“Η αγροτική τάξη της Νάουσας και τα προβλήματά της” (περίοδος 1912 – 1940) / γράφει ο Στέργιος Αποστόλου

Κολίγοι σε τσιφλίκι

(Η φωτογραφία αυτή είναι τραβηγμένη, περίπου το 1917, όταν υπήρχαν ακόμη τα τελευταία τσιφλίκια στον κάμπο της Φλώρινας)

Στην φωτογραφία είναι μια οικογένεια κολίγων που η φτώχεια τους και η κακομοιριά τους φαίνονται σε όλο τους το μεγαλείο. Είναι μια οικογένεια Σλαβόφωνων έξω από την καλύβα τους, καθώς οι κολίγοι δεν είχαν σπίτια. Όλοι είναι βρώμικοι, επειδή καμία άνεση δεν είχαν. Στην καλύβα τους ανέβαιναν από την πρόχειρη σκάλα. Κάτω τα ζώα τους και πάνω αυτοί. Η ζωή τους σκληρή και απαίσια. Καμία μόρφωση. Κανένας προβληματισμός. Ζούσαν για να πλουτίζουν οι τσιφλικάδες, από τα χωράφια και τα κοπάδια, που κολίγοι δούλευαν. Η σχέση τους με τον Θεό και την εκκλησία ήταν γεμάτη δεισιδαιμονίες. Δυο αφέντες είχαν: τον Θεό και τον τσιφλικά. Ο Θεός κανόνιζε την τύχη τους και ο τσιφλικάς την ζωή τους. ΟΙ κολίγοι δεν είχαν δικαίωμα να εγκαταλείψουν το τσιφλίκι, χωρίς την άδεια του τσιφλικά. Όλα του ανήκαν. Και οι άνθρωποι, και τα ζώα και τα χωράφια και οι καλύβες.

(https://neaflorina.gr/2020/01/mia-fotografia-1000-lexeis/)

————————-

ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΠΥΡ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΖΙΩΤΑ «Η ΝΑΟΥΣΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, 1875-1940, Β΄ ΤΟΜΟΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΗ»

ΘΕΜΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

Η ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ  (ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1912- 1940)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το κείμενο διάβασε η κόρη του Σπυριδούλα Αποστόλου, φιλόλογος

 ——————

Απευθύνω τα θερμά μου συγχαρητήρια στον Θεόδωρο Ζιώτα, συγγραφέα του βιβλίου που παρουσιάζεται σήμερα. Τέτοιες εκδόσεις αποτελούν κόσμημα για την Νάουσα. Τα ίδια συγχαρητήρια οφείλω να απευθύνω και προς την Πολιτιστική Εται-ρεία Νάουσας «ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ Ο ΛΟΓΙΟΣ», ιδιαίτερα στον πρόεδρό της Αλέξανδρο Οικονόμου και στο υπ’ αυτόν άξιο Διοικητικό Συμβούλιο, που ανέλαβαν το βάρος της έκδοσης. Η Εταιρεία αυτή, αναμφισβήτητα, αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα του πολιτισμού στη Νάουσα. Με το τριμηνιαίο περιοδικό της «ΝΙΑΟΥ-ΣΤΑ», που επί μισό σχεδόν αιώνα εκδίδεται ανελλιπώς, καθιστά γνωστή την Νάουσα και την ιστορία της εντός και εκτός της Ελλάδας.

Ελεύθεροι αγρότες και κολλήγοι στην περιοχή της Νάουσας. Ο φόρος της δεκάτης. Η ληστρική είσπραξή της από τους δεκατιστές

Το θέμα το οποίο επέλεξα να διαπραγματευτώ από την ύλη του βιβλίου του Θεόδωρου Ζιώτα αφορά στην αγροτική τάξη της Νάουσας και στα προβλήματα που αντιμετώπιζε αυτή κατά την περίοδο 1912- 1940. Η τάξη αυτή αποτελούνταν α)από ελεύθερους αγρότες που είχαν ιδιόκτητους αγρούς 5 έως 10 στρεμμάτων και β) από τους κολλήγους, οι οποίοι δούλευαν στα τσιφλίκια των τσιφλικάδων της Νάουσας. Σε πολλά από αυτά υπήρχαν και Τούρκοι συνιδιοκτήτες. Θα αναφερθώ στην φορολογία των αγροτών και ιδιαίτερα στους κολλήγους και στις συνθήκες εργασίας τους στα τσιφλίκια, οι οποίες δεν διέφεραν από ένα καθεστώς δουλείας.

