“Προεκλογικά μπαξίσια: Μισθωτοί, συνταξιούχοι και δημόσιοι υπάλληλοι παίρνουν το κατιτίς τους το 2023” / γράφει η Αντριάνα Βασιλά
Βέβαια, και παρά τις τελευταίες αυξήσεις, σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα παραμένει σταθερά σε χαμηλά επίπεδα
Αλλαγές φέρνει το 2023 σε συντάξεις και μισθούς. Το νέο έτος μάλιστα αναμένεται να γίνουν τα πρώτα βήματα για μια κάποια επιστροφή των ονομαστικών μισθών στα προ της κρίσης επίπεδα, ενώ σημαντικές βελτιώσεις προδιαγράφονται και στις συνταξιοδοτικές αποδοχές.
Βέβαια εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η «επιστροφή των μισθών» δεν θεωρείται μόνο η αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, αλλά και αυτή των υπόλοιπων αμοιβών, στις οποίες – έως τώρα – δεν περνούν οι αυξήσεις που δίδονται στα κατώτατα όρια. Με αυτήν την έννοια η εν λόγω πολύ περιορισμένη αύξηση δεν είναι παρά τροχιοδεικτική – και ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει αν θα υπάρξει συνέχεια. Αυτά θα τα δούμε… μετά τις εκλογές.
Όπως όμως και να έχει, οι πρώτοι που θα δουν αυξήσεις στις αποδοχές τους είναι, από τον πρώτο κιόλας μήνα του νέου έτους, οι δημόσιοι υπάλληλοι λόγω της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης και της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας.
Επίσης οι συνταξιούχοι θα δουν ύστερα από 12 χρόνια να αυξάνονται οι αποδοχές τους, ενώ για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα μονιμοποιείται η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και η μείωση κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών, που είχε φέρει αύξηση αποδοχών, αλλά είχε έκτακτο χαρακτήρα.
Συντάξεις
Αύξηση περίπου 7,75% θα δουν από το νέο έτος οι συνταξιούχοι της χώρας, αλλά και μειώσεις εισφορών. Η αύξηση θα αφορά περίπου 1,7 εκατομμύρια συνταξιούχους και θα τη δουν 1.724.713 συνταξιούχοι. Από αυτούς το 80% – 85% θα δουν ακέραια την αύξηση της τάξεως του 7,75%, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των υπολοίπων θα δει αυξήσεις που θα ξεπερνούν το 7% αναλόγως του ύψους της προσωπικής διαφοράς που διαθέτουν.
Από την αύξηση επηρεάζονται όλες οι κύριες συντάξεις που καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ, με έναρξη καταβολής μέχρι και την 31.12.2022. Ειδικότερα, επηρεάζονται:
1. Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν από την έναρξη ισχύος του νόμουΚατρούγκαλου (αίτηση πριν από τις 13 Μαΐου 2016) και έχουν επανυπολογιστεί (παλαιές συντάξεις).
2. Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν από την έναρξη ισχύος του νόμουΚατρούγκαλου (αίτηση πριν από τις 13 Μαΐου 2016) και δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός τους.
3. Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν από την έναρξη ισχύος του νόμουΚατρούγκαλου (αίτηση πριν από τις 13 Μαΐου 2016) και δεν υπόκεινται σε επανυπολογισμό, δηλαδή οι συντάξεις του πρώην ΟΓΑ και όσες χορηγούνται από το πρώην Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ) και δεν έχουν επανυπολογιστεί.
4. Οι καταβαλλόμενες από 13.5.2016 και έπειτα, που υπολογίζονται με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου και με έναρξη καταβολής έως και 31.12.2022. Συντάξεις που θα απονεμηθούν από 1.1.2023, αλλά η ημερομηνία έναρξης καταβολής τους ανατρέχει με βάση τη νομοθεσία μέχρι και 31.12.2022, καταλαμβάνονται από τις αυξήσεις για μηνιαίες συντάξεις από 1.1.2023 και έπειτα.
Τονίζεται πως, πέραν της αύξησης του 7,75%, τις προηγούμενες ημέρες δόθηκαν επιπλέον αυξήσεις και οικονομικές ενισχύσεις σε:
● 912.644 συνταξιούχους λόγω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
● 1.206.624 συνταξιούχους μέσω του έκτακτου οικονομικού βοηθήματος των 250 ευρώ.
● 231.655 συνταξιούχους μέσω της τέταρτης ετήσιας αύξησης του νόμου Βρούτση.
Συμπερασματικά, με τον συνδυασμό των παραπάνω αυξήσεων:
1. Το 94,6% των συνταξιούχων θα δουν μία, δύο ή και τρεις αυξήσεις στις αποδοχές τους.
2. Διπλές αυξήσεις θα δουν πάνω από 1,3 εκατομμύριο συνταξιούχοι.
3. Ένας στους δύο συνταξιούχους θα λάβει τουλάχιστον μία επιπλέον σύνταξη.
