Γεμάτη οργισμένους αφορισμούς, λεκτικές κορόνες αντάξιες του Τρούμαν και του Αϊζενχάουερ, αλλά και… περίεργες αντιφάσεις ήταν η πολυαναμενόμενη χτεσινή ομιλία του Μπάιντεν στην Πολωνία.
Μιλώντας με ύφος αρχιστράτηγου της Δύσης έξω από το Βασιλικό Κάστρο της Βαρσοβίας, μπροστά σε ένα μεικτό κοινό από Πολωνούς αξιωματούχους και Ουκρανούς πρόσφυγες, ο 80χρονος Μπάιντεν είπε χαρακτηριστικά πως «έρχονται πολύ σκληρές και πικρές μέρες για την Ουκρανία» και επέμεινε πως η Δύση δεν εξυφαίνει σχέδια επίθεσης ούτε αποτελεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο απειλή κατά της Ρωσίας. Ομως αμέσως μετά βροντοφώναξε, καταχειροκροτούμενος, ότι «η Ρωσία δεν θα νικήσει ποτέ στην Ουκρανία… Ποτέ!».
Πώς ακριβώς θα γίνει αυτό, βέβαια, χωρίς την άμεση στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, απέφυγε να το διευκρινίσει. Πάλι καλά που δεν επανέλαβε την απίθανη προχτεσινή ατάκα του Ζελένσκι, που είπε σε συνέντευξή του αμέσως μετά την επίσκεψη Μπάιντεν στο Κίεβο πως «αν συμμαχήσει η Κίνα με τη Ρωσία θα ξεσπάσει Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος»!
Τέλος πάντων. Η ρωσική εισβολή «δεν ήταν μια δοκιμασία μόνο για την Ουκρανία», συνέχισε ο Μπάιντεν, αλλά επίσης για τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ. «Δεν πρέπει να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία: η υποστήριξή μας προς την Ουκρανία θα είναι ακλόνητη, το ΝΑΤΟ δεν θα διχαστεί», είπε ο Μπάιντεν, υποστηρίζοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε την εσφαλμένη εντύπωση ότι θα προκαλούσε ρήγμα στην ενότητα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, αλλά αντιθέτως αυτή είναι σήμερα πιο ενωμένη από ποτέ. Χαρακτήρισε μάλιστα το ΝΑΤΟ ως «την πιο σημαντική συμμαχία σε ολόκληρη την Ιστορία»: προφανώς, χωρίς να έχει ενημερωθεί ακόμη από τον υπουργό Εξωτερικών του, Μπλίνκεν, για τη στάση της Τουρκίας…
Στη συνέχεια, ο Μπάιντεν επανέλαβε τη γνωστή διαίρεση της ανθρωπότητας μεταξύ δημοκρατικού και ολοκληρωτικού στρατοπέδου, τονίζοντας πως οι ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει έναν συνασπισμό 50 χωρών που υποστηρίζουν την Ουκρανία: «οι δημοκρατίες του κόσμου είναι σήμερα ισχυρότερες, τα αυταρχικά κράτη πιο αδύναμα… Οι δημοκρατίες θα περιφρουρήσουν την ελευθερία σήμερα, αύριο και για πάντα», είπε σε μια χαρακτηριστικά μανιχαϊστική του φράση, βγαλμένη κατευθείαν από τα πιο ψυχροπολεμικά αφηγήματα της δεκαετίας του 1950 περί «ελεύθερου κόσμου»… Κατόπιν, κατηγόρησε τις ρωσικές δυνάμεις για «θηριωδίες» και «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» ενάντια στον ουκρανικό λαό: μίλησε συγκεκριμένα για «σκόπιμα αεροπορικά και πυραυλικά πλήγματα» σε «σχολεία, σιδηροδρομικούς σταθμούς, νοσοκομεία, μαιευτήρια και ορφανοτροφεία», για «τη χρήση των βιασμών ως όπλου» και για τις «μαζικές απαγωγές παιδιών της Ουκρανίας από την πατρίδα τους».
Σε μια ενδιαφέρουσα όσο και φαινομενικά αδικαιολόγητη αποστροφή του λόγου του, πάντως, ο Αμερικανός πρόεδρος απευθύνθηκε απευθείας στον ρωσικό λαό τονίζοντας πως οι ΗΠΑ δεν είναι εχθρικές απέναντι του και ότι ο Πούτιν μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο «με μία λέξη», αρκεί να διατάξει «τον τερματισμό της εισβολής». Η φράση αυτή προκάλεσε εκνευρισμό στο δυτικό ακροατήριο, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος (σκόπιμα ή κατά λάθος) δεν συμπλήρωσε το αναμενόμενο «και την αποχώρηση από όλα τα ουκρανικά εδάφη που έχει καταλάβει»: θα έχουμε άραγε διορθωτικές δηλώσεις από το επιτελείο του, όπως έγινε πέρσι κατά την επίσκεψη και ομιλία του στο ίδιο πολωνικό κάστρο, όταν δήθεν του «ξέφυγε» ότι πραγματικός στόχος του πολέμου είναι η πτώση του Πούτιν και η αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία; Ή μήπως η παράλειψη έγινε σκόπιμα, σαν ένα «κλείσιμο του ματιού» για κατάπαυση του πυρός προς τη Μόσχα, πριν από τη στρατιωτική κατάκτηση ολόκληρου του Ντονμπάς; Με τον συγκεκριμένο πρόεδρο, όπως και με τον προκάτοχό του, Τραμπ, ποτέ δεν ξέρεις – ακόμη και σε μία -υποτίθεται- βαρυσήμαντη, γραπτή και καλά προβαρισμένη ομιλία.
Σε κάθε περίπτωση, το σύντομο ταξίδι του Μπάιντεν σε Κίεβο και Βαρσοβία συνοδεύτηκε από ισχυρούς γεωπολιτικούς συμβολισμούς, αλλά όχι και από χειροπιαστή αναβάθμιση της βοήθειας προς την κυριολεκτικά χειμαζόμενη και πολλαπλά τραυματισμένη Ουκρανία. Ισως γι’ αυτό ο Αμερικανός πρόεδρος συζήτησε με τον Πολωνό πρόεδρο Ντούντα τις λεπτομέρειες της αποστολής πρόσθετων αμερικανικών μονάδων ταχείας επέμβασης, που θα παραμείνουν μάλιστα μόνιμα στη χώρα αλλά και του εξοπλισμού του πολωνικού στρατού με σύγχρονα αμερικανικά άρματα και αεροσκάφη, με σκοπό τη μετατροπή της Πολωνίας στο κύριο αμερικανικό προγεφύρωμα δίπλα στα ρωσικά σύνορα – δηλαδή στην… επόμενη Ουκρανία, αλλά με την κάλυψη του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. «Οι ΗΠΑ χρειάζονται την Πολωνία και το ΝΑΤΟ στον ίδιο βαθμό που η Πολωνία και το ΝΑΤΟ χρειάζονται τις ΗΠΑ», είπε χαρακτηριστικά.
Ταυτόχρονα όμως ο Μπάιντεν επιχείρησε να αποκρούσει τις συζητήσεις περί «ουκρανικής κόπωσης» στην αμερικανική κοινή γνώμη, αλλά και την πολιτική ελίτ. Μία φημολογία που επιβεβαιώνεται τόσο από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, όπως αυτή των Associated Press-NORC Center for Public Affairs, που δείχνει μεγάλη πτώση στην υποστήριξη της Ουκρανίας από τους Αμερικανούς πολίτες, όσο και από δημοσιεύματα μεγάλων αμερικανικών ΜΜΕ, όπως η Washington Post, που τονίζουν πως η Ουάσινγκτον έχει προειδοποιήσει το Κίεβο ότι πρέπει να περάσει άμεσα στην αντεπίθεση, διότι τα σημερινά επίπεδα οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας δεν μπορούν να διατηρηθούν για πολύ ακόμα. Ο Μπάιντεν πάντως επέμεινε πως «όσες διαφωνίες κι αν έχουμε στο Κογκρέσο μας για επιμέρους ζητήματα, σε μεγάλο βαθμό συμφωνούμε πως η υποστήριξη προς την Ουκρανία πρέπει να διατηρηθεί» και ανακοίνωσε νέο γύρο κυρώσεων σε βάρος ατόμων και εταιρειών που «τροφοδοτούν τη ρωσική πολεμική μηχανή».
