100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή / Μαρτυρίες Ρουμλουκιωτών από τη Μικρασιατική Εκστρατεία – Αρχείο Γιάννη Μοσχόπουλου 4/8
(συνέχεια μαρτυρίας ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Αντ. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΥ ή Παπαντωνίου που γεννήθηκε το 1899 στο Γιδά)
[…] μετά τα γεγονότα ταύτα συνέχεισαν την φρούρησιν πάλιν
έως ότου ήλθε ο Αύγουστος, όπου άρχησαι ο πόλεμος της
καταστροφής. η δωδεκάτη μεραρχία που υπηρετούσα εγώ
κράτησαι δύο ημερόνυκτα την γραμμήν αλλά δεκαπλάσιαις
δυνάμεις μας επιτείθονταν και έσπασε η γραμμή χωρίς
να έλθουν άλλαις ενυσχείσεις διότι εμάχοντο εις το μέτωπον της
Αγκύρας κατ’ αυτήν την μάχην τραυματίσθηκα ελαφριά
εις την αριστεράν χείρα και φεύγοντας φθάσαμε στα στενά
του Τουλού μπουνάρ όπου τραίνο και αυτοκίνητα περνούσαν
μέσα από δύο βουνά. εκεί μας κυκλώσαν και πολλοί Στρατιώται εφωνεύθησαν και συνελήφθησαν οι τρείς Στρατηγοί Τρικούπης
Διγενής και Διμαράς οσάν να το είθελαν,
και μετά δρόμο για την Σμύρνην που ούτε αξιωματικούς
είχαμε ούτε δρόμους γνωρίζαμε ευτυχώς στον Δρόμον γνωρίσαμε
κάτοι μικρασιάτες και μετά την μάχην του Τουλού
μπονάρ μέσα από τα βουνά βγήκαμε στο Ουσάκ
μία πόλις με πενήντα χιλιάδες κατοίκους Τούρκους
και αρμεναίους και απ εκεί στην Φιλαδέλφειαν
όπου είχε διακλάδωσιν δρόμου για την Σμύρνην.
αλλά ημείς κάναμε λάθος και πήραμε άλλον
δρόμον και βγήκαμε στην Μαγνησία εκεί μας
χτήπησαν άλλοι αντάρτες του Πεχλιβάν
τσαούση οιποικό αλλά τους κτυπήσαμε και ημοίς
και έφυγαν και προχωρήσαμε για την Σμύρνην
διαλυμένοι από ταις αρχές περί τους διακοσίους πεντήκοντα
ΧΜΑ- βαδίζοντας
για την Σμύρνη είχε όμως μεγάλην απόστασιν περί τα 600 χιλ.
νυστικοί τρώγοντας ότι βρήσκαμε Γαλαίτες ολίγες είχαμε μόνον
με τις κολοκύθες και ρόκες καλαμπόκια και σταφίδες από τα
σπίτια ότι βρίσκαμε και γεμάτοι ψύρες και σκόνες μετά
από [δυσανάγνωστο] φθάσαμε στην Σμύρνη στο Σιδ. Σταθμό ριχθή
καμε [δυσανάγνωστο] κοραμάνες αλλά μουχλιασμένες
και ταις τρώγαμε από πολλή πείνα και κοιμηθήκαμε
στα πεζοδρόμια την νύκτα ήλθε ιπποικό απόσπασμα
από φαντάρους Σμυρνιούς και μας πέρναν τα όπλα και
ταις σφαίρες για να κρατήσουν δήθεν άμυνα αυτοί
4. Χάρτης επιχειρήσεων στο μικρασιατικό μέτωπο
Αλεξάνδρεια, 21.6.2022
ΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ / mosio@otenet.gr / 6977336818