«Είτε σας αρέσει είτε όχι, ο κ. Τραμπ είναι ένας άνθρωπος με μεγάλα επιτεύγματα», έγραφε πριν από την εκλογή Τραμπ. Και πρόσθετε: «Κατέχει σημαντική εμπειρία από την πραγματική ζωή που θα μπορούσε να μεταφερθεί στο Οβάλ Γραφείο»
Η πολιτική ατζέντα του νέου αρχηγού και το σχέδιο μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ μέσα από τα δικά του ντοκουμέντα
Δημήτρης Ψαρράς
Ποιο είναι ακριβώς το πολιτικό σχέδιο του κ. Κασσελάκη; Αν το αναζητήσει κανείς στις δημόσιες δηλώσεις του ασφαλώς δεν θα βγάλει άκρη από τις αντιφάσεις και τις αυτοδιαψεύσεις. Ο λόγος είναι ότι η Αριστερά υπήρξε γι’ αυτόν ένας απολύτως άγνωστος πολιτικός χώρος. Ασφαλώς δεν είναι σύμπτωση το γεγονός ότι τις πολιτικές προτάσεις του κ. Κασσελάκη τις μαθαίνουμε όταν βρίσκεται σε εκδηλώσεις με οργανωτή τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών.
Δεν εξέθεσε το πλήρες οικονομικό του πρόγραμμα ούτε προτού εκλεγεί πρόεδρος ούτε βέβαια στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματός του, αλλά σε ομιλία του στον ΣΕΒ, όπου, όπως έχω ήδη επισημάνει, εμφανίστηκε ως εκπρόσωπος ενός «σύγχρονου», αλλά «δεξιού» κόμματος.
Δεν αρκέστηκε στην περιγραφή του γνωστού μύθου της Δεξιάς για μια κοινωνία όπου «ο εργαζόμενος θα ευθυγραμμίζεται πιο στενά με την επιτυχία της επιχείρησης», αλλά υποστήριξε ότι ο λόγος της εκλογής του οφείλεται στο γεγονός ότι εξαρχής, ως υποψήφιος πρόεδρος, μίλησε «ρητά για την ανάγκη καθιέρωσης των stock options προς επίτευξη συμπεριληπτικής ανάπτυξης» («Ο αρχηγός καταργεί Καταστατικό και Πρόγραμμα», «Εφ.Συν.», 12.10.2023).
Και να τώρα που επέλεξε και πάλι τον ΣΕΒ («Thessaloniki Summit») την Τρίτη που μας πέρασε για να μιλήσει για τους «νοικοκύρηδες». Επιχειρώντας να απαντήσει στην πρώτη ερώτηση της Μαρίας Νικόλτσιου που δεν θα τη χαρακτήριζε κανείς και πολύ δύσκολη («Τι είναι αυτό το νέο που θέλετε να φέρετε και στην Ελλάδα και στον ΣΥΡΙΖΑ;») ο κ. Κασσελάκης έμεινε πολλή ώρα να σκέφτεται και τελικά απάντησε με μια φράση που χρειάστηκε την επομένη να τη δικαιολογεί με αλλεπάλληλες διαρροές και αναρτήσεις:
«Νομίζω το νέο το οποίο φέρνω είναι μια επιστροφή στην παλιά νοικοκυρεμένη Ελλάδα. Στην Ελλάδα, όπου ο νοικοκύρης είχε το σπίτι του καθαρό, τηρούσε τους κανόνες, τους νόμους, είχε ενδιαφέρον και ενσυναίσθηση για τον γείτονά του».
Την αρχική ομιλία του στον ΣΕΒ επιχειρούν να διασκεδάσουν οι υποστηρικτές του προβάλλοντας ως αντίδοτο την ομιλία του στο συνέδριο του «Economist» (26.10.2023). Ατυχής προσπάθεια. Γιατί μπορεί να μην επανέλαβε εκεί τα ίδια, αλλά όταν ρωτήθηκε μετά από μέρες σε μια συνέντευξη («Documento», 12.11.2023), υποστήριξε την ίδια θέση για την καθιέρωση των «stock options», κάτι που ως γνωστόν είχε προτείνει ως αρχηγός της αντιπολίτευσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης και είχε εισηγηθεί ως πρωθυπουργός, για να δεχτεί στη Βουλή τα πυρά του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει τη ρύθμιση ως απαράδεκτο μπόνους για ανώτερα τραπεζικά στελέχη («Πρακτικά Βουλής», 29.7.2020).
