Κούλα Αδαλόγλου “Απομνημονεύματα της μνήμης” / Ένα βιβλίο για τη Βέροια της καρδιάς και της μνήμης

 Εξαιρετική έκδοση, ένας τόμος 386 σελίδων. Σαράντα Βεροιείς δίνουν με τα κείμενά τους την παράλληλη ιστορία της πόλης, από παλιότερα χρόνια, μιλώντας για τοποθεσίες, κτίρια, ανθρώπους που άφησαν το στίγμα τους στην πόλη με διάφορους τρόπους.

Γνωρίζω αρκετούς από τους συγγραφείς, κάποιοι είναι φίλοι. Δύο έδωσαν κείμενα αλλά δεν πρόλαβαν να χαρούν τον τόμο: Ο Δημήτρης Καρασάββας, που πριν από λίγες μέρες συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τότε που έφυγε, και ο Κώστας Μπέσιος, που έφυγε πριν από λίγο καιρό.

Μέσα από τα κείμενα και τα όσα αφηγούνται και περιγράφουν ξαναέζησα γεγονότα που ήξερα αλλά έμαθα και για πολλά που δεν γνώριζα.
«Είπαμε οι φίλοι να ανοίξουμε τους κουμπαράδες της μνήμης και να δώσουμε μαρτυρία των γεγονότων που μας μεγάλωσαν […] Να καταγράψουμε την παράλληλη, τη «δεύτερη» εκδοχή της πορείας της, αυτήν που κρατήθηκε σαν φυλαχτό στις ευαίσθητες μνήμες και στις καρδιές των ανθρώπων, και να ρίξουμε στον κουμπαρά της τις μνήμες των ρομαντικών μας χρόνων», γράφει ο Γιάννης Ναζλίδης στην εισαγωγή του τόμου.

Πολλά τα ενδιαφέροντα κείμενα, οι άνθρωποι και οι τόποι τούς οποίους φέρνουν στη μνήμη και καταγράφουν.
Στέκομαι στην αναφορά που γίνεται στην αγαπημένη μου συγγραφέα Γιώτα Φωτιάδου-Μπαλαφούτη, από τον Γιάννη Ναζλίδη.
Το έργο της, λέει, «άνετα θα μπορούσε να είναι κινηματογραφικό σενάριο. Προσφυγιά, κατοχή, στρατοδικείο, εμφύλιος, εξορίες και επαναπατρισμός μετά. Βραβευμένη και πολυμεταφρασμένη, με λόγο απλό και πηγαίο». (σ. 272)

Η Δήμητρα Σμυρνή είναι φιλόλογος και δημοσιογράφος, ψυχή της Φαρέτρας, της ηλεκτρονικής εφημερίδας της Ημαθίας. Και μεταξύ των προσώπων στα οποία αναφέρεται είναι και ο Νίκος Αδαλόγλου, ο δάσκαλος και ποιητής, όπως τον αναφέρει, ο πατέρας.
Η Δήμητρα Σμυρνή ζωντανεύει με τον τρόπο της, μέσα από τα πρόσωπα στα οποία στέκεται, την εποχή των παιδικών και εφηβικών της χρόνων. Ο λόγος της διαυγής, καίριος και τρυφερός. Με ελεγχόμενη νοσταλγία, ώστε να αποφεύγεται η συγκινησιακή υπερβολή.
Για μένα, μεγάλη χαρά και συγκίνηση αυτή η αναδρομή και όσα μαζί της κουβαλά.

Ο δάσκαλος και ποιητής Νίκος Αδαλόγλου

“Τον θυμάμαι σαν τώρα. Ψηλός, ευθυτενής, με βήμα στέρεο, που έπαιρνε δύναμη από τη γη κι ένα βλέμμα γαλανό, που κοίταζε ψηλά. Ήταν η αρμονική σύζευξη της γης με τον ουρανό. Του ορθολογισμού με τον συναισθηματισμό.
[…] Θυμάμαι την τελευταία φορά που ήρθε στο σπίτι μας. Γιόρταζα, και με την αγαπημένη του σύντροφο στη ζωή, την κυρία Χρυσάνθη, ανέβηκε τα σκαλιά του τότε σπιτιού μας, κρατώντας στα χέρια του το δώρο μου.
Ήμουν μόλις 13 χρονών, μαθήτρια του Γυμνασίου. Το ξετύλιξε τελετουργικά, μου το έδωσε και είπε: «Είναι τα Άπαντα του Διονυσίου Σολωμού. Σου εύχομαι από τον Σολωμό στον Παλαμά να πας…». Τότε δεν κατάλαβα το βάρος της ευχής. Τώρα ξέρω. […]

Δεν είχα την τύχη να σε έχω δάσκαλο στην τάξη, κύριε Νίκο, όμως πέρασες από τη ζωή μου σαν μια φιγούρα με τη δική της αύρα, την αύρα ενός ανθρώπου ιδιαίτερου.”
(σ. 305-306)

…………………..

(«Βέροια. Απομνημονεύματα της μνήμης», εκδ. Εκκοκκιστήριο Ιδεών ΑΜΚΕ, 2022)