τα ρωσικά πρακτορεία.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, ο Πούτιν έδωσε χάρη στους Έβαν Γκέρσκοβιτς, Πολ Γουίλαν, Ολέγκ Ορλόφ, Λίλια Τσανίτσεβα, Ξένια Φαντέγεβα, Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά, Ιλιά Γιάσιν, Αλεξάντρα Σκοτσιλένκο, Αλσού Κουρμάσεβα, Αντρέι Πιβοβάροφ, Βαντίμ Οστάνιν, Ντεμούρι (Ντίτερ) Βορονίν και Κέβιν Λικ.
Νωρίτερα, το Κρεμλίνο, σχολιάζοντας την ανταλλαγή κρατουμένων, δήλωσε ότι ελπίζει πως όσοι έφυγαν από τις ρωσικές φυλακές, τους οποίους χαρακτήρισε ως «εχθρούς», θα μείνουν μακριά, μετέδωσε το κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA.
Το πρακτορείο TASS επικαλέσθηκε τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να λέει ότι θα προβεί σε περαιτέρω δηλώσεις αργότερα σήμερα.
«Πιστεύω ότι όλοι οι εχθροί μας πρέπει να μείνουν εκεί (στο εξωτερικό) και όλοι εκείνοι που δεν είναι εχθροί μας πρέπει να επιστρέψουν. Αυτή είναι η άποψη μου» δήλωσε ο Πεσκόφ όπως μετέδωσε το TASS.
Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, σχολιάζοντας την ανταλλαγή κρατουμένων με τη Δύση, δήλωσε ότι οι προδότες της χώρας του πρέπει να σαπίζουν και να πεθαίνουν στη φυλακή, αλλά ήταν πιο χρήσιμο για τη Μόσχα να πάρει πίσω στη Ρωσία ανθρώπους της.
«Και αφήστε τώρα τους προδότες να επιλέγουν πυρετωδώς νέα ονόματα και να καμουφλάρονται μέσω προγραμμάτων προστασίας μαρτύρων», έγραψε ο Μεντβέντεφ, νυν αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, με ανάρτηση στο Telegram.
To Βερολίνο δεν έλαβε την απόφαση με ελαφρότητα
«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν πήρε αυτή την απόφαση με ελαφρότητα. Το συμφέρον του κράτους για την επιβολή της ποινής φυλάκισης ενός καταδικασμένου εγκληματία αντισταθμίστηκε από την ελευθερία, την σωματική υγεία και σε – κάποιες περιπτώσεις – τελικά την ζωή αθώων ανθρώπων που φυλακίστηκαν στην Ρωσία και ανθρώπων που φυλακίστηκαν άδικα, για πολιτικούς λόγους», δήλωσε πριν από λίγο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Χεμπεστράιτ, αναφερόμενος στην ανταλλαγή κυρίως του Βαντίμ Κράσικοφ, ο οποίος εξέτιε στην Γερμανία ποινή ισόβιας κάθειρξης για την δολοφονία του Γεωργιανού Ζελιμχάν Κανγκοσβίλι στις 23 Αυγούστου του 2019 στο πάρκο Tiergarten του Βερολίνου, κατ΄εντολήν της ρωσικής μυστικής υπηρεσίας FSB.
Σημαντικό κίνητρο αποτέλεσε «η υποχρέωση προστασίας των Γερμανών πολιτών» και η αλληλεγγύη με τις ΗΠΑ, συνέχισε ο κ. Χεμπεστράιτ και εξέφρασε την ελπίδα ότι «όλοι όσοι απελευθερώθηκαν σήμερα θα συνέλθουν από σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια κοντά στις οικογένειες και στους φίλους τους».
Το ομοσπονδιακό υπουργείο Δικαιοσύνης και όχι ο ομοσπονδιακός γενικός εισαγγελέας έδωσε την εντολή για την αναστολή της εκτέλεσης της ποινής του Βαντίμ Κράσικοφ, διευκρίνισε πριν από λίγο εκπρόσωπος του υπουργείου.
«Ο ομοσπονδιακός γενικός εισαγγελέας είναι καταρχήν υπεύθυνος για την αναστολή της εκτέλεσης των ποινών. Ωστόσο, την περασμένη Δευτέρα, το ομοσπονδιακό υπουργείο Δικαιοσύνης έδωσε γραπτή εντολή στον ομοσπονδιακό γενικό εισαγγελέα για την αναστολή της εκτέλεσης της ποινής του Βαντίμ Κράσικοφ, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή κρατουμένων», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ χαιρέτισε σήμερα την απελευθέρωση πολλών κρατουμένων από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του Ρωσοβρετανού αντιφρονούντα Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε ποινή κάθειρξης 25 ετών με την κατηγορία της προδοσίας.
«Καλωσορίζω την απελευθέρωση ενός αριθμού κρατουμένων που κρατούνται στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των Βλαντίμιρ Καρά – Μουρζά, Πολ Γουίλαν και Εβαν Γκέρσκοβιτς», δήλωσε ο Στάρμερ με ανάρτηση του στο X.
