Χριστόφορος Χαραλαμπάκης. Όταν του ακαδημαϊκού, καθηγητή και διάσημου γλωσσολόγου προηγείται ο άνθρωπος
Δεν μπορείς παρά να αισθανθείς απεριόριστο θαυμασμό για έναν επιστήμονα με διδακτορικά, έρευνες, δημοσιεύσεις, βιβλία, διαλέξεις, συνέδρια, διακρίσεις, βραβεύσεις, διδασκαλίες, που εκλέγεται μάλιστα ακαδημαϊκός στην έδρα της Γλωσσολογίας, ορφανή επί 80 χρόνια!
Αν, όμως, μάθεις από πού και πώς ξεκινά αυτός ο ιδιαίτερος επιστήμονας, θεωρείς ότι η πορεία του ως ανθρώπου εκεί θα οδηγούσε.
Ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης γεννήθηκε στο χωριό Ανατολή της Ιεράπετρας Κρήτης. Ήταν ένα από τα οχτώ παιδιά οικογένειας, που δύσκολα τα έβγαζε πέρα. Συνειδητοποιεί στα γυμνασιακά του χρόνια στην Ιεράπετρα ότι, αν δεν προσπαθήσει ν’ αλλάξει τη ζωή του με σπουδές, το μέλλον είναι σκοτεινά προδιαγεγραμμένο, καθώς αναγκάζεται να επιβιώνει με τα τρία από τα οχτώ αδέλφια του σ’ ένα μικρό δωμάτιο μαγειρεύοντας οι ίδιοι.
Συνειδητοποιεί τις διακρίσεις που κυριαρχούν στον κόσμο και παλεύει με τον τρόπο του με όπλο τη μόρφωση. Και τα καταφέρνει.
Πέρα από όλα τα αναμφισβήτητα προσόντα, που τον διακρίνουν ως επιστήμονα, η ευρύτητα του πνεύματός του και το αίσθημα δικαιοσύνης τον χαρακτηρίζουν από τις απόψεις που διατυπώνει γύρω από τη γλώσσα.
Για τη θέση, που επί 80 χρόνια παρέμενε κενή στην Ακαδημία, στην έδρα της Γλωσσολογίας, με σθένος υποστηρίζει πως δικαιωματικά έπρεπε να ανήκει στον Μανώλη Τριανταφυλλίδη. Και ξέρουμε όλοι πώς αντιμετωπίστηκε ο μεγάλος γλωσσολόγος από το πολιτικό και πνευματικό κατεστημένο της εποχής.
Αλλά τον χαρακτηρίζει και μια σπάνια σεμνότητα, όταν δηλώνει: “Από τις 500.000 λέξεις τις Νεοελληνικής, αγνοώ τουλάχιστον τις 400.000 και από τις 100.000 που νομίζω ότι ξέρω, τις μισές δεν κατάφερα να τις γνωρίσω στο βάθος, που θα επιθυμούσα.”
Δεν είναι συνηθισμένες τέτοιες δηλώσεις, όταν κατέχεις μια τέτοια θέση κι όταν έχεις για χρόνια παλέψει για να βγει ένα τόσο σημαντικό έργο σαν το Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας, που ο ίδιος το θεωρεί έργο της ζωής του.
Όσο για την εισβολή της τεχνολογίας στη ζωή αλλά και στη γλώσσα, συνειδητοποιεί την άνιση μάχη, προσπαθώντας να δει με καθαρή ματιά:“Η τεχνολογία θα ακολουθήσει τον δικό της δρόμο, είτε το θέλουμε είτε όχι. Το θέμα είναι πώς θα κρατηθεί η ισορροπία ανάμεσα στον διαμορφούμενο ανταγωνισμό μηχανής – ανθρώπου ο οποίος έχει οδηγήσει στην υποβάθμιση της ανθρωπιστικής παιδείας.”
Η μεγάλη αγωνία του όχι μόνο ως Έλληνα αλλά και ως πολίτη του Κόσμου είναι το ότι χάνονται γλώσσες στον Κόσμο καθημερινά, οδηγώντας και στην παράλληλη απώλεια πολιτισμών, όταν λέει:
“Υπολογίζεται ότι κάθε δύο βδομάδες χάνεται μία γλώσσα, συμπαρασύροντας στην καταστροφή και τον πολιτισμό που εκφράζουν. Πρόκειται για διπλή τραγωδία. Αφήνει κανείς ένα αγαπημένο πρόσωπο να πεθάνει, όταν χρειάζεται λίγο οξυγόνο; Οι γλώσσες δεν αρρωσταίνουν. Τις αφήνουμε, δυστυχώς, να πεθαίνουν όρθιες, όπως τα δέντρα.”
Αυτός είναι ο άνθρωπος Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, που στήριξε και στηρίζει τον επιστήμονα, αλλά και τον συνειδητοποιημένο πολίτη της Ελλάδας και του Κόσμου.
……………………
(Με πληροφορίες από συνέντευξη του Χριστόφορου Χαραλαμπάκη στην kathimerini)
…………………….
Οι «Παρενθέσεις» είναι μικρά κείμενα, μικρές πινελιές, σε θέματα πολιτισμού ή ζωής, που φωτίζουν γωνιές από μεγαλύτερα θέματα, λειτουργώντας σαν παρ-εν-θέσεις.
