Απειλή πανδημίας από αρχαίους μικροοργανισμούς;

Η ανθρωπότητα θα μπορούσε να βρίσκεται αντιμέτωπη με μια νέα, παράξενη, απειλή πανδημίας, προειδοποιούν οι επιστήμονες. Αρχαίοι ιοί που έχουν παγώσει στο στρώμα πάγου της Αρκτικής ενδέχεται να απελευθερωθούν κάποτε λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης και να προκαλέσουν μια μεγάλη επιδημία, λένε σύμφωνα με τον Guardian.

Στελέχη αυτών των μικροβίων Μαθουσάλα – ή ιών ζόμπι, όπως είναι επίσης γνωστοί – έχουν ήδη απομονωθεί από ερευνητές εγείροντας φόβους ότι θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης διεθνώς. Αυτή τη φόρα όχι από μια νέα ασθένεια αλλά από το μακρινό παρελθόν.

Επιστήμονες έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν ένα δίκτυο παρακολούθησης της Αρκτικής, το οποίο θα εντοπίζει τα πρώτα κρούσματα μιας ασθένειας που προκαλείται από αρχαίους μικροοργανισμούς. Επιπλέον, θα περιλαμβάνει καραντίνα και εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη για τους μολυσμένους ανθρώπους σε μια προσπάθεια να περιοριστεί ένα ξέσπασμα και να αποτραπεί η έξοδος των ασθενών από την περιοχή.

«Προς το παρόν, οι αναλύσεις επικεντρώνονται σε ασθένειες που μπορεί να εμφανιστούν σε νότιες περιοχές και στη συνέχεια να εξαπλωθούν βόρεια», δήλωσε ο γενετιστής Ζαν Μισέλ Κλαβρί από το Πανεπιστήμιο Αιξ-Μασσαλίας. «Αντίθετα, ελάχιστη προσοχή έχει δοθεί σε ένα ξέσπασμα που θα μπορούσε να εμφανιστεί στον μακρινό βορρά και στη συνέχεια να ταξιδέψει νότια. Υπάρχουν ιοί εκεί πάνω που έχουν τη δυνατότητα να μολύνουν τον άνθρωπο και να ξεκινήσουν μια νέα επιδημία».

Την άποψη αυτή υποστήριξε η Μαριόν Κόπμανς από το Ιατρικό Κέντρο Erasmus στο Ρότερνταμ. «Δεν ξέρουμε τι ιοί βρίσκονται εκεί έξω στον παγετό, αλλά πιστεύω ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να υπάρχει κάποιος ικανός να προκαλέσει ένα ξέσπασμα ασθένειας – ας πούμε μιας αρχαίας μορφής πολιομυελίτιδας. Πρέπει να υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί».

Το 2014, ο Κλαβρί ηγήθηκε ομάδας επιστημόνων που απομόνωσε ζωντανούς ιούς στη Σιβηρία και έδειξε ότι μπορούσαν ακόμη να μολύνουν μονοκύτταρους οργανισμούς, παρόλο που είχαν θαφτεί στο μόνιμο στρώμα πάγου για χιλιάδες χρόνια. Περαιτέρω έρευνα, που δημοσιεύθηκε πέρυσι, αποκάλυψε την ύπαρξη πολλών διαφορετικών ιικών στελεχών από επτά διαφορετικές τοποθεσίες στη Σιβηρία και έδειξε ότι αυτά μπορούσαν να μολύνουν κύτταρα. Ένα δείγμα του ιού ήταν ηλικίας 48.500 ετών.

«Οι ιοί που απομονώσαμε ήταν σε θέση να μολύνουν μόνο αμοιβάδες και δεν αποτελούσαν κίνδυνο για τον άνθρωπο», δήλωσε ο Γάλλος καθηγητής. «Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι άλλοι ιοί -που σήμερα είναι παγωμένοι- δεν θα μπορούσαν να προκαλέσουν ασθένειες στον άνθρωπο. Εντοπίσαμε γονιδιωματικά ίχνη των ιών της ευλογιάς και των ερπητοϊών, που είναι γνωστά παθογόνα για τον άνθρωπο».

«Το κρίσιμο σημείο σχετικά με τον μόνιμο παγετό είναι ότι είναι κρύος, σκοτεινός και δεν έχει οξυγόνο, πράγμα που είναι ιδανικό για τη διατήρηση βιολογικού υλικού» είπε ο Κλαβρί στον Observer την περασμένη εβδομάδα.

Όμως, τα ανώτερα στρώματα σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη -Καναδά, Σιβηρία και Αλάσκα- λιώνουν, καθώς η κλιματική κρίση επηρεάζει δυσανάλογα την Αρκτική. Σύμφωνα με τους μετεωρολόγους, η περιοχή θερμαίνεται αρκετές φορές ταχύτερα από τον μέσο ρυθμό αύξησης της παγκόσμιας υπερθέρμανσης.

Βέβαια, δεν είναι το άμεσο λιώσιμο του μόνιμου πάγου που αποτελεί τον πιο άμεσο κίνδυνο, πρόσθεσε ο γενειστής. «Ο κίνδυνος προέρχεται από μια άλλη επίπτωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη: την εξαφάνιση των θαλάσσιων πάγων της Αρκτικής. Αυτό επιτρέπει την αύξηση της ναυτιλίας, της κυκλοφορίας και της βιομηχανικής ανάπτυξης στη Σιβηρία. Σχεδιάζονται τεράστιες επιχειρήσεις εξόρυξης, οι οποίες θα ανοίξουν τεράστιες τρύπες στο βαθύ μόνιμο πάγο για να εξάγουν πετρέλαιο και μεταλλεύματα. Αυτές οι εργασίες θα απελευθερώσουν τεράστιες ποσότητες παθογόνων μικροοργανισμών που εξακολουθούν να ευδοκιμούν εκεί. Οι ανθρακωρύχοι θα περπατήσουν και θα αναπνεύσουν τους ιούς. Οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι ολέθριες».

 efsyn.gr