Ο Πύργος είναι το μεγαλύτερο χωριό της Τήνου, ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός, και ένα από τα πιο γραφικά σημεία των Κυκλάδων.
Το όνομα του οφείλεται στον βενετσιάνικο πύργο που χτίστηκε τον 16ο αι. για την άμυνα της περιοχής. Παλιότερα, το χωριό ονομαζόταν Πάνορμος, ονομασία που σήμερα προσδιορίζει τον ομώνυμο όρμο.
Γνώρισε τη μεγάλη του ακμή κατά τον 18ο και 19ο αιώνα με την ανάπτυξη της ναυτιλίας και της μαρμαροτεχνίας. Από τότε ξεκινάει η εκμετάλλευση του μαρμάρου (λευκού και του χαρακτηριστικού πράσινου της Τήνου) και η μεγάλη παράδοση της μαρμαροτεχνίας.
Εξελίχθηκε σε κορυφαίο καλλιτεχνικό κέντρο που ανέδειξε πολλούς από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι γλύπτες Γιαννούλης Χαλεπάς, Δημήτριος Φιλιππότης, Γιάννης Βούλγαρης, Λουκάς Δούκας και ο ζωγράφος, Νικηφόρος Λύτρας. Σήμερα λειτουργούν στον Πύργο εργαστήρια μαρμαροτεχνίας, γκαλερί αλλά και η Σχολή Καλών Τεχνών του Πύργου που συνεχίζει την παράδοση του μαρμάρου.
Τα μουσεία του Πύργου είναι ιδιαίτερα αξιόλογα. Στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας παρουσιάζεται η τεχνολογία και η πορεία του μαρμάρου από την εξόρυξή του μέχρι και τη δημιουργία του έργου τέχνης. Το Σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά διατηρείται ανέπαφο, ακριβώς όπως το άφησε ο θρύλος της γλυπικής. Το Μουσείο Πανορμιτών Καλλιτεχνών συγκεντρώνει έργα των μεγάλων καλλιτεχνών της περιοχής.
Κάθε γωνιά του Πύργου είναι έργο τέχνης. Περιπλανηθείτε στα γραφικά καλντερίμια του και θαυμάστε την αρχιτεκτονική του χωριού και την τέχνη του μαρμάρου σε κάθε της έκφανση.
Η πλατεία του Πύργου είναι μοναδική. Μαρμαροστρωμένη, με τον χαρακτηριστικό πλάτανο και την παραδοσιακή μαρμάρινη κρήνη, μεταφέρει τον επισκέπτη σε άλλη εποχή. Από το σημείο αυτό, ξεκίνησε η Επανάσταση στο νησί (31 Μαρτίου 1821).
Οι ναοί του χωριού, ο Άγιος Νικόλαος (1874) και ο Άγιος Δημήτριος, διαθέτουν εξαιρετική μαρμάρινη διακόσμηση. Υπερβαίνοντας τους όποιους ενδοιασμούς, αν επισκεφθείτε το νεκροταφείο δίπλα στην εκκλησία του Σωτήρα, θα συναντήσετε ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού με γνήσια και αντιπροσωπευτικά δείγματα του υψηλού επιπέδου μαρμαρογλυπτικής στην Τήνο.
Στην ευρύτερη περιοχή, στις παλιές μονές, Κυρά Ξένη και Κάτω Μοναστήρι, ήρθαν στην επιφάνεια ευρήματα από την προϊστορική ήδη εποχή, ένας θολωτός τάφος των Μυκηναϊκών και ένας τάφος των Γεωμετρικών χρόνων.
Κοντινές παραλίες στον Πύργο: Σταφίδα, Ρόχαρη, Άγια Θάλασσα, Καβαλουρκό
Πρόσβαση: Ο Πύργος απέχει 23χλμ από τη Χώρα. Φτάνετε στον Πύργο μέσω του νέου οδικού δικτύου Χώρας-Πανόρμου (είτε ξεκινώντας από την παραλία των Κιονίων είτε από τη Λεωφόρο Τριποτάμου).
………………………..