Αρχικά θα αναφερθώ στον φόρο της δεκάτης. Ο φόρος αυτός, ο οποίος επιβαλλόταν από την Οθωμανική αυτοκρατορία επί των αγροτών και κολλήγων, επομένως και σ’ αυτούς της Νάουσας και της επαρχίας της, συνέχισε να επιβάλλεται και από το νεοελληνικό κράτος μετά την απελευθέρωσή της πόλης το 1912. Η εφημερίδα «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΛΑΣ» (φύλλο της 12^ης Ιουνίου 1914), μεταξύ των άλλων, σημειώνει ότι για να παύσουν οι αγρότες και οι κολλήγοι να είναι αντικείμενο αισχρής εκμετάλλευσης από τους επιβαλλόμενους αγροτικούς φόρους και τους τσιφλικάδες, ο φόρος της δεκάτης πρέπει να καταργηθεί ή να τροποποιηθεί ο τρόπος είσπραξής της, όχι μόνο για την ανακούφιση των απασχολούμενων με την γεωργία, αλλά και για την πρόοδό της.

(https://www.taxheaven.gr/news/46275/istorikh-anadromh-sth-forologikh-syneidhsh-kai-sth-forologikh-symmor)

Ο θεσμός του φόρου της δεκάτης, που χρονολογείται από την αρχαιότητα, προέβλεπε την παρακράτηση ποσοστού 10% στο ακαθάριστο εισόδημα που προέκυπτε  από τα προϊόντα  γης και κυρίως  από τα σιτηρά. Τον θεσμό αυτόν, όσο και αν φαίνεται περίεργο, οι χριστιανοί τον παρέλαβαν από την Παλαιά Διαθήκη, στην οποία υπάρχει σχετική διάταξη του Μωσαϊκού νόμου και συγκεκριμένα στο Λευιτικό, στο Δευτερονόμιο και αλλού. Ο νόμος αυτός επέβαλλε στους Ιουδαίους να δίνουν στους ιερείς και στον ναό το ένα δέκατο από τα εισοδήματά τους. Δηλαδή, ο λαός, με τους φόρους που πλήρωνε, συντηρούσε το ιερατείο και τους ναούς του, κάτι που συμβαίνει και σήμερα σε μερικά κράτη. Κατά την περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά και στο νεοελληνικό κράτος, για την είσπραξη του φόρου της δεκάτης διεξαγόταν δημοπρασία από το Δημόσιο. Αυτοί που αναδεικνύονταν πλειοδότες ονομάζονταν δεκατιστές και αποκτούσαν το αποκλειστικό δικαίωμα της είσπραξής της.

Συνήθως, δεκατιστές ήταν οι προύχοντες, οι δημογέροντες και οι πλούσιοι, οι οποίοι εφάρμοζαν ληστρικές εισπρακτικές μεθόδους. Ο Παναγιώτης Δεκάζος, ο οποίος ασχολήθηκε με την γεωργική κατάσταση στη Νάουσα και στην περιοχή της, σε άρθρο του στην εφημερίδα «ΕΡΜΗΣ» (3^η Δεκεμβρίου 1913), αναφέρεται ειδικά στον τρόπο είσπραξης της δεκάτης από τους δεκατιστές. Συγκεκριμένα, οι δεκατιστές αλώνιζαν δοκιμαστικά ορισμένες θημωνιές με στάχυα του αγρότη ή του κολλήγου για να καθορίσουν την αναλογία του σπόρου ανά θημωνιά.

 Δεμάτια από στάχυα (θημωνιές)

Την εποχή εκείνη λοιπόν, οι θεριστάδες έπιαναν μια μια αρμαθιά στάχυα και τα θέριζαν με το δρεπάνι, πίσω τους οι γυναίκες τα έδεναν σε δεμάτια χρησιμοποιώντας πάλι στάχυα, σκληρή δουλειά μες το καλοκαίρι! (http://iteakarditsas.blogspot.com/2017/06/blog-post_14.html)

 Δωροδοκώντας τα κυβερνητικά όργανα διάλεγαν αυθαίρετα για δοκιμή τις μεγαλύτερες και τις πιο βαριές θημωνιές, και όχι αυτές του μετρίου μεγέθους, όπως ήταν ο κανόνας, και βάσει αυτών που διάλεγαν καθόριζαν το σύνολο της παραγωγής. Όπως αναφέρει η εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» (φύλλο της 16^ης Απριλίου 1928), οι διαμαρτυρίες των Ναουσαίων παραγωγών και κολλήγων είχαν σαν αποτέλεσμα την μείωση της δεκάτης κατά το ήμισυ. Κατόπιν τούτου, οι δεκατιστές επέστρεψαν σ’ αυτούς το ήμισυ του παρακρατηθέντος φόρου.

