Απόψεις Ιστορία

Γιώργης Έξαρχος: Βλαχολογικοί ίαμβοι και ανάπαιστοι…6 / Το έτος 535 μ.Χ. Η Καρχηδόνα ονομαζόταν Βλαχία!…

Γιώργης Έξαρχος

26/02/2022, 13:39

Νικηφόρος Φωκάς κι απελευθέρωση Κρήτης
—————

ΓΙΩΡΓΗΣ Σ. ΕΞΑΡΧΟΣ – ΒΛΑΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΙΑΜΒΟΙ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΙΣΤΟΙ … 6

ΤΟ ΕΤΟΣ 535 μ.Χ. Η ΚΑΡΧΗΔΟΝΑ ΟΝΟΜΑΖΟΤΑΝ ΒΛΑΧΙΑ!… 2

[ΠΗΓΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ]

Σε νυχτερινή πολεμική σύγκρουση του «βυζαντινού» στρατού του Κομεντίολου με Αβάρους και Μυσούς του Χαγάνου «επιχωρίω τε γλώττη εις τουπίσω τραπέσθαι άλλος άλλω προσέταττε, “ρετόρνα” μετά μεγίστου ταραχού φθεγγόμενοι» (Θεοφύλακτος Σιμοκάττης).
«Σαρματών έθνη και αποικίαι εισί δύο: α΄ Αμαξόβιοι, β΄ Γραικοσαρμάται» (Πασχάλιον Χρονικόν).
«οι λεγόμενοι ρηχίνοι, και απλούστερον Βλαχορηχίνοι και σαγουδάτεοι, εξουσιάσαντες την Βουλγαρίαν, και απλώσαντες από ολίγον κατ’ ολίγον εις διάφορα μέρη εκυρίευσαν και την Μακεδονίαν, τέλος ήλθον εις το άγιον όρος με όλα τους τα γυναικόπαιδα», κατά την περίοδο της Εικονομαχίας (726-780)» (Έγγραφα Μονής Κασταμονίτου).
«Έλληνες και Μακεδόνες οι αυτοί» (Γεώργιος Σύγκελλος).
«Ενός γαρ ζώου τον φόρτον διαστρέψαντος, εταίρος του δεσπότου του ζώου προσφωνεί τον φόρτον ανορθώσας τη πατρώα φωνή· τόρνα, τόρνα, φράτρε. Και ο μεν κύριος του ημιόνου την φωνήν ουκ ήσθετο. Οι δε λαοί ακούσαντες, και τους πολεμίους επιστήναι αυτοίς υπονοήσαντες, εις φυγήν ετράπησαν, τόρνα, τόρνα μεγίσταις φωναίς ανακράζοντες.» (Θεοφάνης ο Ομολογητής).
Το έτος 520 μ.Χ. «προσερρύη τοις Ρωμαίοις γυνή τις εκ των Ούννων των λεγομένων Σαβήρ βάρβαρος, ονόματι Βοαρήξ, χήρα, έχουσα μεθ’ εαυτής Ούννων χιλιάδεας ρ΄, ήτις καταδυνάστευε των Ουννικών μερών μετά την του ιδίου ανδρός Βαλάχ [Balach] αποβολήν» (Θεοφάνης ο Ομολογητής).
«Και οι μεν Γήπαιδες, εξ ων ύστερον διηρέθησαν Λογγίβαρδοι και Αβάροις» (Θεοφάνης ο Ομολογητής).

Η ΠΕΛΑΣΓΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΑΡΜΑΝΩΝ-ΒΛΑΧΩΝ

ΚΑΙ Η ΨΕΥΔΩΣ ΔΙΑΚΗΡΥΣΣΟΜΕΝΗ «ΛΑΤΙΝΟΦΩΝΙΑ» ΤΟΥΣ

Γιώργης Έξαρχος*

Συνεχίζω με τη «γνωστοποίηση» των όσων οι πρωτογενείς πηγές αναφέρουν, με την επισήμανση ότι οι «βλαχολόγοι» και οι «ιστορικοί» αρκούνται μόνο σε εκείνες τις πηγές πάνω στις οποίες στηρίζουν την… ερμηνεία τους, για την υποστήριξη του ισχυρισμού και του δόγματός τους περί λατινιφωνίας των Βλάχων, παρ’ όλο που η μελέτη όλων των πηγών (εκατοντάδων πηγών) οδηγεί σε άλλα συμπεράσματα, αλλά αυτοί στον χαβά τους και στα αναπόδεικτα των ισχυρισμών του…

Μαρτυρία του Συνέκδημου Ιεροκλέους (535), ήτοι έργου του Ιεροκλή του Γραμματικού (θ. 6ος αι.), και πρόκειται για κατάλογο 64 επαρχιών και 923 πόλεων (πριν το 535), στην εποχή του Ιουστινιανού, για την Αυτοκρατορία (Ρωμανία), και υπήρξε –μαζί με το έργο του Στέφανου Βυζάντιου– βασική πηγή για τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο στη συγγραφή του Περί των θεμάτων συγγράμματος· μεταξύ των επαρχιών και πόλεων αναγράφονται: Επαρχία μεσογείου Δακίας, Επισκοπή Δρουγουβιτίων, Επισκοπή Βαρδαριωτών ήτοι Τυρίων (αργότερα Τούρκων), Βουλγαροφύγου, «Ευρώπης και Δραγοβιντίας», «Ουγγροβλαχί-ας», «Ουγγρίας και Πλαγηνών», «Μαυροβλαχίας» κ.ά. Στους λαούς αναφέρονται: Λογγιβάρδοι, Σκλάβοι, Άραβες, Άβαροι, Σκύθες, όλοι τους λαοί πέραν του Ίστρου ή Δανουβίου ποταμού· αναφέρεται «η Βιδώνη, ήτις και νυν [1292;] Βοδενά λέγεται, από επισκοπής Βουλγαρίας…». Μόνον οι σ. 3-51 είναι του Ιεροκλή Συνέκδημου, διότι οι άλλες της εν λόγω έκδοσης που ακολουθούν, είναι άλλων νεότερων συγγραφέων. (Hieroclis Synecdemvs
et Notitiae Graecae Episcopatvvm. Accedvnt Nili Doxapatrii Notitia Patriarchatvvm et Locorvm Nomina Immvtata. Ex Recognitione Gvstavi Parthey, Berolini 1866 – Theodoro Mommsen editor).

**Νικηφόρος Φωκάς κι απελευθέρωση Κρήτης**
**———–**

Μαρτυρία του Ευάγριου του Σχολαστικού (536 – μετά το 594): α) ότι ο Αττίλας (406-453, βασ. 434-453) ήταν βασιλιάς των Σκυθών· β) ότι βάρβαροι Σκηνίτες ληΐζοντο τη Θράκη· γ) ότι επέδραμαν κατά της Αυτοκρατορίας Ούννοι (οι πάλαι Μασσαγέτες), διαβάντες τον ποταμό Ίστρο· δ) ότι ο αυτοκράτορας Λεύκιος Σεπτίμιος Σεβήρος Αύγουστος (Lucius Septimius Severus Augustus: 146-211), γνωστός ως απλά Σεβήρος, είχε γιο Γέτα [Πόπλιος Σεπτίμιος Αντωνίνος Γέτα (Publius Septimius Geta Augustus: 189-212, γνωστός ως Γέτας, Ρωμαίος αυτοκράτωρ, μικρότερος γιος του Σεπτίμιου Σεβήρου απ’ τη δεύτερη γυναίκα του Ιουλία Δόμνα]· ε) ότι ο Βιταλιανός [τέλη 5ου – αρχές 6ου αι. μ.Χ., Βυζαντινός στρατηγός από τη Μοισία της Θράκης, Γότθος στην καταγωγή, συγγενής του περίφημου θεολόγου Λεόντιου Βυζάντιου του Ιεροσολυμίτη], Θραξ το γένος, ξεσήκωσε τη Θράκη και τη Μυσία εναντίον του Αναστασίου, έχοντας μαζί του «πλήθος αστάθμητον Ουννικών εθνών»· στ) ότι οι Άβαροι ήταν έθνος Αμαξοβίων «των υπέρ του Καυκάσου» και γείτονες των Τούρκων· ζ) ότι οι Κάρποι «και έτερα βάρβαρα έθνη» επέδραμαν κατά της Ελλάδας, της Θράκης και της Ιωνίας· η) ότι επί Μαυρικίου (539-602, βασ. 582-602) οι Άβαροι ή Άβαρες από τη Σιγγιδόνα (νυν Βελιγράδι) και την Αγχίαλο επέδραμαν και κατέλαβαν «και την Ελλάδαν πάσαν»· θ) ότι ο –επί Μαυρικίου– στρατηγός Κομεντίολος ήταν «Θραξ το γένος». – Δηλ., ο Ευάγριος γράφει ότι στην περίοδο της βασιλείας του Ιουστινιανού έως και στα έτη της βασιλείας του Μαυρικίου, κατήλθαν από τον Δούναβη και επέδραμαν βάρβαρα έθνη στις ελληνικές χώρες: Σκηνίτες, Ούννοι Μασσαγέτες, Κάρποι και Άβαροι, χωρίς ωστόσο οι σχετικές ειδήσεις να είναι σαφείς ως προς τις περιοχές, το πλήθος των επιδραμόντων, την εγκατάστασή τους ή μη σε αυτές τις περιοχές. (Patrologiæ cursus completus… Tomus 86B – Ευαγρίου Σχολαστικού Επιφανέως, και από Επάρχων, Εκκλησιαστικής Ιστορίας Τόμοι ς΄ – Evagrii Scholastici Epiphaniensis et ex Praefectis Ecclesiasticae Historiae Libri Sex, Henrico Valesio Interprete… στ. 2415-2886).

Μαρτυρία του Φλάβιου Μαυρίκιου Τιβέριου Αύγουστου (539-602, βασ. 582-602), στο περίφημο Στρατηγικόν του: α) ότι ήταν «σκυθικά των Γότθων έθνη» τα εισβάλλοντα σε Θράκη και Μυσία· β) ότι τα έθνη που επέδραμαν κατά της αυτοκρατορίας ή ήταν σύμμαχα αυτής: Πάρθοι, Γάλλοι, Σπάνοι, Λίγουροι, Βρετανοί, Γερμανοί, Σκλάβοι, Άντες (Άνται), Τούρκοι, Άβαροι (Άβαρες)· γ) ότι οι Άβαροι «Ανέχονται δε καύσωνος και ψύχους, και της λοιπής των αναγκαίων ενδείας, νομαδικά όντα, περίεργα ως και κρυψίβουλα, ύφαλά τε και άπιστα όντα· και τη απληστία των χρημάτων κρατούμενα. Όρκον περιφρονούσι, μη δε συνθήκας φυλάττοντα, μη δε δώροις αρκούμενα, αλλά πριν το δοθέν δέξονται, επιβουλήν μελετώσι, και ανατροπήν των δοκούντων, και τους επιτηδείους καιρούς δεινώς στοχαζόμενα τούτοις ανυπερθέτως κέχρηνται», κ.λπ., κ.λπ. Γράφει εναντίον τους λίβελο, τον οποίο… επαναλαμβάνει 5-6 αιώνες αργότερα με παρόμοιο τρόπο κατά των Βλάχων ο Κεκαυμένος (στο δικό του Στρατηγικόν), και κατ’ ουσίαν αναπαράγει αρχαίους λίβελους εναντίον των Θεσσαλών! (Βλ. Μαρτυρίες στη συνέχεια του Κεκαυμένου και του Αντωνίου Τούμα Φον Βαλδκάμπφ). δ) ότι Σκλαβοι και Άνται ήταν έθνη «ομοδίαιτά τε και ομότροπα και ελεύθερα, μηδαμώς δουλούσθαι ή άρχεσθαι πειθόμενα» κ.λπ., δηλ. ότι Άνται και Σκλάβοι ήταν ένα και το αυτό· ε) ότι ο στρατός φορούσε «ζωστάρια γοτθικά», «υποδήματα γοτθικά», «βουλγαρικά σαγία» κ.λπ.· στ) ότι ο στρατός της Ρωμανίας λειτουργούσε ως σχολείο γλωσσικού εκλατινισμού των στρατιωτών και πολλές από τις λατινικές λέξεις ή φράσεις που αναφέρει υπάρχουν μέχρι και σήμερα στη γλώσσα των Αρμάνων – Ελληνοβλάχων· αναφέρω κάποιες λέξεις και φράσεις: φαμιλιαρικά, ρόγας, LARGITER, LATUS STRINGE, TORNA MINA, conto clina, depone, largia, partes, intra, muta locum, Junge, adjuta, INIMICOS· Οι Σκλάβοι και οι Άνται του Στρατηγικού του Μαυρικίου αναφέρονται από τους σημερινούς ιστορικούς σαν… Σλάβοι! Φρονώ ότι δεν έχει προσεχθεί ιδιαίτερα η σχέση στο Στρατηγικόν του Κεκαυμένου και στο Στρατηγικόν του Μαυρίκιου, ότι κατ’ ουσίαν ο Κεκαυμένος αναπαράγει τον Μαυρίκιο, και αντικαθιστά τους Αβάρους και Σκλάβους του Μαυρίκιου με τους… Βλάχους της Θεσσαλίας! (Arriani Tactica & Mauricii Artis Militaris Libri Duodecim, Omnia Nunquam ante publicata, Graece primus edit, Versione Laetina Notis que illustrat Johannes Schefferus Argentoratensis. Upsaliae, Cum Regio Privilegio Excudit Henricus Curio S.R.M & Academiae Upsaliensis Bibliopola, Anno MDCLXIV [1664] – Serenissimae Principi Ac Dominae, Dominae Christinae Svecorum, Gothorum, Vandalorumque Reginae etc. etc. Dominae svae Clementissimae – Μαυρικίου Στρατηγικόν).
Μαρτυρία του Ιστορικού Ιορδάνη (6ος αι., 551) ότι Άνται και Σκλαβήνοι κατέρχονται νοτίως του Δουνάβεως· ο Ιορδάνης είναι ο πρώτος ιστορικός που ισχυρίζεται και θέλει να αποδείξει ότι οι Γότθοι είναι Γέτες… Κάνει αναφορά και σε Βουλγάρους («Bulgari et Bulgares»), για τους οποίους φρονώ ότι ουδεμία σχέση έχουν με τους Βούλγαρους του Ασπαρούχ, που διέβησαν τον Δούναβη το έτος 680 μ.Χ., για να κατέλθουν πολύ πιο ύστερα και νοτιότερα. Τους Σκλάβους και Σκλαβηνούς τους αναφέρει ως: Sclaveni = Scaveni, Sclavani, Sclavini, Sclavi, Sclavoni. (Jordani de Getarum Sive Gothorum, Origine et Rebus Gestis, Recognovit, Anno-tatione Critica Instruxit et cum Varietate Lectionis Edidit, Carol. Aug. Closs, Stuttgartiae MDCCCLXI [1861]).

Μαρτυρία του Αγίου Ισίδωρου – Επίσκοπου Σεβίλλης (556-636, 636) ότι επί αυτοκράτορα Ηρακλείου (575-641, βασ. 610-641) «οι Σκλά-βοι πήραν την Ελλάδα από τους Ρωμαίους» («Cujus initio Sclavi Graeciam Romanis tulerunt»), και –σαφώς– αυτοί οι Σκλάβοι είναι Σκλαβηνοί, ουδεμία σχέση έχοντες με τους μετέπειτα ονομαζόμενους… Σλάβους. (Patrologiae, Cursus Completus, Series Latina Prior, J.-P. Migne, Tomus LXXXIII [83], Sancti Isidori Hispalensis, Parisina 1862 – Sancti Isidori Hispalensis Episcopi, Opera Omnia, Tomus Quintus, Annus 636, Parisina 1862 – Chronicon).