Εξίσου ανεπιτυχής είναι και η προσπάθεια των υποστηρικτών του κ. Κασσελάκη να δικαιολογήσουν κατόπιν εορτής τη διακήρυξή του ότι έχει κύριο πολιτικό στόχο να επιστρέψουμε στην Ελλάδα των «νοικοκύρηδων». Ατυχής και η προσπάθειά τους να κρυφτούν πίσω από το γεγονός ότι και ο Αλέξης Τσίπρας είχε δηλώσει ότι «κι εμείς είμαστε νοικοκυραίοι» («Real FM», 10.1.2013). Πρόκειται βέβαια για κάτι εντελώς διαφορετικό.
Ο κ. Τσίπρας απαντούσε σε όσους επιχειρούσαν να ταυτίσουν τον ανερχόμενο τότε ΣΥΡΙΖΑ με την «αναρχία» και τους «μπαχαλάκηδες». Δεν μίλησε για την επιστροφή σε μια παλιά «νοικοκυρεμένη» χώρα με «καθαρά σπίτια», με «κανόνες» και με «νόμους», εφόσον αυτός είναι βέβαια ο προπαγανδιστικός μύθος της Ακροδεξιάς σ’ όλο τον κόσμο και ο τελευταίος που τον έκανε πολιτικό σλόγκαν στην Ελλάδα είναι ο Γιώργος Καρατζαφέρης.
Στην κομματική εφημερίδα του ΛΑΟΣ διαβάζαμε για τα καλά της χούντας που νοσταλγούσε το κόμμα του Γεωργιάδη, του Βορίδη και του Πλεύρη: «Φόβος; Ποιος φόβος; Που κοιμόντουσαν τα νοικοκυριά με ανοικτές τις μπαλκονόπορτές τους ή ακόμα στον κήπο χωρίς μανδρότοιχους; Που περπατούσαν όποια ώρα του 24ώρου ήθελαν ανενόχλητοι; Χωρίς εγκληματίες, χωρίς λαθρομετανάστες, χωρίς ληστές και βιαστές; Ποια πέτρινα χρόνια της χούντας;» (εφ. «Αλφα Ενα», 21.4.2002). Κι αυτά στο αφιέρωμα για τα «καλά» της 21ης Απριλίου.
Βέβαια ο κ. Κασσελάκης δεν τα ξεσήκωσε αυτά από την εφημερίδα του ΛΑΟΣ. Τα αντιγράφει από την εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ» της Νέας Υόρκης, στην οποία αρθρογραφούσε επί χρόνια και με την οποία διατηρεί και σήμερα στενές σχέσεις. Οι απόψεις αυτές είναι διαδομένες στην πιο συντηρητική ομάδα των αποδήμων.
Οσο για την ευκολία του να του ξεφεύγουν ακραίες συντηρητικές απόψεις και μέσα σε λίγες ώρες να τις ανακαλεί, ασφαλώς θυμίζει πολύ την περίφημη ατάκα του Γκράουτσο Μαρξ: «Αυτές είναι οι αρχές μου. Αν δεν σας αρέσουν, έχω κι άλλες».
Οι «μικρές διαφορές»
Πώς είναι δυνατόν να γίνονται αποδεκτές αυτές οι απόψεις από τα εναπομείναντα μέλη και τους ψηφοφόρους ενός κόμματος που διατηρεί ακόμα στο όνομά του τη λέξη «Αριστερά»; Ο ίδιος ο κ. Κασσελάκης νομίζει ότι ξεπερνά το πρόβλημα με το επιχείρημα ότι έχει απλώς «προσωπικές» διαφορές με τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που διαφώνησαν με τις πολιτικές του δηλώσεις και τις αποφάσεις που επιχείρησε να περάσει από τα κομματικά όργανα. Μ’ άλλα λόγια, αφήνει να εννοηθεί ότι όσοι διαφωνούν μαζί του έχουν ταπεινά προσωπικά κίνητρα.