«Θα συνεχίσουμε να καλούμε τη Ρωσία να υποστηρίξει την ελευθερία της πολιτικής έκφρασης» έγραψε ο Βρετανός πρωθυπουργός.
Ανακούφιση στον ΟΗΕ
Ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα εξέφρασε “ανακούφιση” μετά την απελευθέρωση από τη Ρωσία δημοσιογράφων και ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ζητώντας την απελευθέρωση και άλλων κρατουμένων.
Ο Φόλκερ Τουρκ “εκφράζει ανακούφιση μετά την απελευθέρωση του Έβαν Γκέρσκοβιτς, του Βλαντίμιρ Καρά-Μουρζά, της Άλσου Κουρμάσεβα και του Ολεγκ Ορλόφ, μεταξύ άλλων. Όλοι οι δημοσιογράφοι και υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που κρατούνται μόνο και μόνο γιατί έκαναν τη δουλειά τους πρέπει να απελευθερωθούν. Πρέπει να μπορούν να εργάζονται με πλήρη ασφάλεια, χωρίς φόβο”, δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής σε μήνυμά του στην πλατφόρμα Χ.
Παράλληλα, το ΝΑΤΟ χαιρέτισε την απελευθέρωση φυλακισμένων από τη Ρωσία στο πλαίσιο μιας μεγάλης ανταλλαγής με δυτικές χώρες, διαβεβαιώνοντας ότι μέλη της Συμμαχίας διαπραγματεύτηκαν τη συμφωνία.
“Χαιρετίζουμε την απελευθέρωση σήμερα από τη Ρωσία αρκετών φυλακισμένων. Τη συμφωνία, η οποία κατέληξε στην απελευθέρωση τους, διαπραγματεύτηκαν αρκετοί σύμμαχοι του ΝΑΤΟ”, εξήγησε η εκπρόσωπος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας Φάραχ Νταχλάλα.
Διεθνής Αμνηστία: Η ανταλλαγή με τη Ρωσία αφήνει μια πικρή γεύση
Η απελευθέρωση “κατάδικων εγκληματιών”, εκ των οποίων ο φερόμενος ως πράκτορας της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB) Βαντίμ Κράσικοφ, στο πλαίσιο της μεγάλης ανταλλαγής κρατουμένων που ανακοινώθηκε σήμερα, αφήνει “μια πικρή γεύση”, επικρίνει σήμερα το γερμανικό σκέλος της Διεθνούς Αμνηστίας. Κατήγγειλε επίσης “ένα βήμα προς την παράταση της (δικαστικής) ατιμωρησίας”.
“Ένας δολοφόνος και άλλοι εγκληματίες που καταδικάστηκαν στο πλαίσιο μιας δίκαιης δίκης, έχουν πλέον απελευθερωθεί, κατά τη διάρκεια μιας ανταλλαγής προσώπων οι οποίοι το μόνο που έκαναν ήταν να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης”, αποδοκίμασε ο Κρίστιαν Μιχρ, αναπληρωτής γενικός γραμματέας της Αμνηστίας Γερμανίας, σύμφωνα με ανακοίνωση.
Μεταξύ των δυτικών πολιτών που απελευθερώθηκαν από τη Μόσχα είναι ο Αμερικανός δημοσιογράφος Έβαν Γκέρσκοβιτς και ο πρώην πεζοναύτης Πολ Γουίλαν, που ήταν φυλακισμένος στη Ρωσία από τα τέλη του 2018. Παρά το γεγονός ότι η Αμνηστία εκφράζει “ανακούφιση” για τις απελευθερώσεις αυτές, η συγκεκριμένη συμφωνία μπορεί, σύμφωνα με την οργάνωση, να ενθαρρύνει τη ρωσική κυβέρνηση σε “νέες πολιτικές συλλήψεις και παραβιάσεις των ανθρωπίνων διωμάτων, χωρίς τον φόβο των συνεπειών”.
Καθώς οι φυλακισμένοι “χρησιμοποιούνται από τον Βλαντίμιρ Πούτιν ως διαπραγματευτικό χαρτί για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του”, συνεχίζει η οργάνωση.