Μαρτυρία του Ioannis Biclarensis (550/556; – 620), που έζησε στην ΚΠολη την περίοδο 570-578, και μνημονεύει σε Χρονικό του την εισβολή Σκλαβήνων το 577 (προσοχή: Σκλαβήνων όχι Σλάβων), και τη διαρπαγή που έκαναν σε Θρακικές πόλεις, ενώ –λέει ότι– και οι Άβαροι κατείχαν τη Θράκη έως το 579, από τον καιρό της εκστρατείας των Σκλαβήνων/Σκλαβηνών· η λ. Σλάβοι δεν αναφέρεται στο Χρονικό του. (Patrologiae Cursus Completus< Patrologiae Tomus LXXI< Tomus Unicus, Parisiis 1849. – Pelagii II, Joannis III, Benedicti I, Summorum Pontificum Opera Omnia < Necnon Sancti Germani, Parisiensis Episcopi, S. Radegundis, S. Aregii, Floriani, Joannis Biclarensis< Tomus Unicus < Parisiis, 1849 – Joannis, Abbatis Biclarensis, Chronicon, Continuans Ubi Victor Desinit).

Μαρτυρία του Ιωάννη – Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (605-630) ότι επιτέθηκε κατά της Θεσσαλονίκης «του των Σκλαβίνων έθνους το επίλεκτον άνθος», και ότι παρόμοια επίθεση εναντίον της πόλης έγινε αργότερα και από τους Άβαρους. (Acta Sanctorvm, Octobris, Tomus Quartus – Acta Sanctorum Mensis October – Acta Sanctorum Octobris, Ex Latinis & Graecis, aliarumque gentium Monumentis, servata primigenia veterum Scriptorum phrasi, Collecta, Digesta, Commentariisque & Observationibus Illustrata, A Constantino Suyskeno P.M., Cornelio Byeo, Jacobo Bueo, Josepho Ghesquiero, Ignatio Hubeno, Presbyteris Theologis, Tomus IV, Duo dies octavus & nonus continentur. Bruxellis, Typis Regiis, MDCCLXXX [1780] – Miracula e duobus codicibus Mss. Graecis, altero bibleotheca Vaticana 821, altero olim Mazarinao, nunc region Parisiensi 1517, accepta, Interprete Cornelio Byeo. Liber I, Auctore Joanne, Thessalonicensi arciepiscopo).

Μαρτυρία του Πλωτίνου – Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης (θητεία 616), ότι γίνονταν επιθέσεις Αβάρων σε περιοχές της Ρωμανίας, που στα χρόνια των αυτοκρατόρων Μαυρίκιου (582-602) και Φωκά (602-610) έφταναν έως τη Θεσσαλονίκη «Μακεδόνων αύτη και Ιλλυριών η μητρόπολις». (Ιωάννου Θεόφιλος Μνημεία αγιολογικά / νυν πρώτον εκδιδόμενα υπό ιεροδιακόνου Θεοφίλου Ιωάννου… Τύποις Φοίνικος, Βενετία 1884).

Μαρτυρία του Θεοφύλακτου Σιμοκάττη (6ος – 7ος αι., άκμασε στα έτη 610-640): α) ότι επί ημερών Μαυρικίου Άβαροι και Ούννοι «ούτοι, προσοικούντες τω Ίστρω, απιστότατον έθνος και απληστότατον των νομάδην βιούντων», κατέρχονταν στα εδάφη της Ρωμανίας· β) ότι εκτός από τους Άβαρους και «το των Σκλαβηνών έθνος πλείστα των Ρωμαίων γης αποκείρεται»· γ) ότι ο Κομεντίολος, άνδρας «των σωματοφυλάκων του βασιλέως» και «κατά δε την Θράκην επιών απελαύνει των Σκλαβηνών πλήθη […] και καρτερώς επιτίθεται, και θάνατον πολύν τοις βαρβάροις απεσχεδίασε»· δ) ότι Σκύθες, Γήπαιδες, Ούννοι είναι γείτονες των Περσών και ότι πολλούς από αυτούς τους ονομάζουν Τούρκους· ε) ότι Σκύθες και Μυσοί τελούν υπό την εξουσία του Χαγάνου· στ) ότι στον Αίμο υπάρχει τοποθεσία ονόματι Καλβομούντις (βλαχιστί σημαίνει «Φαλακρόν όρος»)· ζ) ότι σε νυχτερινή πολεμική σύγκρουση του «βυζαντινού» στρατού του Κομεντίολου με Αβάρους και Μυσούς του Χαγάνου «επιχωρίω τε γλώττη εις τουπίσω τραπέσθαι άλλος άλλω προσέταττε, “ρετόρνα” μετά μεγίστου ταραχού φθεγγόμενοι»· η) ότι το έτος 584 Γέτες και Σκλαβήνοι, που είναι ίδιοι, ελυμαίνοντο τη Θράκη, «Το δε Γετικόν, ταυτόν δ’ ειπείν αι των Σκλαβηνών αγέλαι, το περί την Θράκην ες το καρτερόν ελυμαίνετο», οι δε Λογγοβάρδοι έκαναν εφόδους κατά της Ρωμανίας· θ) ότι γιορταζόταν «εορτή Λούπου του μάρτυρος» (μαθητής και συμμάρτυρας του Αγίου Δημητρίου)· ι) ότι επί Μαυρικίου 1.000 Βούλγαροι συγκρούστηκαν με τον στρατό των Ρωμαίων της Ρωμανίας· ια) ότι ο Εφθαλίτης ονομαζόταν Αβδελάς, και στον πληθυντικό Εφθαλίτες = Αβδελοί· ιβ) ότι οι Άβαροι βρίσκονταν ανά την Ευρώπη (νυν Βαλκάνια) και την Παννονία (νυν Ουγγαρία) και «λέγεται γαρ εν τοις έθνεσι τοις Σκυθικοίς το των Αβάρων υπείναι εντρεχέστατον φύλον»· ιγ) ότι υπήρχε ναός της Θεομήτορος στις Βλαχέρνες· ιδ) ότι υπήρχε έθνος Ογώρ, με αρχηγούς τον Ουάρ και τον Χεουννί/Χουννί, και αυτοαποκαλούνταν Άβαροι· ιε) ότι στα χρόνια του υπήρχαν οι Σαρσήλτ, οι Ουννουγούνοι και οι Σαβίροι Ούννοι, και ότι η Σκυθία βρισκόταν δίπλα στον Καύκασο· ιστ) ότι υπήρχε έθνος Άρτων σύμμαχο των Ρωμαίων. – Συνάγεται εξ αυτών: 1) ότι οι Σκλαβήνοι είναι Γέτες, και ας συνεχίζουν αναπόδεικτα οι σύγχρονοι ιστορικοί να τους… βαπτίζουν πρώιμους Σλάβους! 2) ότι η λέξη/φράση «επιχωρίω τε γλώττη εις τουπίσω τραπέσθαι άλλος άλλω προσέταττε, “ρετόρνα” μετά μεγίστου ταράχου φθεγγόμενοι», του 589, σε νεότερες εκδόσεις του Σιμοκάττη δίνεται ως «επιχωρίω τε γλώττη εις τουπίσω τραπέσθαι άλλος άλλω προσέταττε, “τόρνα τόρνα” μετά μεγίστου ταράχου φθεγγόμενοι»· η λ./φρ. «ρετόρνα»/«τόρνα τόρνα» θεωρείται ως η πρώτη καταγραφή βλάχικου λόγου, το 589 μ.Χ., που ειπώθηκε από αγωγιάτη «επιχωρίω τε γλώττη», και την οποία ο Θεοφάνης δίνει με μεγαλύτερη σαφήνεια: «Ενός γαρ ζώου τον φόρτον διαστρέ-ψαντος, εταίρος του δεσπότου του ζώου προσφωνεί τον φόρτον ανορθώ-σας τη πατρώα φωνή: τόρνα, τόρνα, φράτρε. Και ο μεν κύριος του ημιό-νου την φωνήν ουκ ήσθετο. Οι δε λαοί ακούσαντες, και τους πολεμίους επιστήναι αυτοίς υπονοήσαντες εις φυγήν ετράπησαν τόρνα, τόρνα μεγίσταις φωναίς ανακράζοντες». Τίθεται το ζήτημα: ποια διατύπωση του Σιμοκάττη είναι η ορθή; γιατί η λ./φρ. «ρετόρνα», «τόρνα τόρνα», «τόρνα, τόρνα, φράτρε» θεωρείται η πρώτη καταγραφή βλάχικου λόγου –οι νυν Ρουμάνοι τη θεωρούν ως την πρώτη καταγραφή ρουμάνικου λόγου!– όταν σε αυτήν ακριβώς τη διατύπωση ούτε η αρμάνικη ούτε η ρουμάνικη έχει αυτή τη λέξη/φράση! (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borusicae Continuata, Theophylactus Simocatta, Genesius, Bonnae MDCCCXXXIV – Theophylacti Simocattae Historiarum, Libri Octo, Recognovit Immanuel Bekkerus, Bonnae MDCCCXXXIV [1834] – Θεοφυλάκτου Σιμοκάττα Ιστορίαι. Και Theophylacti Simocatattae Historiae, Edit Carolus de Boor, Lipsiae MDCCCLXXXVII [1887]).

Μαρτυρία του Πασχάλιου Χρονικού (7ος μ.Χ. αι.): α) ότι από τον Μαγώγ προέρχονται Γότθοι, Σαρμάτες, Σκύθες· β) ότι από τους Ρόδιους κατάγονται οι Ρωμαίοι και οι Λατίνοι· γ) ότι τα έθνη των Ελλήνων κατάγονται από τους Ροδίους, ότι οι Αθηναίοι κατάγονται από τους Σαΐτες της Αιγύπτου· δ) ότι οι Καρχηδόνιοι είναι άποικοι Τυρηννίων, από τους οποίοις ορισμένοι μετοίκισαν στην Ελλάδα· ε) ότι «Σαρματών έθνη και αποικίαι εισί δύο: α΄ Αμαξόβιοι, β΄ Γραικοσαρμάται»· στ) ότι στους Εβραίους υπήρχε «Βαράχ ο υιός Αμινοέμ εκ φυλής Νεφθαλείμ» και «Βαράχ ο του Αμινοέμ φυλής Βενιαμίν», όνομα από το οποίο μπορούσε να προκύψει Βαλάχ/Βαλάχος/Βλάχος· ζ) ότι το πάσχα «Εβραίων γλώσση φασόχ»· η) ότι ο Αττίλας είναι «εκ γένους των Γηπέδων Ούννων»· θ) ότι ήταν η «Θεσσαλονίκη πόλει του Ιλλυριών έθνους»· ι) ότι στις Βλαχέρνες υπήρχε ναός της Θεομήτορος και ναός των αγίων Κοσμά και Δαμιανού· ια) ότι Άβαροι και Σκλάβοι έκαναν επιθέσεις και έξω από τα τείχη της ΚΠολης· ιβ) ότι «Εισίν δε τα του Ιάφεθ έθνη από Μηδίας έως του εσπερίου κατεσπαρμένα Ωκεανού βλέποντα τα προς βορράν ούτως: Μήδοι, Έλληνες, Αλβανοί, Ουεννοί, Αρμένιοι, Δαυνείς, Κορζηνοί, Ιππικοί, Παφλαγόνες, Ίβηρες οι και Τυράννιοι, Χάλυβες, Κελταίοι, Σαυρομάται, Γάλλοι, Ταύριοι, Βάσαντες, Ιλλυριοί, Ουκκαίοι, Λίγυρες, Ιάπυγες, Γαληνοί, Λατίνοι οι και Ρωμαίοι, Αμαζονείς, Λιγυστανοί, Δενναγηνοί, Ακύτινοι, Μαριανδυνοί, Κυρτιανοί, Μοσσύνοικοι, Κόννιοι, Μαιώται, Καλαβροί, Θράκες, Γάλλοι οι και Κελτίβηρες, Μακεδόνες, Ιλλυρικοί, Ιστροί, Λυσιτάνιοι, Ερρεοί, Βρεττανοί, Κώλοι». Δίνει στο Χρονικόν όλες τις ελληνικές χώρες και όλα τα Ελλήνων έθνη, αλλά κι άλλες χρήσιμες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες. (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borusicae Continuata, Chronicon Paschale, Volumen I, Bonnae MDCCCXXXII [1832] – Chronicon Paschalae ad Exemplar Vaticanum Recensuit Ludovicus Dindorfius, Vol. I, Bonnae MDCCCXXXII [1832] – Επιτομή Χρόνων των από Αδάμ του πρωτοπλάστου ανθρώπου έως κ΄ έτους της βασιλείας Ηρακλείου του ευσεβεστάτου και μετά υπατείαν έτους ιθ΄ και ιη΄ έτους της βασιλείας Ηρακλείου νέου Κωνσταντίνου του αυτού υιού Ινδικτιώνος γ΄). – Να δούμε όμως τα Ελλήνων έθνη; «Ελλήνων έθνη και προσηγορίαι ε΄: α΄ Ίωνες, β΄ Αρκάδες, γ΄ Βοιωτοί, δ΄ Αιολείς, ε΄ Λάκωνες. | Τούτων δε άποκοι γεγόνασι: α΄ Ποντικοί, β΄ Βιθυνοί, γ΄ Τρώες, δ΄ Ασιανοί, ε΄ Κάρες, ς΄ Λύκιοι, ζ΄ Πάμφυλοι, η΄ Κυρρηναίοι. | Και νήσοι δε πλείσται, εξ ων αι καλούμεναι Κυκλάδες ια΄: α΄ Άνδρος, β΄ Τήνος, γ΄ Τίω, δ΄ Νάξος, ε΄ Κέως, ς΄ Κούρος, ζ΄ Δήλος, η΄ ΢ίφνος, θ΄ Ρήναια, ι΄ Κύρνος, ια΄ Μαραθών, ομού ια΄. | Εισί δε και έτεραι νήσοι μείζονες ιβ΄, αίτινες και πόλεις έχουσι πλείστας, αι καλούμεναι Σποράδες, εν αις απώκησαν Έλληνες. Εισί δε αύται: α΄ Εύβοια, β΄ Κρήτη, γ΄ ΢ικελία, δ΄ Κύπρος, ε΄ Κώος, ς΄ Σάμος, ζ΄ Ρόδος, η΄ Χίος, θ΄ Θάσος, ι΄ Λήμνος, ια΄ Λέσβος, ιβ΄ Σαμοθράκη. | Εισί δε από των Βοιωτών Εύβοια, ώσπερ από Ιώνων Ιωνίδες πόλεις ις΄ ονομασταί· εισί δε αύται: α΄ Κλαζομεναί, β΄ Μυτιλήνη, γ΄΄ Φώκαια, δ΄ Πριήνη, ε΄ Ερυθραί, ς΄ Σάμος, ζ΄ Τέως, η΄ Χίος, θ΄ Κολοφών, ι΄ Έφεσος, ια΄ Σμύρνα, ιβ΄ Πέρινθος, ιγ΄ Χαλκηδών, ιδ΄ Βυζάντιον, ιε΄ Πόντος, ις΄ Άμισσος. | Ρωμαίων των και Κιτιαίων ήτοι Λατίνων κεκλημένων έθνη και αποικίαι εισί τέσσαρες: α΄ Τούσκοι, β΄ Αβηλήσσιοι, γ΄
Κάλαβροι, δ΄ Λουκανοί» (σ. 58-59).

Μαρτυρία του Ιωάννη του Αντιοχέως (7ος αι.) ότι στα χρόνια του αυτοκράτορα Ζήνωνα (425-491, βασ. 474-475), «τότε πρώτον τους καλουμένους Βουλγάρους εις συμμαχίαν προτρέψασθαι», ότι επί Ιουστινιανού Ούννοι διέβησαν τον Ίστρο και λεηλάτησαν τις βόρειες επαρχίες της Ρωμανίας και ότι πολλοί νέοι Παίονες κατατάσσονταν στον στρατό των Ρωμαίων (Ρωμανίας), η δε Παιονία τότε αποτελούσε τμήμα της Μακεδονίας. (Carolus Mullerus, Fragmenta Historicorum Graecorum, Volumen Quarum, Parisiis MDCCCLI [1851] – Ιωάννου Αντιοχέως Ιστορία Φρονική, σ. 535-622). – Εξόχως ενδιαφέρουσα η πληροφορία του ότι «οι Σκύθαι περάσαντες τον Ίστρον έλα-
βον φ’ [500] πόλεις» (Bibliothecae Regiae Parisiensis, Edidit J. A. Cramer, Vol. II, Oxonii 1839, p. 397-398).

Μαρτυρία του Γεώργιου Πισίδη (7ος αι.) ότι στα χρόνια του Σθλάβοι, Ούννοι, Σκύθες, Βούλγαροι και Μήδοι, έκαναν επιθέσεις κατά της Ρωμανίας. (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borusicae Continuata, Paulus Silentarius, Georgius Pisida et Sanctus Nicephorus Cpolitanus, Bonnae MDCCCXXXVII – Georgii Pisidae, Expeditio Persica, Bellum Avaricum, Heraclias, Recognovit Immanuel Brkkerus, Bonnae MDCCCXXXVII [1837] – Του αυτού, Εις την γενομένην έφοδον των βαρβάρων και εις την αυτών αστοχίαν, ήτοι Έκθεσις του γενομένου πολέμου εις το τείχος της Κωνσταντινουπόλεως μεταξύ Αβάρων και των Πολιτών).

Μαρτυρία Ανώνυμου συγγραφέα για τα Θαύματα του Αγίου Δημητρίου (680-690): α) ότι οι Σκλαβίνοι ήταν έθνος απαρτιζόμενο από πλήθος «δρογουβιτών, σαγουδατών, βελεγεζητών, βαϊουνητών, βερζητών, και λοιπών εθνών», οι οποίοι «πάσαν την Θετταλίαν και τας περί αυτήν νήσους και της Ελλάδος, έτι µην και τας Κυκλάδας νήσους, και την Αχαΐαν πάσαν, την τε Ηπειρον και το πλείστον του Ιλλυρικού και µέρος της Ασίας εκπορθήσαι, και αοικήτους … πλείστας πόλεις και επαρχίας ποιήσαι»· β) ότι οι εφορμήσεις των Σκλαβίνων γίνονταν από μέρη πλάι στον Δούναβη (Παννονία, Δακία, Δαρδανία) και τελούσαν υπό την εξουσία του χαγάνου των Αβάρων, «συναθροίσας, άμα τε των πάντων σκλαβίνων και απείρων εθνών αναριθμήτων λαών»· γ) ότι μεταξύ των βαρβάρων που επιτίθεντο κατά της Ρωμανίας ήταν και Σκλάβοι και πλήθος συμμάχων «απάντων Σκλαβίνων των από του Στρυμώνος και Ρυγχίνους»· δ) ότι τούτοι οι Άβαροι και οι Σκλαβίνοι είχαν «κάσας» (βλαχιστί κάσâ: σπίτι) και «φαμίλιας» (βλαχιστί φουμεάλjι ή φâμεάλjι: οικογένεια) –δηλ. ήταν εξαπλωμένοι– στην Επαρχία Ιλλυρικόν, στις δύο Παννονίες, στις δύο Δακίες, στη Μυσία, στη χώρα των Τριβαλλών, στη Ροδόπη και «πασών επαρχιών έτι μεν και θράκης, και του προς βυζαντίου μακρού τείχους και λοιπάς πόλεις και πολιτείας εκπορθήσαντες»· δ) ότι οι Σκλαβίνοι ή Σκλάβοι (Δρογουβίτες, Σαγουδάτοι, Βελεγεζήτες, Βαϊουνήτες, Βερζήτες) έσμιξαν με Άβαρους και Βούλγαρους και κατήλθαν νοτιότερα επί Μαυρίκιου, και επιτέθηκαν στα τέλη του 6ου με αρχές 7ου αιώνα, με στρατό 100.000, και κατά της Θεσσαλονίκης, και της νοτιότερης Ελλάδας μέχρι την Πελοπόννησο, με «στρατό» απαρτιζόμενο από Σκλάβους ή Σκλαβίνους, Αβάρους και Άνταις, δηλ. από τα λεγόμενα «Σκλαβινών έθνη» και εμφαίνεται ότι αυτοί δεν ήταν από τον «λαό» που σήμερα ονομάζονται Σλάβοι αλλά ότι ήταν Γέτες. (Acta Sanctorvm, Octobris, Tomus Quartus – Acta Sanctorum Mensis October – Acta Sanctorum Octobris, Ex Latinis & Graecis, aliarumque gentium Monumentis, servata primigenia veterum Scriptorum phrasi, Collecta, Digesta, Commentariisque & Observationibus Illustrata, A Constantino Suyskeno P.M., Cornelio Byeo, Jacobo Bueo, Josepho Ghesquiero, Ignatio Hubeno, Presbyteris Theologis, Tomus IV, Duo dies octavus & nonus continentur. Bruxellis, Typis Regiis, MDCCLXXX [1780] – Miracula e duobus codicibus Mss. Graecis, altero bibliotheca Vaticana 821, altero olim Mazarinao, nunc region Parisiensi 1517, accepta, Interprete Cornelio Byeo. Μiraculorum Liber II, Auctore Anonymo).

Μαρτυρία του Αγίου Willibald (~700 – ~787) ότι το έτος 723 στην Πελοπόννησο υπήρχαν η Τσακωνιά (Zachoniae) και η Σκλαβωνία (Sclavoniae)· έτσι ονομαζόταν η Μονεμβασιά, και η Romania, ήτοι η ευρύτερη περιοχή γύρω από το Ναύπλιο, που αργότερα –επί Φραγκοκρατίας– ήταν γνωστή ως το βασίλειο Napoli di Romania. (Μνημεία Ελληνικής Ιστορίας – Documents Inedits Relatifs A L’Histoire de la Grece Au Moyen Age Publies sous les Auspices De la Chambre des Deputes de Grece par C.N. Sathas, Premiere Serie, Documents Tires des Archives de Venise (1400-1500), Tome I, Paris MDCCCLXXX [1880], σ. 283-306. Και Corso di Laurea Magistrale in Storia dal Medioevo all’ Eti Contemporanea, Tesi di Laurea. L’ Amministrazione Veneziana di Corone e Modone (Secoli XIII-XV), Relatore Ch. Prof. Alessandra Rizzi, Laureando, Giulia Giamboni, Matricola 831089, Anno Accademico 2011/2012).

Μαρτυρία Εγγράφων Μονής Κασταμονίτου, που τα έφερε στη δημοσιότητα ο Πορφύριος Ουσπένσκυ (1804-1885), και γράφουν ότι «οι λεγόμενοι ρηχίνοι, και απλούστερον Βλαχορηχίνοι και σαγουδάτεοι, εξουσιάσαντες την Βουλγαρίαν, και απλώσαντες από ολίγον κατ’ ολίγον εις διάφορα μέρη εκυρίευσαν και την Μακεδονίαν, τέλος ήλθον εις το άγιον όρος με όλα τους τα γυναικόπαιδα», κατά την περίοδο της Εικονομαχίας (726-780). Τούτοι οι Ρηχίνοι και Σαγουδάτειοι, προφανώς ομόφυλοι και ομόγλωσσοι, αναφέρονται ως Βλάχοι, ενώ στους Βίους του Αγίου Δημητρίου αναφέρονται ως Σκλάβοι ή Σκλαβήνοι, για να τους βλέπουν σήμερα… μυωπικά οι σύγχρονοι ιστορικοί σαν… «πρώιμους Σλάβους»! (Порфирий, епископ Чигиринский, Афон. История Афона. Ч. 1-3, Тип. В.Л. Фронцкевича, Киев 1877. Και W. Tomashek, Zur Kande der Hamus – Halbinsel, Sitzungsberichte der Wiener Academie der Wissenschaften, Phil.-Hist. Classe, 99, 1881, p. 476-477· και M. Lascaris, Les Vlachorynchines. Une mise au poiant, RHSEE 20, 1943, p. 182-189). Και για τους Βλάχους που ζούσαν τότε συν γυναιξί και τέκνοις στο Άγιον Όρος, κ.λπ., βλ. και P.G., τόμος 116, S. Demetri Martyris Acta – Miracolorum Liber II – Auctore
Anonymo, σ. 1325-1376, όπου και για σκλαβινούς, βλαχορηχίνους, σαγουδάτειους κ.ά., τους οποίους οι σύγχρονοι τους εκλαμβάνουν για Σλάβους!… αν και ήταν Βλάχοι!…

Μαρτυρία του Πατριάρχη Νικηφόρου (758-828): α) ότι Άβαροι και Σκλαβήνοι κατοικούσαν στις ελληνικές χώρες και κυρίως στις περιοχές της Θράκης· β) ότι οι Άβαροι και οι Σκλαβήνοι εκδιώχθηκαν νοτιότερα από τη Θράκη από τους Βούλγαρους του Ασπαρούχ, και ήταν εγκαταστημένοι σε περιοχές πέριξ της Θεσσαλονίκης· γ) ότι ο Ιουστινιανός ο Ρινότμητος (βασ. 685-695 και 705-711), μετεγκατέστησε από τη Θράκη στο Οψίκιον της Μικράς Ασίας – στην Άβυδο και στις περιοχές του Όλυμπου της Βιθυνίας, περί τις 30.000 Σκλαβήνους· δ) ότι ο Ιουστινιανός ο Ρινότμητος μετεγκατέστησε στη Θράκη Σύρους κι Αρμένιους, ως «ανάχωμα» στους κατερχόμενους Βούλγαρους και Ούννους, νοτιότερα, από τις περιοχές του Ίστρου. (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borusicae Continuata, Paulus Silentarius, Georgius Pisida et Sanctus Nicephorus Cpolitanus, Bonnae MDCCCXXXVII – Sancti Nicephori Patriarchae Constantinopolitani, Recognovit Immanuel Brkkerus, Bonnae MDCCCXXXVII [1837] – Του εν αγίοις πατρός ημών Νικηφόρου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, Ιστορία σύντομος
από της Μαυρικίου βασιλείας. Και Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta, Opera< Georgius Syncellus et Nicephorus Cpolitanus, Volumen I, Bonnae MDCCCXXXII – Georgius Syncellus et Nicephorus Cpolitanus, Ex Recensione Guilielmi Dindorfii, Vol. I, Bonnae MDCCCXXXII [1832] – Του εν αγίοις πατρός ημών Νικηφόρου Κωνσταντινουπόλεως αρχιεπισκόπου, Χρονογραφία σύντομος από Αδάμ μέχρι
χρόνων Μιχαήλ, και Θεοφίλου υιού αυτού έχουσα ούτως).

Μαρτυρία του Γεωργίου Σύγκελλου: α) ότι οι Λατίνοι και Ρωμαίοι κατάγονται από τους Κιτιούς, όπως και «οι Κύπριοι εκ των Κιτιαίων», και ότι Κιτιαίοι ήταν «και τα έθνη της Ελλάδος, πλην των μετοικησάντων ύστερον εκεί Σαϊτών και κατοικησάντων την της Ελλάδος μητρόπολιν Αθήνας και τας Θήβας. Σιδωνίων γαρ ούτοι άποικοι και ει τινες άλλοι εις Ελλάδα μετώκησαν…»· β) ότι υπήρξε βασιλιάς των Εβραίων ονόματι Βαλάκ (Balac), όνομα που εξελισσόμενο δίνει το Βαλάχ/Βλάχος· γ) ότι ο Πελασγός υπήρξε βασιλιάς των Σικυωνίων, δηλαδή των πρώτων Ελλήνων· γ) ότι το όνομα Προμηθέας παράγεται από τη λέξη «προμηθία γαρ εστιν ανθρώποις ο νους», και την διατηρούν οι Αρμάνοι – Βλάχοι στη γαμήλια ευχή προς νεόνυμφους «πâρμίθχι μπούνâ» («καλά μυαλά», «καλή παραμυθία»)· δ) ότι υπήρξε Εβραίος βασιλιάς με το όνομα Βαράκ (Barac), που με εξέλιξη του δίνει Βαλάκ à Βαλάχ /Βαλάχος/Βλάχος· ε) ότι ο Διόνυσος ίδρυσε πόλη Νύσαν στον Ινδό ποταμό· στ) ότι «οι πρότερον Αλβανοί, είτα Ιταλοί, έπειτα Λατίνοι, Ρωμαίοι μετεκλήθησαν»· ζ) ότι ο Άβαρις ήταν Σκύθης Υπερβόρειος· η) ότι «Έλληνες και Μακεδόνες οι αυτοί»· θ) ότι οι Αίρουλοι ή Έρουλοι επί αυτοκρατορίας Γαλιηνού (Publius Licinius Egnatius Gallienus Augustus: ~218 – 268), με πλοία τους προσάραξαν σε νησιά και παράλιες περιοχές της Ελλάδας, σε Αιγαίο και Ιόνιο πέλαγος, και τις λεηλάτησαν· ι) ότι ο αυτοκράτορας Αυρηλιανός (βασ. 270-275) εγκατέλειψε την άνωθεν του Δουνάβεως Δακία και παίρνοντας τους Ρωμαίους αποίκους τους εγκατέστησε στη Μυσία και ίδρυσε νέα Δακία νοτίως του Ίστρου. – Βέβαια, οι μαρτυρίες του Σύγκελλου είναι πάμπολλες κι όλες χρήσιμες και μέγιστης ιστορικής αξίας. Μπορεί να προταχθεί η ανάγνωση του κεφαλαίου. (σ. Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta, Opera… Georgius Syncellus et Nicephorus Cpolitanus, Volumen I, Bonnae MDCCCXXXII – Georgius Syncellus et Nicephorus Cpolitanus, Ex Recensione Guilielmi Dindorfii, Vol. I, Bonnae MDCCCXXXII [1832] – Γεωργίου Συγκέλλου Εκλογή Χρονογραφίας – Εκλογή Χρονογραφίας συνταγείσα υπό Γεωργίου Μοναχού Συγκέλλου γεγονότος Ταρασίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως από Αδάμ μέχρι Διοκλητιανού).

————————

*Γιώργης Σ. Έξαρχος / Συγγραφέας – Ερευνητής / Βιογραφικό – Κάνετε κλικ

Σημείωση Φαρέτρας: Όλα τα κείμενα / εργασίες του Γιώργη Έξαρχου μπορείτε να τα διαβάζετε κάνοντας κλικ στον σύνδεσμο ΕΔΩ

———————-

Μαρτυρία του Όσιου Ιωαννίκιου (740-834), ο οποίος πολέμησε επί 23 έτη στη Θράκη τους κατερχόμενους Βούλγαρους και Ούννους και μετά πήγε να μονάσει στη μοναστική πολιτεία του Όλυμπου της Βιθυνίας· στον καιρό του υπήρχε το όνομα «Ιωάννης Κασάμβας», γεγονός που πιστοποιεί ότι η βλάχικη λ. «κâσâμπấ» (κασαμπάς) = οικισμός, πόλη, υπήρχε ήδη από τον 8ο-9ο αιώνα, πριν την ιστορική εμφάνιση των Τούρκων στη Μικρασία, οπότε η λ. «κασαμπάς» δεν είναι τούρκικη, όπως σχεδόν οι πάντες διατείνονται, μα αρμάνικη-βλάχικη. (Acta Sanctorum Novembris Tomi Secundi Pars Prior, Bruxellis – Acta Sanctorum Novem-bris Collecta Digesta Illystrata A Carolo de Smedt, Iosepho de Backer, Francisco van Ortroy, Iosepho van den Cheyn, Hippolyto Delehaye & Alberto Poncelet, Societatis Iesu Presbyteris, Tomi II Pars Prior, Qua dies tertius partim et quartus continentur, Praemissum est, Martyrologium Hieronymianum, Edentibus Iohanne Baptista de Rossi et Ludovico Duchesne, Bruxellis 1894, σ. 311-435).

Μαρτυρία του Θεοφάνη του Ομολογητή (760-818): α) ότι το 318 «Κωνσταντίνος ο μέγας κατά Γερμανών και Σαρματών και Γότθων στρατεύσας νίκην ήρατο κραταιάν»· β) ότι το 320 «ο Κωνσταντίνος ο ευσεβής τον Δανούβιν περάσας, γέφυραν εν αυτώ λιθίνην πεποίηκε, και τους Σκύθας υπέταξε»· γ) ότι το 321 «κτίζων ο ευσεβής την Κωνσταντινούπολιν Ρώμην νέαν χρηματίζειν ταύτην εθέσπισε, και σύγκλητον έχειν εκέλευσε»· δ) ότι το 367 «Ουαλεντινιανός ο μέγας ετελεύτησεν […] Σαυρομάται τοιούτοι όντες Ρωμαίων κατεξανίστανται»· ε) ότι το 370 «Γότθοι ενωθέντες εξήλθον εις την γην των Ρωμαίων, και ηρήμωσαν πολ-λάς επαρχίας, Μυσίαν, Θράκην, Μακεδονίαν, και Αχαΐαν, και πάσαν την Ελλάδα, περί τας είκοσι επαρχίας»· στ) ότι «Γότθους δε επιχωρίως τους Σκύθας λέγεσθαι»· ζ) ότι το 431 «Γότθοι και έθνη πολλά τε και μέγιστα πέραν του Δανουβίου εν τοις υπερβορείοις τόποις κατωκισμένα. Τούτων δε αξιολογώτερά εισι, Γότθοι, Υπογότθοι, Γήπαιδες και Ουανδήλοι εν ονόμασι μόνω και ουδενί ετέρω διαλλάττοντες μία διαλέκτω κεχρημένοι· […] Ούτοι επί Αρκαδίου και Ονωρίου τον Δάνουβιν διαβάντες, εν τη Ρωμαίων γη κατωκίσθησαν»· η) ότι περί το έτος 410 «οι Γήπαιδες ύστερον διηρέθησαν Λογγίβαρδοι και Αβάροις»· θ) ότι «Οι Υπογότθοι μετά Αλάριχον την Ρώμην πορθήσαντες»· ι) ότι «Γότθοι δε Παννονίαν έσχον πρώτον, έπειτα τα της Θράκης χωρία ώκησαν, και επί νη΄ χρόνους εν τη Θράκη διέτριψαν»· ια) ότι «Οι δε Ουανδήλοι Αλανούς εταιρισάμενοι και Γερμανούς, τους νυν καλουμένους Φράγκους»· ιβ) ότι το 422 «Άττιλας Ομνουδίου παις Σκύθης, γενόμενος ανδρείος και υπερήφανος, αποβαλών Βδέλαν τον πρεσβύτερον αδελφόν, και μόνος άρχων το των Σκυθών βασίλειον, ους Ούννους καλούσιν, κατατρέχει την Θράκην»· ιγ) ότι το 450 η αυτοκράτειρα Πουλχερία (399-453, βασ. 450-453) πολλάς μεν και άλλας τω Χριστώ ανήγειρεν εκκλησίας, εξαιρέτως δε την εν Βλαχέρναις της πανυμνήτου δεσποίνης ημών θεοτόκου»· ιδ) ότι το 494 «οι καλούμενοι Βούλγαροι τω Ιλλυρικώ και Θράκη επιτρέχουσι»· ιε) ότι το 506 «Βιταλιανός, παραλαβών πάσαν την Θράκην και Σκυθίαν και Μυσίαν, έχων μεθ’ εαυτού πλήθη Ούννων και Βουλγάρων, παρέλαβεν την Αγχίαλον και την Οδυσσόπολιν, πιάσας και τον Κύριλλον τον στρατηλάτην Θράκης και ήλθεν πραιδεύων έως του Βυζαντίου»· ιστ) ότι το 508 «Ούννοι οι λεγόμενοι Σαβήρ περάσαντες τας Κασπίας πύλας την Αρμενίαν εξέδραμον, Καππαδοκίαν τε και Γαλατίαν και Πόντον ληϊζόμενοι»· ιζ) ότι «Ιουστίνος ο ευσεβής βασιλεύς ήτο Ιλλυριός τω γένει»· ιη) ότι το 520 «προσερρύη τοις Ρωμαίοις γυνή τις εκ των Ούννων των λεγομένων Σαβήρ βάρβαρος, ονόματι Βοαρήξ, χήρα, έχουσα μεθ’ εαυτής Ούννων χιλιάδεας ρ΄, ήτις καταδυνάστευε των Ουννικών μερών μετά την του ιδίου ανδρός Βαλάχ [Balach] αποβολήν»· ο Μαλάλας τον αναφέρει ως Βλαχ, και αυτοί οι Ούννοι με την βασίλισσα Βοαρήξ –κατά Κεδρηνό Βαρήξ– έγιναν Χριστιανοί και ενσωματώθηκαν στη Ρωμανία· ιθ) ότι υπήρχε όρος Βουλγαρίων εις Μαυρουσίους (Μαυριτανία)· κ) ότι το 531 «κίνησαν οι Βούλγαροι, δύο ρήγες μετά πλήθους Βουλγάρων και δρούγγου, εις την Λυσίαν και Μυσίαν, στρατηλάτου όντος της Μυσίας Ιουστίνου και της Σκυθίας Βαουδαρίου. Οι τινες εξελθόντες κατά των Βουλγάρων, συνέβαλον πόλεμον, και εσφάγη Ιουστίνος ο στρατηλάτης εν πολέμω, και εγένετο αντ’ αυτού ο Κωνσταντίνος ο Φλωρεντίου· και ήλθον οι Βούλγαροι έως των μερών της Θράκης και εξήλθεν κατ’ αυτών ο στρατηλάτης Ιλλυρικού Ακούμ ο Ούννος, ον εδέξατο ο βασιλεύς από του βαπτίσματος· και μέσον λαβόντες τους Βουλγάρους έκοψαν αυτούς. Και απέκτειναν πλήθη πολλά, και εξετίναξαν πάσαν την πραίδαν, και ενίκησαν κατά κράτος, φονεύσαντες και τους δύο ρήγας αυτών. Και εν τω υποστρέφειν αυτούς μετά χαράς υπήντησαν αυτούς άλλοι Βούλγαροι, και εσώκισαν αυτούς φεύγοντας, Κωνσταντίνον και τον Ακούμ και Γοδίλλαν. Και ο μεν Γοδίλλας μετά του παραμηρίου αυτού κόψας τον σωκόν, εξήλωσεν. Ο δε Κωνσταντίνος συν τω Ακούμ συνελήφθησαν ζώντες. Και τον μεν Κωνσταντίνον εξέδωκαν λαβόντες χίλια νομίσματα, και ήλθεν εν Κωνσταντι-νουπόλει. Τον δε Ακούμ κράτησαν εις την ιδίαν πατρίδα μετά των άλλων αιχμαλώτων. […] εξήλθον οι Βούλγαροι πλήθος πολύ, και ορμήσας κατ’ αυτών [ο υιός του βασιλέως Ιουστινιανού] πάντας ανήλωσεν. Και απέστειλεν εν Κωνσταντινουπόλει εκ της αιχμαλωσίας των ηγουμένων αυ-τών μετά και άλλων πολλών, και επόμπευσεν αυτούς εν τω ιππικώ. Και εγένετο ειρήνη βαθεία εν τη Θράκη, μηκέτι τολμώντων των Ούννων περάσαι τον Δάνουβιν. Τους δε αιχμαλώτους των Βουλγάρων έπεμψεν ο βασιλεύς εις Αρμενίαν και εις Λαζικήν. Και κατετάγησαν εν τοις νουμε-ρίοις αριθμοίς»· κα) ότι το 550 «εισήλθεν έθνος εν τω Βυζαντίω παράδοξον των λεγομένων Αβάρων, και πάσα η πόλις συνέτρεχεν εις την θέαν αυτών, ως μηδέποτε εωρακότες τοιούτον έθνος […] Ούτοι φυγόντες εκ της ιδίας χώρας ήλθον εις τα μέρη Σκυθίας και Μυσίας, και έπεμψαν προς Ιουστινιανόν πρέσβεις δεχθήναι αυτούς»· κβ) ότι το 551 «επανέστησαν Ούννοι και Σκλάβοι τη Θράκη πλήθη πολλά, και επολέμησαν αυτήν, και πολλούς εφόνευσαν και ηχμαλώτισαν»· κγ) ότι ο «Ιουστίνος ο ανεψιός Ιουστινιανού ην τω γένει Θράξ»· κδ) ότι το 576 «Το γαρ Σκλαβίνων έθνη κατά της Θράκης εξώπλισεν· α τινα παρεγένοντο μέχρι των Μακρών τειχών πολλήν άλωσιν ποιούμενα»· κε) ότι το 579 «ο των Αβάρων Χαγάνος τας σπονδάς διαλύσας, την τε Μυσίαν και Σκυθίαν κατεπολέμει δεινώς, καταστρέψας την τε Ρατιάρναν και Κωνωνίαν και Ακύς και Δορόστολον και Ζαρπάδα και Μαρκιανούπολιν. Ο Κομεντίολος επί την Αγχίαλον ήλθεν, και διελών το στράτευμα…»· κε) ότι το 579 σε δάσος του Αίμου, και εν όψει πολεμικής σύγκρουσης του στρατού των Ρωμαίων υπό τον Κομεντίολο με τον στρατό των Αβάρων και Σκλαβίνων υπό τον Χαγάνο, «Ενός γαρ ζώου τον φόρτον διαστρέψαντος, εταίρος του δεσπότου του ζώου προσφωνεί τον φόρτον ανορθώσας τη πατρώα φωνή· τόρνα, τόρνα, φράτρε. Και ο μεν κύριος του ημιόνου την φωνήν ουκ ήσθετο. Οι δε λαοί ακούσαντες, και τους πολεμίους επιστήναι αυτοίς υπονοήσαντες, εις φυγήν ετράπησαν, τόρνα, τόρνα μεγίσταις φωναίς ανακράζοντες. Ο δε Χαγάνος μεγάλην δειλίαν περιβαλόμενος, ακρατώς έφυγεν. Και ην ιδείν Αβάρους τε και Ρωμαίους αλλήλους διαδιδράσκοντας, μηδενός διώκοντος». Πρόκειται για το γνωστό από τον Σιμοκάττη επεισόδιο, κατά το οποίο ακούστηκε η φράση «τόρνα, τόρνα φράτρε», που ο Σιμοκάττης την αναφέρει ως «ρετόρνα» ή «τόρνα, τόρνα», χωρίς τη λ. «φράτρε», φράση που ερμηνεύθηκε ποικιλοτρόπως από φιλολόγους, ιστορικούς κ.ά., σε Ελλάδα, Ρουμανία και αλλού, με στρεβλώσεις και προπαγανδιστικές ψευδολογίες, αφού τη μετέγραψαν ως «τόρνα, τόρνα, φράτερ», διατύπωση που απέχει από αυτή του Σιμοκάττη, και γεννά το ερώτημα: ποια ήταν η ακριβής και ορθή διατύπωση; κστ) ότι ο Χαγάνος είχε στον στρατό του πέρα από τους Αβάρους, και Σκλαβίνους και Βούλγαρους· κζ) ότι το 617 «στρατώ κατά Κωνσταντινούπολιν απέστειλεν, όπως τους εκ Δύσεως Ούννους, ους Αβάρους καλούσιν, Αβάρεις τε και Σκλάβους και Γήπαιδας συμφωνήσας κατά της πόλεως χωρήσωσι και ταύτην πολιορκήσωσι»· δηλ. οι Άβαροι, οι Σκλάβοι και οι Γήπαιδες είναι ένα και το αυτό «εκ Δύσεως Ούννοι»!· κη) ότι το 671 «το των Βουλγάρων έθνος επήλθεν τη Θράκη. Αναγκαίον δε ειπείν και περί της αρχαιότητος των Ονογουνδούρων, Βουλγάρων και Κοτράγων»· κθ) ότι οι Βούλγαροι του Ασπαρούχ κατερχόμενοι κατεδίωκαν τα παρακείμενα Σκλαβινά έθνη ή έθνη των Σκλαβίνων· λ) ότι το 680, Ιουστινιανός ο Ρινότμητος μετεγκατέστησε Σκλάβους των Σκλαβινιών της Θεσσαλονίκης και Βουλγάρους «εις τα του Οψικίου διά της Αβύδου περάσας κατέστησε μέρη»· λα) ότι το 683 «Ιουστινιανός απελέξατο εκ των μετοικισθέντων υπ’ αυτού Σκλάβων, και εστράτευσε χιλιάδας λ΄ [30.000] και οπλίσας αυτούς επωνόμασεν αυτούς λαόν περιούσιον, άρχοντά τε αυτών Νέβουλον τούνομα»· λβ) ότι το 707 υπήρχαν «Γοτθογραίκοι»· λγ) ότι το 718 υπήρξε στάση κατά της Κωνσταντινούπολης στην οποία συμμετείχαν «Ελλαδικοί τε και οι των Κυκλάδων νήσων Κοσμάν τινα συνεπόμενοι έχοντες εις το στεφθήναι. Αγαλλιανός δε τουρμάρχης των Ελλαδικών ηγείτο της στρατιάς, και Στέφανος»· λδ) ότι το 730 η Μονεμβασία ονομαζόταν Μονοβασία· λε) ότι το 747 Κωνσταντίνος Ε’ (718-775, βασ. 741-775) «Σύρους τε και Αρμενίους, ους ήγαγεν από Θεοδοσιουπόλεως και Μελιτινής, εις την Θράκην μετώκισεν», στην δε ΚΠολη «Ομοίως και εν τη πόλει, ολιγωθέντων των οικητόρων αυτής εκ του θανατικού, ήνεγκεν συμφαμίλους εκ των νήσων και Ελλάδος και των κατωτικών μερών, και εποίησεν κατοικήσαι την πόλιν και κατεπύκνωσεν αυτήν»· λστ) το 750 «Κωνσταντίνος τας κατά Μακεδονίαν Σκλαβινίας ηχμαλώτευσεν, και τους λοιπούς υποχειρίους εποίησεν»· λζ) ότι το 775 «…κατά των Σκλαβίνων εθνών. Και κατελθών επί Θεσσαλονίκην και Ελλάδα, υπέταξε πάντας και υποφόρους εποίησε τη βασιλεία. Εισήλθεν δε και εν Πελοποννήσω, και πολλήν αιχμαλωσίαν και λάφυρα ήγαγεν τη των Ρωμαίων βασιλεία. Τούτω τω έτει [776] μηνί Ιανουαρίω ινδικτιώνος ζ΄ κατέλαβεν Σταυράκιος ο προρρηθείς εκ των Σκλαβίνων, και εθριάμβευσε τα επινίκια επί ιπποδρομίας»· λη) ότι το 791 «ηβουλήθη Ακάμηρος, ο των Σκλαβίνων της Βελζητίας άρχων νυχθείς υπό των Ελλαδικών εξαγαγείν τους υιούς Κωνσταντίνου, και προχειρίσασθαι εξ αυτών βασιλέα»· λθ) ότι το 804 οι Βούλγαροι του Κρούμου «πλέον κατίσχυσαν Θράκης και Μακεδονίας». Είναι και άλλα τα σημαντικά που γράφει ο Θεοφάνης. (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borussicae Continuata, Theophanes, Volumen I, Bonnae MDCCCXXXIX – Theophanes Chronographia, Ex Recensione Ioannis Classeni, Vol. I, Bonnae MDCCCXXXIX [1839] – Θεοφάνους Χρονογραφία – Του εν αγίοις πατρός ημών Θεοφάνους ηγουμένου του αγρού και ομολογητού. Χρονογραφία ετών ΦΚΗ΄ [528], αρχομένη από πρώτου έτους Διοκλητιανού έως δευτέρου έτους Μιχαήλ και Θεοφυλάκτου υιού αυτού· τούτ’ έστιν από ,εψοζ΄ [5877] έτους του κόσμου έως έτους ,ςτε΄ [6305] κατά τους Αλεξανδρείς, κατά δε Ρωμαίους ,ςτκα΄ [6321] – Χρονογραφία από Διοκλητιανού έως Μιχαήλ και Θεοφυλάκτου του υιού αυτού βασιλέων).
Μαρτυρία του Scriptor Incertus (Αγνώστου Συγγραφέα), στη Συγγραφή Χρονογραφίου, που αποδίδεται στον Λέοντα Αρμένιο (775-820, βασ. 813-820): α) ότι συγκρούστηκε με τους Βούλγαρους, έχοντας στρατό από Μακεδόνες και Θρακήσιους· β) ότι οι Βούλγαροι «κατήλθον έως Άβυδον»· γ) ότι οι Βούλγαροι συνέλαβαν Μακεδόνες αιχαμαλώτους και τους «μετώκισαν εις Βουλγαρίαν εκείθεν του Ίστρου ποταμού»· δ) ότι αυτοί οι αιχμάλωτοι, ανερχόμενοι σε 50.000, αφού πήραν «πάντα τα υπάρχοντα αυτών Αρμενιάτικα . . . πάσας τας αγέλας αυτών βόας και πρόβατα εισήλθον εις Βουλγαρίαν», και ότι ο Κρούμος (; – 814, βασ. 806-814) εκστράτευσε εναντίον αυτών έχοντας μαζί του «Αβάρεις και πάσας τας Σκλαβινίας», και έτσι «ο Πρωτοβουλγαρίας, ο Κρούμος ο περίφημος» έφτασε μέχρι έξω από τα τείχη της ΚΠολης. Ο Άγνωστος Συγγραφέας αναφέρει τις «μπαμπεσιές» του Λέοντα Ε’ του Αρμένιου, και τις συγκρούσεις του με τον Κρούμο, δημιουργό-ιδρυτή της Πρωτοβουλγαρίας. (De Leone Armenio (e cod. Paris. gr. 1711) – Συγγραφή Χρονογραφίου, Τα κατά Λέοντα υιόν Βάρδα του Αρμενίου Περιέχουσα/http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/Leo%20Grammaticus_PG%20108,120/De%20Leone%20Armeni).

Μαρτυρία του Πατριάρχη Φώτιου (810 ή 820 – 893): α) ότι οι Τούρκοι του Τανάιδος «οι πάλαι Μασσαγέται καλούμενοι, ους Πέρσαι οικεία γλώσση Κερμιχίωνάς φασι»· β) ότι οι Άβαροι εγκαταστάθηκαν ειρηνικά στην Παννονία, συγκρουσθέντες με τους Τούρκους (έτσι ονόμαζαν τους Ούγγρους)· γ) ότι επί Μαυρικίου οι Άβαροι πολιόρκησαν τις πόλεις Σιγγιδόνα, Αυγούστα, Βιμινάκιον, Αγχίαλον· δ) ότι «Κομεντίολος κατά Σκλαβήνων ηνδραγάθησε», και ότι «φωνή εμπεσούσα τω στρατώ των Αβάρων άπρακτον την του Κομεντιόλου επίθεσιν την του Χαγάνου ειργάσατο»· πρόκειται για το γνωστό γεγονός που αναφέρουν Σιμοκάττης και Θεοφάνης, με τις λέξεις «ρετόρνα» ή «τόρνα, τόρνα», και «τόρνα, τόρνα, φράτερ»· ε) ότι οι Γέτες ονομάζονταν Σκλάβοι και Σκλαβίνοι, «Οι δε Γέται ήτοι Σκλάβοι τα περί την Θράκην ελυμαίνοντο […] και αριστείαν τε Ρωμαίων κατά Σκλαβηνών ήτοι Γετών· Γέται γαρ το παλαιόν εκαλούντο»· στ) ότι οι Ρωμαίοι κατήγαγον νίκην λαμπράν «και αναίρεσις Αβάρων άμα Γηπαίδων χιλιάδων τριάκοντα», αλλά «και Σαβήνων χιλιάδων οκτώ». (Στην έκδοση Theophylacti Simocatti, Historiae, Edidit Carolus de Boor, Lipsiae, In Aedibus B. G. Teveneri, MDCCCLXXXVII [1887], σ. 16 γράφει «…και Σκλαβήνων χιλιάδων οκτώ»)· ζ) ότι ο Λέων Α’ (401-474) «ην εκ Δακίας μεν της εν Ιλλυριοίς»· η) ότι το έθνος των Γότθων «πάσαν επιτρέχει την Θράκην», και ότι κάτι ανάλογο συνέβαινε και με τους Ούννους και τους Σαρμάτες στο Ιλλυρικόν και στη Θράκη· θ) ότι οι Ουάνδαλοι [Βάνδαλοι] «τους Γότθους Τούλους καλούσι»· ι) ότι επί Ιωάννου Χρυσοστόμου (344 ή 354 – 407) Κέλτες έγιναν Χριστιανοί και στάλθηκαν στους νομάδες Σκύθες του Ίστρου, ώστε «επί τον Χριστιανισμόν εκόντας ειλκύσατο», προφανώς για τον λόγο ότι κάποια γλωσσική συγγένεια θα υπήρχε μεταξύ Κελτών και Σκυθών, αν όχι και το «ομόγλωσσον»· ια) ότι οι Βρίγες, οι οποίοι κατάγονταν από το Βέρμιον της Μακεδονίας, «έθνος πολυανθρωπότατον», «απ’ Ευρώπης διαβήναι τον Ελλήσποντον υπέρ Μυσίαν ώκισε, Φρύγας αντί Βριγών βραχύ τι παραλλαγείσης της λέξεως μετονομασθέντας»· ιβ) ότι οι Σκύθες κατάγονται από τον θρυλικό ποιητή και μουσικό Θάμυρι, για τον οποίο έχει γράψει ο Ευριπίδης και άλλοι, και ο οποίος ήταν Πελοποννήσιος· ιγ) ότι πάνω από την Ταυρική, εύρισκε «εν Πόντω [την] Αχίλλειον νήσον»· ιδ) ότι οι Βοττιαίοι της Μακεδονίας ήταν Κρήτες στο γένος· ιε) ότι η Απολλωνία «εν τη Ιλλυριών γη» ήταν Ελληνική πόλη· ιστ) ότι υπήρχε τεράστια διασπορά των Πελασγών στις ελληνικές χώρες, στη Μικρασία και στην Ιταλία, και ότι από αυτούς κατάγονταν οι Τυρρηνοί· ιζ) ότι η Αργώ του Ιάσονα κατασκευάστηκε στο όρος Όσσα της Θεσσαλίας· ιη) ότι ο Μαρκελλίνος, δεσπότης των Δαλματών, ήταν Έλληνας· ιθ) ότι υπήρχε και «Κύπρος πόλις μεγάλη· δήμοι την γλώτταν ακριβώς Έλληνες»· κ) ότι «Άβαριν τον σοφόν γέ-νος μεν Υπερβόρειον λέγουσιν, Έλληνα δε την φωνήν γεγενήσθαι, και Σκύθην μεν άχρι στολής τε και σχήματος, ει δε που γλώτταν κινήσειε, τούτο εκείνο εκ μέσης Ακαδημίας και αυτού Λυκείου νομίζεσθαι»· κα) ότι «Πρώτος μεν ο σοφός Ανάχαρσις εκ Σκυθών ήλθεν εις Έλληνας, πρώτος δε Πέλοψ Λυδών, επ’ αθανάτων ίππων κατά γαλήνης οχούμενος»· κβ) ότι το 118-56 π.Χ. ο στρατός στη Ρώμη απαρτιζόταν από Ρωμαίους, Ιταλούς, Βιθυνούς, Θεσσαλούς και Ακαρνάνες· κγ) ότι Σκύθης έμαθε την Ελληνική «εις μειρακίων ηλικίαν»· κδ) ότι υπήρξε αρχηγός των Ιλλυριών ονόματι «Βράδυλλις», που θυμίζει το αρμάνικο-βλάχικο επώνυμο Βαρδούλης· κε) ότι ετυμολογεί και ερμηνεύει κάποιες αρχαίες Ελληνικές λέξεις, που τις διασώζει όμως η σημερινή βλάχικη: μωμέναι: ζητείν (βλχ. μấντου και ντιμấντου: ζητώ, παραγγέλνω)· τέττα: φωνήν είναι φίλου προς εταίρον φασιν (βλχ. τέτâ: θεία, προσφώνηση προς κάθε γηραιά γυναίκα)· λάε/αλαός: ο μη βλέπων το φως (βλχ. λάιου και λάε: μαύρος, μαύρη, ο/η μη βλέπων/βλέπουσα το φως και που ζει μες στο σκοτάδι)· κστ) ότι στον «αρχιεπίσκοπον της α΄ Ιουστινιανής της ημετέρας πατρίδος έχειν αεί υπό την οικείαν δικαιοδοσίαν τους επισκόπους των επαρχιών Δακίας, Μεδιτερανίας, και Δακίας Ριπενσίας, Πραιβαλέας, και Δαρδανίας, και Μυσίας της ανωτέρας»· κζ) ότι τα προνόμια της α΄ Ιουστινιανής δόθηκαν από τον Ιουστινιανό, με την ρλα΄ νεαρά, και στην Καρχηδόνα με «προνόμια του αποστολικού θρόνου», και ίσως από τότε, έτος 535 μ.Χ., η Καρχηδόνα ονομαζόταν Βλάχία! κη) ότι, κατά τον Πέτρο Σικελιώτη (870 μ.Χ.), η γλώσσα των Σκυθών είναι σχεδόν ίδια με αυτή των Ελλήνων, «Σκύθαι ωνητοί δούλοι, εκ τούτων διαλέγονται, μήπω της γλώττης αυτόν προς την Ελληνίδα διάλεκτον καθαρώς απευθυνθείσης, αλλά συγκεκομμενως μεν και ως ειπείν αδιαρθρώτως·», όπως σχεδόν είναι μέχρι και σήμερα η αρμάνικη-βλάχικη γλώσσα, σαν μια… διάλεκτος της Ελληνικής! Είναι και άλλα τα σημαντικά που γράφει ο Πατριάρχης Φώτιος. (Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Τα ευρισκόμενα πάντα – Photii Constantinopolitani Patriarchae Opera Omnia . . . Tomus Tertius [Saecolum IX, Annus 891] . . . Excudebatur et Venit apud J.-P. Migne Editorum . . . Parisina 1860 – Φωτίου Μυριόβιβλον ή Βιβλιοθήκη – Photii Myriobiblon sive Bibliotheca. Και Φωτίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Τα ευρισκόμενα
πάντα – Photii Constantinopolitani Patriarchae Opera Omnia . . . Tomus Quartus et Ultimus [Saecolum IX, Annus 891] . . . Excudebatur et Venit apud J.-P. Migne Editorum . . . Parisina 1860).

Μαρτυρίες πολλές και πολλών για το ότι ο Κύριλλος (826 ή 827-869) και ο Μεθόδιος (815-884) δεν γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη και ότι δεν ήταν Σλάβοι, αλλά Σκλάβοι ή Σκλαβήνοι καταγόμενοι είτε από την Ίστρια της Δαλματίας είτε από τον Όλυμπο της Βιθυνίας είτε από την Τρανσυλβανία (άνωθεν του Δουνάβεως), που στα χρόνια τους υπαγόταν στη Μεγάλη Μοραβία· από τον τόπο Selunene, ΟΧΙ από τη Solunane, που είναι το όνομα της Θεσσαλονίκης στα σλάβικα! Η φράση «vy bo jesta Selunenina, da Selunene vbsi cisto Slovenbsky besdujut», στο παλαιοσλαβικό «Βίος του Μεθοδίου» και όχι «Vy lste prece Solunane a vsichni Solunane hovori ciste Slovansky», σε μετάφραση σημαίνει: «Σεις λοιπόν είστε Σελουνενάνοι και όλοι οι Σελουνένοι μιλούν συχνά (ή καθαρά) τη σλαβική»! Όμως, οι «Σελουνενάνοι / Selunenina» δεν μπορεί να είναι παρά μόνον άνθρωποι καταγόμενοι από την «[Trans]-Selunenina» ([Τρανς]Συλβανία), χώρα των Καρπαθίων, που υπαγόταν τότε στη Μεγάλη Μοραβία. Ήταν στο γένος Σκλάβοι ή Σκλαβήνοι, όπως ονόμαζαν τότε τους Γέτες, και είχαν μητρική γλώσσα συγγενική προς την λατινική. Τα περί Θεσσαλονικέων αδελφών κ.λπ., αποτελούν στρέβλωση της αλήθειας και αποκυήματα των προπαγανδιστών «εθνικιστικών ιδεολογημάτων». «Σλαβόγλωσσο» κείμενο για τους Κύριλλο και Μεθόδιο, γράφει: «Iz Vlaxъ i iz Grъkъ i iz Nёmъcъ, oucasce ny razlicъ», ήτοι «Βλάχοι, Γραικοί, Νέμτσοι»! Στα λατινικά το μεταφράζουν: «ex Italia, e Graecia et e Germania»! Τούτος ο «Βίος του Αγίου Μεθοδίου», στη σλάβικη γλώσσα, έτους 890 μ.Χ., έξι έτη μετά τον θάνατό του Μεθόδιου («Annum 6394 omnia vitae apographa habent»), σημαίνει ότι ο όρος «Βλάχος/Βλάχοι» ήταν γνωστός στους λαούς της Ελληνικής Χερσοννήσου και ταυτιζόταν με τους Ιταλούς! (Patrologiae Latinae, Cursus completus: sive biblioteca universalis, integra… Series Secunda< A Gregorio Magno ad Innocentium III, Accurante J.-P. Migne< Patrologiae Tomus CXXIX [129]… Saeculum IX, Tomus Tertius< 1853, κ.ά.).

Μαρτυρία ότι κατερχόμενοι οι Ούγγροι στην Παννονία, κατά την περίοδο 888-898 μ.Χ., συγκρούστηκαν εκεί με Βλάχους (Wolochen) και Σλάβους, και ότι μετά στράφηκαν κατά των Γραικών, σε Θράκη και Μακεδονία, ενώ στα Καρπάθια υπήρχαν Δάκες, Romisch [Ρωμάνοι], Γότθοι, Σλάβοι Βούλγαροι, και όλοι αυτοί ήταν Σλάβοι Βλάχοι που είχαν το όνομα Ρουμούνοι (Rumuni). Αυτοί οι Βλάχοι/Wolochen, έχουν καταχωριστεί γραπτώς ως: Walachen (Rumuni, Blachi), Wlach (Wal, Walah), από εξελίξεις γλωσσολογικές του είδους: Walh, Walah και Walch, Walhes και Walsch, Wals, ήταν δε χρήστες της ρωμανικής γλώσσας. Ακόμα και Walach (Olah), Blach (ομιλούντες Blachen), ή Walachen Blasii ή Blachi, όροι που έδωσαν σε περιοχές τα ονόματα Grosswalachei (Μεγαλοβλαχία), Altwalachien (Stari-Wlah), Morlachen (Meer-Wlachen), Blacianen, Grossblachia κ.λπ., Slaven Wlachen. (Ethnographie der Oesterreichischen Monarchie, von Karl Freiherrn v. Czoernig< Mit Einer Ethnographischen Karte in Vier Blaettern, Herausgegeben durch die Kaiserl. Koenigl. Direction der Adninistrativen Statistik, II Band, Wien 1857).

Μαρτυρία για τον Πατριάχρη Αντώνιο Β’ τον Βλαχέα (829-901, πατριαρχία 893-901), που πείθει ότι το Βλάχος, ως όνομα, ήταν γνωστό τον 9ο και 10ο αιώνα. Είναι ο γνωστός Αντώνιος Β΄ ο Βλαχέας ΄ή Καυλέας! (Patrologiae Cursus Completus, Series Graeca, Tomus CXVII, Leo Diaconus. Alii, Parisiis 1894, [Μηνολόγιον Αυτοκράτορος Βασιλείου Πορφυρογεννήτου – Basilius Porphyrogenitus Imp., Menologium Basilianum, ex
edition cardinalis Albani], στ. 308).

Μαρτυρία Λέοντος Στ’ του Σοφού (866-912, βασ. 886-912) ότι επιτίθεντο κατά της Ρωμανίας Σκυθικά έθνη, Βούλγαροι, Τούρκοι (έτσι ονομάζονταν τότε οι Ούγγροι), Σκλαβικά έθνη που κατήλθαν νοτιότερα και κατέλαβαν ελληνικές χώρες, και τα οποία έθνη ο πατέρας του αυτοκράτορας Βασίλειος Α’ ο Μακεδών (811-886, βασ. 867-886) «έπεισε μεταστήναι, και Γραικώσας, και άρχουσι κατά τον Ρωμαϊκόν τύπον υποτάξας, και βαπτίσματι τιμήσας, της τε δουλείας ηλευθέρωσε των εαυτών αρχόντων, και στρατεύεσθαι κατά των Ρωμαίοις πολεμούντων εθνών εξεπαίδευσεν, ούτω πως επιμελώς περί τα τοιαύτα διακείμενος, διό και αμερίμνους Ρωμαίους εκ της πολλάκις από Σκλάβων γενομένης ανταρσίας εποίησε, πολλάς υπ’ εκίνων οχλήσεις και πολέμους τοις πάλαι χρόνοις υπομείναντας». Αυτοί οι «Σκλάβοι ην ποτε ότε πέραν κατώκουν του Ίστρου, ον και Δανούβιον καλούμεν», που διά του βαπτίσματος γραικώθηκαν και σήμερα εκλαμβάνονται σαν Σλάβοι, ενώ πρόκειται για δακογετικά φύλα Σκλαβίνων ή Σκλαβηνών ή Σκλαβησιάνων ή Σκλάβων, ομόγλωσσων των Γετών και Δακών, συγγενών γλωσσικά των Λατίνων – Ρωμάνων (Ρωμαίων). (Leonis Imp.[eratoris] Tactica, sive de re militari liber, Ioannes Mevrsivs Graece, primus vulgaris, & Notas adiecit, Concordia Lvgdvni Batavorvm; Apud Ioannem Baldvinvm: Impensis Ludouici Elzeuiry, Anno MDCXII [1612] – Κεφάλαιο 18: Περί μελέτης διαφόρων εθνικών τε και ρωμαίων παρατάξεων, σ. 276-311. Και Leonis, Romanorum Imperatoris Augusti, Cognomine Sapientis, Opera quae . . . J.-P. Migne, Tomus CVII [107], Leo Imperator. Cognomine Sapiens, Parisina 1863 – Leonis Imperatoris Tactica, στ. 672-1120).

Μαρτυρία του Πατριάρχη Νικολάου του Μυστικού (θητεία 901-907 και 912-925) ότι επί των ημερών του η Ρωμανία δεχόταν επιθέσεις σε Θράκη και Μακεδονία από Βούλγαρους, Πατζηνακίτες [Πατσινάκες ή Πετζενέγκους], και από Ρώσους, Αβάρους, Σκυθικά έθνη, Ούγγρους (σαν «δυτικούς Τούρκους»). (Patrologiae Graecae Tomus CXI, Nicolae Constantinopolitani, Arhiepiscopi Epistolae, Traditio Catholica, Seculum X, Anni 925-956 – Νικολάου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Επιστολαί, Tomus Unicus, Parisina 1863).

Μαρτυρία του Κωνσταντίνου Ζ’ Πορφυρογέννητου (913-959, βασ. 945-959): α) ότι το κράτος της Νέας Ρώμης λεγόταν Ρωμανία· β) ότι στην ΚΠολη τα Χριστούγεννα έψαλλαν στους ναούς ρωμαϊστί, ήτοι λατινιστί· γ) ότι έψαλλαν και ύμνους στη γοτθική γλώσσα, και να κάποιες γοτθικές λέξεις, ίδιες με βλάχικες: βόνας (καλαί), βλχ. μπούνι: καλές· βίκηδας (γειτονείαι), βλχ. βιτσίνjι: γείτονες· βόνα ώρα (καλή ώρα), βλχ. μπούνâ οάρâ: καλή ώρα· βόνα αμόρε (καλήν αγάπην), βλχ. μπούνâ βριάρι· δέους, δέους (Θεός, Θεός), βλχ. Ντουμνιτζấου: Θεός· δ) ότι Σκλάβοι της χώρας Σουβδελιτίας κατέφυγαν στον βασιλέα Μιχαήλ (Μιχαήλ Γ’ ο Μέθυσος: 839-867, βασ. 842-867) ζητώντας καταφύγιο, και συνάμα «εισήχθησαν έτεροι Σκλάβοι Θεσσαλονίκης αρχοντίας», ενώ στο Οψίκιον κατοικούσαν «Σθλαβησιάνοι»· ε) ότι η Αυτοκρατορία περιβαλλόταν από χώρες και λαούς που κατονομάζει· στ) ότι επί Ηρακλείου (575-641, βασ. 610-641) όσοι κατατάσσονταν στον στρατό γίνονταν «ἑλληνίζοντες καὶ τὴν πάτριον καὶ ῥωμαϊκὴν γλῶτταν ἀποβαλόντες»· στ) ότι στο Οψίκιον ζούσαν οι φυλές και τα έθνη: Δαγοτθηνοί, Βιθυνοί, Μυσοί, «Φρύγες τε καὶ Γραικοί, ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ Γρανικοῦ τὴν ὀνομασίαν πλουτήσαντες», Δάρδανες και Τρώες· ζ) ότι «ἀπὸ τοῦ λεγομένου Λεκτοῦ καὶ ἕως Ἀβύδου καὶ αὐτῆς Προποντίδος καὶ μέχρι Κυζίκου καὶ τοῦ ποταμοῦ τοῦ λεγομένου Γρανικοῦ, πάντες Γραικοὶ ὀνομάζονται καὶ κοινῇ διαλέκτῳ χρῶνται, πλὴν Βυζαντίων, ὅτι Δωριέων ἐστὶν ἀποικία»· η) ότι οι Βούλγαροι διέβησαν τον Δούναβη επί Κωνσταντίνου Πωγωνάτου (668-685) και εγκαταστάθηκαν στη Θράκη, η οποία μέχρι τότε δεχόταν επιδρομές από Σκύθες· θ) ότι οι Βούλγαροι προηγουμένως ονομάζονταν Ονογούνδουροι· ι) ότι η Αυτοκρατορία ήταν χωρισμένη σε πολλά θέματα, τα οποία κατονομάζει ο Κ. Π., όπως και τις πόλεις σε αυτά· ια) ότι το θέμα του Στρυμόνος «Σκύθαι αὐτὸ ἀντὶ Μακεδόνων διανέμονται, Ἰουστινιανοῦ τοῦ Ῥινοτμήτου ἐν τοῖς ὄρεσι τοῦ Στρυμόνος καὶ ταῖς διαβάθραις τῶν κλεισουρῶν τούτους ἐγκατοικίσαντος»· ιβ) ότι η Πελοπόννησος λόγω λοιμού… εσθλαβώθη, «Ἐσθλαβώθη δὲ πᾶσα ἡ χώρα καὶ γέγονε βάρβαρος, ὅτε ὁ λοιμικὸς θάνατος πᾶσαν ἐβόσκετο τὴν οἰκουμένην, ὁπηνίκα Κωνσταντῖνος, ὁ τῆς κοπρίας ἐπώνυμος, τὰ σκῆπτρα τῆς τῶν Ῥωμαίων διεῖπεν ἀρχῆς, ὥστε τινὰ τῶν ἐκ Πελοποννήσου μέγα φρονοῦντα ἐπὶ τῇ αὑτοῦ εὐγενείᾳ, ἵνα μὴ λέγω δυσγενείᾳ, Εὐφήμιον ἐκεῖνον τὸν περιβόητον γραμματικὸν ἀποσκῶψαι εἰς αὐτὸν τουτοῒ τὸ θρυλούμενον ἰαμβεῖον· Γαρασδοειδὴς ὄψις ἐσθλαβωμένη»· ιγ) ότι ο Μέγας Κωνσταντίνος γεννήθηκε στη Νάϊσο (νυν Νις Σερβίας), που υπαγόταν στην «Ἐπαρχία Δακίας μεσογαίου, Ρεμεσιάνα»· ιδ) ότι ο Διοκλητιανός καταγόταν από τη Σαλώνα ή Σαλώναι της Δαλματίας· ιε) ότι η Αυτοκρατορία τα πήγαινε καλά με τους Πατζινακίτες, και «εἰς τὸ μέρος τῆς Βουλγαρίας καθέζεται λαὸς τῶν Πατζινακιτῶν, ἐπὶ τὸ μέρος τοῦ Δάναπρι καὶ τοῦ Δάναστρι καὶ τῶν ἑτέρων τῶν ἐκεῖσε ὄντων ποταμῶν», που «καὶ χώρα μεγάλη καὶ λαὸς πολὺς καὶ κακὰ παιδία εἰσί»· ιστ) ότι στις Σκλαβηνίες ανήκαν και αυτές «τῶν τε Βερβιάνων καὶ τῶν Δρουγουβιτῶν καὶ Κριβιτζῶν καὶ τῶν Σεβερίων καὶ λοιπῶν Σκλάβων»· ιζ) ότι υπήρχε αξιωματούχος της Ρωμανίας με το όνομα «Ἰωάννης ὁ ἐπίκλην Πιτζηκαύδης», και η προσωνυμία του θυμίζει τις βλάχικες λέξεις πίτσhι κάφτâ à πιτσhικάφτâ: ζητά αιδοίον, θέλει μουνί, «ζητουλαμουνάκιας»· ιη) ότι παρά τον Δούναβη ήταν Γοτθικά έθνη: «Γότθοι, Ἰσίγοτθοι, Γήπαιδες καὶ Οὐανδῆλοι», «μιᾷ διαλέκτῳ κεχρημένοι· Οὗτοι ἐπ’ Ἀρκαδίου [395-408] καὶ Ὁνωρίου [393-423] τὸν Δανούβιν διαβάντες, ἐν τῇ τῶν Ῥωμαίων γῇ κατῳκίσθησαν. Καὶ οἱ μὲν Γήπαιδες, ἐξ ὧν ὕστερον διῃρέθησαν Λογγίβαρδοι καὶ Ἄβαρεις, τὰ περὶ Σιγγιδῶνα καὶ Σέρμιον χωρία ᾤκησαν»· ιθ) ότι οι Άβαροι και οι Λογγιβάρδοι είναι Γήπαιδες· κ) ότι «Διοκλητιανὸς ὁ βασιλεὺς πάνυ τῆς χώρας Δελματίας ἠράσθη, διὸ καὶ ἀπὸ τῆς Ῥώμης λαὸν ἀγαγὼν μετὰ τὰς φαμιλίας αὐτῶν, ἐν τῇ αὐτῇ τῆς Δελματίας χώρᾳ τούτους κατεσκήνωσεν, οἳ καὶ Ῥωμᾶνοι προσηγο-ρεύθησαν διὰ τὸ ἀπὸ Ῥώμης μετοικισθῆναι, καὶ ταύτην μέχρι τῆς σήμερον τὴν ἐπωνυμίαν ἐναποφέρονται»· κα) ότι οι Σκλαβήνοι ονομάζονταν και Άβαροι, και πιο συγκεκριμένα «ἔθνη Σκλαβήνικα ἄοπλα ὄντα, ἅτινα καὶ Ἄβαροι ἐκαλοῦντο», και «Οἱ γὰρ Ἄβαρεις ἐκεῖθεν τοῦ Δανουβίου ποταμοῦ τὰς διατριβὰς ἐποιοῦντο, ἔνθα ἀρτίως εἰσὶν οἱ Τοῦρκοι νομάδα βίον ζῶντες»· κβ) ότι στην Δαλματία υπήρχε κάστρο «Αλβούνου», φρονώ ότι από εδώ πήραν το όνομα οι νυν Αλβανοί· κγ) ότι «οἱ Ἄβαρεις πολεμήσαντες, ἀπ’ ἐκεῖσε τοὺς Ῥωμάνους ἐναπεδίωξαν, οὓς ὁ βασιλεὺς Διοκλητιανὸς ἀπὸ Ῥώμης ἀγαγὼν ἐκεῖσε κατεσκήνωσεν, διὸ καὶ Ῥωμᾶνοι ἐκλήθησαν διὰ τὸ ἀπὸ Ῥώμης μετοίκους αὐτοὺς γενέσθαι ἐν ταῖς τοιαύταις χώραις, ἤγουν τῆς νῦν καλουμένης Χρωβατίας καὶ Σερβλίας. Παρὰ δὲ τῶν Ἀβάρων ἐκδιωχθέντες οἱ αὐτοὶ Ῥωμᾶνοι ἐν ταῖς ἡμέραις τοῦ αὐτοῦ βασιλέως Ῥωμαίων, Ἡρακλείου, αἱ τούτων ἔρημοι καθεστήκασιν χῶραι»· κδ) ότι επι βασιλείας Ηρακλείου (610 – 641) εγκαταστάθηκαν εντός των ορίων της Αυτοκρατορίας προς την Δαλματία πληθυσμοί από τα εξής έθνη: Χρωβάτοι, Σέρβλοι, Ζαχλούμοι, Τερβουνιώται, Καναλίται, Διοκλητιανοί, Αρεντανοί (ή Παγανοί), όντα ιδιόρρυθμα, αυτοκέφαλα με επικεφαλής ζουπάνους, και αβάπτιστα· βλαχιστί: πâγκấνου: ακάθαρτος, πâγκâνâτάτε: ακαθαρσία· κε) ότι «ἡ Βουλγαρία ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν ἦν τῶν Ῥωμαίων»· κστ) ότι «ἡ τῶν Ζαχλούμων χώρα παρὰ τῶν Ῥωμαίων πρότερον ἐκρατεῖτο, Ῥωμάνων δή φημι, οὓς ἀπὸ Ῥώμης Διοκλητιανὸς ὁ βασιλεὺς μετῴκισεν, καθὼς καὶ εἰς τὴν τῶν Χρωβάτων ἱστορίαν εἴρηται περὶ αὐτῶν»· κζ) ότι «Ζαχλοῦμοι δὲ ὠνομάσθησαν ἀπὸ ὄρους οὕτω καλουμένου Χλούμου, καὶ ἄλλως δὲ παρὰ τῇ τῶν Σκλάβων διαλέκτῳ ἑρμηνεύεται τὸ Ζαχλοῦμοι ἤγουν “ὀπίσω τοῦ βουνοῦ“»· κη) ότι στη διάλεκτο των Σκλάβων «Βόνα, ὃ ἑρμηνεύεται “καλόν”», όπως στα βλάχικα μπούνου: καλός, μπόυνâ: καλή· κθ) ότι «ἡ Διοκλείας χώρα καὶ αὐτὴ πρότερον παρὰ τῶν Ῥωμάνων ἐκρατεῖτο, οὓς ἀπὸ Ῥώμης μετῴκισεν ὁ βασιλεὺς Διοκλητια-νός, καθὼς καὶ εἰς τὴν περὶ τῶν Χρωβάτων ἱστορίαν εἴρηται, ὑπὸ δὲ τὸν βασιλέα Ῥωμαίων ὑπῆρχεν»· λ) ότι «Παγανοὶ τῇ τῶν Σκλάβων διαλέκτῳ “ἀβάπτιστοι” ἑρμηνεύονται»· λα) ότι «Κάγγαρ ὀνομάζονται οἱ Πατζινακῖται […] ὡς ἀνδρειότεροι καὶ εὐγενέστεροι τῶν λοιπῶν· τοῦτο γὰρ δηλοῖ ἡ τοῦ Κάγγαρ προσηγορία»· λβ) ότι «τα προς Ιλλυρίαν κατέχουσιν οι Ίβηρες»· λγ) ότι στο θέμα της Πελοποννήσου υπήρχε μοίρα «Σκλάβων, τῶν τε Μηλιγγῶν καὶ Ἐζεριτῶν […] μόνοι δὲ οἱ Ἐζερῖται καὶ οἱ Μηλιγγοὶ κατελείφθησαν ὑπὸ τὴν Λακεδαιμονίαν καὶ τὸ Ἕλος»· λδ) ότι «Επίδαμνος το νυν Δυρράχιον. Τρίβαλλις η Αχρίδα… Δαναοί οι Έλληνες… Φθία η Φαρσαλία… Αιτωλία τα Λεχώνια… Θέρμη και Ημαθία η Θεσσαλονίκη κ.λπ.»· λε) ότι «Γαλλογραικία η των βουκελλαρίων χώρα. Οι αυτοί και Ελληνογαλάται λέγονται ή ονομάζονται». – Υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα αποσπάσματα. Επισημαίνω τα εξής: 1) η αναγραφή των Σέρβων ως Σέρβλοι, θυμίζει δάνειο από τη βλάχικη – αρμάνικη: σέρμπου ή σấρμπου (= σέρβος), έναρθρο γίνεται σέρμπλου ή σấρμπλου, πληθ. σέρμπλι ή σấργκλι, γραικοποιημένο Σέρβλοι· 2) πριν το 610 μ.Χ. Σέρβοι Σλάβοι δεν υπήρχαν στις νοτίως του Δουνάβεως περιοχές και ελληνικές χώρες, και αυτούς –όπως και τους άλλους… Σλάβους– τους… έφερε ο Ηράκλειος (610-641)· 3) οι Βούλγαροι κατήλθαν με τον Ασπαρούχ μετά το 679/680 μ.Χ. νοτίως του Ίστρου· 4) το γεγονός της εξέγερσης των Σκλάβων ή Σκλαβήνων της Πάτρας έλαβε χώρα επί Νικηφόρου, το 810 μ.Χ., και «τας των γειτόνων οικίας των Γραικών εξεπόρθουν και εις αρπαγήν ετίθεντο», αλλά σώθηκαν οι Γραικοί από τον καβαλάρη άγιο Ανδρέα, πολιούχο της Πάτρας, αφού ο Πορφυρογέννητος μεταφέρει το «παραμύθι» του αγίου Δημητρίου (με τα θαύματα) της Θεσσαλονίκης, ή της Παναγίας (με τα θαύματα) στα τείχη της ΚΠολης, μύθος καταγεγραμμένος για τη Θεσσαλονίκη πριν την γέννηση του αγίου Δημητρίου! 5) η εξέγερση των Μηλιγγών και Εζεριτών (Σκλάβοι ή Σκλαβηνοί κι ετούτοι) έγινε επί βασιλείας Μιχαήλ Γ’ του Μέθυσου (842-867), ο οποίος τους υπέταξε με στρατό από τη Θράκη και τη Μακεδονία· 6) τα σχετικά με Γαλλογραικία και Ελληνογαλάτες, τα κατανοεί κάποιος σήμερα από τις πράξεις των απογόνων τους, που ως αληθινοί γασμούλοι και γραικύλοι κυριαρχούν σε όλους τους εξουσιαστικούς χώρους. Θυμίζω μόνο ότι για αυτούς τους… Σλάβους… της Πελοποννήσου, σε μια περίοδο που όλη την Ελλάδα οι Έλληνες την έλεγαν Αρμανία, ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης (~1423-1490), έγκριτος ιστορικός, γράφει: «Ως μέντοι διέσπαρται ανά την Ευρώπην, πολλαχή ώκησαν, άλλη τε δη και εν τινι της Πελοποννήσου χώρας τε της Λακωνικής ες το Ταΰγετον όρος και ες το Ταίναρον ωκημένον. Ω δη και από Δακίας επί Πίνδον το ες Θετταλίαν καθήκον ενοικήσαν έθνος. Βράχοι δε αμφότεροι ονομάζονται [utrisque nomen fuit Bacchi]· και ουκ αν δη έχω διεξιέναι οποτέρους αν τούτων λέγοιμι επί τους ετέρους αφικέσθαι». – Συνεχίζουν να ιστοριογραφούν οι ανοηταίνοντες … ψευδολογώντας! Οι μαρτυρίες του Πορφυρογέννητου είναι πάμπολλες και όλες χρήσιμες, μέγιστης ιστορικής αξίας. (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Opera . . . Constantinus Porphyrogenitus, Volumen I, Bonnae MDCCCXXIX – Constantini Porphyrogeniti Imperatoris De Cerimoniis Aulae Byzantinae, Libri Duo, Graece et Latine, E Recensione Io. Iac. Reiskii, Cum Eiusdem Commentariis Integris, Vol. I, Bonnae MDCCCXXIX [1829] – Κωνσταντίνου Βασιλέως Έκθεσις της Βασιλείου Σάξεως. Και Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Auctoritate Academiae Litterarum Regiae Borussicae Continuata, Constantinus Porphyrogenitus, Volumen III, Bonnae MDCCCXL – Constantinus Porphyrogenitus, De Thematibus et De Administrando Imperio, Accedit Hieroclis Synecdemus Cum Bandurii et Wesselingii Commentariis, Recognovit Immanuel Bekkerus, Bonnae MDCCCXL [1840]).

Μαρτυρία του μεγάλου Άραβα ιστορικού Αλ Μασούντι (Al-Mas’udi: 896-956), ότι στον καιρό του οι Έλληνες ονόμαζαν τη χώρα τους Αρμανία! Αργότερα εμφανίστηκε και ο όρος Αρμενία! (Βλ. στη συνέχεια και Μαρτυρία Giuseppe Cav. de Hammer [1656-1699]). Σε πείσμα των όσων ισχυρίζονται σήμερα ότι τότε υπήρχε πλημμυρίδα Σλάβων στις ελληνικές χώρες!… Επισημαίνω ότι υπήρχε χωριό Αρμένι στον Όλυμπο της Βιθυνίας και χωριό Αρμένε στη νότια Εύβοια, που ήταν βλαχοχώρια. (Notices et Extraits des Manuscrits de la Bibliotheque Imperiale et Autres Bibliotheques, Publies par l’Institut de France: Faisant suite ayx Notices et Extraits lus au Comite etabli dans l’Academie des Inscriptions et Belles–lettres, Tome Huitieme [8], A Paris MDCCCX [1810]). – Αντιγράφω την διατύπωσή του: «Les Grecs, ajoute–t–il [Al-Mas’udi], nomment leur pays Armania, et ils donnent aux contrees de la Syrie et de l’Irak qu’habitent aujourd’hui les Muslmans, le nom de Souria [Syrie].» – «Οι Γραικοί, λέει [ο Al-Mas’udi], αποκαλούν τη χώρα τους Αρμανία, και έχουν δώσει στις
περιοχές της Συρίας και του Ιράκ που κατοικούνται σήμερα από Μουσουλμάνους, το όνομα Σουρία (Συρία).»

Μαρτυρία του Λέοντος του Διακόνου (~950-992): α) ότι το έτος 961 κατήλθε από τον Δούναβη στρατιά Ούννων και επέδραμε εναντίον της Ρωμανίας· β) ότι το 961 ο Νικηφόρος Φωκάς έδιωξε τους Αγαρηνούς από την Κρήτη· γ) ότι το 966 ο Ν. Φωκάς έστειλε εναντίον των Σκυθών, Ρως και Μυσών, στη Θράκη, τον στρατηγό Καλοκύρη· δ) ότι το 970 όσοι κατοικούσαν τη Μυσία ονομάζονταν Μυσοί, αλλά ήταν άποικοι Κοτράγων, Χαζάρων, Χουμάνων (Κουμάνων), και κατήλθαν εκεί επί βασιλείας του Κωνσταντίνου Πωγωνάτου (668-685), κατόπιν δε η χώρα ονομάστηκε Βουλγαρία, από τον αρχηγό της φύλαρχο Βούλγαρο· ε) ότι ο βασιλιάς των Ρωμαίων γύμναζε στρατιά με «διγλώσσους άνδρας» που τους έστελνε κατά των Σκυθών, Μυσών και Ταυροσκυθών· στ) ότι ο Αρριανός στον Περίπλου λέει: «Σκύθην Αχιλλέαν τον Πηλέως πεφηνέναι, εκ της Μυρμηκώνος καλουμένης πολίχνης, παρά Μαιώτιν λίμνην [νυν Αζοφική Θάλασσα] κειμένης· απελαθέντα δε προς των Σκυθών διά το απεινές, ωμόν, και αυθάδες του φρονήματος, αύθις Θετταλίαν οικήσαι. Τεκμήρια του λόγου σαφή ή,τε της αμπεχόνης συν τη πόρπη σκευή, και η πεζομαχία, και η πυρσή κόμη, και οι γλαυκιώντες οφθαλμοί, και το απενενοημένον, και θυμοειδές και ωμόν». Ο ισχυρισμός του Λέοντος του Διακόνου ότι τα περί «Σκύθη Αχιλλέα» τα γράφει ο Αρριανός στον Περίπλου δεν είναι ακριβής. Η αλήθεια είνιαι ότι ο ποιητής Αλκαίος (630 ή 620-560 π.Χ.) αφήνει να εννοηθεί ότι ο Αχιλ-λέας ήταν Σκύθης, γράφοντας «Αχίλλευς, ο τας Σκυθικάς μέδεις»! Τα παλαιά Λεξικά γράφουν: «Συνέφηβος: ο μετά τινος των ηλικιωτών εφηβεύσας· τους δε εφήβους, Ηλείοι μεν Σκύθας καλούσιν»· αλλά και «Αχιλλείων· Σοφοκλής Σκύθας Αχιλλείων»· αναφέρεται εξάλλου από τα αρχαία χρόνια ότι «εκ της πυράς η Θέτις αναρπάσασα τον παίδα [Αχιλλέα] εις την Λευκήν νήσον διακομίζει»· ο Ευστάθιος της Θεσσαλονίκης διευκρινίζει: «Άλλοι δε φασιν – έτερον είναι τούτον Αχιλλέα παρά Σκύθαις βασιλέα των τόπων, ος ηράσθη τε της Ιφιγενείας πεμφθείσης εκεί και έμεινεν επιδιώκων, εξ ου τόπος Αχίλλειον»· και επίσης: «Ότι ο Αχιλλέως δρόμος, ον οι Ταύροι το έθνος ναίουσιν, αυλών τις εστι στενός ομού και δολιχὸς, και κατά τον Γεωγράφον χερρόνησος αλιτενής, οίον τις ταινία (ήτοι φασκία), μήκος όσον χιλίων σταδίων επί την έω, αμμώδης, πλάτος δε δύο σταδίων το μέγιστον. Τούτον τον δρόμον ο Ελληνικός Αχιλλεύς περιήλθε, μεταδιώκων την του Αγαμέμνονος Ιφιγένειαν, εξ Αυλίδος αναρπασθείσαν εις Σκυθίαν, οπηνίκα έλαφον η Άρτεμις εις θυσίαν αντέδωκεν· ένθα και μείνας πολὺν χρόνον ο Αχιλλεὺς, καθά δοκεί και τω Λυκόφρονι, αφήκε τω τόπω την εξ αυτού κλήσιν. Ότι δε προκατηγγυημένη ην τω Αχιλλεί η Ιφιγένεια καθωμίληται. Άλλοι δε φασιν έτερον είναι τούτον Αχιλλέα, παρά Σκύθαις βασιλέα των τόπων, ος ηράσθη τε της Ιφιγενείας πεμφθείσης εκεί και έμεινεν επιδιώκων, εξ ου ο τόπος Αχίλλειος. Οι δε τούτο λέγοντες παραφέρουσι μάρτυρα τον Αλκαίον λέγοντα· “Αχιλλεὺς ος τας Σκυθικάς μεδέεις”. Από δε Αχιλλέως και η Λευκή νήσος η μετά ταύτα ρηθησομένη Αχίλλειος ελέγετο νήσος περὶ τον Εύξεινον, ένθα φασίν οι Σκύθαι την Αχιλλέως ψυχήν διαβαίνουσαν τα εαυτής αθύρειν.» Αλλά ο μύθος έχει την… δική του ιστορία: «Θησέως και Ελένης της Διὸς εγένετο θυγάτηρ Ιφιγένεια και αυτὴν εξέτρεφεν η της Ελένης αδελφή Κλυταιμήστρα, προς δε τον Αγαμέμνονα είπεν αυτὴ τεκείν· . . . επεί δε η στρατιά η των Αχαιών υπό απλοίας εν Αυλίδι κατείχετο, προεσήμαινον οι μάντεις, ότι έσοιτο πλους, εάν Αρτέμιδι θύσωσι την Ιφιγένειαν. . . . Άρτεμις δε αντί της Ιφιγενείας παρά τον βωμόν έφηνε μόσχον, αυτήν δε προσωτάτω της Ελλάδος απήνεγκεν εις τον Εύξεινον λεγόμενον πόντον παρά Θόαντα τον Βορυσθένους παίδα. και το μεν έθνος εκείνο των νομάδων εκάλεσε Ταύρους, επεί αντί της Ιφιγενείας παρά τον βωμόν έφηνε ταύρον, αυτήν δ’ η θεός Ταυροπόλον. κατά δε χρόνον ικνούμενον απώκισε την Ιφιγένειαν εις την Λευκὴν λεγομένην νήσον παρά τον Αχιλλέα και αλλάξασα εποίησεν αυτήν αγήρων και αθάνατον δαίμονα και ωνόμασεν αντί της Ιφιγενείας Ορσιλοχίαν. εγένετο δε Αχιλλεί σύνοικος.» Κάποια ιστορική αλήθεια κρύβει ο μύθος, γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο που η Σκυθία ήταν ο παλαιός κήπος του Φοίβου: «εί τινα Σοφοκλής τραγωδεί περί της Ωρειθυίας λέγων ως αναρπαγείσα υπό Βορέου κομισθείη “υπέρ τε πόντον πάντ’ επ’ έσχατα χθονὸς νυκτός τε πηγάς ουρανού τ’ αναπτυχάς, Φοίβου παλαιὸν κῆπον”.» – Βλ. και προηγούμενη Μαρτυρία του Λουκιανού του Σαμοτέως (125-180 μ.Χ.), ότι ο γενάρχης των Ελλήνων Δευκαλίων ήταν Σκύθης. (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Editio Emendatior et Coposior, Consilio B.G. Niebuhrii C.F., Instituta Opera . . . Pars XI, Leo Diaconus, Varii Libelli Qui Nicephori Phocae et Ioannis Tzimiscis, Historiam Illustrant, Bonnae MDCCCXXVIII – Leonis Diaconi, Caloensis Historiae Libri Decem et Liber de Velitatione Bellica Nicephori Augusti, E Recensione Caroli Benedicti Hasii . . . Accedunt Theodosii Acroaces de Creta Capta, E Recensione Fr. Iacobsii et Luitprandi Legatio, Cum Aliis Libellis Qui Nicephori Phocae et Ioannis Tzimiscis Historiam Illustrant, Bonnae MDCCCXXVIII [1828] – Λέοντος Διακόνου, Ιστορίας Βιβλία Ι [10]).

Μαρτυρία της Χρονογραφίας «Συνέχεια του Θεοφάνη» (10ος αι.), γραμμένης από άγνωστους συγγραφείς: α) ότι κάποιοι Ούννοι ονομάζονταν Βούλγαροι· β) ότι οι Πατζινάκοι ή Πατζινακίτες ήταν στον Τάναϊ ποταμό, όταν οι Χάζαροι είχαν ήδη κατέλθει νοτιότερα· γ) ότι επί βασιλείας Μιχαήλ Γ’ του Μέθυσου (842-867) άρχων της Βουλγαρίας ήταν ο «Βώγωρις», ο οποίος έκανε συχνές επιθέσεις κατά των Ρωμαίων και της Ρωμανίας· δ) ότι η Δεβελτός ονομάστηκε Ζάγορα από τους Βουλγάρους· ε) ότι οι Ρως έκαναν επιθέσεις κατά των Ρωμαίων, και ήταν έθνος «Σκυθικόν ανήμερόν τε και αγροίκον»· στ) ότι ο αυτοκράτορας Βασίλειος ο Μακεδών (867-886) ήταν Αρμένιος στην καταγωγή, από τους Αρμένιους που είχαν φέρει παλαιότεροι βασιλείς από την Αρμενία και τη Συρία για να εποικίσουν τη Θράκη και τη Μακεδονία [ο Ιουστινιανός ο Ρινότμητος (βασ. 685-695 και 705-711), μετεγκατέστησε στη Θράκη Σύρους κι Αρμένιους, ως «ανάχωμα» στους νοτιότερα κατερχόμενους Βούλγαρους και Ούννους, από τις περιοχές του Ίστρου]· ζ) ότι στην Παννονία και στη Δαλματία ζούσαν Σκύθες, Χρωβάτοι (Κροάτες), Σέρβλοι (Σέρβοι), Ζαχλουμοί, Τερβουνιώτες, Καναλίτες, Διοκλητιανοί, Ρεντανοί, κι ότι οι Σκλαβηνοί ήταν σύμμαχοι των Ρωμαίων της Ρωμανίας· η) ότι στη Μονεμβασιά, στο γειτονικό Έλος, την περιοχή τη νέμονταν ποιμένες· πρόκειται για Μηλιγγούς και Εζερίτες, που ήταν Σκλάβοι ή Σκλαβήνοι κατά τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο και Βλάχοι κατά τον Λαόνικο Χαλκοκονδύλη· θ) ότι ο Πατριάρχης Αντώνιος ο Βλαχέας ήταν γνωστός ως «Αντώνιος ο την επωνυμίαν Καυλέας»· ι) ότι οι Τούρκοι (όπως τότε ονομάζονταν οι νυν Ούγγροι) «καταδραμόντες πάσαν την Βουλγαρίαν εληΐσαντο γην»· ια) ότι οι Αγαρηνοί κατέλαβαν στο θέμα της Ελλάδας την Δημητριάδα· ιβ) ότι έγινε σφοδρός πόλεμος μεταξύ Βούλγαρων και Ρωμαίων (της Ρωμανίας) στον ποταμό Αχελώο της Θράκης, επί Λέοντος του Σοφού (886-912), ο οποίος μόλις και πρόλαβε να σωθεί· ιγ) ότι ο στρατηγός της Ρωμανίας Ιωάννης Βογάς ηγείτο στρατού Πατζινακών εναντίον των Βουλγάρων· ιδ) ότι ο ηγεμών Συμεών των Βουλγάρων έκανε συχνές επιθέσεις και πολέμους κατά της Ρωμανίας· ιε) ότι στον Όλυμπο της Βιθυνίας υπήρχε οργανωμένη μοναστική πολιτεία· παραπλήσια δε μοναστική πολιτεία είχε αρχίσει να λειτουργεί και στον Άθω· ιστ) ότι οι Βούλγαροι έκαναν πολέμους κατά των Χωρβατών· ιζ) ότι οι επιθέσεις των Βουλγάρων έφταναν μέχρι τον ποταμό Στρυμόνα και την πόλη Νικόπολη· ιη) ότι έγινε (η πρώτη) εκστρατεία των Τούρκων [Ούγγρων] κατά της Ρωμανίας· ιθ) ότι ο αυτοκράτορας Ρωμανός (959-963) έστειλε στράτευμα στην Κρήτη, κατά των Αγαρηνών, απαρτιζόμενο από Θράκες, Μακεδόνες και Σθλαβησιάνους· κ) ότι ο Νικηφόρος Φωκάς (963-969) εκστράτευσε κατά των Αγαρηνών της Κρήτης με στράτευμα απαρτιζόμενο από Αρμένιους, Ρως, Σθλαβησιάνους της Θράκης, Θρακιώτες, Μακεδόνες, τμήμα των οποίων εγκαταστάθηκε στο νησί. Τα γεγονότα της Χρονογραφίας αφορούν στην περίοδο 813-961. (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Vol. 45, Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus, Ex Recognitione Immanuelis Bekkeri, Bonnae MDCCCXXXVIII [1838] – Χρονογραφία συγγραφείσα εκ προστάγματος Κωνσταντίνου του φιλοχρίστου και πορφυρογεννήτου δεσπότου, υιού Λέοντος του σοφωτάτου δεσπότου και αυτοκράτορος… αρχομένη όπου έληξε Θεοφάνης… τω βασιλεί Μιχήλ υιού Θεοφίλου του
Κουροπαλάτου, ήγουν από της βασιλείας Λέοντος του Αρμενίου…).

Μαρτυρία Βασιλέως Ρωμανίας Βασιλείου Β’ Βουλγαροκτόνου (958-1025), σε Σιγίλλιον του 1020, που είναι το πρώτο κρατικό έγγραφο της Ρωμανίας το οποίο αναφέρεται στους Βλάχους! Με αυτό το Σιγίλλιον η Αρχιεπισκοπή Α’ Ιουστινιανής γίνεται Αρχιεπισκοπή Βουλγαρίας, και ορίζονται τα όρια της δικαιοδοσίας της· είναι μεγάλης ιστορικής σημασίας κείμενο, με πολλά τοπωνύμια, και σαφή αναφορά σε Βλάχους εκείνης της εποχής και όχι προγενέστερων εποχών, μιλώντας για «ανά πάσαν Βουλγαρίαν Βλάχων». (‚Byzantinische Zeitschrift‛, Leipzig 1893, H. Geizer: Ungedr. u. wenig
bekannte Bistümerverzeichn. d. Orient. Kirche, p. 22-72). – Καταθέτω το σχετικό απόσπασμα: «ΣΙΓΙΛΛΙΟΝ (έτους 1020) ||Βασιλείου Β΄ Βασιλέως Ρωμανίας || … || Ου μόνον δε τας εξ ονόματος τεθείσας επισκοπάς έχειν θεσπίζομεν τον αγιώτατον αρχιεπίσκοπον Βουλγαρίας, αλλ’ ει και λοιπαί υπελείφθησαν | διά λήθην μη εμφανισθείσαι και των Βουλγαρικών όρων εντός εισι, και ταύτας διακατέχειν και δεσπόζειν παρακελευόμεθα, και όσα έτερα υπελείφθησαν κάστρα εκτός των σιγιλλίων της βασιλείας μου, ταύτα πάντα κατέχειν τον αυτόν αγιώτατον αρχιεπίσκοπον και λαμβάνειν το κανονικών αυτών πάντων και των ανά πάσαν Βουλγαρίαν Βλάχων και των περί των Βαρδάρειον Τουρκών, όσοι εντός Βουλγαρικών όρων εισί, τιμάν δε αυτόν και σέβεσθαι μεγάλως και ακούειν του λόγου αυτού και της παραινέσεως και πάντας τους εν Βουλγαρία στρατηγούς και λοιπούς απαιτητάς και άρχοντας, και μη περικόπτεσθαι αυτούς μήτε εις μοναστήριον Βουλγαρικόν, μήτε εις εκκλησίαν ή εν οιωδήποτε εκκλησιαστικώ όλως πράγματι, μήτε κωλύειν αυτόν μήτε τους υπ’ αυτόν θεοφιλεστάτους επισκόπους ή εμποδίζειν τούτους, ίνα μη μεγάλην και ασυμπαθή ο τοιούτος από της βασιλείας ημών αγανάκτησιν . . . . . . . .»

Μαρτυρία του Κωνσταντίνου Κεφαλά (τέλη 9ου – αρχές 10ου αι.)· σε στίχους του που περιέχονται στην Παλατινή Ανθολογία, κάνει χρήση των ονομάτων: Φλάκκος, Ερμάν, Έρμων, Άβαροι του Ίστρου, Σικυών, τα οποία σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τους Ελλαδικούς ή Ελληνόβλαχους Αρμάνους. (Παλατινή Ανθολογία – Anthologia Graecae ad Palatini Codici, Fidem Edita, Editio Stereotypa, Tomus III, Lipsiae 1829).

Μαρτυρία του Γεωργίου Μοναχού (9ος αι.): α) ότι επί Κρούμου (803-814) οι Βούλγαροι έκαναν συνεχείς επιθέσεις κατά της Ρωμανίας και των Ρωμαίων στον Δούναβη· β) ότι επί Θεοφίλου (829-832) οι Σαρακηνοί και Αγαρηνοί επέδραμαν σε Κυκλάδες, Κρήτη και Σικελία· γ) ότι ο εγγονός του Κρούμου Βαλδίμερ επιτέθηκε κατά της Ρωμανίας, στη Θεσσαλονίκη, με συμμάχους τους Ούγγρους, σε περίοδο κατά την οποία πλήθος Ούννων εμφανίστηκε στα όρια της Αυτοκρατορίας· δ) ότι οι Ούγγροι (αναφέρονται ως Τούρκοι) συγκρούστηκαν με στρατό Μακεδόνων και ηττήθηκαν· ε) ότι «Των δε Βουλγάρων επιδρομάς ποιούντων εν Θράκη και Μακεδονία και ληϊζομένων τα τοιαύτα θέματα»· στ) ότι ο Μιχαήλ ο Μέθυσος (842-867) βάπτισε πολλούς Βούλγαρους σε χριστιανούς και «έκτοτε γενομένης ειρήνης βαθείας»· ζ) ότι κάποιοι Ελλαδικοί στη Θεσσαλονίκη, «φιλοχρύσοις και πραγματευταίς», κορόιδεψαν σε αγοραπωλησίες Βούλγαρους πραγματευτές, γεγονός που οδήγησε τους Βούλγαρους να στρφούν κατά των Ρωμαίων στη Μακεδονία· τούτοι οι Ελλαδικοί, λόγω του επαγγέλματός τους, πείθουν ότι ήταν Βλάχοι, (ή Σικυώνιοι), έτσι όπως τους αναφέρει ο Σχολιαστής του Ιωάννη Τζέτζη (1110-1180)· η) ότι οι Ρωμαίοι συμμάχησαν με τους Τούρκους (δηλ. τους Ούγγρους) και στράφηκαν κατά των Βουλγάρων, τους οποίους και αιχμαλώτισαν σχεδόν όλους, ο δε Συμεών (864 ή 865-927, τσάρος 893-927) μόλις και πρόλαβε να σωθεί στη Δίστρα· θ) ότι οι Χάζαροι ήταν τότε σύμμαχοι των Ρωμαίων κατά των Βουλγάρων· ι) ότι επί Αλεξάνδρου (872-913, βασ. 912-913) «Γαβριηλόπουλον και Βασιλίτζην από Σκλαβηνών έθνους σφοδρώς κατεπλούτισεν εκ των του παλατίου χρημάτων»· ια) επί Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου (913-959) οι Βούλγαροι εισήλθαν και μέσα στην ΚΠολη· ιβ) ότι κατά των Βουλγάρων στάλθηκε ο Ιωάννης Βογάς, με στρατό από Πατζινάκες· ιγ) ότι στον Αχελώο της Θράκης έγινε πόλεμος Ρωμαίων και Βουλγάρων, με σφοδρές συγκρούσεις, κι οι Ρωμαίοι έπαθαν πανωλεθρία· ιδ) ότι οι Βούλγαροι στρατιώτες «τον Συμεών ως βασιλέα ευφήμουν τη των Ρωμαίων φωνή»· ιε) ότι οι σύμμαχοι των Βουλγάρων Χρωβάτοι, μετά την υπογραφή συνθήκης ειρήνης μεταξύ Ρωμαίων και Βουλγάρων, στράφηκαν εναντίον των Βουλγάρων· ιστ) ότι οι Τούρκοι (δηλ. οι Ούγγροι) στράφηκαν για πρώτη φορά κατά της Ρωμανίας· ιζ) ότι οι Ρως επιτέθηκαν με πλοία κατά της ΚΠολης. Αξιοπρόσεκτο είναι το ότι οι Βούλγαροι –τον 10ο αιώνα– γνώριζαν τη γλώσσα των Ρωμαίων, και το ότι αναφέρονται Ελλαδικοί έμποροι στη Θεσσαλονίκη, που σχετίζονται με Βλάχους ή Ελληνόβλαχους Αρμάνους (ή Σικυώνιους, κατά τον Σχολιαστή του Τζέτζη). (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Vol. 45, Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus, Ex Recognitione Immanuelis Bekkeri, Bonnae MDCCCXXXVIII [1838] – Γεωργίου Μοναχού, Βίοι των Νέων Βασιλέων).

Μαρτυρία του Συμεώνος του Μαγίστρου (10ος αι.): α) ότι επί Λέοντος Αρμενίου υπήρξε κάθοδος των Βουλγάρων· β) ότι ο τσάρος των Βουλγάρων Κρούμος σε τελετές θυσίαζε και ανθρώπους, για να καταλάβει την ΚΠολη· γ) ότι ο Κρούμος μετοίκισε από τη Θράκη και τη Μακεδονία πληθυσμό Ρωμαίων στην άνωθεν του Ίστρου Βουλγαρία· δ) ότι ο Κρούμος σε εκστρατεία του κατά της ΚΠολης είχε και «Αβάρεις και πάσας τας Σκλαβηνίας», που σημαίνει πως Άβαροι και Σκλαβήνοι ήταν ένα και το αυτό· ε) ότι στην Κρήτη, στις Κυκλάδες και στη Σικελία επέδραμαν Άραβες και Αφρικανοί· στ) ότι το 846 οι Βούλγαροι «την Θράκην και Μακεδονίαν ληϊζομένων»· ζ) ότι επί Θεοδώρας (829-842) ο ηγεμόνας των Βουλγάρων «Βόγαρις» εκστράτευσε κατά της ΚΠολης· η) ότι τη Μακεδονία στην αρχαιότητα την ονόμαζαν Αμαθία· οι αρχαίες πηγές αναφέρουν: «Μακεδών ο Διός και Αιθρίας, κατασχών την χώραν, ούσαν της Θράκης, αφ’ εαυτού προσηγόρευσε. Γήμας δε μίαν των εγχωρίων, τεκνούται δύο παίδας, Πίερον και Άμαθον. αφ’ ων δύο πόλεις εν Μακεδονία, Πιερία και Αμαθία. Η ιστορία παρά Μαρσία»· και «Νυν δε Ημαθίην καταχρηστικώς όλην την Μακεδονίαν φησί»· και «Μακεδονία η πριν Αμαθία λεγομένη από αρχαίου τινός ηγεμόνος. ην δε πόλις Αμαθία λεγομένη προς τη θαλάσσει τω έθνει επώνυμος»· θ) ότι οι Ρως ονομάζονταν Δρομίται και «Εκ γένους δε των Φράγγων καθίστανται»· ι) ότι οι «Αγαρηνοί» κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη· ια) ότι ο πατρίκιος Ιωάννης Βογάς με τους Πατζινάκες πολέμησε τους Βούλγαρους του Συμεώνος· ιβ) ότι ο πόλεμος Ρωμαίων και Βουλγάρων στον ποταμό Αχελώο της Θράκης υπήρξε σφοδρός· ιγ) ότι οι επιθέσεις των Βουλγάρων σε Μακεδονία και Θράκη έφταναν μέχρι και στις Βλαχέρνες· ιδ) ότι οι Τούρκοι (δηλ. οι Ούγγροι) εκστράτευσαν για πρώτη φορά κατά της Ρωμανίας· ιε) ότι η Αδριανούπολη ήταν πόλη της Μακεδονίας. Ο Συμεών Μάγιστρος κάνει περιγραφή γεγονότων της περιόδου 842-948. (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Vol. 45, Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus, Ex Recognitione Immanuelis Bekkeri, Bonnae MDCCCXXXVIII [1838] – Συμεών Μαγίστρου και Λογοθέτου, Χρονογραφία).

Μαρτυρία του Ιωάννη Καμενιάτη (10ος αι.) ότι το έτος 904 που έγινε η άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Αγαρηνούς, υπό τον Λέοντα Τριπολίτη: α) στα πέριξ της Θεσσαλονίκης προς την πλευρά της Βέροιας υπήρχαν εγκαταστημένοι Δρουγουβίτες και Σαγουδάτοι, και άλλοι Σκύθες· β) η πόλη Δημητριάς «ούτω καλουμένη της Ελλάδος ετέρα πόλις»· γ) στον Στρυμόνα ζούσαν Σκλαβήνοι· δ) οι Θεσσαλονικείς ζήτησαν βοήθεια από τους Δρουγουβίτες, Σαγουδάτους, Σκύθες και Σκλαβήνους, που ζούσαν στα πέριξ της πόλης, για να αμυνθούν κατά των Αγαρηνών, αλλά αυτοί δεν έδωσν καμιά βοήθεια· δ) κάλεσαν και οι Αγαρηνοί αυτούς σε βοήθεια για την κατάληψη της πόλης και οι Σκλαβήνοι προσέτρεξαν· ε) όταν οι Αγαρηνοί εισήλθαν στην πόλη της Θεσσαλονίκης από διάφορες πύλες (πόρτες), σκοτώνοντας, καίγοντας, σφάζοντας κ.λπ., από την Λιταία πύλη «οι των Σκλαβήνων ηγούμενοι, πάλαι προμελετήσαντες τούτο και τας κλείδας των πυλών εκείνων προϋφελόμενοι […] πρόφασιν τινά δολίαν πλασάμενοι, ως ου προς φυγήν εκτρέπονται, προς υποδοχήν δε μάλλον των Στρυμονιτών συμμάχων, του στρατηγού δήθεν προστάξαντος τούτο». (Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Vol. 45, Theophanes Continuatus, Ioannes Cameniata, Symeon Magister, Georgius Monachus, Ex Recognitione Immanuelis Bekkeri, Bonnae MDCCCXXXVIII [1838] – Ιωάννου Κληρικού και Κουβουκλεισίου του Καμενιάτου, Εις την Άλωσιν της Θεσσαλονίκης).