Πρόταση για ανακαθορισμό των  σχέσεων τσιφλικάδων και κολλήγων με ψήφιση νόμων

Ο προαναφερόμενος Παναγιώτης Δεκάζος, ο οποίος είχε αποσταλεί από την ελληνική κυβέρνηση για να μελετήσει την γεωργική κατάσταση της Νάουσας, στο βιβλίο του «Η ΝΑΟΥΣΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ», στις σελίδες 60 – 61, αναφερόμενος ειδικά στους κολλήγους της Νάουσας και της περιοχής της, γράφει ότι υπάρχει απόλυτη ανάγκη να ληφθεί μέριμνα για την αποκατάστασή τους. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι:

«Πρέπει να καθορισθούν με νόμους οι σχέσεις μεταξύ των κολλήγων και των τσιφλικάδων. Η σημερινή κατάσταση είναι απογοητευτική. Θεωρούν τους τσιφλικά-δες τυράννους και όχι άδικα. Ο ανακαθορισμός των σχέσεων επιβάλλεται και για λόγους εθνικούς, γιατί πολλοί από αυτούς, κυρίως οι σλαβόφωνοι του κάμπου και οι βλαχόφωνοι της Βέροιας, είτε με χρήματα είτε με την βία, απώλεσαν το ελληνικό φρόνημα. Επίσης, κρίνει ότι είναι ανάγκη να απαλλοτριωθούν τα μεγάλα τσιφλίκια και να διανεμηθούν στους κολλήγους και σε άλλους γεωργούς».

Αναγκαία γεωργικά εργαλεία. Πρόταση ίδρυσης δημόσιων αποθηκών γεωργικών εργαλείων

Όργωμα με παραδοσιακό ξύλινο άροτρο

(https://www.cretanmagazine.gr/orgoma-me-xylino-aletri-isiodio-arotro/)

Σχετικά με την διάδοση των απλών γεωργικών εργαλείων, άροτρα, σβάρνες κ.λπ., των οποίων παρατηρείται έλλειψη, ο Παναγιώτης Δεκάζος, στην σελίδα 62 του προαναφερόμενου βιβλίου του,  γράφει ότι: «… θα πρέπει να δημιουργηθούν τοπικές δημόσιες αποθήκες γεωργικών εργαλείων, τα οποία με ευνοϊκούς όρος πληρωμής και με τιμές κόστους να χορηγούνται στους γεωργούς. Όσο για τα μεγάλα γεωργικά εργαλεία, όπως άροτρα ατμού, θεριστικές και αλωνιστικές μηχανές και άλλα, είναι ανάγκη να μεριμνήσει για την χορήγησή τους το κράτος, μέσω των δημόσιων αποθηκών εργαλείων. Προτείνει, επίσης, να επιδιωχθεί η διάδοση της σηροτροφίας και της μελισσοκομίας  στα χωριά και στην Νάουσα η δενδροκομία. Γενικά,  ο Πανα-γιώτης Δεκάζος διαπιστώνει ότι στην Νάουσα και στην επαρχία της εφαρμόζονται παλιές καλλιεργητικές μέθοδοι, οι οποίες αποδίδουν μειωμένη παραγωγή».

Η άρδευση των αγρών     

Αναφερόμενος στην άρδευση των αγρών της Νάουσας, σημειώνω ότι οι μικροκαλλιεργητές της πόλης αντιμετώπιζαν πρόβλημα με την άρδευση των αγρών τους, γιατί οι εργοστασιάρχες το έπαιρναν για να κινήσουν τις βιομηχανίες τους. Η εφημερίδα «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» (13^η Απριλίου 1934), αναφερόμενη στο θέμα αυτό, μεταξύ των άλλων, γράφει ότι οι αγρότες δεν πρέπει να καταφύγουν στα δικαστή-ρια, γιατί θα ξοδευτούν, χωρίς να βρουν δίκιο. Πρέπει να εκλέξουν μία επιτροπή αγώνα και να παλέψουν για τα δίκαιά τους. Να θέσουν προθεσμία στις αρχές για να επιλύσουν το πρόβλημα της άρδευσης. Αν δεν γίνει δεκτό το αίτημά τους, να πάνε όλοι μαζί και να καταστρέψουν μόνοι τους τα φράγματα του νερού. Όντως, όπως γράφει πάλι ο «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ», τέσσερις μήνες μετά, (φύλλο της 18^ης Αυγούστου 1934), επειδή δεν έγινε δεκτό το αίτημά τους, 50 Ναουσαίοι μικροκαλλιεργητές κατέστρεψαν την δέση του νερού του εργοστασίου Κόκκινου.