Να πώς το έθεσε στο φιλόξενο γι’ αυτόν νέο «Κόκκινο», ένα ραδιόφωνο το οποίο φρόντισε ο ίδιος να «ανασυνθέσει», αλλάζοντας πρόσωπα: «Δεν υπάρχουν μεγάλες πολιτικές διαφορές. Μακάρι να ήταν το θέμα να μιλούσαμε για διαφωνίες πολιτικές στα όργανα. Δυστυχώς φαίνεται ότι είναι πιο προσωπική η διαφωνία και λυπάμαι» (συνέντευξη στην Ευγενία Λουπάκη, 20.11.2023).
Η αλήθεια είναι ότι ο κ. Κασσελάκης δεν έχει βρει καμιά σοβαρή απάντηση για όσα έχει αποκαλύψει η «Εφ.Συν.» σχετικά με τις παγιωμένες πολιτικές του απόψεις. Η αρχική του δικαιολογία ότι υποστήριζε δεξιές και νεοφιλελεύθερες απόψεις επί χρόνια αρθρογραφώντας στον «Εθνικό Κήρυκα» επειδή περνούσε μια δύσκολη περίοδο στην προσωπική του ζωή δεν έπεισε κανέναν.
Και όταν του διάβασε ο Νίκος Χατζηνικολάου αποσπάσματα απ’ αυτά τα κείμενά του που αποκαλύψαμε, στην αρχή δήλωσε ότι έχει να πει μπράβο σε όποιον κάνει τη μετάβαση από τη Δεξιά στην Αριστερά. Αλλά στη συνέχεια πρόβαλε τον αντίθετο ισχυρισμό, ότι δεν μπορεί να τον χαρακτηρίζει ένα «μικρό παράδειγμα», ενώ ήταν «στην πρώτη γραμμή του αντιπροέδρου Μπάιντεν».
Η εξήγησή του ήταν ότι όσοι επικρίνουν αυτά τα κείμενα «δεν καταλαβαίνουν τους απόδημους», οι οποίοι είχαν «μια προκατάληψη ότι το μεγάλο κράτος χρεοκόπησε την Ελλάδα». Και τι απάντησε σ’ αυτή την «προκατάληψη»; Μας άφησε με την απορία: «Δεν ξέρω αν ισχύει. Εγώ εργαζόμουν στον ιδιωτικό τομέα και ό,τι έγραφα το έγραφα επειδή ήθελα να εισφέρω στην ομογένεια».
Μόλις, βέβαια, ο Ν. Χατζηνικολάου του διάβασε ένα υμνητικό σχόλιο που είχε γράψει για την πολιτική του Ρέιγκαν, ο κ. Κασσελάκης με ευκολία διατύπωσε αρνητική θέση γι’ αυτόν, με τον δημοσιογράφο να τον ειρωνεύεται: «Αυτά τα λέτε, απαντώντας στον Στέφανο Κασσελάκη;» («Ενώπιος ενωπίω», «ΑΝΤ1», 17.11.2023).
Μεταξύ Τσίπρα και Τραμπ
Στο ερώτημα του κ. Χατζηνικολάου αν υπήρξε δεξιός και τώρα μεταστράφηκε, ο κ. Κασσελάκης ξέχασε όσα είχε πει πριν από δύο λεπτά: «Προφανώς όχι. Πώς θα ήμουν με τον Μπάιντεν και τον Ομπάμα»; Κακά τα ψέματα. Οσο κι αν θέλει να κρυφτεί ο Κασσελάκης του ΣΥΡΙΖΑ από τον Κασσελάκη του «Εθνικού Κήρυκα» η προσπάθειά του θα στέφεται από αποτυχία.
