2024: Μισθοί, επιδόματα και εργασιακά δικαιώματα με… αφρικανικό αέρα (Χαρματάν*) / γράφει ο Δημήτρης Κωστάκος

Σε εργασιακό και εισοδηματικό επίπεδο, η χώρα κατά το νέο έτος θα θυμίζει το παλαιότερο κοινωνικό μοντέλο που μπορεί να ανακαλέσει κάποιος στη μνήμη του:

– Το 95% των φόρων θα επιβαρύνει εργαζόμενους, μικρομεσαίους επιχειρηματίες και συνταξιούχους (ΠΑΜΕ).

– Η Ελλάδα, βρίσκεται  στην πρώτη τετράδα των κρατών-μελών της Ε.Ε., όπου παρατηρείται μείωση μισθών με παράλληλη υψηλή αύξηση κερδών για τις επιχειρήσεις  (Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων).

– Η Ελλάδα, βρίσκεται στην 5η θέση από το τέλος σε 41 χώρες ως προς την πρόθεση προσλήψεων με 12% όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος βρίσκεται στο 26%.

Μάλιστα, οι Έλληνες εργοδότες κατά τον σχεδιασμό των στρατηγικών προτεραιοτήτων τους για το 2024, ανέφεραν ότι προτάσσουν την ευημερία των εργαζομένων, σε ποσοστό μόλις 24%  (Manpower Group).

– Οι οφειλέτες  προς την Εφορία (φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις) υπερβαίνουν τα 4 εκατομμύρια  με το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να ανέρχεται στα 106 δισ. ευρώ (ΑΑΔΕ).

– Οι οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία, υπερβαίνουν πλέον τα 47 δις ευρώ (ΚΕΑΟ).

– Οι άνεργοι, φθάνουν το 1.028.123, με το 51% να είναι μακροχρονίως άνεργοι, ενώ επιδοτείται περίπου ένας στους 10 (ΔΥΠΑ).

– Σχεδόν 5,5 δισ. ευρώ θα χάσουν οι συνταξιούχοι το 2024 από την εισφορά 6% υπέρ υγείας (ΕΝΥΠΕΚΚ).

– Μισό δις € θα χάσουν οι συνταξιούχοι το 2024 από την εισφορά αλληλεγγύης (ΕΝΥΠΕΚΚ).

-Τουλάχιστον μία στις δύο συντάξεις γήρατος  δεν υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ, ενώ το 16% μόλις που φθάνει στα 500 ευρώ (σύστημα ΗΛΙΟΣ).

Με αυτά τα δεδομένα και την ακρίβεια να στραγγαλίζει τα νοικοκυριά, η κυβέρνηση προωθεί:

• Την  αύξηση του κατώτατου μισθού την άνοιξη του 2024 κατά περίπου 40 ευρώ μικτά (!), χωρίς να αναλαμβάνει καμία απολύτως δέσμευση για τον μέσο μισθό, ο οποίος υποχωρεί σταθερά.

• Το «ξεπάγωμα» των τριετιών και των μισθολογικών ωριμάνσεων, αρχικά για περίπου 100.000 εργαζόμενους και σταδιακά -σε βάθος τριετίας -για το σύνολο των αμειβομένων με τον κατώτατο μισθό.

• Την  καθιέρωση της 13ωρης ημερήσιας εργασίας για παράλληλη απασχόληση σε πολλούς εργοδότες.

• Την καταγγελία σύμβασης εργασίας χωρίς αποζημίωση απόλυσης για δοκιμαστική περίοδο απασχόλησης έξι μηνών.

• Την παροχή της δυνατότητας σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ενταχθεί στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας  να μην δηλώνουν στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ  τις αλλαγές, την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας, την οργάνωση του χρόνου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση, πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους, όπως συνέβαινε έως τώρα.

• Την απασχόληση και κατά την 6η ημέρα της εβδομάδας σε επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εργασίας με εναλλασσόμενες βάρδιες, με την επιπλέον εργασία προσαυξημένη κατά 40%.

• Δικαίωμα εργασίας την 6η ημέρα της εβδομάδας αποκτούν σε εξαιρετικές περιπτώσεις και επιχειρήσεις οι οποίες δεν είναι εκ φύσεως συνεχούς λειτουργίας και εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.

• Την απασχόληση εργαζομένων κατά την Κυριακή και κατά τις ημέρες αργίας, σε συγκεκριμένους κλάδους και δραστηριότητες, όπως:

α. Εκπαιδευτικά κέντρα πιλότων, πληρωμάτων και τεχνικών αεροσκαφών καθώς και προσωπικού επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών και επιβατών, εφόσον λειτουργούν επί 24 ώρες ημερησίως και επτά ημέρες την εβδομάδα.

β. Βιομηχανία τροφίμων.

γ. Εμφιάλωση φυσικού μεταλλικού νερού, παραγωγής αναψυκτικών και παρασκευής προϊόντων εμφιάλωσής τους λόγω της ανάγκης παραγωγής, διατήρησης και μεταφοράς προϊόντων ιδιαίτερα ευαίσθητων, που καθιστούν αναγκαία τη λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών κατά τις εν λόγω ημέρες.

• Τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας μεταξύ του εργοδότη και του εργαζόμενου, με πρωτοβουλία της επιχείρησης και

• την ποινικοποίηση της περιφρούρησης των απεργιακών κινητοποιήσεων, η οποία θα τιμωρείται με πρόστιμο και φυλάκιση.

Ως προς τα επιδόματα, προωθείται η επανεξέταση του συστήματος χορήγησης του επιδόματος ανεργίας, σε συνδυασμό με την κατάργηση ειδικών ενισχύσεων και η εφαρμογή της Προπληρωμένης Κάρτας για τα επιδόματα. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τουλάχιστον το 50% του ποσού της ενίσχυσης ή του επιδόματος σε ηλεκτρονικές πληρωμές και αγορές, ενώ για το υπόλοιπο ποσό παρέχεται η δυνατότητα ανάληψης μετρητών. Το μέτρο αφορά το σύνολο των επιδομάτων, πλην κάποιων εξαιρέσεων όπως  τα αναπηρικά , το επίδομα στέγασης και έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις της ΔΥΠΑ.

Την ίδια ώρα, κατά 12,41 ευρώ μικτά αυξάνεται η εθνική σύνταξη από την 1η Ιανουαρίου 2024,  η αύξηση βαίνει μειούμενη στα 11,17 ευρώ, ανάλογα με τον χρόνο ασφάλισης που έχει συμπληρώσει ο συνταξιούχος, ενώ χωρίς αύξηση παραμένουν από το 2010 οι επικουρικές συντάξεις.

Σχεδόν το 30% του συνόλου των συντάξεων είτε δεν θα αυξηθεί είτε θα ενσωματώσει μέρος της ετήσιας αύξησης.

Αυξημένες από 5,35 έως και 24 ευρώ τον μήνα  θα είναι οι ασφαλιστικές κατηγορίες που καλούνται να επιλέξουν περίπου 1,3 εκατομμύριο μη μισθωτοί έως τις 31 Ιανουαρίου 2024.

Στο ποσό που θα κληθούν να καταβάλλουν επαγγελματίες και αγρότες, θα προστεθούν 10 ευρώ επιπλέον, ως εισφορά υπέρ ΔΥΠΑ.

Πρόκειται για τη δεύτερη συνεχόμενη χρονιά αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών για τους μη μισθωτούς, μετά το 9,6% που είχε προκύψει το 2023, σε σχέση με τον πληθωρισμό που είχε καταγραφεί το 2022.

Παράλληλα, καθιερώνεται Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Ασθένειας και Λοιπών Παροχών στον e-ΕΦΚΑ, καθώς και Ενιαίοι Κανόνες για τις Συντάξεις και τις Παροχές Αναπηρίας, με στόχο τον περιορισμό των δικαιούχων ή/και των ποσών που χορηγούνται.

Παρά το γεγονός ότι  καταργείται η παρακράτηση 30% στη σύνταξή για τους συνταξιούχους που εργάζονται, αντικαθίσταται από εισφορά επί του εισοδήματος από εργασια.

Ενώ αυξάνεται το  ανώτατο όριο οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές για συνταξιοδότηση από 20.000 σε 30.000 ευρώ για τους επαγγελματίες  και για τους αγρότες από 6.000 σε 10.000 ευρώ, ωστόσο παρακρατείται το 60% της σύνταξης έως ότου το χρέος υποχωρήσει στις 20.000 ευρώ και στην συνέχεια γίνεται παρακράτηση σε 60 δόσεις μέχρι την εξόφλησή του, όπως προβλέπεται και σήμερα.

Παράλληλα, επιβάλλεται στις παροχές των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης κλιμακωτή φορολόγηση ανάλογα με το αν η παροχή καταβάλλεται εφάπαξ ή κάθε μήνα και σε συνάρτηση με τα έτη ασφάλισης του δικαιούχου.

———

 * ^{Ο Χαρματάν είναι ξηρός και σκονισμένος βορειοανατολικός αληγής άνεμος, ο οποίος φυσά από την Έρημο Σαχάρα πάνω από τη Δυτική Αφρική εντός του Κόλπου της Γουινέας.  Είναι κρύος στις περισσότερες περιοχές, αλλά μπορεί να είναι καυτός, ανάλογα με τις περιστάσεις. Η υγρασία μειώνεται  έως το 15% και μπορεί να προκαλέσει ακόμη και  ρινορραγίες σε μερικούς ανθρώπους.  Επίσης, επιβαρύνει το δέρμα, τα μάτια και το αναπνευστικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της επιδείνωσης του άσθματος.}