Ίδρυση αγροτικών συλλόγων     

Τον Απρίλιο του 1913, από τον Λαϊκό Σύνδεσμο Ναούσης «ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙ-ΟΣ» (ΠΟΥΠΟΥΛΟ) δημιουργήθηκε η «ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ ΝΑΟΥΣΗΣ». Σύμφωνα με το καταστατικό της, απέβλεπε στην βελτίωση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, στην οικονομική στήριξη των μελών της και στη σύναψη δανείων από Τράπεζα ή ιδιώτη. Το έτος 1922 δημιουργήθηκε ο «ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΕΡΙ-ΦΕΡΕΙΑΣ ΝΑΟΥΣΗΣ» με την επωνυμία «Η ΔΗΜΗΤΡΑ». Πρόεδρός της ο  Χ΄Κωνστα-ντίνος Μαλούσης, που ήταν και πρόεδρος του «ΠΟΥΠΟΥΛΟ».

Την παραπάνω είδηση δημοσιεύει η εφημερίδα «ΤΟ ΦΩΣ» (φύλλο της  24^ης Ιουλίου 1922). Αργότερα δημιουργήθηκαν και άλλοι αγροτικοί σύλλογοι, μεταξύ των οποίων και ο «ΓΕΩΡΓΟ-ΚΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΝΑΟΥΣΗΣ». Η εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» (φύλλο της 23^ης Ιουνίου 1926), γράφει ότι κατά την επίσκεψη του δικτάτορα Πάγκαλου στη Νάουσα το 1926, τον προσφώνησε ο πρόεδρος του ανωτέρω συνεταιρισμού Περικλής Χαρούλης.

Οι θρησκευτικές γιορτές των αγροτών

Στην Νάουσα οι γεωργικές οργανώσεις γιόρταζαν όλες μαζί την ημέρα του Αγίου Τρύφωνα. Σημειώνω ότι όσες από αυτές τις οργανώσεις ιδρύθηκαν από το «ΠΟΥΠΟΥΛΟ» όλες είχαν από ένα προστάτη άγιο. Την ημέρα που γιόρταζε ο προστάτης άγιος, τελούνταν ειδική δοξολογία για την ευόδωση των σκοπών της οργάνωσης. Είναι απολύτως αποδεδειγμένο ότι το «ΠΟΥΠΟΥΛΟ» διατηρούσε άριστες σχέσεις με την μητρόπολη Βεροίας και Ναούσης και υποστηριζόταν από αυτήν, σε αντίθεση με τους τσορμπατζήδες, τους πλούσιους δηλαδή της Νάουσας, οι οποίοι είχαν διαρρήξει τις σχέσεις τους μαζί της. Δεν μπορεί να μην υποθέσει κανείς ότι κάποια ιδιαίτερα συμφέροντα οδηγούσαν την Εκκλησία να υποστηρίζει το «ΠΟΥΠΟΥΛΟ», το οποίο, κατά τους αντιπάλους του, ήταν σοσιαλιστική παράταξη, πράγμα που, κατά την άποψή μου, δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια.

Το Αμπελουργικό Συνέδριο το καλοκαίρι του 1936

Το καλοκαίρι του 1936 πραγματοποιήθηκε στην Νάουσα το Β΄ Αμπελουργικό Συνέδριο της Βόρειας Ελλάδας. Στο Συνέδριο συμμετείχαν αντιπρόσωποι όλων των αμπελουργικών οργανώσεων της Βόρειας Ελλάδας. Την περίοδο εκείνη τα προβλή-ματα των αμπελουργών σε όλη την Ελλάδα ήταν οξυμένα. Η φυλλοξήρα και ο περονόσπορος είχαν προσβάλλει και καταστρέψει όλα σχεδόν τα αμπέλια, μεταξύ αυτών και της Νάουσας. Στο Συνέδριο κλήθηκαν να παραστούν και οι πολιτικές αρχές, οι οποίες όμως δεν προσήλθαν.

            Όπως γράφει η εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» (φύλλο της 29^ης Ιουνίου 1936), ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου Αλέξανδρος Λέτσας, αναφερόμενος στην  αντιγεωργική στάση της κυβέρνησης, τόνισε ότι αυτή επιθυμεί την κατάργηση των καζανιών της Βόρειας Ελλάδας, υιοθετώντας τις απόψεις των αμπελουργών της Πελοποννήσου, οι οποίοι επιδιώκουν την κατάργησή τους, για να χρησιμοποιείται μόνο σταφίδα για την παραγωγή του σταφυλοοινοπνεύματος, αδιαφορώντας αν πλήττονται από το μέτρο αυτό οι συνάδελφοί τους της Βόρειας Ελλάδας. Τόνισε ιδιαίτερα ότι η κυβέρνηση αυτή δεν είναι κυβέρνηση της Πελοπον-νήσου, αλλά ολόκληρης της Ελλάδας.

Η  εφημερίδα «ΤΟ ΦΩΣ» (φύλλο της 30ής Ιουνίου 1936) γράφει ότι, μετά το τέλος του Συνεδρίου, συντάχτηκε ψήφισμα με το οποίο ζητούνταν:

1) Η καθιέρωση ενιαίας φορολογίας για τα καζάνια Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Θράκης.

2) Η ελεύθερη διατήρηση των καζανιών.

3) Να επιτραπεί η ελεύθερη απόσταξη για δύο ημέρες.

4) Να επιτραπεί η κατασκευή νέων καζανιών.

5) Να παταχθεί το λαθρεμπόριο του οινοπνεύματος.

6) Να ενισχυθούν οι αμπελουργοί με μακροπρόθεσμα δάνεια.

7) Να χαριστούν τα πρόστιμα για μικροπαραπτώματα των αμπελουργών.

8) Να διαγραφούν τα χρέη των αμπελουργών λόγω της ακαταλληλότητας του εδάφους.

9) Να απαγορευθεί η αμπελοφυτεία σε ακατάλληλα εδάφη.

10) Να θεσπισθεί υποχρεωτική καταπολέμηση των νόσων της αμπέλου με ατελή χορήγηση φαρμάκων.

11) Να αποστέλλονται ειδικοί οινολόγοι από το κράτος.

12) Να ιδρυθούν πρακτορεία κατανάλωσης νωπών σταφυλιών.

13) Να απαγορευτεί η εισαγωγή σταφυλιών από την Παλιά Ελλάδα.

14) Να γίνει συστηματοποίηση της εξαγωγής σταφυλιών  και ίδρυση κρατι-κών πρατηρίων για την εσωτερική κατανάλωσή τους. 

15) Να γίνει οργάνωση και βελτίωση της αμπελοφυτείας και

16) Να ιδρυθούν αμπελουργικές και οινολογικές σχολές.

Οι αγροφύλακες

Για τους αγροφύλακες της Νάουσας και την φύλαξη των αγρών της υπάρχουν σχετικά δημοσιεύματα στις εφημερίδες «ΤΟ ΦΩΣ» (3/5/1920) και 19/8/1938 και «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» (21/12/1926). Σε επιστολή τους προς την κυβέρνηση, οι αγροφύλακες   καταγγέλουν ότι ο Δήμος της Νάουσας καθυστερεί την καταβολή των μισθών τους, αν και έχει εισπράξει από τους κτηματίες τα σχετικά για την φύλαξη των αγρών ποσά. Ένεκα τούτου, περιέπεσαν σε πλήρη ένδεια και στερούνται ακόμα και αυτού του άρτου. Επίσης, σχετική καταγγελία έκαναν και προς τον πρόεδρο του «ΠΟΥΠΟΥΛΟ» Χ’Κωνσταντίνο Μαλούση.

Η σηροτροφία

Για την σηροτροφία στη Νάουσα και την επαρχία της υπάρχουν δημοσιεύματα στις εφημερίδες «ΕΡΜΗΣ» (5/11/1913 και 19/11/1913), «ΝΕΑ ΑΛΗΘΕΙΑ» (6/12/1915 και 16/7/1923) και «ΤΟ ΦΩΣ» (14/12/1926), όπου αναδεικνύεται το πρόβλημα και προτείνονται λύσεις για την βελτίωσή της.