Γιατί εκτός από την ελληνόγλωσση έκδοση της εφημερίδας υπάρχει και η αγγλόγλωσση, όπου συναντάμε και άλλα ανάλογα άρθρα, με κορυφαίο εκείνο που συγκρίνει τον Ντόναλντ Τραμπ με τον Αλέξη Τσίπρα. «Είτε σας αρέσει είτε όχι, ο κ. Τραμπ είναι ένας άνθρωπος με μεγάλα επιτεύγματα», έγραφε πριν από την εκλογή Τραμπ. Και πρόσθετε: «Κατέχει σημαντική εμπειρία από την πραγματική ζωή που θα μπορούσε να μεταφερθεί στο Οβάλ Γραφείο» («The Trump and Tsipras Parallels», εφ. «The National Herald», 5.9.2015).
Τελικά ο κ. Κασσελάκης υποσχέθηκε να στείλει στον Ν. Χατζηνικολάου και άλλα άρθρα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι σ’ εκείνα τα λέει αλλιώς. Αντε πάλι ο Γκράουτσο Μαρξ! Ακολουθήσαμε τη συμβουλή του, αλλά μάταια. Διαπιστώσαμε ότι όλη η αρθρογραφία του κινείται στο ίδιο πλαίσιο. Ενδεικτικά:
● Κατηγορούσε τον Αλέξη Τσίπρα ότι «έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του μέσα στις κομματικές διαδικασίες» («Εθνικός Κήρυξ», 2.6.2012).
● Υπερασπιζόταν τις «αγορές» και τις επαινούσε σε σχέση με τους «πολιτικούς»: «Μας έχουν πει πολιτικοί από την πατρίδα μας ότι η Ελλάδα δέχεται κερδοσκοπική επίθεση. […] Φαίνεται πως βρήκαν οι πολιτικοί τον αποδιοπομπαίο τράγο τους. Οι αγορές δεν είναι κάποιο οργανωμένο καρτέλ. […] Οι αγορές είναι ο πιο διαφανής κριτής. Μακάρι να έπαιρναν και οι πολιτικοί ρίσκο με τις θέσεις τους όπως οι επενδυτές παίρνουν με τα χρήματά τους» (26.11.2012).
● Επαναλάμβανε με κάθε ευκαιρία ότι η «συρρίκνωση του δημοσίου τομέα» (απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων) στην Ελλάδα ήταν μικρή «και έπρεπε να είχε γίνει πολύ νωρίτερα» (13.7.2013).
● Οσο για τη σχέση του με το Δημοκρατικό Κόμμα που προβάλλει, αυτή καθώς φαίνεται αφορά μόνο την περίοδο των σπουδών του, τότε που μετείχε στον προεκλογικό αγώνα του Μπάιντεν για τη Γερουσία. Πιο πρόσφατα τον βλέπουμε να προβάλλει τους σκληρούς Ρεπουμπλικανούς και τις στρατιωτικές επεμβάσεις: «Ο πρόεδρος Μπους πήρε κατά τη γνώμη μου μία από τις καλύτερες αποφάσεις της προεδρίας του: αντί να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις [από το Ιράκ], αύξησε τα επίπεδα των στρατιωτικών» (31.8.2013).
Το κόμμα, τα μέλη και η Αριστερά
Εκτός από τις πολιτικές του θέσεις που είναι απολύτως ξένες προς οποιαδήποτε εκδοχή της Αριστεράς, στην ίδια κατεύθυνση κινείται και το «οργανωτικό» σχέδιο του κ. Κασσελάκη, με πρώτο στόχο να διαλυθεί η κομματική δομή και στη θέση της να λειτουργεί η «αδιαμεσολάβητη» σχέση μεταξύ αρχηγού και μελών. Με κάθε ευκαιρία, επανέρχεται σ’ αυτό το σχήμα, παραδεχόμενος ότι «υπάρχει ένα μεγάλο ντιμπέιτ για τις παλιές κομματικές δομές» και μιλώντας για… «μετα-αντιπροσωπευτική δημοκρατία».
