Δημοτικό Σχολείο Κουλούρας Ημαθίας / “Τρίπτυχα: η Τέχνη του Vincent van Gogh – ο ‘ανθρωπισμος’ της Φύσης – η απάνθρωπη συμπεριφορά του Ανθρώπου”
Η Τέχνη αφυπνίζει … Η Τέχνη υπομνηματίζει… Η Τέχνη, εντέλει, μπορεί να συμβάλει στη σωτηρία του πλανήτη…
Μια δράση του Δημοτικού Σχολείου Κουλούρας, στα πλαίσια του Erasmus+ EO4Edu.
Δείτε την παραγωγή υλικού σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου ανοίγοντας τον σύνδεσμο που ακολουθεί:
(σημείωση Φαρέτρας: η προβολή του ηλεκτρονικού βιβλίου δεν ενδείκνυται από κινητό αλλά από υπολογιστή ή τάμπλετ.)
(Η παρουσίαση της δράσης θα γίνει στις 15 Ιουνίου, στο ΝΟΗΣΙΣ, σε συνεργασία με το Γεωλογικό Τμήμα του Α.Π.Θ. στα πλαίσια της τελευταίας συνάντησης των εταίρων του Erasmus+ “Earth Observation for Education” , μαθητών, εκπαιδευτικών και Πανεπιστημιακών καθηγητών από 4 σχολεία (Ουαλία-Bro Hyddgen, Γερμανία-Villy-Brandt-Gesamtschule, Τσεχία-ZS Bila, Ελλάδα-Δημοτικό Σχολείο Κουλούρας και 4 Πανεπιστήμια της Ευρώπης (Ουαλία-Geosmart Decisions, Γερμανία-Ruhr – Universitat Bochum, Τσεχία-Charles University, Prague, Ελλάδα-Α.Π.Θ.).
Το Δημοτικό Σχολείο Κουλούρας, παρουσιάζει μια ξεχωριστή εικαστική και, για αυτό αειφορική δραστηριότητα με τίτλο: «Τρίπτυχα: Μια μαθητεία στην Τέχνη του Vincent van Gogh, μέσα από παραδείγματα ¨ανθρωπισμού¨ της Φύσης και απάνθρωπης συμπεριφοράς του Ανθρώπου», αξιοποιώντας υλικό (δορυφορικές εικόνες …) και γνώσεις Παρατήρησης της Γης από τη συμμετοχή του Σχολείου στο σχέδιο Erasmus+ “Earth Observation for Education” (1ο τμήμα τρίπτυχων), υπηρετώντας τη στοχοθεσία του (EO4Edu) που , εκτός των άλλων, συμπεριλαμβάνει τη διαπραγμάτευση θεμάτων αειφορίας και βιωσιμότητας – 17 στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης του Ο.Η.Ε. (2ο τμήμα τρίπτυχων με εικόνες καταστροφής από κλωστουφαντουργική δραστηριότητα), τα δυο αυτά σε μια υπομνηματική σύνδεση της ομορφιάς της φύσης μέσα από την εξαιρετική τέχνη του Vinced Van Gogh (με τεχνικές αξιοποίησης της Τέχνης όπως τις γνωρίσαμε μέσα από τη συμμετοχή μας στο σχέδιο Erasmus+ , CAREfull, με την καθοδήγηση της κας Μάρθας Ιωαννίδου του Π.Τ.Δ.Ε του Α.Π.Θ) .
Ο λόγος που επιλέξαμε τη συγκεκριμένη θεματική ήταν για να προβληθεί ένας ¨τρίπτυχος¨ συνδυασμός-προβληματισμός, άμεσα συνυφασμένος με την πραγματικότητα, που την αντικατοπτρίζει και τη μεγεθύνει. Ένας σοκαριστικός, οπτικοποιημένος συνδυασμός-προβληματισμός που βοηθάει με τις αντιθέσεις του και την τελική συνθετική του εικόνα, -η οποία πολλές φορές λέει περισσότερα από τα λόγια- ώστε να καταλάβουμε καλύτερα την πραγματικότητα ή τουλάχιστον να προβληματιστούμε.
Η προσπάθειά μας, από τη μια πλευρά, έχει στόχο να αναδείξει την ομορφιά της Φύσης και του Τυχαίου, ενώ, ταυτόχρονα, από την άλλη, να αποκαλύψει τον κίνδυνο που καραδοκεί, την καταστροφή και το χάος που έχει προκαλέσει η μεθοδευμένη ανθρώπινη παρέμβαση, το κυνήγι του κέρδους και της ανεξέλεγκτης ¨προόδου¨ ( 1ο μέρος / δορυφορικές εικόνες – εικόνες μόλυνσης).
