Άρθρα Κόσμος “Θεέ μου, ποιοι μας κυβερνάνε;” / γράφει ο Μιχάλης Ψύλος
Η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχει υπερδεκαπλασιαστεί σε ένα χρόνο: Από τα 27 ευρώ τη μεγαβατώρα πριν από 12 μήνες, ξεπέρασε τα 310 ευρώ στις 25 Αυγούστου. Οι περισσότερες κυβερνήσεις έχουν δαπανήσει πολλά δισεκατομμύρια ευρώ για να μην περάσει η αύξηση αυτή στους λογαριασμούς, καθώς θα θέσουν τα περισσότερα νοικοκυριά και την παραγωγή των εταιρειών σε άμεσο κίνδυνο. Οι χώρες του Νότου ζήτησαν από την Ε.Ε. να βάλει πλαφόν στην χονδρική τιμή του αερίου, αλλά οι Βρυξέλλες παίζουν «καθυστέρηση» και αρνούνται να το δεχθούν μέχρι στιγμής. Εχουν υποσχεθεί οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών βέβαια ότι το θέμα του πλαφόν θα εξεταστεί ξανά στα τέλη Σεπτεμβρίου. Πίσω από το «κατενάτσιο» των Βρυξελλών βρίσκονται βέβαια κάποιες χώρες του Βορρά που αντιπαρατάσσουν σχέδια για εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Πομφόλυγες…
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που η τιμή του αερίου ανεβαίνει τόσο πολύ στην ευρωπαϊκή αγορά; Γιατί πριν ο «γιατρός» συνταγογραφήσει μια θεραπεία, πρέπει να κάνει μια καλά τεκμηριωμένη διάγνωση. Πρώτον, για να τεθούν υπό έλεγχο οι αυξήσεις τιμών αυτή τη στιγμή, πρέπει να σταματήσει ο πόλεμος. Αν όχι, πρέπει να βρεθούν αξιόπιστες και επαρκείς ενεργειακές εναλλακτικές πηγές- κάτι που φαντάζει πολύ δύσκολο. Το ίδιο ισχύει και για τον πληθωρισμό . Γιατί οι αυξήσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ σίγουρα δεν είναι το σωστό φάρμακο.Όποιος το απαιτεί αυτό ζητά από την πρόεδρο Λαγκάρντ να κάνει το αδύνατο. Άρα οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να σταματήσουν να σέρνονται πίσω από τους Αμερικανούς -οι οποίοι άλλωστε έχουν μείνει στο απυρόβλητο- και να κάνουν την ανάγκη φιλοτιμία. Να διαπραγματευτούν με τη Ρωσία μια συμβιβαστική λύση και φυσικά τον τερματισμό των κυρώσεων. Γιατί, έξι μήνες μετά τη ρωσική εισβολή, η συνεχιζόμενη οικονομική σύγκρουση της Ε.Ε. με την Μόσχα, τον πρώτο προμηθευτή αερίου στην Ευρώπη, δεν βοηθάει κανέναν. Εκτός , ίσως τους Αμερικανούς!
Ο δεύτερος λόγος όμως που το φυσικό αέριο αυξάνεται τόσο πολύ είναι ότι η τιμή διαμορφώνεται στη χονδρική αγορά του Άμστερνταμ, η οποία ακολουθεί το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Επιπλέον, υπάρχουν μεγάλοι αγοραστές (στο χρηματιστήριο ενέργειας αναφέρεται το όνομα της Γερμανίας) , που έχουν την οικονομική δύναμη και είναι πρόθυμοι να προσφέρουν υψηλότερη τιμή. (Και για αυτό αρνούνται το πλαφόν). Αλλά αυτό πιέζει ακόμη περισσότερο την τιμές προς τα πάνω.Ο τρίτος λόγος για τον οποίο η τιμή του φυσικού αερίου αυξάνεται, δεν έχει σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Γιατί η τιμή είχε αρχίσει να αυξάνεται από το καλοκαίρι του 2021- πολύ πριν από την κρίση με τη Ρωσία- και οφειλόταν στη μείωση της προσφοράς πρώτων υλών. Με τα χρόνια, πρώτα οι χαμηλές τιμές και μετά ο Covid επιβράδυνσαν τις επενδύσεις σε δραστηριότητες εξερεύνησης και παραγωγής φυσικού αερίου. Το γεγονός αυτό κατέστησε την προσφορά ανεπαρκή όταν ξανάρχισε η ζήτηση μετά την πανδημία».
Επιπλέον, ο ευρωπαικός ενεργειακός κλάδος επένδυε όλα τα προηγούμενα χρόνια πολύ λιγότερα σε εναλλακτικές πηγές, έχοντας στηριχθεί στο φθηνό φυσικό αέριο της Ρωσίας. Το ίδιο και η Ε.Ε. φυσικά. Και τώρα εκλιπαρεί για εξοικονόμηση φυσικού αερίου, πλήττοντας την οικονομία, τιμωρώντας τα νοικοκυριά, διακινδυνεύοντας χρεοκοπίες εταιρειών και αύξηση της ανεργίας. Να σβήνουμε τα φώτα και να φοράμε χονδρά πουλόβερ και κάλτσες, για να μην παγώσουμε τον χειμώνα. Προκειμένου, λένε, να μειωθεί η ζήτηση και να πέσουν τελικά οι τιμές. Θεέ μου, ποιοι πραγματικά κυβερνάνε την Ευρώπη;
Ο *Μιχάλης Ψύλος είναι διευθυντής της Ναυτεμπορικής