4. Το 83% όσων διαθέτουν μεγάλη προσωπική διαφορά θα δουν και αυτοί αυξήσεις μέσω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και της καταβολής της ενίσχυσης των 250 ευρώ.
Βασικός μισθός
Την Πρωταπριλιά του 2023, έναν μήνα νωρίτερα σε σχέση με πέρυσι, επειδή προφανώς ο Απρίλιος θα είναι και ο μήνας των εκλογών… θα αυξηθεί – εκ νέου – ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος σήμερα ανέρχεται στα 713 ευρώ. Το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει να φθάσει στα 751 ευρώ, δηλαδή στα προ μνημονίων επίπεδα.
Ωστόσο παγωμένες θα παραμείνουν και το 2023 οι τριετίες (προσαυξήσεις στον κατώτατο μισθό). Κι αυτό γιατί η σχετική διάταξη του νόμου για τις τριετίες δεν μπορεί να εφαρμοστεί μέχρι να υποχωρήσει η ανεργία κάτω από 10%. Δηλαδή οι εργαζόμενοι που προσελήφθησαν μετά τον Φεβρουάριο του 2012 δεν θα μπορούν ούτε και το επόμενο έτος να διεκδικήσουν την προσαύξηση του μισθού τους λόγω προϋπηρεσίας.
Η κυβέρνηση φαίνεται να ικανοποιεί μόνο το αίτημα της επιστροφής των κατώτατων ορίων των αμοιβών στα προ της κρίσης επίπεδα, ενώ δέχεται πιέσεις από τα συνδικάτα να επαναφέρει και τις συλλογικές συμβάσεις.
Επισημαίνεται ότι η διαδικασία διαμόρφωσης του νέου κατώτατου μισθού θα ξεκινήσει από τον τρέχοντα μήνα, ώστε κυβέρνηση και κοινωνικοί εταίροι να καταλήξουν στον νέο, αυξημένο κατώτατο μισθό, ο οποίος θα ισχύσει από την 1η Απριλίου. Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Μαΐου 2022 ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε στα 713 ευρώ από 663 ευρώ προηγουμένως.
Τονίζεται ότι οι αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς αφορούν 1 στους 4 μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, δηλαδή 650.000 έως 700.000 εργαζομένους που απασχολούνται με πλήρη ή μερική απασχόληση. Βέβαια, και παρά τις τελευταίες αυξήσεις, σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα παραμένει σταθερά σε χαμηλά επίπεδα.
Τα 713 ευρώ μεικτά (832 ευρώ αν γίνει αναλογία επί των 12 μισθών ετησίως) φέρνουν την Ελλάδα στην τρίτη ομάδα χωρών της Ε.Ε. με μισθούς κάτω από 1.000 και από 1.500 ευρώ.
Χειρόφρενο στην ανάπτυξη και επιβράδυνση πληθωρισμού
Τι λένε οι προβλέψεις διεθνών οργανισμών και οίκων αξιολόγησης για το 2023
Η μεγάλη επιβράδυνση της ανάπτυξης και η μικρότερη του πληθωρισμού θα «σφραγίσει» τις εξελίξεις για το νέο έτος στη χώρα μας, σύμφωνα με τις προβλέψεις των διεθνών οργανισμών και των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Ο αυξημένος πληθωρισμός, ο οποίος άρχισε να φουσκώνει από το καλοκαίρι του 2021 λόγω των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν στην εφοδιαστική αλυσίδα από τον κορωνοϊό και την αύξηση της ζήτησης, λαμβάνει πλέον νέα δυναμική μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση που αυτή προκάλεσε.
Σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης στη χώρα μας, η οποία όμως θα παραμείνει θετική και αρκετά υψηλότερη από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, προβλέπει η Κομισιόν, ενώ ΟΟΣΑ και ΔΝΤ την αναμένουν επίσης. Βασικοί μοχλοί της ανάπτυξης αναμένεται να είναι οι επενδύσεις, με τις δράσεις του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας να είναι σε πλήρη εξέλιξη, και οι εξαγωγές. Θετικά θα συμβάλουν επίσης τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης – όπως οι φορολογικές ελαφρύνσεις, η επιδότηση της τιμής του ρεύματος και άλλα – τα οποία έχουν ενσωματωθεί στον κρατικό προϋπολογισμό.
● Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξηθεί 1% το 2023 ύστερα από έναν υψηλό ρυθμό ανάπτυξης 6% που εκτιμά για το 2022 και τον ακόμη υψηλότερο 8,4% που σημειώθηκε το 2021.
● Στην έκθεση του Οκτωβρίου για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας το ΔΝΤ προβλέπει για το 2023 ανάπτυξη 1,8%, όσο ακριβώς και ο κρατικός προϋπολογισμός που ψηφίστηκε από τη Βουλή.
● Ο ΟΟΣΑ προβλέπει ανάπτυξη 1,6% στην έκθεση του Νοεμβρίου.
● Στο εύρος μεταξύ 1,1% και 1,8% κινούνται και οι προβλέψεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης Moody’s, Standard & Poor’s και Scope Ratings. Εξαίρεση αποτελεί ο Fitch, ο οποίος προβλέπει μία οριακή μείωση του ΑΕΠ κατά 0,2%, ως συνέπεια του αδύναμου carry over από το 2022.