Να υποδείξει τον κυρίαρχο-ένοχο (από αυτόν-ούς δεν περιμένουμε ευαισθησία).
Να υπονοήσει και τις ανοχές-ενοχές-συνενοχές του καθένα μας.
Να υποδείξει τρόπους (2ο μέρος εργαστήρι ανακύκλωσης και επανάχρησης) που θα σε βάλουν να αναρωτηθείς για το πώς θα ζήσεις μέσα σε ένα κόσμο που καταστρέφεται. Τι μπορείς να κάνεις ο ίδιος. Τι να δεχτείς , τι να αρνηθείς; Όταν τα συλλογιστείς η επιλογή είναι μονόδρομος. Θα θες αυτός ο κόσμος να αλλάξει. Θα θες να είσαι κι εσύ συμμέτοχος σε αυτή την αλλαγή.
Όπλο μας η Τέχνη, η οποία διαχέεται σε όλη μας την προσπάθεια-δράση (1ο & 2ο μέρος – δίπτυχα). Με τους πίνακες του Vinced van Gogh να συμπληρώνουν τα τρίπτυχα, με τα υπέροχα αέναα τοπία του. Όπου τα μάτια και η ψυχή του ανθρώπου παραδίνονται στη γοητεία της φύσης, κατακτιούνται από τη σοφία της, αντί να επιθυμούν την κυριαρχία της, αντί να προσπαθούν να επιβληθούν πάνω της. Τους πίνακες που εμπνέουν ζωή, αρμονία, ισορροπία και γαλήνη. Όπως θα θέλαμε, όλοι να ζούμε, όπως είμαστε πλασμένοι να ζούμε.
Κι έρχεται το τελευταίο μέρος της δράσης μας. Η παρουσίαση των παραγόμενων προϊόντων μας (παρουσίαση ρούχων, δημιουργίες από ανακυκλώσιμα και επαναχρησιμοποιούμενα υλικά).
Ανυποψίαστα, αθώα παιδικά χαμόγελα να στέκουν απέναντί σου και πίσω τους η καταστροφή και ο όλεθρος οπτικοποιημένα. Και τα παιδιά να σε κοιτούν κατάματα. Να νιώθεις το βλέμμα τους να σε καίει. Να νιώθεις τις κατηγορίες που σου απαγγέλλουν γι’ αυτό που συμβαίνει στον Πλανήτη. Να νιώθεις τα «γιατί» που σου απευθύνουν. Να νιώθεις ότι φταις κι εσύ. Ελάχιστο μερίδιο αλλά υπαρκτό.
Ναι, λοιπόν, η τέχνη έχει ρόλο στην αφύπνιση, στη συνειδητοποίηση του που οδηγούμαστε. Της κλιματικής αλλαγής, της καταστροφής της ισορροπίας της Φύσης , της κατασπατάλησης των φυσικών πόρων …
Η Τέχνη μας ανοίγει τα μάτια. Μας ευαισθητοποιεί, μας ενεργοποιεί. Μας οδηγεί τη σκέψη στις σωστές διαδρομές. Της πολιτιστικής ευθύνης και της οικολογικής ανησυχίας. Μας προσφέρει τη φαντασιακή ικανότητα που μας επιτρέπει να ξανασκεφτούμε τον κόσμο μας και τη σχέση μας μ’ αυτόν.
Μας δείχνει την αδυναμία κατανόησης απέναντι στη δύναμη της φύσης. Μας προειδοποιεί πως αυτή η αδυναμία να κατανοήσουμε, να φανταστούμε, θα προκαλέσει και τη κλιματική κατάρρευση. Θα φέρει το τέλος μας.
Δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι μια σχολική, μαθητική πρωτοβουλία μπορεί να ταράξει νερά (και μάλιστα, τόσο μολυσμένα).
Αυτό που ξέρουμε και πιστεύουμε είναι ότι η τέχνη αποτέλεσε για μια ακόμη φορά το όπλο μας και επιτέλεσε για μια ακόμη φορά τον σκοπό της. Προκάλεσε τις ερωτήσεις που έπρεπε να γίνουν. Έθεσε τα ζητήματα. Υπονόησε λύσεις. Δίδαξε …
Οι αποφάσεις ανήκουν σε άλλους. Και πρέπει να τις πάρουν έγκαιρα.
Κι ας ελπίσουμε ότι οι μαθητές, τα σημερινά παιδιά, ως αυριανοί πολίτες, πολιτικοί, επιχειρηματίες, εργαζόμενοι, αγρότες, βιοτέχνες, επιστήμονες, συνολικά, η κοινωνία του αύριο, να μην υποπίπτει στα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος, του δικού μας, δηλαδή, παρόντος.
Δημήτρης Κατσαβός
