Τζόρτζιο ντε Κίρικο / Από τη Μεταφυσική Ζωγραφική στον Νεοκλασικισμό. Πορεία ανάδρομη
Συνήθως στην Τέχνη η πορεία του καλλιτέχνη εξελίσσεται από τη μελέτη του κλασικού στην υιοθέτηση μοντέρνων εκφραστικών δρόμων. Έτσι τουλάχιστον λέει ο κανόνας. Στην περίπτωση του Τζόρτζιο ντε Κίρικο η πορεία αυτή είναι ανάδρομη.
Ζωγράφος, γλύπτης και συγγραφέας, γνωστός περισσότερο ως ζωγράφος, γεννημένος στο τέλος του 19ου αιώνα (1888), και διαμορφώνοντας μαζί με άλλους ζωγράφους την πορεία του 20ου στη ζωγραφική, ο ντε Κίρικο υπήρξε Ιταλός από τους γονείς του, που εργάζονταν εδώ, συγκεκριμένα στο βόλο. Τον διεκδικεί, όμως, και η Ελλάδα, αφού έζησε εδώ τα νεανικά του χρόνια και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών πλάι σε σπουδαίους δασκάλους.
Η παραμονή στην Ελλάδα ήταν εκείνη που διαμόρφωσε τον ντε Κίρικο ως προς τις πρώτες προσλαμβάνουσες παραστάσεις, που διαπερνούν το έργο του με τη μορφή συμβόλων της Ελληνικής Μυθολογίας.
Με ίχνη εμφανή απ’ αυτήν και με μια ατμόσφαιρα απόλυτης αφαίρεσης , ποιητικής διάθεσης και συνάμα έντονης αινιγματικότης, που οδηγεί σε μια μεταφυσική θεώρηση του κόσμου από τη μεριά του καλλιτέχνη, ο ντε Κίρικο, που έχει ήδη φύγει από την Ελλάδα και μετακινείται στη Ευρώπη, Μόναχο, Παρίσι, Ρώμη, διαμορφώνει το δικό του καλλιτεχνικό ύφος, εισάγοντας τον όρο Μεταφυσική Ζωγραφική.
Η Μεταφυσική Ζωγραφική είναι ο πρόδρομος του Υπερρεαλισμού στη ζωγραφική του 20ου αιώνα και σαφώς οφείλει πολλά στον ντε Κίρικο.
Και φυσικά, αφού η εξέλιξη των καλλιτεχνικών οπτικών προχωρεί χωρίς πισωγυρίσματα, εκείνο που ξαφνιάζει είναι η έντονη στροφή του ντε Κίρικο από τον Μοντερνισμό στη λατρεία του προς την Αναγέννηση και τη δική του στροφή στον Νεοκλασικισμό.
Μένοντας έκθαμβος μπροστά σε έναν πίνακα του Τιτσιάνο, ο ζωγράφος κάνει απρόσμενη στροφή στη ζωγραφική της Αναγέννησης, καταδικάζοντας την “δικτατορία” του Μοντερνισμού, όπως δηλώνει.
Οι καινούριοι του πίνακές δεν γίνονται αποδεκτοί από τους ομοτέχνους του κι αυτή η ανάδρομη πορεία, ανεξήγητη για τους περισσότερους, είναι εκείνη που δημιουργεί πάμπολλα ερωτηματικά και διάθεση μείωσης της αξίας και του προηγούμενου πρωτοποριακού του έργου.
Κι ενώ ο ντε Κίρικο είναι γνωστός για τα έργα της Μεταφυσικής του Ζωγραφικής, ποτέ και κανείς δεν στάθηκε μπροστά στα έργα της τελευταίας καλιττεχνικής του περιόδου.
Επειδή, όμως, οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τα δεδομένα των απλών καθημερινών ανθρώπων, οποιαδήποτε δική τους πορεία εξηγείται από τις ιδιαιτερότητες της φύσης τους.
………………….
*Οι «Παρενθέσεις» είναι μικρά κείμενα, μικρές πινελιές, σε θέματα πολιτισμού ή ζωής, που φωτίζουν γωνιές από μεγαλύτερα θέματα, λειτουργώντας σαν παρ-εν-θέσεις.
……………………