Και πώς σκέφτεται να τα καταφέρει όλα αυτά ο κ. Κασσελάκης; Μα εξαναγκάζοντας σε φυγή όλα τα στελέχη και τα μέλη του κόμματος που εκφράζονται από την ανανεωτική και ριζοσπαστική Αριστερά. Αυτή είναι η σκοπιμότητα της σκληρής στάσης του στην Κεντρική Επιτροπή.
Και είναι χαρακτηριστικό ότι μιλώντας στην ατυχή παρουσίαση του βιβλίου του Ξενοφώντα Κοντιάδη στην ΕΣΗΕΑ, δήλωσε αρχικά ότι σ’ αυτή τη συνεδρίαση «δεν ήταν ο εαυτός» του, αλλά «δεν μετανιώνει» ούτε «κάνει αυτοκριτική» και στο ερώτημα πώς ήταν τόσο «σκληρός», δεν δίστασε να περηφανευτεί ότι «δεν πετυχαίνεις στη ναυτιλία αν είσαι μαλακός».
Φρόντισε μάλιστα να αποδείξει τη «σκληρότητά» του αποχωρώντας από την αίθουσα απροειδοποίητα, αφήνοντας σύξυλους όχι μόνο τον συγγραφέα αλλά και τον θερμό υποστηρικτή του Αντώνη Λιάκο (βλ. Κωνσταντίνος Πουλής, «Ο Κασσελάκης σε βιβλιοπαρουσίαση, επισκέπτης στη χώρα των ιδεών», 22.11.2023, The Press Project, https://tinyurl.com/yu5wdht3).
Αυτή η ομολογία του κ. Κασσελάκη έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι γιατί δήλωσε «σκληρός», αλλά γιατί παραδέχτηκε ότι εφαρμόζει στον ΣΥΡΙΖΑ αυτά που ξέρει από τη θητεία του στην Goldman Sachs και την επιχειρηματική του δραστηριότητα. Αυτός είναι ο λόγος που όταν θέλει να μιλήσει για προσχωρήσεις νέων μελών αναφέρεται σε «λαμπρά βιογραφικά» που του στέλνουν οι υποψήφιοι συνεργάτες του.
Αθελά του δηλαδή ο νέος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ παραδέχεται ότι «προσλαμβάνει» μέλη μέσω βιογραφικών, όπως όλοι οι διευθύνοντες σύμβουλοι των Α.Ε.: «Τα θινκ τανκς βάζουν την ατζέντα, πάμε στην κοινωνία, βρίσκουμε ταλέντα. To IQ των Ελλήνων είναι παντού». Ποια Αριστερά, ποια κινήματα;
Γιατί να παραξενευτούμε; Μία από τις πρωτοβουλίες του κ. Κασσελάκη την περίοδο της κρίσης ήταν και η αναζήτηση εργαζομένων από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ μέσω του ιστότοπου «CV From Greece», δηλαδή… «Βιογραφικά από την Ελλάδα», η οποία προβαλλόταν -πού αλλού;- στον «Εθνικό Κήρυκα» («CVFromGreece Assists Young Greeks to Discover Opportunities Abroad», «The National Herald» 29.11.2014).
Ολα αυτά, δηλαδή η αναδιοργάνωση του κόμματος σε ένα σχήμα όπου θα υπάρχει μόνο ο αρχηγός στην κορυφή και τα μέλη στη «βάση», καθώς και η υιοθέτηση μιας σειράς πολιτικών θέσεων που μέχρι σήμερα τις συναντούσαμε μόνο σε πολιτικά σχήματα της Δεξιάς δεν επιβεβαιώνουν τις καθησυχαστικές δηλώσεις του κ. Κασσελάκη περί «μικρών διαφορών».
Και έχοντας εικόνα από το σύνολο της μέχρι σήμερα δημόσιας δράσης του, πολύ φοβάμαι ότι ακόμα δεν έχουμε δει όλες τις πραγματικές διαφορές του από τις αρχές και την πολιτική λογική της σύγχρονης Αριστεράς. Κι αυτές δεν είναι καθόλου «μικρές».
