100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή / Μαρτυρίες Ρουμλουκιωτών από τη Μικρασιατική Εκστρατεία – Αρχείο Γιάννη Μοσχόπουλου 8/8
Παράλληλα τους κατοίκους του Γιδά τους απασχολούσαν τότε κι άλλα σημαντικά θέματα. Στην από Ιανουάριος 1978 χειρόγραφη μαρτυρία του ΘΩΜΑ Απ. ΚΟΥΓΚΑ [που γεννήθηκε το 1905] με τίτλο «Συνοπτική εικόνα της ιστορίας του αγροκτήματος (Γιδά) Αλεξανδρείας» [μου την παρέδωσε σε φωτοαντίγραφο] μπορούμε να διαβάσουμε:
(σελ. 1) «[…] Το 1919 η ιδία Κυβέρνησις Βενιζέλου / ύστερα από πολλά εμπόδια εψήφισε / τον πρώτο νόμο περί απαλλοτριώσεως τσιφλικιών.
Το 1920 μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσ- / μίου πολέμου, οι τότε σύμμαχοι / Γάλλοι και Άγ[γ]λοι προκειμένου να / χορηγήσουν δάνειο στην Ελλάδα για να / επουλώση τις πληγές του πολέμου / επρώτεινεν και έγιναν εκλογές, (σελ. 2) / οι εκλογές ανέδειξαν Κυβέρνησιν / Γούναρη, Θεοτόκη, Πρωτοπαπαδάκη / Στράτου, Μπαλτατζή και λοιπούς.
Στρατιώτης Αθανάσιος Ροτσιόπουλος του Παναγιώτη από τον Γιδά (αρχείο Θωμά Ρότσιου)
Η κυβέρνησις Γούναρη, βάσει του ανωτέρω / νόμου έκανε την αρχή, απαλλοτρίωσεν / 3 τσιφλίκια εν Ελλάδι μεταξύ των τριών / και το τοιούτον του Γιδά, συγκείμενον / εκ 19.300 στρεμμάτων, εκτιμηθέν τότε / 400.000 δραχμές […] Το 1921 τον Οκτώβριο μήνα ιδρύετε ο / Συνεταιρισμός αποκαταστάσεως ακτημόνων / καλλιεργητών (Σ.Α.Α.Κ.) Γιδά, ο οποίος / βάσει αποφάσεως της Επιτροπής απαλλοτρι- / ώσεως αποτελέσθη από 113 γεωργούς μέλη / συν 30 επιστράτους οι οποίοι υπηρετούσαν / στο μέτωπο της Μικράς Ασίας, παιδιά γεωργών.
(σελ. 3) […] Το 1922 μετά την κατάρευσιν του / Μικρασιατικού μετώπου και την επιστροφή / των επιστράτων, εξελέγει η πρώτη διοίκησις / το πρώτο συμβούλιο, αποτελούμενον από / τους κ.κ. Αθανάσιον Οικονομόπουλον, / πρόεδρον Γρηγόριον Σάτην, Θωμάν Ρεσινιώ- / την, Γρηγόριον Παπαμανώλην και / Κωνσταντίνον Τρέβλιαν. […]».
Ο ίδιος σε χειρόγραφο κείμενό του με τίτλο «Το Δένδρον της Οικογενείας Κούγκα», αναφέρει (σελ. 4) ότι «[…] απεβίωσεν […] ο δε Νικόλαος [γιός του Νάσιου Γ. Κούγκα] λόγω κακουχιών του Μικρασιατικού μετώπου το έτος 1922 […]».
Φωτ. 8. O στρατιώτης Αθανάσιος Ροτσιόπουλος του Παναγιώτη από τον Γιδά (αρχείο Θωμά Ρότσιου). Σκοτώθηκε το 1921 στο μέτωπο της Μικράς Ασίας. Το όνομά του ήταν σκαλισμένο στη σεμνή στήλη του παλαιού Ηρώου του Δήμου Αλεξάνδρειας. Όμως σε κάποια “ανακαίνιση” εκείνη η στήλη εξαφανίστηκε και έκτοτε έπαψαν να διαβάζονται τα ονόματα εκείνων, που έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας για την πατρίδα.-
Αλεξάνδρεια, 29.6.2022
ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ / mosio@otenet.gr / 6977336818