Η ανταλλαγή
Ο φυλακισμένος δημοσιογράφος της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal Έβαν Γκέρσκοβιτς και ο πρώην Αμερικανός πεζοναύτης Πολ Γουίλαν αμφότεροι κρατούμενοι στη Ρωσική Ομοσπονδία, ο φυλακισμένος στη Λευκορωσία Γερμανός, Ρίκο Κρίγκερ, ο Ρώσος αντιφρονούντας Ιλιά Γιάσιν και ο αξιωματικός της ρωσικής υπηρεσίας πληροφοριών FSB Βαντίμ Κράσικοφ, φυλακισμένος στη Γερμανία ήταν μεταξύ των 26 κρατουμένων από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία, τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σλοβενία, τη Νορβηγία και τη Λευκορωσία που απελευθερώθηκαν σήμερα στη μαζικότερη ανταλλαγή μεταξύ Ανατολής-Δύσης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Στο πλαίσιο της επιχείρησης ανταλλαγής, 10 κρατούμενοι, εκ των οποίων 2 παιδιά, θα μεταφερθούν στη Ρωσία, 13 κρατούμενοι θα μεταφερθούν στη Γερμανία και άλλοι τρεις θα μεταφερθούν στις ΗΠΑ. Για την ανταλλαγή των κρατουμένων έφθασαν στην ‘Αγκυρα συνολικά επτά αεροπλάνα, δύο από τις ΗΠΑ και από ένα από τη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σλοβενία, τη Νορβηγία και τη Ρωσία.
Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες είχαν ανακοινώσει ότι συντονίζουν μια εκτεταμένη ανταλλαγή κρατουμένων, εν μέσω ενδείξεων για μια μεγάλη ανταλλαγή μεταξύ της Ρωσίας και της Λευκορωσίας από τη μία πλευρά και των δυτικών χωρών, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Γερμανίας, από την άλλη.
«Η οργάνωσή μας έχει αναλάβει σημαντικό διαμεσολαβητικό ρόλο σε αυτή την επιχείρηση ανταλλαγής, η οποία είναι η πιο ολοκληρωμένη της τελευταίας περιόδου» αναφέρει η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (MIT) σε ανακοίνωσή της.
Ο ιστότοπος παρακολούθησης πτήσεων Flightradar24 έδειξε ότι ένα ειδικό ρωσικό κυβερνητικό αεροσκάφος που χρησιμοποιήθηκε για μια προηγούμενη ανταλλαγή κρατουμένων με τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας είχε πετάξει από τη Μόσχα προς τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, ο οποίος συνορεύει με την Πολωνία και τη Λιθουανία, πριν επιστρέψει στη ρωσική πρωτεύουσα.
Πλάνα του Reuters έδειχναν ένα ρωσικό κυβερνητικό αεροσκάφος στο έδαφος της τουρκικής πρωτεύουσας Άγκυρας.
Ο Πολ Γουίλαν και ο Βλαντίμιρ Καρά – Μουρζά, ένας Ρωσοβρετανός αντιφρονούντας, και οι δύο φυλακισμένοι στη Ρωσία, είχαν ξαφνικά εξαφανιστεί από το προσκήνιο τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με τους δικηγόρους τους. Τουλάχιστον επτά Ρώσοι αντιφρονούντες είχαν μετακινηθεί απροσδόκητα από τις φυλακές τους.
Ο δικηγόρος του Αλεξάντρ Βίνικ, ενός Ρώσου που κρατείται στις Ηνωμένες Πολιτείες, αρνήθηκε χθες να επιβεβαιώσει που βρίσκεται ο πελάτης του στο κρατικό ειδησεογραφικό πρακτορείο RIA «έως ότου λάβει χώρα η ανταλλαγή».
Το πρακτορείο RIA μετέδωσε επίσης ότι τέσσερις Ρώσοι που είναι φυλακισμένοι στις Ηνωμένες Πολιτείες «εξαφανίσθηκαν» από την βάση δεδομένων για τους φυλακισμένους που χρησιμοποιεί το Ομοσπονδιακό Γραφείο Φυλακών των ΗΠΑ. Του κατονόμασε ως Αλεξάντερ Βίνικ, Μαξίμ Μάρτσενκο, Βαντίμ Κανοσιόνοκ και Βλαντισλάβ Κλιούσιν.
Μεταξύ των διαφωνούντων της Ρωσίας, οι υποστηρικτές των οποίων είχαν αναφέρει ότι μετακινήθηκαν ξαφνικά τις τελευταίες μέρες, συμπεριλαμβάνονται ο πολιτικός της αντιπολίτευσης Ιλιά Γιάσιν, ο ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Όλεγκ Ορλόφ και ο Ντανιήλ Κρινάρι, ο οποίος καταδικάστηκες για μυστική συνεργασία με ξένες κυβερνήσεις.
Στη Δύση οι διαφωνούντες θεωρούνται από τις κυβερνήσεις και τους ακτιβιστές ως αδίκως φυλακισμένοι πολιτικοί κρατούμενοι. Όλοι έχουν, για διαφορετικούς λόγους, χαρακτηριστεί από τη Μόσχα ως επικίνδυνοι εξτρεμιστές.
Σλοβένικο δικαστήριο καταδίκασε χθες δύο Ρώσους σε ποινή φυλάκισης για κατασκοπεία και χρήση πλαστών ταυτοτήτων και δήλωσε ότι θα απελαθούν, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων STA, μια κίνηση που σύμφωνα με σλοβενικό τηλεοπτικό κανάλι αποτελεί μέρος της ευρύτερης ανταλλαγής. Το Reuters δεν μπόρεσε να το επιβεβαιώσει.