Δάση – Υλοτομία

Ως προς τα δάση, ο Παναγιώτης Δεκάζος σε άρθρο του στην εφημερίδα «ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ» (φύλλο της 8^ης Σεπτεμβρίου 1913), μεταξύ των άλλων, γράφει ότι τα δάση της Μακεδονίας, όπως και αυτά της Νάουσας, ως επί το πλείστον ανήκουν σε ιδιώτες, που δωρήθηκαν σ’ αυτούς από διάφορους Σουλτάνους. Αυτοί τα νοίκιαζαν σε επιχειρηματίες που τα κατέστρεφαν με την άναρχη υλοτομία τους για περισσό-τερα κέρδη. Εκτεταμένη αναφορά γίνεται για το δάσος του Θεόδωρου Κανέλλη και το δάσος του Σελίου, καθώς και τους αγώνες των Ναουσαίων για την διεκδίκηση του τελευταίου. Παλιοί ιδιοκτήτες αυτού του δάσους ήταν Τούρκοι πασάδες. Μέρος του δάσους αυτού είχε αγοραστεί από την ελληνική βασιλική οικογένεια.

Η εφημερίδα «ΤΟ ΦΩΣ» (φύλλο της 18^ης Οκτωβρίου 1924), μεταξύ των άλλων, γράφει ότι ο μακαρίτης βασιλέας Κωνσταντίνος δεν αρκέστηκε μόνο στα αρπαγέντα από τους πασάδες μέρη, αλλά ονειροπολούσε να καταλάβει και τις πηγές του ποταμού Αράπιτσα, οι οποίες τροφοδοτούσαν την Νάουσα με πόσιμο νερό, τους αγρότες για την άρδευση των αγρών τους και τα εργοστάσια για την κίνησή τους με υδροστρόβιλους. Την 20ή Φεβρουαρίου 1925, ο βασιλικός δασοφύλακας Μάρκου πυροβόλησε και σκότωσε τον Ναουσαίο υλοτόμο Γεώργιο Τσίτση. Οι Ναουσαίοι εξεγέρθηκαν και γκρέμισαν με αξίνες μέρος του βασιλικού παλατιού στον Άγιο Νικόλαο. Τελικά, το θέμα του δάσους του Σελίου διευθετήθηκε από την κυβέρνηση. Για την εκμετάλλευση του δάσους Σελίου και την σωστή υλοτόμησή του κάνουν μνεία οι εφημερίδες «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» (15/9/1920 και 20/9/1920) και «ΤΟ ΦΩΣ» (3/2/1935).

Κτηνοτροφία

Επίσης και για την κτηνοτροφία υπάρχουν δημοσιεύματα στις εφημερίδες «ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ» (9/9/1913), «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» (15/5/1914) και «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ» (22/8/1921). Υπάρχουν καταγγελίες ότι οι πυρκαϊές που εκδηλώνονται σε διάφορα μέρη και κυρίως στους βοσκότοπους, οφείλονται σε σκόπιμο εμπρησμό από τους κτηνοτρόφους.

Ίδρυση κομματικής οργάνωσης του Σ.Ε.Κ.Ε στην Νάουσα.

Η φιλεργατική και φιλοαγροτική πολιτική της

Θέλω να αναφερθώ, επίσης, και στην ίδρυση στη Νάουσα το έτος 1919 της κομματικής οργάνωσης του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (Σ.Ε.Κ.Ε).  Μετά την ίδρυσή της, η οργάνωση αυτή με την φιλοεργατική και φιλοαγροτική δραστηριότητά της και την δημιουργία δυναμικών συνδικαλιστικών φορέων, που δεν εξαρτώνταν πλέον από την Εκκλησία, όπως αυτές του «ΠΟΥΠΟΥΛΟ», χαρακτηρί-στηκε ως κομμουνιστική. Θα συντελέσει καίρια στην μείωση των ερεισμάτων του «ΠΟΥΠΟΥΛΟ»  στα λαϊκά στρώματα της Νάουσας. Ένεκα τούτου, το τελευταίο άρχι-σε να φθίνει βαθμιαία, ώσπου, τελικά, περιέπεσε σε πλήρη ανυπαρξία. Μάλιστα, ο Ναουσαίος λαϊκός σατιρικός ποιητής Κωσταντούλης Σιούγγαρης αναφερόμενος γενικά στην εξάπλωση του κομμουνισμού στην Ελλάδα εκείνη την εποχή και στους κομμουνιστές της Νάουσας, έγραψε και σχετικό ποίημα.

Στο σημείο αυτό κλείνω. Επαναλαμβάνω ότι το βιβλίο του συμπολίτη μας Θεόδωρου Ζιώτα θα αποτελέσει κόσμημα για κάθε οικιακή βιβλιοθήκη. Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.           

Νάουσα  24 Σεπτεμβρίου 2023