Όσον αφορά τον πληθωρισμό, οι διεθνείς οργανισμοί και οι οίκοι αξιολόγησης προβλέπουν σημαντική αποκλιμάκωση το 2023 σε ένα εύρος από 3,2% έως 6% – με το χαμηλότερο ποσοστό να δίνει το ΔΝΤ και το υψηλότερο η Επιτροπή – έναντι του 9% έως 10% που εκτιμούν ότι διαμορφώθηκε σε μέσα επίπεδα το 2022. Ο κρατικός προϋπολογισμός κινείται μέσα στο παραπάνω εύρος, προβλέποντας μείωση του πληθωρισμού στο 5%.
Το 2023 αναμένεται, επίσης, η επιστροφή της Ελλάδας σε πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα, με τον προϋπολογισμό να προβλέπει ένα πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ ενώ η Κομισιόν και το ΔΝΤ το βλέπουν λίγο υψηλότερα (1,1% και 0,9%, αντίστοιχα). Ως αποτέλεσμα του πρωτογενούς πλεονάσματος και της αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχισθεί η τάση μείωσης του χρέους. Οι διεθνείς οργανισμοί προβλέπουν ότι θα μειωθεί κατά 5 έως 10 ποσοστιαίες μονάδες, στο 162% έως 170% του ΑΕΠ.
Εφόσον επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για την ανάπτυξη και τη μείωση του χρέους, θα είναι εφικτή και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας των ελληνικών ομολόγων μέσα στο νέο έτος. Ήδη, τρεις οίκοι – ο Standard & Poor’s, ο DBRS και ο Scope – αξιολογούν το ελληνικό αξιόχρεο ένα μόλις σκαλοπάτι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Οnline διασύνδεση ταμειακών μηχανών και POS
Επιταχύνει η ΑΑΔΕ με στόχο τη σύλληψη της φοροδιαφυγής
Στην επιτάχυνση των διαδικασιών για την οnline διασύνδεση των 500.000 ταμειακών μηχανών με τα POS προχωρά η ΑΑΔΕ προκειμένου το νέο σύστημα να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το πρώτο εξάμηνο του 2023. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε εφαρμογή του μέτρου από 1.1.2023 αλλά αυτό το ορόσημο έχει βγει από τον χάρτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, καταβάλλεται προσπάθεια να ξεπεραστούν οι τεχνικές δυσκολίες προκειμένου η διασύνδεση των νέων «έξυπνων» ταμειακών με τα τερματικά POS να μπει σε λειτουργία από τον Ιούνιο, καθώς θα αποτελέσει ένα ακόμα όπλο στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής.
Η διασύνδεση θα δώσει τη δυνατότητα στις φορολογικές αρχές να έχουν πλήρη και σε πραγματικό χρόνο εικόνα για το ύψος και τον χρόνο έκδοσης των αποδείξεων λιανικής πώλησης καθώς και για τον τρόπο πληρωμής και έτσι να εντοπίζουν περιπτώσεις απόκρυψης τζίρου και μη απόδοσης του ΦΠΑ.
Επισημαίνεται ότι από τους ελέγχους προέκυψε ότι πολλές επιχειρήσεις στις συναλλαγές με πελάτες τους με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες δεν εκδίδουν την απόδειξη λιανικής ή εκδίδουν απόδειξη με μικρότερο ποσό από το πραγματικό.
Με το νέο σύστημα τα τερματικά αποδοχής καρτών πληρωμών (EFT POS) δεν θα επιτρέπεται να λειτουργούν αυτόνομα για χρεωστικές συναλλαγές, δηλαδή για πληρωμές με κάρτα δεν θα επιτρέπεται να εισάγεται με πληκτρολόγηση στο POS το ποσό πληρωμής αλλά το ποσό θα βγαίνει από την ταμειακή μηχανή.
Πέραν της διασύνδεσης και με στόχο το χτύπημα της φοροδιαφυγής το υπουργείο Οικονομικών προχωρά στην επέκταση της υποχρεωτικής εγκατάστασης των συσκευών ηλεκτρονικών χρεώσεων POS σχεδόν σε όλους τους κλάδους ελευθέρων επαγγελματιών και επιχειρήσεων, καθώς με βάση το ισχύον καθεστώς απαλλάσσονται από την υποχρέωση να διαθέτουν POS δεκάδες κατηγορίες επαγγελμάτων όπως γυμναστήρια, φροντιστήρια, χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων, κινηματογράφοι, θέατρα, ενοικιάσεις οχημάτων, περίπτερα, ταξί κ.ά.
Στο μεταξύ απόφαση του υπουργείου Οικονομικών και της ΑΑΔΕ προβλέπει βελτιώσεις και χρονικές «ανάσες» σε πάνω από 1 εκατ. επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες για τη διαβίβαση των δεδομένων των συναλλαγών στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA.