Για την ανάγκη νομικής αναγνώρισης των γυναικοκτονιών

«Τo έτος 2000 ο ΟΗΕ λαμβάνει την απόφαση περί καθιέρωσης της 25ης Νοεμβρίου ως διεθνούς ημέρας εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών. Στην απόφασή του αυτή μνημονεύεται ένα γυναικοκτονικό γεγονός, η δολοφονία τριών γυναικών, των αδελφών Μιραμπάλ, με ανατίναξη του αυτοκινήτου τους, την 25η Νοεμβρίου του 1960 στον Άγιο Δομίνικο, από τον δικτάτορα Τρουχίλιο. Σημαντικό ρόλο στην καθιέρωση της 25ης Νοεμβρίου ως διεθνούς ημέρας εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών έπαιξαν οι εκατοντάδες δολοφονίες γυναικών στο Μεξικό, που οδήγησαν στη συγκρότηση ενός δυναμικού κινήματος ενάντια σε όλες τις μορφές βίας που υφίστανται οι γυναίκες. Οι κινητοποιήσεις δε αυτών κέντρισαν το διεθνές ενδιαφέρον για το ζήτημα.

Στα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, το ένα τρίτο των γυναικών έχουν υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία, στην ιδιωτική σφαίρα, περίπου 50 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους κάθε εβδομάδα λόγω ενδοοικογενειακής βίας, ενώ το 75% των γυναικών σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση.

Εξ αυτού του λόγου, η Επιτροπή των Δικαιωμάτων των Γυναικών και της Ισότητας των Φύλων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κάλεσε τα κράτη – μέλη να μεριμνήσουν για την εξάλειψη του φαινομένου, λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα προς προστασία του δικαιώματος των γυναικών να ζουν χωρίς βία στο δημόσιο και ιδιωτικό τους βίο και ν’ αναγνωρίσουν νομικά τη γυναικοκτονία, δηλαδή κάθε δολοφονία γυναίκας λόγω του φύλου της. Το κράτος που ανταποκρίθηκε πρώτο ήταν η Γαλλία, η οποία συνέστησε Ειδική Επιτροπή στο Γαλλικό Κοινοβούλιο, με θέμα συζήτησης και επεξεργασίας την ένταξη του όρου γυναικοκτονία στους νομικούς όρους και την πρόβλεψη αυτής ως αυτοτελούς εγκλήματος στο γαλλικό Ποινικό Κώδικα.

Πριν μερικούς μήνες δε σε σχέδιο έκθεσης νομοθετικής πρωτοβουλίας, που εγκρίθηκε από τις δύο επιτροπές Πολιτικών Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Γυναικών της Ευρωβουλής, οι ευρωβουλευτές – μέλη των επιτροπών καταγγέλλουν την έμφυλη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών, αναφέρουν τις πολλές δυσμενείς επιπτώσεις της έμφυλης βίας σε προσωπικό, κοινωνικό, οικονομικό και δημοκρατικό επίπεδο, επαναλαμβάνουν ότι η κατάσταση επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μεταξύ άλλων μέσω της αύξησης των ανισοτήτων και αιτούνται να συμπεριληφθεί η έμφυλη βία ως έγκλημα, στον κατάλογο του άρθρου 83 (1) της ΣΛΕΕ, μαζί με τα εγκλήματα τρομοκρατίας, εμπορίας ανθρώπων και γενετήσιας εκμετάλλευσης γυναικών και παιδιών, παράνομης εμπορίας ναρκωτικών, παράνομης εμπορίας όπλων, οργανωμένου εγκλήματος κλπ., ώστε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, να μπορούν να θεσπίζουν ελάχιστους κανόνες για τον ορισμό του άνω αδικήματος και των κυρώσεών του με διασυνοριακή διάσταση και να καταπολεμάται το έγκλημα αυτό σε κοινή βάση.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται αύξηση του φαινομένου της έμφυλης βίας, με αποκορύφωμα την λίστα των 17 γυναικοκτονιών, που τελέσθηκαν το έτος 2021 και των 16 τους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους. Να σημειωθεί ότι ο όρος γυναικοκτονία, ως νομικός όρος, έχει κατακριθεί ιδιαίτερα, διότι θέτει σε αμφισβήτηση τρείς συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές: την αρχή της καθολικότητας των νόμων, την αρχή της ισότητας ενώπιον του νόμου και την αρχή της απαγόρευσης διακρίσεων λόγω φύλου. Ωστόσο, θεωρώ, ότι ο ισχύων Ποινικός Κώδικας δεν μπορεί να καλύψει την κοινωνική και έμφυλη διάσταση του φαινομένου και θα πρέπει ν’ αναγνωρισθεί νομικά το φαινόμενο αυτό. Σημαντικότερο, ωστόσο, είναι να επικεντρωθούμε όλοι στην πρόληψη των φαινομένων έμφυλης βίας και κυρίως στη διαπαιδαγώγηση μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων, απευθυνόμενων σε κορίτσια και αγόρια, στην εκπαίδευση των γονέων, ώστε να διαπαιδαγωγούν σωστά τα παιδιά τους και στην εκπαίδευση των ενηλίκων, ώστε ν’ αλλάξουν βαθιά εμπεδωμένες κοινωνικές αντιλήψεις και έμφυλα στερεότυπα, σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες είναι κατώτερες, υποτελείς στην ανδρική εξουσία, και δυνητικά μπορούν να «τιμωρηθούν», «ελεγχθούν» και «σωφρονιστούν» μέσω της έμφυλης βίας.

Η δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος των θυμάτων έμφυλης βίας πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της πολιτείας καθώς και η επένδυση σε δομές για κακοποιημένες γυναίκες. Οι γυναίκες που κακοποιούνται και δολοφονούνται δεν είναι αριθμοί, που καταγράφονται στα δημοσιογραφικά και στα αστυνομικά γραφεία. Η απλή καταγραφή, δίχως δράση, συντελεί στη διαιώνιση του καθεστώτος φόβου και υποταγής και συνιστά παραβίαση της υποχρέωσης του Κράτους για την εξάλειψη/ κατάργηση όλων των διακρίσεων λόγω φύλου»

 efsyn.gr